Chemie Blok 2
Vet is opgebouwd uit glycerol en vetzuur.
Glycerol + vetzuur -> vet + water
Hogere carbonzuren (n>15) : vetzuren
- Verzadigde vetzuren -> CnH2n+1COOH
- Onverzadigde vetzuren -> Een of meer dubbele bindingen in de koolstofketen.
Naam Formule Aantal dubbele bindingen
Palmitinezuur C15H31COOH 0
Stearinezuur C17H35COOH 0
Oliezuur C17H33COOH 1
Linolzuur C17H31COOH 2
Linoleenzuur C17H29 COOH 3
Structuurisomerie: Dezelfde molecuulformule, verschillende structuurformule.
Stereo-isomerie: Dezelfde molecuulformule, dezelfde structuurformule, ruimtelijke
rangschikking is verschillend.
,Intermezzo : Ethaanmolecuul
- Molecuulformule -> C2H6
- Structuurformule ->
Het molecuul is inwendig vrij draaibaar (enkelvoudige
bindingen)
Intermezzo : Etheenmolecuul
- Molecuulformule -> C2H4
- Structuurformule ->
Het molecuul is niet inwendig vrij draaibaar. De dubbele
binding is een starre binding.
V.B. Twee soorten 1,2 – dibroometheen
! COOH is altijd het
eerste koolstofatoom als je gaat tellen !
Delta telling : Δ telling
Oliezuur 18:1 Δ9
Bestaat uit 18 koolstofatomen en 1
dubbele binding. De dubbele
binding zit tussen het 9e en 10e C-
atoom.
, Linolzuur 18:2 Δ9,12
Bestaat uit 18 C-atomen. Er zijn 2
dubbele bindingen. De dubbele
bindingen zitten tussen het 9e en 10e
& 12e en 13e C-atoom.
Omega telling : (ω) telling
Omega telling begint bij een methylgroep
(CH3). Bij de n-telling is het 1e C-atoom
n=1. Het eerste verbindingsstreepje
tussen C1 en C2 is n-1.
Vetzuurfamilies en omzettingen
Het lichaam kan eigen vetzuren aanmaken behalve linoleenzuur en linolzuur (dit zijn
essentiële vetzuren).
Een lichaamscel kan vetzuren omzetten door:
- Verlenging van de keten, met 2 C’s, aan de COOH-kant.
- De invoering van één of meer dubbele bindingen.
Verzadigd vetzuur
Omega 9 of n-9
Omega 6 of n-6
Omega 3 of n-3
Het invoeren van een dubbele binding kan alleen in voorwaartse richting, dus:
- van 18:1 n-9 naar 18:2 n-9,12 is mogelijk
Vet is opgebouwd uit glycerol en vetzuur.
Glycerol + vetzuur -> vet + water
Hogere carbonzuren (n>15) : vetzuren
- Verzadigde vetzuren -> CnH2n+1COOH
- Onverzadigde vetzuren -> Een of meer dubbele bindingen in de koolstofketen.
Naam Formule Aantal dubbele bindingen
Palmitinezuur C15H31COOH 0
Stearinezuur C17H35COOH 0
Oliezuur C17H33COOH 1
Linolzuur C17H31COOH 2
Linoleenzuur C17H29 COOH 3
Structuurisomerie: Dezelfde molecuulformule, verschillende structuurformule.
Stereo-isomerie: Dezelfde molecuulformule, dezelfde structuurformule, ruimtelijke
rangschikking is verschillend.
,Intermezzo : Ethaanmolecuul
- Molecuulformule -> C2H6
- Structuurformule ->
Het molecuul is inwendig vrij draaibaar (enkelvoudige
bindingen)
Intermezzo : Etheenmolecuul
- Molecuulformule -> C2H4
- Structuurformule ->
Het molecuul is niet inwendig vrij draaibaar. De dubbele
binding is een starre binding.
V.B. Twee soorten 1,2 – dibroometheen
! COOH is altijd het
eerste koolstofatoom als je gaat tellen !
Delta telling : Δ telling
Oliezuur 18:1 Δ9
Bestaat uit 18 koolstofatomen en 1
dubbele binding. De dubbele
binding zit tussen het 9e en 10e C-
atoom.
, Linolzuur 18:2 Δ9,12
Bestaat uit 18 C-atomen. Er zijn 2
dubbele bindingen. De dubbele
bindingen zitten tussen het 9e en 10e
& 12e en 13e C-atoom.
Omega telling : (ω) telling
Omega telling begint bij een methylgroep
(CH3). Bij de n-telling is het 1e C-atoom
n=1. Het eerste verbindingsstreepje
tussen C1 en C2 is n-1.
Vetzuurfamilies en omzettingen
Het lichaam kan eigen vetzuren aanmaken behalve linoleenzuur en linolzuur (dit zijn
essentiële vetzuren).
Een lichaamscel kan vetzuren omzetten door:
- Verlenging van de keten, met 2 C’s, aan de COOH-kant.
- De invoering van één of meer dubbele bindingen.
Verzadigd vetzuur
Omega 9 of n-9
Omega 6 of n-6
Omega 3 of n-3
Het invoeren van een dubbele binding kan alleen in voorwaartse richting, dus:
- van 18:1 n-9 naar 18:2 n-9,12 is mogelijk
