Internationaal recht week 1
H1 Kennismaking met het internationaal recht
Internationaal recht:
1. Het geheel van internationale rechtsregels;
2. dat de publiekrechtelijke rechtsbetrekkingen regelt;
3. tussen internationale rechtssubjecten
Internationaal vs. Nationaal
In het nationale recht creëert de overheid wetten en regels voor burger op het eigen grondgebied.
Internationaal gelden er andere regels die staten waardevol vinden om na te komen.
Publiek vs. Privaat
Bij publiekrecht gaat het om regelgeving om internationale problemen zoals terrorisme of milieu. In
het privaatrecht haat het om geschillen tussen personen onderling, dus een verbinding tussen twee
of meer landen. De nationale wetgeving van die landen zijn geharmoniseerd.
Internationale rechtsorde
1. Decentraal karakter
Staten zijn de belangrijkste spelers in dit recht, ze maken samen afspraken die vaak worden
vastgelegd in verdragen. Er is hier geen centrale wetgevend, uitvoerende of rechterlijke macht. Er is
dan ook geen centraal geregeld internationaal systeem van rechtshandhaving (sanctiesysteem)
2.Horizontaal karakter
- Soevereiniteit: De staten zijn gelijk aan elkaar. Ze zijn zelfstandig bevoegd om betrekkingen met
elkaar aan te gaan. Ze mogen wetten maken in eigen grondgebied, verdragen sluiten met andere
soevereine landen, rechtsmacht in eigen land.
-Er zijn daarentegen wel bindende besluiten, maar de Staten hebben hier zelf voor gekozen en
kunnen hier ook op terugkomen.
- Er is vreedzame co-existentie: staten willen dat anderen hun soevereiniteit erkennen en ze willen
dus vreedzaam naast elkaar bestaan.
- Afhankelijkheid: Ze hebben elkaar nodig om afspraken met elkaar te maken en om problemen op te
lossen op regionale of mondiale basis door verdragen of met internationale organisaties.
3.Grote invloed van politieke factoren
De internationale rechtsorde kan niet los worden gezien van het politieke klimaat in een land.
Wisselingen van politieke wacht in staten kunnen leiden tot andere internationale verhoudingen. Als
een land veel macht heeft kan hij soms wegkomen met onrechtmatig gedrag, terwijl onmachtige
landen dit niet lukt.
,Doorwerking van internationaal recht in de Nederlandse rechtsorde
Monistisch stelsel: het internationaal recht is automatisch deel van de nationale rechtsorde, er is
geen omzetting via een wet nodig.
Dualistisch stelsel: het internationaal recht moet worden omgezet naar nationaal via een aparte wet.
Nederland heeft een gematigd monistisch stelsel art. 93 Gw
Art. 93 Gw
Rechtstreekse werking, oftewel beroep op internationaal publiekrecht enkel mogelijk indien:
- het een bepaling van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie betreft;
- én deze naar haar inhoud eenieder kan verbinden;
- én bekend is gemaakt (in het Tractatenblad).
Een bepaling van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie is te beschouwen
als naar haar inhoud eenieder verbindend indien:
- deze is gericht tot eenieder algemene strekking;
- én duidelijk bedoeld is als een (objectieve) recht of plicht (dat ook in de vorm van een verbod kan
zijn geformuleerd), zonder dat daarbij een uitvoerende maatregel door een staat nodig is (dus geen
nadere inspanning, waarborging, regeling, etc.).
- én voldoende nauwkeurig geformuleerd is om door een individu te kunnen worden ingeroepen.
Art. 94 Gw
Conflict tussen toepasselijk Nederlands recht en rechtstreeks doorwerkende
bepaling van een verdrag of besluit van een volkenrechtelijke organisatie?
Dan heeft het internationaal recht voorrang rechter verklaart Nederlands
recht buiten toepassing in de zaak.
Toetsingsverbod (art. 120 Gw)
De Nederlandse rechter mag verdragen niet toetsen met de Nederlandse Grondwet. Dit geldt ook
voor het toetsen van wetten in formele zin aan de Grondwet. Hierdoor wordt voorkomen dat de
rechter op de stoel van het parlement gaat zitten. Het toetsen van wetten in formele zin aan een
ieder verbindende verdragsbepalingen is verplicht.
Verheugt par. 1.3 NATIONAAL EN INTERNATIONAAL RECHT
Soevereiniteit: Binnen zijn grondgebied bepaalt ieder land de omvang en inhoud van zijn nationale
rechtsstelsel. Soevereine staten dulden van buitenaf geen macht boven zich (naar buiten) en de
overheid heeft de bevoegdheid tot wetgeving, bestuur en rechtspraak (naar binnen). Hierdoor
ontstaat bijvoorbeeld het Nederlands recht die alleen van kracht is in Nederland zelf.
er is dus geen centrale wetgevende macht
Binnen staten geldt ook het internationaal recht omdat het verdrag in Nederland een van de
rechtsbronnen is, bevat het nationale recht ook regels van het internationaal recht.
>Volkenrecht : Rechtsregels die het verkeer tussen staten onderling en het verkeer tussen staten en
volkenrechtelijke organisaties. Dit bestaat voornamelijk uit verdragen, besluiten en regels van het
gewoonterecht.
>Verdragen: Schriftelijke, bindende regeling tussen staten onderling of tussen staten en
volkenrechtelijke organisaties. Er bestaan verschillende soorten verdragen:
- verdragen tussen staten waarbij alleen de betreffende autoriteiten wederzijds verplichtingen
aangaan.
, - verdragen die verplichtingen bevatten voor de wetgevers van de aangesloten staten tot het maken
of aanpassen van wetgeving.
- verdragen die rechtsregels bevatten die in een staat zonder tussenkomst van de wetgever in het
nationale recht kunnen gelden (EVRM) monistisch systeem: rechtsregels uit een verdrag kunnen
deel uitmaken van het nationale recht zonder dat eerst omzetting in nationaal recht nodig is.
- regelingen waarbij bevoegdheid tot wetgeving, bestuur en rechtspraak worden opgedragen aan een
internationale organisatie (EU) = Europees Unierecht
Als het blijkt dat een regel van het nationaal recht in strijd is met een regel of besluit van
internationale herkomst heeft de regel of het besluit van internationale herkomst voorrang, als die
bepalingen voor iedereen gelden.
H1 Kennismaking met het internationaal recht
Internationaal recht:
1. Het geheel van internationale rechtsregels;
2. dat de publiekrechtelijke rechtsbetrekkingen regelt;
3. tussen internationale rechtssubjecten
Internationaal vs. Nationaal
In het nationale recht creëert de overheid wetten en regels voor burger op het eigen grondgebied.
Internationaal gelden er andere regels die staten waardevol vinden om na te komen.
Publiek vs. Privaat
Bij publiekrecht gaat het om regelgeving om internationale problemen zoals terrorisme of milieu. In
het privaatrecht haat het om geschillen tussen personen onderling, dus een verbinding tussen twee
of meer landen. De nationale wetgeving van die landen zijn geharmoniseerd.
Internationale rechtsorde
1. Decentraal karakter
Staten zijn de belangrijkste spelers in dit recht, ze maken samen afspraken die vaak worden
vastgelegd in verdragen. Er is hier geen centrale wetgevend, uitvoerende of rechterlijke macht. Er is
dan ook geen centraal geregeld internationaal systeem van rechtshandhaving (sanctiesysteem)
2.Horizontaal karakter
- Soevereiniteit: De staten zijn gelijk aan elkaar. Ze zijn zelfstandig bevoegd om betrekkingen met
elkaar aan te gaan. Ze mogen wetten maken in eigen grondgebied, verdragen sluiten met andere
soevereine landen, rechtsmacht in eigen land.
-Er zijn daarentegen wel bindende besluiten, maar de Staten hebben hier zelf voor gekozen en
kunnen hier ook op terugkomen.
- Er is vreedzame co-existentie: staten willen dat anderen hun soevereiniteit erkennen en ze willen
dus vreedzaam naast elkaar bestaan.
- Afhankelijkheid: Ze hebben elkaar nodig om afspraken met elkaar te maken en om problemen op te
lossen op regionale of mondiale basis door verdragen of met internationale organisaties.
3.Grote invloed van politieke factoren
De internationale rechtsorde kan niet los worden gezien van het politieke klimaat in een land.
Wisselingen van politieke wacht in staten kunnen leiden tot andere internationale verhoudingen. Als
een land veel macht heeft kan hij soms wegkomen met onrechtmatig gedrag, terwijl onmachtige
landen dit niet lukt.
,Doorwerking van internationaal recht in de Nederlandse rechtsorde
Monistisch stelsel: het internationaal recht is automatisch deel van de nationale rechtsorde, er is
geen omzetting via een wet nodig.
Dualistisch stelsel: het internationaal recht moet worden omgezet naar nationaal via een aparte wet.
Nederland heeft een gematigd monistisch stelsel art. 93 Gw
Art. 93 Gw
Rechtstreekse werking, oftewel beroep op internationaal publiekrecht enkel mogelijk indien:
- het een bepaling van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie betreft;
- én deze naar haar inhoud eenieder kan verbinden;
- én bekend is gemaakt (in het Tractatenblad).
Een bepaling van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie is te beschouwen
als naar haar inhoud eenieder verbindend indien:
- deze is gericht tot eenieder algemene strekking;
- én duidelijk bedoeld is als een (objectieve) recht of plicht (dat ook in de vorm van een verbod kan
zijn geformuleerd), zonder dat daarbij een uitvoerende maatregel door een staat nodig is (dus geen
nadere inspanning, waarborging, regeling, etc.).
- én voldoende nauwkeurig geformuleerd is om door een individu te kunnen worden ingeroepen.
Art. 94 Gw
Conflict tussen toepasselijk Nederlands recht en rechtstreeks doorwerkende
bepaling van een verdrag of besluit van een volkenrechtelijke organisatie?
Dan heeft het internationaal recht voorrang rechter verklaart Nederlands
recht buiten toepassing in de zaak.
Toetsingsverbod (art. 120 Gw)
De Nederlandse rechter mag verdragen niet toetsen met de Nederlandse Grondwet. Dit geldt ook
voor het toetsen van wetten in formele zin aan de Grondwet. Hierdoor wordt voorkomen dat de
rechter op de stoel van het parlement gaat zitten. Het toetsen van wetten in formele zin aan een
ieder verbindende verdragsbepalingen is verplicht.
Verheugt par. 1.3 NATIONAAL EN INTERNATIONAAL RECHT
Soevereiniteit: Binnen zijn grondgebied bepaalt ieder land de omvang en inhoud van zijn nationale
rechtsstelsel. Soevereine staten dulden van buitenaf geen macht boven zich (naar buiten) en de
overheid heeft de bevoegdheid tot wetgeving, bestuur en rechtspraak (naar binnen). Hierdoor
ontstaat bijvoorbeeld het Nederlands recht die alleen van kracht is in Nederland zelf.
er is dus geen centrale wetgevende macht
Binnen staten geldt ook het internationaal recht omdat het verdrag in Nederland een van de
rechtsbronnen is, bevat het nationale recht ook regels van het internationaal recht.
>Volkenrecht : Rechtsregels die het verkeer tussen staten onderling en het verkeer tussen staten en
volkenrechtelijke organisaties. Dit bestaat voornamelijk uit verdragen, besluiten en regels van het
gewoonterecht.
>Verdragen: Schriftelijke, bindende regeling tussen staten onderling of tussen staten en
volkenrechtelijke organisaties. Er bestaan verschillende soorten verdragen:
- verdragen tussen staten waarbij alleen de betreffende autoriteiten wederzijds verplichtingen
aangaan.
, - verdragen die verplichtingen bevatten voor de wetgevers van de aangesloten staten tot het maken
of aanpassen van wetgeving.
- verdragen die rechtsregels bevatten die in een staat zonder tussenkomst van de wetgever in het
nationale recht kunnen gelden (EVRM) monistisch systeem: rechtsregels uit een verdrag kunnen
deel uitmaken van het nationale recht zonder dat eerst omzetting in nationaal recht nodig is.
- regelingen waarbij bevoegdheid tot wetgeving, bestuur en rechtspraak worden opgedragen aan een
internationale organisatie (EU) = Europees Unierecht
Als het blijkt dat een regel van het nationaal recht in strijd is met een regel of besluit van
internationale herkomst heeft de regel of het besluit van internationale herkomst voorrang, als die
bepalingen voor iedereen gelden.
