Samenvatting Recht & Onderneming

DEEL 1 – INLEIDING TOT HET RECHT

Hoofdstuk 1: Wat is recht?

 We worden zeer veel geconfronteerd met recht, heel het functioneren is
bepaald door het recht (als privépersoon, als student, …)
o Kopen van een broodje, tramticket kopen, beroep instellen tegen resultaat van een
examen

 Wat is het dan in feite? Je kan spreken over recht als je 3 componenten
terugvindt
o Recht wil ordenen: regels om het samenleven / gedrag te
ordenen / regelen
o Recht moet afdwingdwingbaar zijn: je moet de regel sterk
kunnen maken, je hebt een heel apparaat nodig
o Regels die het mogelijk maken om de bestaande regels te wijzigen
/ af te schaffen / recht evolueert

 Er wordt een onderscheid gemaakt tussen objectief en subjectief recht
o Objectief recht: zoals het bestaat, rechtsregels die stellen je mag
dat en dat en dat niet
o Subjectief recht: rechten die wij ontlenen aan het subjectief recht:
dit zijn de rechten die wij ontlenen van het recht zoals het bestaat

Hoofdstuk 2: Indeling van het nationaal recht

 Nationaal vs internationaal recht
o Nationale bron: rechtsregels gemaakt door federaal of vlaams
parlement
o Internationaal parlement: rechtsregels gemaakt door internationale
verdragen, Europese unie

o Opmerking: er is niet altijd een zuiver onderscheid / mooi
afgebakend. Sommige regels zijn overgenomen van de Europese
Unie: je hebt wel Belgische wetgeving maar in opdracht van
internationale organen

Onderscheid privaat & publiek recht

 Nationaal recht wordt ingedeeld in 2 categorieën / rechtsdomeinen

 Privaatrecht regelt de verhouding – relatie tussen burgers onderling /
overheid heeft hier niks mee te maken
o een verkoopovereenkomst of huur bv
 Publiek recht regelen de relaties tussen burgers en de overheid of
overheden onderling
o Fiscaal recht (burgers vs overheid)




1

,Inhoud privaat recht

1. Burgerlijk recht : voor ons volledig bestaan
 regels met betrekking op ons functioneren
 Regels met betrekking tot ons levenseinde

 Bronnen:
 Burgerlijk wetboek
 Er komt binnenkort een nieuw burgerlijk wetboek (door
medewerking Koen Geens), hier zal trapsgewijs een nieuwe
wetgeving worden opgenomen // van een leeg nieuw boek tot
een vol nieuw boek en van een vol oud boek naar een leeg oud
boek
 bv. Men heeft de regels uit het oud wetboek genomen, die
hervormt en die geplaatst in het nieuw wetboek dus die zijn nu
in werking
 Afzonderlijke wetten

2. Ondernemingsrecht
 Overspannen het hele bestaan van ondernemingen
 Recht dat geld voor ondernemingen specifiek
 Waarom aparte regels voor ondernemingen en burgers?  moet
soepeler zijn en speciale regels om handel te kunnen drijven
 bepaalt bv ‘wie is onderneming’, regelt ook het einde van
ondernemingen wat er dan moet gebeuren en voorziet regels voor
het leven van ondernemingen
 loopt beetje parallel met burgerlijk recht maar specifiek voor
ondernemingen

 Bronnen:
 Wetboek van Economisch Recht: WER
 Afzonderlijke wetten

3. Privaatrechtelijk procesrecht: Gerechtelijk recht
 2de component van recht: afdwingbaar: de regels van afdwingen
vindt u hier
 voorziet procedures waardoor u uw rechten kan afdwingen

 Bronnen:
 Gerechtelijk wetboek
 Afzonderlijke wetten

Inhoud publiek recht

1. Grondwettelijk recht
 liggen vervat in onze grondwet = basiswet, dit is bron nummer 1
 wat vindt u terug in de grondwet? Onze staatsstructuur, basisprincipes
voor onze maatschappij (scheiding der machten), rechten en vrijheid

 Bron: grondwet




2

, 2. Bestuursrecht
 alle regels die betrekking hebben op de werking van de uitvoerende
macht (regering: federaal of vlaams) , het recht dat van toepassing is op
ambtenaren

3. Fiscaal recht

4. Strafrecht
 verschil burgerlijk recht en strafrecht
 strafrecht: behouden van openbare orde en goede zeden (bepaalde
gedragen kunnen wij niet aanvaarden en als dat gedrag wordt
aangehouden gaan wij sanctionneren)
 bv slagen en verwondingen, cocainehandel, diefstal : hier staan straffen
op omdat het strafrecht dat zegt

 Bronnen:
 Strafrechtboek
 Afzonderlijke wetten (bv illegaal software downloaden zit niet in
strafwetboek)

5. Strafprocesrecht
 hoe de straffen geëffectueerd zullen worden wanneer u iets doet tegen
de regels van het strafrecht
 hoelang mag u aangehouden worden, wanneer mag u verschijnen voor
de onderzoeksrechter, mag u aangehouden worden, mag u verlengd
aangehouden worden

Relevantie onderscheid tusesn privaat en publiek recht

In privaat recht zijn heel veel regels van aanvullend of suppletief recht
o Aanvullend recht: rechtsregels maar je kan er vanaf wijken, de regels
zullen pas beginnen spelen als u niet anders heeft voorzien
o Bv er worden veel regels opgesteld over verkoopovereenkomsten maar u kan in
het contract zelf de regels bepalen maar vanaf wanneer u iets vergeet kan u
terugvallen op de regels daarin
o Ander vb: huwelijksovereenkomst mbt de goederen, als u niet akkoord bent met
die regels kan u een huwelijkscontract opstellen

In publiek recht zijn er veel regels van dwingend recht of openbare orde
o hier kan je niet van af wijken omdat men bepaalde belangen wilt veilig
stellen
o dwingend recht: meer private belangen zoals bv consumenten
o openbare orde: meer belangen van de overheid

Dus er is een verschil / onderscheid maar dat onderscheid moet ook
gerelativeerd worden (er komen barsten in het onderscheid)

 In heel wat rechtstakken zitten heel wat regels van privaatrecht en
publiek recht




3

, 1.Economisch recht  ondernemingsrecht (duidelijk privaat recht) +
marktrecht (hoe moet een onderneming zich op een markt gedragen – dit
is meer publiekrecht)
2. Sociaal recht  arbeidsrecht = individueel arbeidsrecht (relatie wn –
wg – privaat recht ) + collectief arbeidsrecht (organisaties – dit is
publiek recht)

 Een probleem is niet altijd duidelijk een probleem van privaat of
publiek, voor sommige oplossingen moet je regels combineren
Typisch voorbeeld van een familievennootschap > aantal kwesties op p.13

 Europees recht
Heel wat nationale wetgeving vindt zijn oorsprong in het Europees recht en
het Europees recht maakt gewoonweg geen onderscheid tussen privaat
recht en publiek recht

 Overheid situeert zich eig volledig in het publiekrecht
 Maar overheid begint steeds meer en meer technieken toe te passen uit
privaat recht
 Bv ambtenarenapparaat > overheid werkt steeds meer met
overeenkomsten voor te werken (komt uit privaat recht)
 Wanneer de overheid vroeger grond nodig had, ging men onteigenen.
Nu zie je meer en meer dat de overheid gronden gaat aankopen.
 Onteigening wordt je wel vergoed maar is techniek van publiek recht,
aankopen behoort tot privaat recht

Hoofdstuk 3: Het internationaal recht

 Dit wordt ook ingedeeld in categorieën

Internationaal privaat recht

 Geeft aan welk nationaal recht van toepassing is op juridische
situaties waarin een vreemd element zit
o ga je het Belgisch of Nederlands recht toepassen in conflict
 Is voor een stukje ook nationaal, er zijn ook nationale regels
 Het zit bij internationaal recht omdat het breder is dan nationaal, niet
zuiver nationaal maar de bronnen zijn zowel internationaal als nationaal.

Internationaal publiek recht = volkerenrecht

 Regelt de relaties tussen landen
 Maar niet alleen tussen landen, ook tussen internationale
organisaties onderling of internationale organisaties met landen

 privaatrechterlijke verdragen: handelsverdragen
 publiekrechterlijke verdragen: belastingverdragen
(bubbelbelastingsverdragen)

 Bronnen: internationale verdragen




4