Cardiovasculaire aandoeningen | Journal clubs
FA-BA302
College | Study design
Randomized controlled trial
Medicijn ontwikkeling
Preklinisch teststen; ontdekking en screening, preklinische ontwikkeling
Klinisch testen
Fase I
- Bepalen dosis, tolerantie
- Farmacokinetiek, inclusief medicijn interacties
- Farmacodynamiek; hoe werkt het, type A bijwerkingen: te verklaren a.d.h.v. werkingsmechanisme
- Fase Ia: single dose
- Fase Ib: repeated dose
Fase II
- Gedraagt het medicijn zich zoals bedoeld?
- Farmacokinetiek
- Type A bijwerkingen
- Fase IIa: voorlopig bewijs werkzaamheid (efficacy) en veiligheid
- Fase IIb: bevestigen werking met statistische significantie
Fase III
- Evaluatie surrogate en harde eindpunten
- Type A bijwerkingen
- Vergelijking met placebo of vergelijkbaar middel in parallel-groep design
Fase IV; registratie en op markt brengen
- Type B bijwerkingen; onverwacht a.d.h.v. werkingsmechanisme
Gerandomiseerd dubbel blind gecontroleerde trial
Farmacologisch effect: altijd t.o.v. placebo
Effect van placebo
Regressie naar de mean
- Als het waargenomen effect van een
geneesmiddel een tweede keer wordt bepaald,
is de kans groot dat het effect minder extreem
is en dus meer naar het gemiddelde neigt
- Selecteren van extreme waarneming, deze
waarneming wordt minder extreem door natuurlijke variatie
- Uitleg: https://www.youtube.com/watch?v=V61gS1Scmgo
Natuurlijk verloop
- Bijv: ziekte geneest vanzelf
Placebo-effect
- Positief psychisch effect dat optreedt door vertrouwen in werkzaamheid van behandeling
Controle
Effectmaat: vergelijking
Controle groep laat natuurlijk ziektebeloop zien
Randomisatie
Voorkomt selectie
“Garandeert” gelijke groepen voor bekende en onbekende factoren (confounders)
Soorten
- Simpele randomisatie; kop of munt
- Gebalanceerde of blokrandomisatie; even vaak kop of munt in één blok
1 - 14
, - Gestratificeerde randomisatie (matching); even vaak kop of munt per combinatie van prognostische
factoren
Blindering
Singel: deelnemer weet niet of hij medicatie of placebo krijgt
Dubbel: onderzoekers en deelnemer weten niet “
Trippel: statistisch bureau, onderzoekers en deelnemer weten niet “
Voorkomt: subjectiviteit
Heeft blindering gewerkt? Na studie vragen wat iemand geslikt denkt te hebben
Bias voorkomen
Randomisatie: confounding
Blindering: informatiebias
Complete follow up: selectiebias
Cross-over design
Gepaarde T-toets; meerdere metingen per deelnemer
Carry over/wash-out periode: cross over alleen mogelijk bij ziektes die lang aanhouden en terugkeren naar
nulpunt na stoppen medicatie
Periode effect: bijv. bij antidepressiva; als 1e fase in winter is en 2e fase in zomer zijn resultaten niet te
vergelijken
2 - 14
FA-BA302
College | Study design
Randomized controlled trial
Medicijn ontwikkeling
Preklinisch teststen; ontdekking en screening, preklinische ontwikkeling
Klinisch testen
Fase I
- Bepalen dosis, tolerantie
- Farmacokinetiek, inclusief medicijn interacties
- Farmacodynamiek; hoe werkt het, type A bijwerkingen: te verklaren a.d.h.v. werkingsmechanisme
- Fase Ia: single dose
- Fase Ib: repeated dose
Fase II
- Gedraagt het medicijn zich zoals bedoeld?
- Farmacokinetiek
- Type A bijwerkingen
- Fase IIa: voorlopig bewijs werkzaamheid (efficacy) en veiligheid
- Fase IIb: bevestigen werking met statistische significantie
Fase III
- Evaluatie surrogate en harde eindpunten
- Type A bijwerkingen
- Vergelijking met placebo of vergelijkbaar middel in parallel-groep design
Fase IV; registratie en op markt brengen
- Type B bijwerkingen; onverwacht a.d.h.v. werkingsmechanisme
Gerandomiseerd dubbel blind gecontroleerde trial
Farmacologisch effect: altijd t.o.v. placebo
Effect van placebo
Regressie naar de mean
- Als het waargenomen effect van een
geneesmiddel een tweede keer wordt bepaald,
is de kans groot dat het effect minder extreem
is en dus meer naar het gemiddelde neigt
- Selecteren van extreme waarneming, deze
waarneming wordt minder extreem door natuurlijke variatie
- Uitleg: https://www.youtube.com/watch?v=V61gS1Scmgo
Natuurlijk verloop
- Bijv: ziekte geneest vanzelf
Placebo-effect
- Positief psychisch effect dat optreedt door vertrouwen in werkzaamheid van behandeling
Controle
Effectmaat: vergelijking
Controle groep laat natuurlijk ziektebeloop zien
Randomisatie
Voorkomt selectie
“Garandeert” gelijke groepen voor bekende en onbekende factoren (confounders)
Soorten
- Simpele randomisatie; kop of munt
- Gebalanceerde of blokrandomisatie; even vaak kop of munt in één blok
1 - 14
, - Gestratificeerde randomisatie (matching); even vaak kop of munt per combinatie van prognostische
factoren
Blindering
Singel: deelnemer weet niet of hij medicatie of placebo krijgt
Dubbel: onderzoekers en deelnemer weten niet “
Trippel: statistisch bureau, onderzoekers en deelnemer weten niet “
Voorkomt: subjectiviteit
Heeft blindering gewerkt? Na studie vragen wat iemand geslikt denkt te hebben
Bias voorkomen
Randomisatie: confounding
Blindering: informatiebias
Complete follow up: selectiebias
Cross-over design
Gepaarde T-toets; meerdere metingen per deelnemer
Carry over/wash-out periode: cross over alleen mogelijk bij ziektes die lang aanhouden en terugkeren naar
nulpunt na stoppen medicatie
Periode effect: bijv. bij antidepressiva; als 1e fase in winter is en 2e fase in zomer zijn resultaten niet te
vergelijken
2 - 14