RESPIRATOIRE KINESITHERAPIE
DYSFUNCTIONELE ADEMHALING
DEFINITIE
Dysfunctional breathing disorder/ breathing pattern disorder = een parapluterm voor verschillende aandoeningen
De regendruppels zijn condities die het disfunctioneel
ademhalen kunnen verergeren of die het kunnen veroorzaken
⟶ Dit zijn allemaal aandoeningen die behoren tot
dysfunctioneel ademhalen
ILO = induceerbare laryngeale obstructie ⟶ een keelaandoening
die de ademhaling beïnvloedt
Dysfunctioneel ademen (DB) verwijst naar een onaangepast ademhalingspatroon dat aanhoudt en klachten
veroorzaakt, zonder dat er een duidelijke organische oorzaak is.
Hoewel DB ook voorkomt bij mensen met longaandoeningen, kan het zowel een gevolg zijn van de ziekte als een
copingmechanisme ervoor.
De term beschrijft ademhalingsstoornissen waarbij chronische veranderingen in het ademhalingspatroon leiden
tot kortademigheid (dyspneu) en andere klachten, die niet verklaard worden door de ernst van een eventuele
long- of hartaandoening.
Kortademigheid bij DB kan zich uiten als:
• Hyperventilatie
• Diepe zuchten
• Een aanhoudend gevoel van luchttekort, ook zonder afwijkingen in CO₂-niveaus of zuur-base-evenwicht
,Classificatie
Thoracic dominant breathing TAA: de niet-parallelle beweging of zelfs de tegengestelde beweging van de ribbenkast (RC) en de buik (AB)
tijdens de inademing
Ademhalingspatroon Aantal onderzoken Gelinkte condities
Hyperventilation syndrome 43 Astma
Panic disorder
Periodic deep sighing 12 Astma
Panic disorder
Thoracic dominant breathing 4 Astma
COPD
Heart failure
Panic disorder
Forced abdominal expiration 2 COPD
Thoraco-abdominal asychrony 6 Obstruction
Neuromuscular disease
Respiratory failure
Symptomen
Dyspneu: kortademigheid
• Ervaren overmatige kortademigheid tijdens inspanning
• Ademnood tijdens rust
Air hunger: het gevoel dat je niet genoeg lucht in heel je longen krijgt en dat je borst niet helemaal open kan staan
• Geeuwen
• Zuchten
Dimensies
Dysfunctioneel ademen heeft meerdere dimensies die elkaar beïnvloeden, er zijn 3 hoofdgebieden
Biochemisch aspect: de chemische processen in het lichaam die door ademhaling worden beïnvloed
• CO2: speelt een rol in de zuur-base balans
• Hyperventilatie: te snel of te diep ademen, waardoor CO2 daalt
• Hypocapnie: lage CO2-waarde in het bloed
• Bicarbonaat & pH verstoring: veranderingen in zuur-base balans kunnen klachten veroorzaken
,Biomechanisch aspect: de fysieke manier van ademen
• Adempatroon stoornis: onregelmatig of inefficiënt ademhalen
• Hyperinflatie: longen blijven te vol met lucht
• Ribbenkast restrictie: beperkte beweging van de borstkas
• Spierspanning: ademhaling spieren raken overbelast
Psychofysiologisch aspect: betrekt emoties, zenuwstelsel en gedrag
• Emoties & interoceptie: hoe je interne sensaties waarneemt
• Gevoel van controle: stress en angst beïnvloeden ademhaling
• Vagale toon en HRV: regulatie door het autonome zenuwstelsel
• Geconditioneerde gedragingen: aangeleerde adem gewoonten
⟶ Deze drie dimensies overlappen elkaar, 1 verstoring in 1 dimensie kan de andere versterken
Dysfunctional breathing disorder kan worden begrepen vanuit een Bayesiaanse benadering en de rol van de hersenen erbij
Bayesiaanse aanpak: dit is een manier van denken waarbij de hersenen continu voorspellingen maken over wat er gaat gebeuren en
deze vergelijken met inkomende informatie. Op basis daarvan worden verwachtingen bijgesteld
Bij DBD kan dit verstoord zijn: de hersenen interpreteren signalen van het lichaam verkeerd, wat leidt tot angst, hyperventilatie of
andere ademhalingsproblemen
DBD is dus niet enkel een mechanische of biochemisch probleem, maar ook een perceptieprobleem in de hersenen
Assessment
• Hyperventilatie provocatie test
• Cardiopulmonary exercise test
• Capnography to assess end tidal CO2
• Observatie van de ademhaling
• Tactiele beoordeling van een normaal diafragmatisch ademhalingspatroon
VRAGENLIJSTEN
Self-evaluation of Breathing Questionnaire SEBQ:
• Waarden zijn nog niet gepubliceerd
• Score: 11 gerelateerd aan respiratoire dysfunctie
Nijmegen questionnaire:
• Score: > 23 gerelateerd aan respiratoire dysfunctie
• Verschillende symptomen ⟶ aanduiden van 0 (never) tot 4 (very often – daily)
Bromton breathing pattern assessment tool BPAT: observatie om naar tekens te zoeken van DB, puur kijken naar de ademhaling
• 5 minuten vooraleer je de patiënt observeert moet hij/zij zitten
• > 1 minuut observeren
• Score: > 3 betekent een verhoogde kans op DB
,
DYSFUNCTIONELE ADEMHALING
DEFINITIE
Dysfunctional breathing disorder/ breathing pattern disorder = een parapluterm voor verschillende aandoeningen
De regendruppels zijn condities die het disfunctioneel
ademhalen kunnen verergeren of die het kunnen veroorzaken
⟶ Dit zijn allemaal aandoeningen die behoren tot
dysfunctioneel ademhalen
ILO = induceerbare laryngeale obstructie ⟶ een keelaandoening
die de ademhaling beïnvloedt
Dysfunctioneel ademen (DB) verwijst naar een onaangepast ademhalingspatroon dat aanhoudt en klachten
veroorzaakt, zonder dat er een duidelijke organische oorzaak is.
Hoewel DB ook voorkomt bij mensen met longaandoeningen, kan het zowel een gevolg zijn van de ziekte als een
copingmechanisme ervoor.
De term beschrijft ademhalingsstoornissen waarbij chronische veranderingen in het ademhalingspatroon leiden
tot kortademigheid (dyspneu) en andere klachten, die niet verklaard worden door de ernst van een eventuele
long- of hartaandoening.
Kortademigheid bij DB kan zich uiten als:
• Hyperventilatie
• Diepe zuchten
• Een aanhoudend gevoel van luchttekort, ook zonder afwijkingen in CO₂-niveaus of zuur-base-evenwicht
,Classificatie
Thoracic dominant breathing TAA: de niet-parallelle beweging of zelfs de tegengestelde beweging van de ribbenkast (RC) en de buik (AB)
tijdens de inademing
Ademhalingspatroon Aantal onderzoken Gelinkte condities
Hyperventilation syndrome 43 Astma
Panic disorder
Periodic deep sighing 12 Astma
Panic disorder
Thoracic dominant breathing 4 Astma
COPD
Heart failure
Panic disorder
Forced abdominal expiration 2 COPD
Thoraco-abdominal asychrony 6 Obstruction
Neuromuscular disease
Respiratory failure
Symptomen
Dyspneu: kortademigheid
• Ervaren overmatige kortademigheid tijdens inspanning
• Ademnood tijdens rust
Air hunger: het gevoel dat je niet genoeg lucht in heel je longen krijgt en dat je borst niet helemaal open kan staan
• Geeuwen
• Zuchten
Dimensies
Dysfunctioneel ademen heeft meerdere dimensies die elkaar beïnvloeden, er zijn 3 hoofdgebieden
Biochemisch aspect: de chemische processen in het lichaam die door ademhaling worden beïnvloed
• CO2: speelt een rol in de zuur-base balans
• Hyperventilatie: te snel of te diep ademen, waardoor CO2 daalt
• Hypocapnie: lage CO2-waarde in het bloed
• Bicarbonaat & pH verstoring: veranderingen in zuur-base balans kunnen klachten veroorzaken
,Biomechanisch aspect: de fysieke manier van ademen
• Adempatroon stoornis: onregelmatig of inefficiënt ademhalen
• Hyperinflatie: longen blijven te vol met lucht
• Ribbenkast restrictie: beperkte beweging van de borstkas
• Spierspanning: ademhaling spieren raken overbelast
Psychofysiologisch aspect: betrekt emoties, zenuwstelsel en gedrag
• Emoties & interoceptie: hoe je interne sensaties waarneemt
• Gevoel van controle: stress en angst beïnvloeden ademhaling
• Vagale toon en HRV: regulatie door het autonome zenuwstelsel
• Geconditioneerde gedragingen: aangeleerde adem gewoonten
⟶ Deze drie dimensies overlappen elkaar, 1 verstoring in 1 dimensie kan de andere versterken
Dysfunctional breathing disorder kan worden begrepen vanuit een Bayesiaanse benadering en de rol van de hersenen erbij
Bayesiaanse aanpak: dit is een manier van denken waarbij de hersenen continu voorspellingen maken over wat er gaat gebeuren en
deze vergelijken met inkomende informatie. Op basis daarvan worden verwachtingen bijgesteld
Bij DBD kan dit verstoord zijn: de hersenen interpreteren signalen van het lichaam verkeerd, wat leidt tot angst, hyperventilatie of
andere ademhalingsproblemen
DBD is dus niet enkel een mechanische of biochemisch probleem, maar ook een perceptieprobleem in de hersenen
Assessment
• Hyperventilatie provocatie test
• Cardiopulmonary exercise test
• Capnography to assess end tidal CO2
• Observatie van de ademhaling
• Tactiele beoordeling van een normaal diafragmatisch ademhalingspatroon
VRAGENLIJSTEN
Self-evaluation of Breathing Questionnaire SEBQ:
• Waarden zijn nog niet gepubliceerd
• Score: 11 gerelateerd aan respiratoire dysfunctie
Nijmegen questionnaire:
• Score: > 23 gerelateerd aan respiratoire dysfunctie
• Verschillende symptomen ⟶ aanduiden van 0 (never) tot 4 (very often – daily)
Bromton breathing pattern assessment tool BPAT: observatie om naar tekens te zoeken van DB, puur kijken naar de ademhaling
• 5 minuten vooraleer je de patiënt observeert moet hij/zij zitten
• > 1 minuut observeren
• Score: > 3 betekent een verhoogde kans op DB
,
