Geneeskunde herkansing kwartiel twee
Het cardiovasculaire stelsel; het hart
Voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen zijn onze
lichaamscellen afhankelijk van de omringende interstitiële vloeistof.
Bloedvaten worden onderverdeeld in twee groepen:
- Kleine bloedsomloop (pulmonaire circulatie)
- Grote bloedsomloop (systeem circulatie)
Verschillende soorten bloedvaten:
- Slagaders/arteriën/efferente bloedvaten deze voeren bloed van hart weg
- Aders/venen/afferente bloedvaten deze voeren bloed naar het hart toe.
- Capillairen/haarvaten zijn kleine, dunwandige bloedvaten tussen kleinste arteriën en
venen.
Het hart bevat vier musculaire compartimenten; twee voor elke bloedsomloop:
rechteratrium, rechterboezem, linkeratrium en linkerboezem
Het hart is omgeven door de pericardiale holte, de bekleding van de pericardiale holte is het
pericardium/hartzakje. Het pericardium kan dan weer onderverdeeld worden in:
- Viscerale pericardium/epicardium; bedekt het buitenste oppervlak van het hart
- Pariëtale pericardium; de buitenste laag van het sereuze membraan.
De atria hebben dunne
gespierde wanden en kunnen
zich ver uitrekken.
Het onderste, puntige
uiteinde van het hart is de
apex. Vanaf de apex is het
hart gemiddeld 12,5 cm lang.
De wand van het hart
bestaat uit drie duidelijk
herkenbare lagen:
Het
epicardium
(buitenste),
Myocardium
(middelste) en
het
endocardium
(binnenste).
Epicardium bestaat uit buitenste epitheel en losmazig bindweefsel
,Myocardium bestaat uit hartspierweefsels, bloedvaten en zenuwen.
Endocardium bestaat uit enkelvoudig plaveiselepitheel en het losmazig bindweefsel.
Typische hartspiercellen:
- Bevatten een centraal gelegen celkern.
- Bevatten myofibrillen
- Zijn geheel afhankelijk van aerobe afbraak om energie te verkrijgen die nodig is voor
de voortdurende contracties.
- Myoglobinereserves (voor zuustofopslag)
- Staan in contact met cellen op gespecialiseerde plekken (intercalaire schijven)
De bindweefsels van het hart bestaan uit vezels, deze vezels:
- Verstevigen de hartspiervezels, bloedvaten en zenuwen van het myocardium
- Verstevigen het hart en voorkomen dat het te veel wordt uitgerekt.
- Helpen het hart na een contractie terug te keren naar zijn oorspronkelijke vorm.
Functie atria = verzamelen van bloed dat naar het hart terugkeert en het voorstuwen van dat
bloed naar het ventrikel aan dezelfde kant.
Als ventrikels samentrekken gebeuren er twee dingen:
(1) De afstand tussen de basis en de apex van het hart wordt kleiner
(2) De diameter van het ventrikel wordt kleiner
De atrioventriculaire kleppen (AV-kleppen) verhinderen dat bloed terugstroomt vanuit
ventrikels naar de atria. Als de ventrikels ontspannen zijn hangen de chorda tendinae slap
en biedt de AV-klep geen weerstand.
De halvemaanvormige kleppen van de a.pulmonalis en de aorta ascendes verhinderen dat
het bloed terugstroomt naar respectievelijk het rechter- en linkerventrikel. Als de
halvemaanvormige kleppen zich sluiten, ondersteunen de drie symmetrische slippen van
elke klep elkaar zoals de poten van een driepoot, waardoor wordt verhinderd dat bloed naar
de ventrikels stroomt.
Het fibreuze skelet van het hart of het hartskelet bestaat uit dichte banden van stevig,
elastisch bindweefsel die de stammen van de grote arteriën en elk van de hartkleppen
omgeven. Het hartskelet stabiliseert de positie van de hartkleppen en isoleert het
spierweefsel van de atria van dat van de ventrikels.
De coronaire circulatie voert bloed aan naar het spierweefsel van het hart. Tijdens
inspanning stijgt de zuurstofbehoefte aanzienlijk; dan gaat het hart harder pompen (hogere
hartslag bij bijvoorbeeld sporten)
De linker en rechter a.coronaira (kransslagader) ontspringen bij de aortasinussen aan de
basis van de aorta. Kleine zijtakken vanuit deze takken van de linker en rechter a.coronaira
vormen onderlinge verbindingen, zogenoemde anastomosen (verbindingen)
, Een gebied met doodweefsel als gevolg van een onderbreking van de bloedstroom wordt
een infarct genoemd. Bij een myocardinfart raakt de coronaire circulatie geblokkeerd en
sterven hartspiercellen af als gevolg van zuurstofgebrek.
Een enkele hartcyclus bestaat uit de periode vanaf het begin van de ene hartslag tot begin
van de daaropvolgende hartslag. De hartslag bestaat dus uit een contractie en een
ontspanningsfase.
- Systole = de hartafdeling stuwt bloed in een aangrenzende hartafdeling of arterie
- Diastole = wanneer de afdeling zich met bloed vult en zich op het begin van de
volgende hartcyclus voorbereid.
Met een stethoscoop kan er naar harttonen geluisterd worden, deze harttonen zijn:
(1) De eerste harttoon is het sluiten van de AV-kleppen, en het openen van de
halvemaanvormige kleppen
(2) De tweede harttoon is begin van de ventriculaire diastole en sluiten van de halve
maanvormige kleppen
Het cardiovasculaire stelsel; bloedsomloop en de bloedvaten
Bloedvaten vertakken zich herhaaldelijk en vormen de belangrijkste arteriën die bloed naar
de organen van het lichaam vervoeren. Binnen deze organen vertakken arteriën zich in
honderd miljoenen arteriolen. De arteriolen vervoeren het bloed naar tien miljard
capillairen.
Belangrijkste functie van het cardiovasculaire stelsel = de uitwisseling van stoffen en gassen
tussen het vloed en de interstitiële vloeistof vindt plaats via de capillairwanden.
De wanden van arteriën en de venen bestaan uit drie lagen:
- Tunica intima, is de binnenste laag van een bloedvat. Deze laag bestaat uit:
endotheel en een onderliggende laan vaan bindweefsel
- Tunica media, is de middelste laag van een bloedvat. Deze laag bestaat uit:
gladspierweefsel.
- Tunica externa, is de buitenste laag van een bloedvat. Deze laag bestaat uit:
collagene vezel.
Vasoconstrictie = vaatvernauwing en vasodilatatie = vaatverwijding
Elastische arteriën zijn grote, buitengewoon veerkrachtige bloedvaten met een diameter van
wel 2,5 cm, een voorbeeld is de aorta. De wanden van deze arteriën bevatten een tunica
media met meer elastische vezels dan gladde spiercellen.
Musculeuze arteriën, zijn distributiearteriën deze vervoeren bloed naar skeletspieren en
inwendige organen. Een musculeuze arteria heeft gemiddeld een dikte van 0,4 cm.
Capillairen zijn de enige bloedvaten waarbij uitwisseling tussen het bloed en de omringende
interstitiële vloeistof door de wanden mogelijk zijn. Doordat deze wanden zo dun zijn, is de
diffusieafstand klein en kan de uitwisseling snel plaatsvinden.
Het cardiovasculaire stelsel; het hart
Voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen zijn onze
lichaamscellen afhankelijk van de omringende interstitiële vloeistof.
Bloedvaten worden onderverdeeld in twee groepen:
- Kleine bloedsomloop (pulmonaire circulatie)
- Grote bloedsomloop (systeem circulatie)
Verschillende soorten bloedvaten:
- Slagaders/arteriën/efferente bloedvaten deze voeren bloed van hart weg
- Aders/venen/afferente bloedvaten deze voeren bloed naar het hart toe.
- Capillairen/haarvaten zijn kleine, dunwandige bloedvaten tussen kleinste arteriën en
venen.
Het hart bevat vier musculaire compartimenten; twee voor elke bloedsomloop:
rechteratrium, rechterboezem, linkeratrium en linkerboezem
Het hart is omgeven door de pericardiale holte, de bekleding van de pericardiale holte is het
pericardium/hartzakje. Het pericardium kan dan weer onderverdeeld worden in:
- Viscerale pericardium/epicardium; bedekt het buitenste oppervlak van het hart
- Pariëtale pericardium; de buitenste laag van het sereuze membraan.
De atria hebben dunne
gespierde wanden en kunnen
zich ver uitrekken.
Het onderste, puntige
uiteinde van het hart is de
apex. Vanaf de apex is het
hart gemiddeld 12,5 cm lang.
De wand van het hart
bestaat uit drie duidelijk
herkenbare lagen:
Het
epicardium
(buitenste),
Myocardium
(middelste) en
het
endocardium
(binnenste).
Epicardium bestaat uit buitenste epitheel en losmazig bindweefsel
,Myocardium bestaat uit hartspierweefsels, bloedvaten en zenuwen.
Endocardium bestaat uit enkelvoudig plaveiselepitheel en het losmazig bindweefsel.
Typische hartspiercellen:
- Bevatten een centraal gelegen celkern.
- Bevatten myofibrillen
- Zijn geheel afhankelijk van aerobe afbraak om energie te verkrijgen die nodig is voor
de voortdurende contracties.
- Myoglobinereserves (voor zuustofopslag)
- Staan in contact met cellen op gespecialiseerde plekken (intercalaire schijven)
De bindweefsels van het hart bestaan uit vezels, deze vezels:
- Verstevigen de hartspiervezels, bloedvaten en zenuwen van het myocardium
- Verstevigen het hart en voorkomen dat het te veel wordt uitgerekt.
- Helpen het hart na een contractie terug te keren naar zijn oorspronkelijke vorm.
Functie atria = verzamelen van bloed dat naar het hart terugkeert en het voorstuwen van dat
bloed naar het ventrikel aan dezelfde kant.
Als ventrikels samentrekken gebeuren er twee dingen:
(1) De afstand tussen de basis en de apex van het hart wordt kleiner
(2) De diameter van het ventrikel wordt kleiner
De atrioventriculaire kleppen (AV-kleppen) verhinderen dat bloed terugstroomt vanuit
ventrikels naar de atria. Als de ventrikels ontspannen zijn hangen de chorda tendinae slap
en biedt de AV-klep geen weerstand.
De halvemaanvormige kleppen van de a.pulmonalis en de aorta ascendes verhinderen dat
het bloed terugstroomt naar respectievelijk het rechter- en linkerventrikel. Als de
halvemaanvormige kleppen zich sluiten, ondersteunen de drie symmetrische slippen van
elke klep elkaar zoals de poten van een driepoot, waardoor wordt verhinderd dat bloed naar
de ventrikels stroomt.
Het fibreuze skelet van het hart of het hartskelet bestaat uit dichte banden van stevig,
elastisch bindweefsel die de stammen van de grote arteriën en elk van de hartkleppen
omgeven. Het hartskelet stabiliseert de positie van de hartkleppen en isoleert het
spierweefsel van de atria van dat van de ventrikels.
De coronaire circulatie voert bloed aan naar het spierweefsel van het hart. Tijdens
inspanning stijgt de zuurstofbehoefte aanzienlijk; dan gaat het hart harder pompen (hogere
hartslag bij bijvoorbeeld sporten)
De linker en rechter a.coronaira (kransslagader) ontspringen bij de aortasinussen aan de
basis van de aorta. Kleine zijtakken vanuit deze takken van de linker en rechter a.coronaira
vormen onderlinge verbindingen, zogenoemde anastomosen (verbindingen)
, Een gebied met doodweefsel als gevolg van een onderbreking van de bloedstroom wordt
een infarct genoemd. Bij een myocardinfart raakt de coronaire circulatie geblokkeerd en
sterven hartspiercellen af als gevolg van zuurstofgebrek.
Een enkele hartcyclus bestaat uit de periode vanaf het begin van de ene hartslag tot begin
van de daaropvolgende hartslag. De hartslag bestaat dus uit een contractie en een
ontspanningsfase.
- Systole = de hartafdeling stuwt bloed in een aangrenzende hartafdeling of arterie
- Diastole = wanneer de afdeling zich met bloed vult en zich op het begin van de
volgende hartcyclus voorbereid.
Met een stethoscoop kan er naar harttonen geluisterd worden, deze harttonen zijn:
(1) De eerste harttoon is het sluiten van de AV-kleppen, en het openen van de
halvemaanvormige kleppen
(2) De tweede harttoon is begin van de ventriculaire diastole en sluiten van de halve
maanvormige kleppen
Het cardiovasculaire stelsel; bloedsomloop en de bloedvaten
Bloedvaten vertakken zich herhaaldelijk en vormen de belangrijkste arteriën die bloed naar
de organen van het lichaam vervoeren. Binnen deze organen vertakken arteriën zich in
honderd miljoenen arteriolen. De arteriolen vervoeren het bloed naar tien miljard
capillairen.
Belangrijkste functie van het cardiovasculaire stelsel = de uitwisseling van stoffen en gassen
tussen het vloed en de interstitiële vloeistof vindt plaats via de capillairwanden.
De wanden van arteriën en de venen bestaan uit drie lagen:
- Tunica intima, is de binnenste laag van een bloedvat. Deze laag bestaat uit:
endotheel en een onderliggende laan vaan bindweefsel
- Tunica media, is de middelste laag van een bloedvat. Deze laag bestaat uit:
gladspierweefsel.
- Tunica externa, is de buitenste laag van een bloedvat. Deze laag bestaat uit:
collagene vezel.
Vasoconstrictie = vaatvernauwing en vasodilatatie = vaatverwijding
Elastische arteriën zijn grote, buitengewoon veerkrachtige bloedvaten met een diameter van
wel 2,5 cm, een voorbeeld is de aorta. De wanden van deze arteriën bevatten een tunica
media met meer elastische vezels dan gladde spiercellen.
Musculeuze arteriën, zijn distributiearteriën deze vervoeren bloed naar skeletspieren en
inwendige organen. Een musculeuze arteria heeft gemiddeld een dikte van 0,4 cm.
Capillairen zijn de enige bloedvaten waarbij uitwisseling tussen het bloed en de omringende
interstitiële vloeistof door de wanden mogelijk zijn. Doordat deze wanden zo dun zijn, is de
diffusieafstand klein en kan de uitwisseling snel plaatsvinden.
