Samenvatting Europees
Recht
(AJ 2024-2025)
DEEL I: HOE IS DE EU GEËVOLUEERD ALS RECHTSSYSTEEM?
1. Historisch overzicht
- Vormen van Europese integratie na WOII
- Founding father van de EU: Jean Monnet en Robert Schumann
2. Verdieping van het Europees integratieproces
- Crisis jaren ’60 Europese Eenheidsakte
- Integratie buiten de EEG
- Verdrag van Maastricht
- Verdrag van Amsterdam
- Verdrag van Nice
- Verdrag van Lissabon
3. Verbreding van het Europees integratieproces
- Uitbreinding van de EU
- Ankarra Akkoord en Cyprus-kwestie
- Europese Vrijhandelsassociatie en Europese Economische Ruimte
4. Brexit: bijzondere episode in het Europees Integratieproces
5. De EU als gedifferentieerde rechtsorde
- Juridische vormgeving
- Eurozone
- Schengenzone
1
,DEEL II: DE EU ALS AUTONOME RECHTSORDE
1. Intepretatie van de Verdragen door HvJ
- Van Gend en Loos, 1963
- Costa vs Enel
- Verhouding EU-recht met nationaal recht zaak Weiss
- Verhouding voorrang met directe werking
2. De EU als een rechtsorde gebaseerd op gemeenschappelijke waarden
- Belangrijkste artikels uit de verdragen: beginsel van werderzijds
vertrouwen en atoombomprocedure
- Rol van het HvJ
- Wat is rechtsstatelijkheid?
3. De bescherming van grondrechten
DEEL III: DE EU INSTELLINGEN
1. Europees parlement
2. Europese Raad
3. Raad van de EU
4. Europese Commissie
5. Hof van Justitie van de EU
6. Europese Centrale Bank
7. Europese Rekenkamer
8. Andere organen en instanties van de EU
2
,DEEL IV: BRONNEN VAN EU-RECHT
1. Bronnen van primair recht
2. Bronnen van secundair recht
- Rechtshandelingen
- Internationale akkoorden
- Ad hoc handelingen
3. Wetgevingsprocedures
DEEL V: ENKELE BASISPRINCIPES VAN HET EU-RECHT
1. Attributiebeginsel
- Art. 5 VEU
- Bevoegdheidscategoriën + flexibiliteitsclausule
- EU-wetgeving is gebaseerd op een rechtsbasis
2. Beginselen van subsidiariteit en evenredigheid
- Subsidiariteit
- Evenredigheid
3. Beginsel van loyale samenwerking
4. Gelijkheidsbeginsel
- Directe en indirecte discriminatie
- Omgekeerde discriminatie
5. Beginsel van wederzijdse erkenning
3
,INLEIDING TOT HET EUROPEES RECHT
Europese Unie kan ‘wetten’ uitvaardigen die bindend zijn in elke lidstaat:
- Verordening: maakt automatisch deel uit van de nationale
rechtsorde
- Richtlijn: de lidstaten krijgen een bepaalde termijn om
omzettingsmaatregelen te nemen om de richtlijn in de nationale
wetgeving te integreren
Europees brugerschap = elke persoon die de nationaliteit heeft van een
lidstaat van de EU, is automatisch ook Europese Unie bruger.
- Dit brugerschap gaat gepaard met bepaalde rechten
- bv. Recht om vrij te reizen en te verplaatsen binnen de EU
- term wordt gebruikt sinds het Verdrag van Maastricht
Europees recht = het recht van de EU als specifieke internationale
organisatie met eigen rechtspersoonlijkheid
- ≠ vergelijking van de verschillende soorten recht van alle landen in
europa
- Harde kern: VEU, VWEU en Handvest van de Grondrechten
- Wij werken met de geconsolideerde versie van die verdragen (=
actuele versie die alle vorige wijzigingen omvat)
Europese Unie = ‘autonome’ rechtsorde met rechtspersoonlijkheid en
met eigen rechtsbronnen en principes
4
,DEEL I: HOE IS DE EU GEËVOLUEERD ALS
RECHTSSYSTEEM?
1. Historisch overzicht
Belangrijke vormen van Europese integratie na WOII:
- Marshall plan: belangrijke voorwaarde: de landen die wensten
gebruik te maken van de Amerikaanse steun moesten zich onderling
organiseren, zodat ze die hulp konden coördineren => OEES, 1948-
1961 (nu OESO)
- Benelux, °1944: organiseren zich onderling, beginnen met douane-
unie die zich later uitbreidde naar heel Europa
- Congres van Den Haag, 7-11 mei 1938:
Samenkomst om nieuwe oorlog te proberen vermijden en
samenwerking te versterken, voorgezeten door W. Churchill
Oprichting van de Raad van Europa = intergouvernementele
organisatie* met eigen institutionele structuur (staat los van de
Europese Unie: heeft kenmerken van supranationale organisatie*)
Het is belangrijk om de Raad van Europa niet te verwarren met de
Europese Unie:
Raad van Europa gaan we niet zien onder Europees recht, maar bij
internationaal recht.
EHRM ≠ Hof van Justitie van de EU: ziet toe op toepassing van EU
verdragen
Parlementaire assemblee ≠ Europees Parlement !!!
Raad van Europa ≠ Europese Raad !!!
5
,*verschil intergouvernementele en supranationale organisaties:
Intergouvernementeel Supranationaal
Lidstaten als belangrijkste actor Instellingen die onafhankelijk van
de lidstaten opereren
Beslissingen bij consensus** of Beslissingen bij meerderheid
unanimiteit**
Bronnen van internationaal recht Autonome rechtsorde met eigen
(verdragen, conventies, etc.) rechtsbronnen
Rechtsgevolgen in nationale Directe werking en voorrang
rechtsorde worden bepaald door
nationaal grondwettelijk recht
**consensus: je blijft onderhandelen over een tekst tot iedereen zich erin
kan vinden
**unanimiteit: er wordt gestemd en iedereen moet voor stemmen
De ‘founding fathers’ van de EU zijn Jean Monnet en Robert
Schumann.
1) Europese Gemeenscchap voor Kolen en Staal (EGKS)
Verklaring van Schuman (= Schuman-plan), 9 mei 1950: als we oorlog
willen vermijden (vooral tussen FR en DU) moeten we oorlog materieel
onmogelijk maken. Dit moet gebeuren door alle
beslissingsbevoegdheden inzake kolen en staal (bronnen voor wapens)
over te dragen aan een onafhankelijke supranationale instelling. Dit
plan was de basis voor de eerste supranationale instelling in Europa.
Het Verdrag van Parijs zorgde voor de oprichting van de EGKS. Het
werd gesloten tussen Frankrijk, W-Duitsland, Benelux en Italië voor een
periode van 50 jaar.
De verschillende verdragen en evoluties kan je niet loskoppelen vn de
politieke context: Einde WOII Koude oorlog: zorgt voor druk op
herbewapening van W-DU:
- DU moest zichzelf kunnen verdedigen voor als er een aanval zou
komen vanuit RU
6
, - Obv dit idee wou men net zoals EGKS ook een supranationale
instelling opbouwen voor defensie (soort Europees leger) en hierbij
ook een Europese Politieke gemeenschap (EPG) om te beslissen over
het inzetten vna dat leger => Pleven-plan
2) Verdere integratie: Pleven-plan, Euratom, EEG
Europese defensiegemeenschap (EDG) (Pleven plan) is nooit in werking
gedreden. Het verdrag tot oprichting van EDG en EPG moest worden
goedgekeurd in elk land volgens hun grondwet, geen goedkeuring in
FR.
Op de Conferentie van Messina ontmoetten de vertegenwoordigers van
de zes leden van de EGKS elkaar om te spreken over verdere
samenwerking op andere domeinen. Twee grote visies:
- Monnet: model van de EGKS toepassen op andere sectoren
(sectorale integratie); wou bv. een europese
transportgemeenschap oprichten
- Beyen: streven naar een algemene economische integratie waarbij
we streven naar één centrale markt (ipv alles op te splitsen per
sector)
Deze twee visies hebben aanleiding gegeven tot twee belangrijke
verdragen: Verdragen van Rome:
- Oprichting Euratom (sectorale integratie voor atoomenergie)
- Oprichting van EEG (algemene economische integratie)
Het belangrijkste doel van de EEG was één gemeenschappelijke markt
hebben om de levensstandaard en samenwerking in Europa te
verbeteren.
Die economische integratie zorgt voor de mogelijkheid dat landen
zich samen kunnen organiseren, zodat ze handelstarieven voor elkaar
kunnen afschaffen. Er zijn verschillende vormen van economische
integratie:
7
, - vrijhandelszone: op
geproduceerd worden en uitgevoerd worden naar een ander land
binnen het akkoord, worden geen handelstarieven opgelegd
- Douane-unie: gelijke tarieven voor goederen die worden ingevoerd
vanuit een land buiten het akkoord naar een land binnen het
akkoord (= zelfde afspraken als bij vrijhandelszone +
gemeenschappelijke extern douanetarief)
- Interne markt (= gemeenschappelijke markt): vrij verkeer van
goederen, diensten, personen en kapitaal => geen
handelingsbarrières meer: zorgt ook voor meer gemeenschappelijke
regels over bv. minimumlonen = doelstelling van EEG
- Economische en monetaire unie: alle aspecten hierboven +
gemeenschappelijke munt
2. Verdieping van het Europees integratieproces
8
,*aanpassingen van het oorspronkelijke EEG-verdrag
Verdieping = steeds verdere integratie
verbreding = uitrbreiding: steeds meer lidstaten
In de jaren 60 komt er al een eerste grote crisis:
- Politiek in Frankrijk van ‘de lege stoel’: FR wou niet meer aanwezig
zijn op bijeenkomst van de Raad van de EEG uit protest tegen het
beslissen bij meerderheid over landbouwbeleid
- Er komt beslissing bij meerderheid met een zekere nuance: in
bepaalde gevallen kan een lidstaat beslissen om te zorgen
voor een compromis die voor iedereen aanvaardbaar is =
compromis van Luxemburg
- Er komt een eurocrisis
- Elke lidstaat wil zoveel mogelijk zijn eigen markt beschermen
(op papier meer één markt dan in de praktijk)
- Jacques Delors: zijn commissie stelde document op (Witboek
ter voltooing van de interne markt) met een inventaris van alle
belemmeringen die nog bestonden (bv. veel papierwerk om in
andere lidstaten te kunnen werken) en wou met dit 1992
programma deze belemmeringen afschaffen
- Het EEG verdrag werd aangepast: eerste amendement van het
oorspronkelijke EEG = Eruopese eenheidsakte, 1986/87
- De term interne markt werd gelanceerd als ruitme zonder
binnengrenzen, EEG krijgt nieuwe bevoegdheden (zoals
milieu), aanpassingen aan de instellingen, …
De supranationale integratie blijft nog steeds vooral economisch gericht.
Geleidelijk aan gaan ze ook samenwerken op andere domeinen.
Integratie buiten de EEG:
- Buitenlands- en veiligheidsbeleid:
- Er komt een voorstel om ook op vlak van defensie
supranationaal te gaan samenwerken. Het Frans parlement
stemde tegen.
- Impact tot op vandaag: nog steeds geen supranationale
defensie, discussie om dit te veranderen.
- Er komen initiatieven om op andere vlakken dan economie
samen te werken, maar dat gebeurt enkel
intergouvernementeel, los van de EEG.
- Justitie en binnenlandse zaken:
9
, - Stond niet in het EEG verdrag om hiervoor samen te werken,
dus gaan ze dit buiten het EEG kader doen dmv klassieke
internationale verdragen (bv. EEX Verdrag)
- Schengen-zone: geen grenscontroles binnen de EU en
controles invoeren aan de buitengrenzen van Europa:
gemeenschappelijk beleid
- lijkt op douane unie, maar dat is enkel op economisch
vlak, Schengen gaat over controle van personen
- Oorspronkelijk door Benelux, FR en W-DU, later
geïntegreerd voor heel europa
- Dublin Conventie: opstarten van een gemeenschappelijke
asielbeleid
- Basisprincipe: wanneer iemand asiel aanvraagt binnen
de deelnemende landen (Schengen-zone), zijn er
principes afgesproken waardoor slechts één lidstaat voor
die aanvraag verantwoordelijk zal zijn
- Meestal het land waar iemand als eerste geregistreerd
staat
- Econolische en monetaire integratie
- Rapport Werner: nog geen gemeenschappelijke munt, maar de
fluctuatie van de wisselkoersen moesten binnen een bepaalde
marge blijven (= europees wisselkoersmechanisme)
Eerst waren deze verdragen grotendeels intergouvernementeel, tot stand
gekomen naast de EEG. Vanaf 1992 zullen al deze initiatieven
geïntegreerd worden binnen één juridisch kader, nl. de Europese Unie.
Verdrag van Maastricht, 1992/93
Het Verdrag van Maastricht probeert al de voorgaande initatieven te
integreren onder één juridisch kader, zijn de de Europese Unie. Dit was
niet evident: het werd een heel complexe structuur:
10
Recht
(AJ 2024-2025)
DEEL I: HOE IS DE EU GEËVOLUEERD ALS RECHTSSYSTEEM?
1. Historisch overzicht
- Vormen van Europese integratie na WOII
- Founding father van de EU: Jean Monnet en Robert Schumann
2. Verdieping van het Europees integratieproces
- Crisis jaren ’60 Europese Eenheidsakte
- Integratie buiten de EEG
- Verdrag van Maastricht
- Verdrag van Amsterdam
- Verdrag van Nice
- Verdrag van Lissabon
3. Verbreding van het Europees integratieproces
- Uitbreinding van de EU
- Ankarra Akkoord en Cyprus-kwestie
- Europese Vrijhandelsassociatie en Europese Economische Ruimte
4. Brexit: bijzondere episode in het Europees Integratieproces
5. De EU als gedifferentieerde rechtsorde
- Juridische vormgeving
- Eurozone
- Schengenzone
1
,DEEL II: DE EU ALS AUTONOME RECHTSORDE
1. Intepretatie van de Verdragen door HvJ
- Van Gend en Loos, 1963
- Costa vs Enel
- Verhouding EU-recht met nationaal recht zaak Weiss
- Verhouding voorrang met directe werking
2. De EU als een rechtsorde gebaseerd op gemeenschappelijke waarden
- Belangrijkste artikels uit de verdragen: beginsel van werderzijds
vertrouwen en atoombomprocedure
- Rol van het HvJ
- Wat is rechtsstatelijkheid?
3. De bescherming van grondrechten
DEEL III: DE EU INSTELLINGEN
1. Europees parlement
2. Europese Raad
3. Raad van de EU
4. Europese Commissie
5. Hof van Justitie van de EU
6. Europese Centrale Bank
7. Europese Rekenkamer
8. Andere organen en instanties van de EU
2
,DEEL IV: BRONNEN VAN EU-RECHT
1. Bronnen van primair recht
2. Bronnen van secundair recht
- Rechtshandelingen
- Internationale akkoorden
- Ad hoc handelingen
3. Wetgevingsprocedures
DEEL V: ENKELE BASISPRINCIPES VAN HET EU-RECHT
1. Attributiebeginsel
- Art. 5 VEU
- Bevoegdheidscategoriën + flexibiliteitsclausule
- EU-wetgeving is gebaseerd op een rechtsbasis
2. Beginselen van subsidiariteit en evenredigheid
- Subsidiariteit
- Evenredigheid
3. Beginsel van loyale samenwerking
4. Gelijkheidsbeginsel
- Directe en indirecte discriminatie
- Omgekeerde discriminatie
5. Beginsel van wederzijdse erkenning
3
,INLEIDING TOT HET EUROPEES RECHT
Europese Unie kan ‘wetten’ uitvaardigen die bindend zijn in elke lidstaat:
- Verordening: maakt automatisch deel uit van de nationale
rechtsorde
- Richtlijn: de lidstaten krijgen een bepaalde termijn om
omzettingsmaatregelen te nemen om de richtlijn in de nationale
wetgeving te integreren
Europees brugerschap = elke persoon die de nationaliteit heeft van een
lidstaat van de EU, is automatisch ook Europese Unie bruger.
- Dit brugerschap gaat gepaard met bepaalde rechten
- bv. Recht om vrij te reizen en te verplaatsen binnen de EU
- term wordt gebruikt sinds het Verdrag van Maastricht
Europees recht = het recht van de EU als specifieke internationale
organisatie met eigen rechtspersoonlijkheid
- ≠ vergelijking van de verschillende soorten recht van alle landen in
europa
- Harde kern: VEU, VWEU en Handvest van de Grondrechten
- Wij werken met de geconsolideerde versie van die verdragen (=
actuele versie die alle vorige wijzigingen omvat)
Europese Unie = ‘autonome’ rechtsorde met rechtspersoonlijkheid en
met eigen rechtsbronnen en principes
4
,DEEL I: HOE IS DE EU GEËVOLUEERD ALS
RECHTSSYSTEEM?
1. Historisch overzicht
Belangrijke vormen van Europese integratie na WOII:
- Marshall plan: belangrijke voorwaarde: de landen die wensten
gebruik te maken van de Amerikaanse steun moesten zich onderling
organiseren, zodat ze die hulp konden coördineren => OEES, 1948-
1961 (nu OESO)
- Benelux, °1944: organiseren zich onderling, beginnen met douane-
unie die zich later uitbreidde naar heel Europa
- Congres van Den Haag, 7-11 mei 1938:
Samenkomst om nieuwe oorlog te proberen vermijden en
samenwerking te versterken, voorgezeten door W. Churchill
Oprichting van de Raad van Europa = intergouvernementele
organisatie* met eigen institutionele structuur (staat los van de
Europese Unie: heeft kenmerken van supranationale organisatie*)
Het is belangrijk om de Raad van Europa niet te verwarren met de
Europese Unie:
Raad van Europa gaan we niet zien onder Europees recht, maar bij
internationaal recht.
EHRM ≠ Hof van Justitie van de EU: ziet toe op toepassing van EU
verdragen
Parlementaire assemblee ≠ Europees Parlement !!!
Raad van Europa ≠ Europese Raad !!!
5
,*verschil intergouvernementele en supranationale organisaties:
Intergouvernementeel Supranationaal
Lidstaten als belangrijkste actor Instellingen die onafhankelijk van
de lidstaten opereren
Beslissingen bij consensus** of Beslissingen bij meerderheid
unanimiteit**
Bronnen van internationaal recht Autonome rechtsorde met eigen
(verdragen, conventies, etc.) rechtsbronnen
Rechtsgevolgen in nationale Directe werking en voorrang
rechtsorde worden bepaald door
nationaal grondwettelijk recht
**consensus: je blijft onderhandelen over een tekst tot iedereen zich erin
kan vinden
**unanimiteit: er wordt gestemd en iedereen moet voor stemmen
De ‘founding fathers’ van de EU zijn Jean Monnet en Robert
Schumann.
1) Europese Gemeenscchap voor Kolen en Staal (EGKS)
Verklaring van Schuman (= Schuman-plan), 9 mei 1950: als we oorlog
willen vermijden (vooral tussen FR en DU) moeten we oorlog materieel
onmogelijk maken. Dit moet gebeuren door alle
beslissingsbevoegdheden inzake kolen en staal (bronnen voor wapens)
over te dragen aan een onafhankelijke supranationale instelling. Dit
plan was de basis voor de eerste supranationale instelling in Europa.
Het Verdrag van Parijs zorgde voor de oprichting van de EGKS. Het
werd gesloten tussen Frankrijk, W-Duitsland, Benelux en Italië voor een
periode van 50 jaar.
De verschillende verdragen en evoluties kan je niet loskoppelen vn de
politieke context: Einde WOII Koude oorlog: zorgt voor druk op
herbewapening van W-DU:
- DU moest zichzelf kunnen verdedigen voor als er een aanval zou
komen vanuit RU
6
, - Obv dit idee wou men net zoals EGKS ook een supranationale
instelling opbouwen voor defensie (soort Europees leger) en hierbij
ook een Europese Politieke gemeenschap (EPG) om te beslissen over
het inzetten vna dat leger => Pleven-plan
2) Verdere integratie: Pleven-plan, Euratom, EEG
Europese defensiegemeenschap (EDG) (Pleven plan) is nooit in werking
gedreden. Het verdrag tot oprichting van EDG en EPG moest worden
goedgekeurd in elk land volgens hun grondwet, geen goedkeuring in
FR.
Op de Conferentie van Messina ontmoetten de vertegenwoordigers van
de zes leden van de EGKS elkaar om te spreken over verdere
samenwerking op andere domeinen. Twee grote visies:
- Monnet: model van de EGKS toepassen op andere sectoren
(sectorale integratie); wou bv. een europese
transportgemeenschap oprichten
- Beyen: streven naar een algemene economische integratie waarbij
we streven naar één centrale markt (ipv alles op te splitsen per
sector)
Deze twee visies hebben aanleiding gegeven tot twee belangrijke
verdragen: Verdragen van Rome:
- Oprichting Euratom (sectorale integratie voor atoomenergie)
- Oprichting van EEG (algemene economische integratie)
Het belangrijkste doel van de EEG was één gemeenschappelijke markt
hebben om de levensstandaard en samenwerking in Europa te
verbeteren.
Die economische integratie zorgt voor de mogelijkheid dat landen
zich samen kunnen organiseren, zodat ze handelstarieven voor elkaar
kunnen afschaffen. Er zijn verschillende vormen van economische
integratie:
7
, - vrijhandelszone: op
geproduceerd worden en uitgevoerd worden naar een ander land
binnen het akkoord, worden geen handelstarieven opgelegd
- Douane-unie: gelijke tarieven voor goederen die worden ingevoerd
vanuit een land buiten het akkoord naar een land binnen het
akkoord (= zelfde afspraken als bij vrijhandelszone +
gemeenschappelijke extern douanetarief)
- Interne markt (= gemeenschappelijke markt): vrij verkeer van
goederen, diensten, personen en kapitaal => geen
handelingsbarrières meer: zorgt ook voor meer gemeenschappelijke
regels over bv. minimumlonen = doelstelling van EEG
- Economische en monetaire unie: alle aspecten hierboven +
gemeenschappelijke munt
2. Verdieping van het Europees integratieproces
8
,*aanpassingen van het oorspronkelijke EEG-verdrag
Verdieping = steeds verdere integratie
verbreding = uitrbreiding: steeds meer lidstaten
In de jaren 60 komt er al een eerste grote crisis:
- Politiek in Frankrijk van ‘de lege stoel’: FR wou niet meer aanwezig
zijn op bijeenkomst van de Raad van de EEG uit protest tegen het
beslissen bij meerderheid over landbouwbeleid
- Er komt beslissing bij meerderheid met een zekere nuance: in
bepaalde gevallen kan een lidstaat beslissen om te zorgen
voor een compromis die voor iedereen aanvaardbaar is =
compromis van Luxemburg
- Er komt een eurocrisis
- Elke lidstaat wil zoveel mogelijk zijn eigen markt beschermen
(op papier meer één markt dan in de praktijk)
- Jacques Delors: zijn commissie stelde document op (Witboek
ter voltooing van de interne markt) met een inventaris van alle
belemmeringen die nog bestonden (bv. veel papierwerk om in
andere lidstaten te kunnen werken) en wou met dit 1992
programma deze belemmeringen afschaffen
- Het EEG verdrag werd aangepast: eerste amendement van het
oorspronkelijke EEG = Eruopese eenheidsakte, 1986/87
- De term interne markt werd gelanceerd als ruitme zonder
binnengrenzen, EEG krijgt nieuwe bevoegdheden (zoals
milieu), aanpassingen aan de instellingen, …
De supranationale integratie blijft nog steeds vooral economisch gericht.
Geleidelijk aan gaan ze ook samenwerken op andere domeinen.
Integratie buiten de EEG:
- Buitenlands- en veiligheidsbeleid:
- Er komt een voorstel om ook op vlak van defensie
supranationaal te gaan samenwerken. Het Frans parlement
stemde tegen.
- Impact tot op vandaag: nog steeds geen supranationale
defensie, discussie om dit te veranderen.
- Er komen initiatieven om op andere vlakken dan economie
samen te werken, maar dat gebeurt enkel
intergouvernementeel, los van de EEG.
- Justitie en binnenlandse zaken:
9
, - Stond niet in het EEG verdrag om hiervoor samen te werken,
dus gaan ze dit buiten het EEG kader doen dmv klassieke
internationale verdragen (bv. EEX Verdrag)
- Schengen-zone: geen grenscontroles binnen de EU en
controles invoeren aan de buitengrenzen van Europa:
gemeenschappelijk beleid
- lijkt op douane unie, maar dat is enkel op economisch
vlak, Schengen gaat over controle van personen
- Oorspronkelijk door Benelux, FR en W-DU, later
geïntegreerd voor heel europa
- Dublin Conventie: opstarten van een gemeenschappelijke
asielbeleid
- Basisprincipe: wanneer iemand asiel aanvraagt binnen
de deelnemende landen (Schengen-zone), zijn er
principes afgesproken waardoor slechts één lidstaat voor
die aanvraag verantwoordelijk zal zijn
- Meestal het land waar iemand als eerste geregistreerd
staat
- Econolische en monetaire integratie
- Rapport Werner: nog geen gemeenschappelijke munt, maar de
fluctuatie van de wisselkoersen moesten binnen een bepaalde
marge blijven (= europees wisselkoersmechanisme)
Eerst waren deze verdragen grotendeels intergouvernementeel, tot stand
gekomen naast de EEG. Vanaf 1992 zullen al deze initiatieven
geïntegreerd worden binnen één juridisch kader, nl. de Europese Unie.
Verdrag van Maastricht, 1992/93
Het Verdrag van Maastricht probeert al de voorgaande initatieven te
integreren onder één juridisch kader, zijn de de Europese Unie. Dit was
niet evident: het werd een heel complexe structuur:
10
