Samenvatting - goederenrecht

S7 – goederenrecht: zakelijke zekerheidsrechten

1 Basisprincipes Belgisch vermogensrecht
Als SE niet betaald wordt door een vennootschap (SA), heeft de SE recht van verhaal op alle goederen van de SA (art. 3.36, eerste
lid BW)

 SE kan goederen SA (laten) verkopen om zich met opbrengst te laten betalen (door ‘uitvoerend beslag’)

Verschillende SEs maken tegelijk aanspraak op de(zelfde) goederen v/d SA = ‘samenloop’ (van SEs)

 Principe: alle samenlopende SEs worden gelijk behandeld (art. 3.36, tweede lid BW)
 Vermogen SA is ontoereikend om alle SEs volledig te betalen (bv. bij faillissement) ‘pondspondsgewijze’ verdeling =
elke SE ontvangt een bedrag in verhouding tot de grootte van zijn vordering

= elke SE in verhouding tot de grootte v zijn schuldvordering (art. 3.36, tweede lid BW)

Voorbeeld ‘pondspondsgewijze’ verdeling tussen samenlopende SEs




De goederen van de SA worden verkocht (= €100)
=> hoe zal worden bepaald welk bedrag elke SE krijgt?
= principe pondsgewijze: SE kan aanspraak maken naargelang de schulden die SA bij die persoon had
Bedrag van zijn vordering / door totaalbedrag van zijn schulden = procent heeft bedrag weer

Afwijking gelijkheidsbeginsel en pondspondsgewijze verdeling: alleen als ‘wettige redenen van voorrang’ (van bepaalde SEs)
bestaan (art. 3.36, tweede lid BW)

 Zakelijke zekerheden verschaffen wettige reden van voorrang
o Nl. recht om bij voorrang op andere SEs (zonder zekerheid) te worden betaald met opbrengst goed waarop
zekerheid betrekking heeft (art. 3.5, tweede lid BW)
o Goed dient dus als onderpand/waarborg tot nakoming hoofdverbintenis
o SE mét zakelijke zekerheid: betere rechtspositie dan ‘gewone’ (‘chirografaire’) SE

Belang:

 Voor SE: meer zekerheid dat schuldvordering zal worden voldaan; minder risico bij financieel onvermogen SA
 Voor SA: kan dankzij bestaan zakelijke zekerheden makkelijk(er) krediet bekomen voor investeringen (bv. aankoop huis)

Voorbeeld verdeling tussen samenlopende SEs zonder & met wettige redenen van voorrang

A gaat failliet – 3 schuldeisers melden zich aan, met volgende schuldvordering

 SE 1: 200.000 euro
 SE 2: 100.000 euro
 SE 3: 100.000 euro

A heeft geen liquide middelen meer. In zijn vermogen bevindt zich alleen nog een OG (huis). Dit huis wordt openbaar verkocht en
brengt 300.000 euro op

 Schuld = €400 000 – winst huis = €300 000 -> principe: pondsgewijze verdeling

, Hypothese 1: géén enkel SE heeft een ZZ op het huis. Hoe moet de opbrengst van de verkoop worden verdeeld onder de SEs
=> 200 000 voor SE1 = 50% dus 150 000
=> 100 000 voor SE2 en SE3 = 25% dus 75 000

Hypothese 2: SE 2 heeft een hypotheek op het huis. Hoe moet de opbrengst van de verkoop worden verdeeld onder de SEs
=> SE1 = 200 000
=> SE2 en SE3 = 50 000

Stel: opbrengt maar 100 000, dan zal dat allemaal toekomen aan SE1, want hij heeft de hypotheek (= zakelijke zekerheid)

Verschillende juridische technieken voor SEs ter indekking onvermogen SA

 Kredietverzekering: verzekering die het risico dekt als de SA niet betaalt
 Eigendomsvoorbehoud: (behoud) eigendomsrecht totdat de SA volledig heeft betaald (bv. bij verkoop goed op
afbetaling)
 Borgstelling: derde persoon (bijkomende SA) biedt persoonlijke zekerheid voor de schuld van de SA

= ‘persoonlijke zekerheid’

! Zakelijke zekerheid: een zaak/goed (van SA of derde) dekt risico onvermogen SA

Waarborg hoofdverbintenis via zakelijke zekerheid




Waarborg hoofdverbintenis via persoonlijke zekerheid (borgstelling / borgtocht)




2 Rechtsbronnen
Huidig recht: versnipperde wetgeving

 Boek 3 goederen
o (limitatieve) opsomming ZZ (art. 3.3, 4e lid BW)
o Algemene bepalingen die gelden voor alle ZZ (art. 3.4, 3.5, 2 e lid en 3.10 BW)
o Basisregels vermogensrecht (art. 3.35 – 3.36 BW)
 Hypotheekwet (Titel XVII boek III OBW)
o Voorrechten