Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht
Deel I belang + situering BCA
• Zwiepende tak arrest Nederlandse Hoge Raad (niet criterium handelen zoals een normaal
zorgvuldig persoon maar voorzienbaarheid van de schade + nodige maatregelen) p. 3
Hoofdstuk II verhouding BCA en SPR
• 15 mei 1942 Steenbakkersarrest (feit dat je iemand voor rechter brengt een fout? Lichtste fout
volstaat, geen onderscheid in aard van fout voor integrale schadevergoeding) p. 35
• 8 mei 1961 Cass. (Rijkere inhoud aansprakelijkheidsrecht (tov strafrecht), inbreuk alg.
zorgvuldigheidsnorm) p. 36
• 27 mei 1943 Electa una via arrest Cass. (elect una via maakt geen deel uit v/h recht eenmaal keuze
gemaakt is: burgerlijke of strafrechter dus niet bindend ) p. 38
• 12 december 1968 verdwenen-kabelarrest Cass. (bevestiging strafrechtelijk gezag van gewijsde,
strafrechtelijke en civielrechtelijke fout vallen samen) p. 47
• 4 februari 1973 droeshoutarrest Cass. (strafrechtelijk gezag van gewijsde moet correct toegepast
worden, gebeurd niet in dit arrest) p. 49
• 8 maart 1973 Cass. (Dronkenschap ongeval, door veroordeling 2 straffen geen vordering meer voor
verzekeraar omdat verband tussen slagen en verwondingen en dronkenschap verbroken is) p. 50
• 15 februari 1991 stappersarrest Cass. (strafrechtelijk gewijsde erga omnes geldt niet voor gevallen
waarin men geen partij was i/h proces) p. 51
Hoofdstuk III verhouding CA en BCA, samenloop en coëxistentie
• 13 februari 1930 Cass. (art. 1382 oud BW is van toepassing op alle contractuele en buiten
contractuele rechtsverhoudingen, hier is samenloop dus keuze) p.72
• 7 november 1969 Cass. rundertuberculose arrest (feit dat er overeenkomst bestaat sluit niet uit dat
een buitencontractuele aansprakelijkheid kan worden ingeroepen) p. 73
• 7 december 1973 Cass. stuwadoorsarrest (zelfde rspr voor samenloop+co-existentie: je kan
aangestelde (hulppersoon) BCA aanspreken voor schadevergoeding indien 1) fout = schending van
iedereen opgelegde verplichting 2) fout = veroorzaakt schade die anders is dan louter gebrekkige
uitv. Contract. Moeilijke vw. om te vervullen dus hulppersoon is quasi immuun) p.74 en 76
• 25 oktober 1990 Cass. stookoliearrest (buurman had niets te maken met concept coëxistentie
hierdoor stuwadoorsrechtspraak niet van toepassing, hulppersoon is een derde in deze zaak) p.78
• 24 maart 2016 Cass. Tiercé Franco Belge arrest (lichte herformulering Stuwadoorsrechtspraak: fout
moet tekortkoming uitmaken van contractuele verbintenis en algemene zorgvuldigheidsplicht) p.79
• 26 oktober 1990 Cass. vakantieverblijfarrest (ongeacht welk standpunt, bij strafrectelijke inbreuk is
samenloop geoorloofd alle rechtspraak is het hierover eens) p.82
Deel II aansprakelijkheid voor eigen gedrag
Hoofdstuk I buitencontractueel foutbegrip
• 24 september 1929 Corr. elektriciteitscabinevonnis (toepassing normbestemmingsleer: alleen
beroepen op norm als die er specifiek toe strekt bescherming te bieden aan slachtoffer, was hier
niet het geval) p.99
• 10 december 1964 HvB tramhaltearrest (geen toepassing normbestemmingsleer anno 2023 want
dit zou een 4de voorwaarde toevoegen aan 1382, mag niet) p.100
• 9 februari 2017 Cass. (overtreding wetsbepaling maakt op zich fout uit, buitencontractuele
aansprakelijkheid) p.101
• 9 december 2011 Cass. (geen rekening houden met subjectieve kenmerken zoals gebrek aan
ervaring) p.104
1
, • 5 juni 2003 vakantiekamparrest Cass. (hier wel rekening houden met jonge leeftijd en ervaring
monitors, geen rechte lijn binnen rechtspraak over wel of niet rekening houden met subjectieve
elementen) p.104
• 21 april 1981 douaniersarrest (rekening gehouden met voorkennis: eigen schuld slachtoffer dus
geen aansprakelijkheidsvordering mogelijk) p.113
• 21 oktober 1993 Cass. (hier geen rekening gehouden met voorkennis: hier bestaat controverse over
in rechtspraak) p.113
• 30 mei 1969 Cass. roltraparrest (subjectief element v/d fout: kind dat niet leeftijd des onderscheids
heeft bereikt kan niet persoonlijk aansprakelijk gesteld worden) p.127
• 24 april 1984 Cass. (personele (op wie?) toepassing: art. 1386bis is niet van toepassing bij ziektes
van lichamelijke oorsprong, enkel op geestesziektes zie ook Brussel 23 maart 1979 voorafgaande
uitspraak hiervan) p.131
• 23 maart 1976 HvB Bergen (materiële toepassing: art. 1386bis is geen subsidiare bepaling, kan
zelfstandig of in samenloop met andere bepalingen ingeroepen worden) p.135
Hoofdstuk II risicoaanvaarding
• 16 juni 1969 Cass. (risico aanvaarding: fout moet niet noodzakelijk schade veroorzaken, volstaat dat
men schade kon voorzien en niet de nodige maatregelen genomen heeft om deze schade te
voorkomen. Overtreding spelregels is niet hetzelfde als civielrechtelijke fout, zijn risico’s van de
sport zegt HvB) p.143
Hoofdstuk III rechtsmisbruik
• 10 september 1971 Cass. (rechtsmisbruik: geen enkel recht is absoluut, elk recht is vatbaar voor
rechtsmisbruik, ‘kennelijk’ = marginale toetsing toegepast) p.149
• 10 oktober 1972 Cass. (ieder is aanspr. voor zijn fouten, art. 1382 maakt hier geen enkele
uitzonderingen op, morele schadevergoeding kan wel verminderd worden door de spijt van de
vader in rekening te brengen) p.160
Hoofdstuk V overheidsaansprakelijkheid
• 5 november 1920 Cass. Flandria arrest (art. 1382 voor het eerst toegepast op overheid in
hoedanigheid publieke rechtspersoon, voordien overheid onaanspreekbaar) p.174
• 11 mei 1933 Cass. (men probeerde draagwijdte art. 1382 te beperken door onderscheid beslissings-
en uitvoeringsdaden, door een beslissings kan overheid niet aanspr. gesteld worden enkel voor een
uitvoering) p.175
• 26 apil 1963 Cass. koepokinentingsarrest (rechter kan zich niet uitspreken over opportuniteit maar
wel op de wettigheid van de overheidsbeslissing) p.175
• 4 januari 1973 Cass. militairpensioensarrest (staat kan aansprakelijk gesteld worden voor
verstrekking van gebrekkige informatie) p.176
• 13 mei 1982 Cass. ontwateringsbelastingarrest (beslissing tot nietigverklaring door RvS heeft gezag
erga omnes dus burgerlijke rechtbank moet dit ook respecteren) p.186
• 23 mei 2019 GwH (keuze bij eiser om naar RvS of gewone rechtbank te gaan, schendt dit art. 10 en
11 Gw.? nee geen afbreuk rechten tegenpartij, electa una via principe geldt: keuze eiser is
onherroepelijk) p.194
• 19 december 1991 Cass. Anca-arrest (eerste keer dat overheid aansprakelijk gesteld wordt voor
fout rechterlijke macht, schending rechten van verdediging, art. 6 EVRM) p.195
• 19 november 1991 HvJ Francovich-arrest (staatsaansprakelijkheid voor niet omzetten richtlijn,
indien voldaan aan bepaalde voorwaarden) p.210
• 5 maart 1996 HvJ Brasserie du Pêcheur-arrest (LS aansprakelijk voor schade die particulieren lijden
als gevolg van schendingen v/h Gemeenschapsrecht, draagwijdte Francovich verruimd) p.213
Hoofdstuk VI gekwalificeerde fouten
2
Deel I belang + situering BCA
• Zwiepende tak arrest Nederlandse Hoge Raad (niet criterium handelen zoals een normaal
zorgvuldig persoon maar voorzienbaarheid van de schade + nodige maatregelen) p. 3
Hoofdstuk II verhouding BCA en SPR
• 15 mei 1942 Steenbakkersarrest (feit dat je iemand voor rechter brengt een fout? Lichtste fout
volstaat, geen onderscheid in aard van fout voor integrale schadevergoeding) p. 35
• 8 mei 1961 Cass. (Rijkere inhoud aansprakelijkheidsrecht (tov strafrecht), inbreuk alg.
zorgvuldigheidsnorm) p. 36
• 27 mei 1943 Electa una via arrest Cass. (elect una via maakt geen deel uit v/h recht eenmaal keuze
gemaakt is: burgerlijke of strafrechter dus niet bindend ) p. 38
• 12 december 1968 verdwenen-kabelarrest Cass. (bevestiging strafrechtelijk gezag van gewijsde,
strafrechtelijke en civielrechtelijke fout vallen samen) p. 47
• 4 februari 1973 droeshoutarrest Cass. (strafrechtelijk gezag van gewijsde moet correct toegepast
worden, gebeurd niet in dit arrest) p. 49
• 8 maart 1973 Cass. (Dronkenschap ongeval, door veroordeling 2 straffen geen vordering meer voor
verzekeraar omdat verband tussen slagen en verwondingen en dronkenschap verbroken is) p. 50
• 15 februari 1991 stappersarrest Cass. (strafrechtelijk gewijsde erga omnes geldt niet voor gevallen
waarin men geen partij was i/h proces) p. 51
Hoofdstuk III verhouding CA en BCA, samenloop en coëxistentie
• 13 februari 1930 Cass. (art. 1382 oud BW is van toepassing op alle contractuele en buiten
contractuele rechtsverhoudingen, hier is samenloop dus keuze) p.72
• 7 november 1969 Cass. rundertuberculose arrest (feit dat er overeenkomst bestaat sluit niet uit dat
een buitencontractuele aansprakelijkheid kan worden ingeroepen) p. 73
• 7 december 1973 Cass. stuwadoorsarrest (zelfde rspr voor samenloop+co-existentie: je kan
aangestelde (hulppersoon) BCA aanspreken voor schadevergoeding indien 1) fout = schending van
iedereen opgelegde verplichting 2) fout = veroorzaakt schade die anders is dan louter gebrekkige
uitv. Contract. Moeilijke vw. om te vervullen dus hulppersoon is quasi immuun) p.74 en 76
• 25 oktober 1990 Cass. stookoliearrest (buurman had niets te maken met concept coëxistentie
hierdoor stuwadoorsrechtspraak niet van toepassing, hulppersoon is een derde in deze zaak) p.78
• 24 maart 2016 Cass. Tiercé Franco Belge arrest (lichte herformulering Stuwadoorsrechtspraak: fout
moet tekortkoming uitmaken van contractuele verbintenis en algemene zorgvuldigheidsplicht) p.79
• 26 oktober 1990 Cass. vakantieverblijfarrest (ongeacht welk standpunt, bij strafrectelijke inbreuk is
samenloop geoorloofd alle rechtspraak is het hierover eens) p.82
Deel II aansprakelijkheid voor eigen gedrag
Hoofdstuk I buitencontractueel foutbegrip
• 24 september 1929 Corr. elektriciteitscabinevonnis (toepassing normbestemmingsleer: alleen
beroepen op norm als die er specifiek toe strekt bescherming te bieden aan slachtoffer, was hier
niet het geval) p.99
• 10 december 1964 HvB tramhaltearrest (geen toepassing normbestemmingsleer anno 2023 want
dit zou een 4de voorwaarde toevoegen aan 1382, mag niet) p.100
• 9 februari 2017 Cass. (overtreding wetsbepaling maakt op zich fout uit, buitencontractuele
aansprakelijkheid) p.101
• 9 december 2011 Cass. (geen rekening houden met subjectieve kenmerken zoals gebrek aan
ervaring) p.104
1
, • 5 juni 2003 vakantiekamparrest Cass. (hier wel rekening houden met jonge leeftijd en ervaring
monitors, geen rechte lijn binnen rechtspraak over wel of niet rekening houden met subjectieve
elementen) p.104
• 21 april 1981 douaniersarrest (rekening gehouden met voorkennis: eigen schuld slachtoffer dus
geen aansprakelijkheidsvordering mogelijk) p.113
• 21 oktober 1993 Cass. (hier geen rekening gehouden met voorkennis: hier bestaat controverse over
in rechtspraak) p.113
• 30 mei 1969 Cass. roltraparrest (subjectief element v/d fout: kind dat niet leeftijd des onderscheids
heeft bereikt kan niet persoonlijk aansprakelijk gesteld worden) p.127
• 24 april 1984 Cass. (personele (op wie?) toepassing: art. 1386bis is niet van toepassing bij ziektes
van lichamelijke oorsprong, enkel op geestesziektes zie ook Brussel 23 maart 1979 voorafgaande
uitspraak hiervan) p.131
• 23 maart 1976 HvB Bergen (materiële toepassing: art. 1386bis is geen subsidiare bepaling, kan
zelfstandig of in samenloop met andere bepalingen ingeroepen worden) p.135
Hoofdstuk II risicoaanvaarding
• 16 juni 1969 Cass. (risico aanvaarding: fout moet niet noodzakelijk schade veroorzaken, volstaat dat
men schade kon voorzien en niet de nodige maatregelen genomen heeft om deze schade te
voorkomen. Overtreding spelregels is niet hetzelfde als civielrechtelijke fout, zijn risico’s van de
sport zegt HvB) p.143
Hoofdstuk III rechtsmisbruik
• 10 september 1971 Cass. (rechtsmisbruik: geen enkel recht is absoluut, elk recht is vatbaar voor
rechtsmisbruik, ‘kennelijk’ = marginale toetsing toegepast) p.149
• 10 oktober 1972 Cass. (ieder is aanspr. voor zijn fouten, art. 1382 maakt hier geen enkele
uitzonderingen op, morele schadevergoeding kan wel verminderd worden door de spijt van de
vader in rekening te brengen) p.160
Hoofdstuk V overheidsaansprakelijkheid
• 5 november 1920 Cass. Flandria arrest (art. 1382 voor het eerst toegepast op overheid in
hoedanigheid publieke rechtspersoon, voordien overheid onaanspreekbaar) p.174
• 11 mei 1933 Cass. (men probeerde draagwijdte art. 1382 te beperken door onderscheid beslissings-
en uitvoeringsdaden, door een beslissings kan overheid niet aanspr. gesteld worden enkel voor een
uitvoering) p.175
• 26 apil 1963 Cass. koepokinentingsarrest (rechter kan zich niet uitspreken over opportuniteit maar
wel op de wettigheid van de overheidsbeslissing) p.175
• 4 januari 1973 Cass. militairpensioensarrest (staat kan aansprakelijk gesteld worden voor
verstrekking van gebrekkige informatie) p.176
• 13 mei 1982 Cass. ontwateringsbelastingarrest (beslissing tot nietigverklaring door RvS heeft gezag
erga omnes dus burgerlijke rechtbank moet dit ook respecteren) p.186
• 23 mei 2019 GwH (keuze bij eiser om naar RvS of gewone rechtbank te gaan, schendt dit art. 10 en
11 Gw.? nee geen afbreuk rechten tegenpartij, electa una via principe geldt: keuze eiser is
onherroepelijk) p.194
• 19 december 1991 Cass. Anca-arrest (eerste keer dat overheid aansprakelijk gesteld wordt voor
fout rechterlijke macht, schending rechten van verdediging, art. 6 EVRM) p.195
• 19 november 1991 HvJ Francovich-arrest (staatsaansprakelijkheid voor niet omzetten richtlijn,
indien voldaan aan bepaalde voorwaarden) p.210
• 5 maart 1996 HvJ Brasserie du Pêcheur-arrest (LS aansprakelijk voor schade die particulieren lijden
als gevolg van schendingen v/h Gemeenschapsrecht, draagwijdte Francovich verruimd) p.213
Hoofdstuk VI gekwalificeerde fouten
2
