Aylin Yavuz
,Inhoudsopgave
1 Module 1: De Europese Unie en de inhoud v. ER ................................................................................. 15
1.1 Actua: Europese zorgplichtwet raakt niet goedgekeurd ........................................................................ 16
1.1.1 Inhoud ............................................................................................................................................. 16
1.1.2 Probleem......................................................................................................................................... 16
1.1.3 Inhoud zorgplichtwet ratio bedenking v. DU ............................................................................... 16
1.1.4 Ramp in textielfabriek Rana Plaza (Bangladesh, 2013) link met RL ............................................ 16
1.1.5 Nut RL ............................................................................................................................................. 16
1.1.6 Vraag ............................................................................................................................................... 16
1.2 Actua: “Atoombom boven volgende regering”: BE moet 27 miljard euro besparen .............................. 17
1.2.1 De juridische dimensie belang in historische ontwikkeling v.d. EU ............................................. 17
1.2.2 Geschiedenis ................................................................................................................................... 17
1.2.3 Idee in de jaren ‘90 ......................................................................................................................... 17
1.2.4 In de praktijk – eind jaren ’90, ’00 + verder .................................................................................... 17
1.2.5 Filosofie v.h. SGP en beperkte overheidsschuld ............................................................................. 17
1.2.6 ‘Oplossing’: nieuw akkoord over geüpdatet SGP ........................................................................... 17
1.3 Belang v.h. EU-recht................................................................................................................................ 18
1.3.1 EU-Thema’s ..................................................................................................................................... 18
1.3.1.1 Ter illustratie: de plenaire vergadering v.h. EP (januari) ......................................................... 18
1.3.1.2 Ter illustratie: zeer belangrijke & recente arresten (EHvJ) ..................................................... 18
1.4 Korte geschiedenis .................................................................................................................................. 19
1.4.1 Vrede v. Westfalen (1648) ............................................................................................................... 19
1.4.2 19e eeuw ......................................................................................................................................... 19
1.4.3 WOII ................................................................................................................................................ 19
1.4.3.1 Opmerking over Oostenrijk .................................................................................................... 19
1.4.4 70 jaar duurzame vrede – 2 typen v. samenwerkingen .................................................................. 20
1.4.4.1 Doelstelling v. Europese samenleving..................................................................................... 20
1.4.4.2 Communautair VS Niet-communautair .................................................................................. 20
1.5 De supranationale kenmerken v.d. EU (VS andere IO’s) ......................................................................... 20
1.5.1 De Europese Commissie ................................................................................................................. 20
1.5.2 De Raad v.d. EU ............................................................................................................................... 20
1.5.3 Europees Parlement ....................................................................................................................... 20
1.5.4 Hof v. Justitie v.d. EU ....................................................................................................................... 20
1.5.5 Voorrang & Doorwerking v. EU-recht ............................................................................................. 21
1.6 Verdieping ............................................................................................................................................... 22
1.6.1 Traité cadre & traité loi ................................................................................................................... 22
1.6.1.1 Voorbeeld ............................................................................................................................... 22
1.6.2 Van functionele logica naar neo-functionele logica ....................................................................... 22
1.6.2.1 Begrip ...................................................................................................................................... 22
1.6.2.2 Voorbeelden ........................................................................................................................... 22
1.6.2.3 Spill-Over (illustratie) .............................................................................................................. 22
1.6.2.4 Besluit ..................................................................................................................................... 22
1.6.3 Evolutie v. Europese Verdragen ...................................................................................................... 23
1.6.3.1 GBVB & JBZ: 2 nieuwe domeinen naast EG ............................................................................ 23
1.6.3.2 3 rode draden ......................................................................................................................... 23
1.6.4 Uitbreiding ...................................................................................................................................... 24
1.6.4.1 Het ontstaan en de diversificatie v. Europese samenwerkingsverbanden ............................. 24
1.6.4.2 EU (douane-unie) VS EVA........................................................................................................ 24
1.6.4.3 Fictief voorbeeld: de Benelux-landen ..................................................................................... 25
1.6.5 Brexit ............................................................................................................................................... 26
1.6.5.1 Procedure: intrede in EU (art. 49 VEU) ................................................................................... 26
1.6.5.2 Materiële voorwaarden: intrede in EU ................................................................................... 26
2
, 1.6.5.3 Vergelijking: EU VS Raad v. Europa ......................................................................................... 26
1.6.5.4 Uittrede (art. 50 VEU) ............................................................................................................. 27
1.6.5.4.1 Toepassing: Brexit ............................................................................................................... 27
1.6.5.4.2 Tijdslijn - Brexit ................................................................................................................... 28
1.7 Terugblik.................................................................................................................................................. 28
1.8 Testvragen............................................................................................................................................... 28
2 Module 2: De nieuwe & autonome rechtsorde – art. 7 VEU ................................................................. 29
2.1 Actua: Europa bestormt de torens v. big tech, hoe zult u de veranderingen voelen? ............................ 30
2.1.1 Doelstellingen v.d. DSA & DMA ...................................................................................................... 30
2.1.2 Eerdere EU-ervaringen.................................................................................................................... 30
2.1.3 Conclusie ......................................................................................................................................... 30
2.1.4 Werking DSA & DMA....................................................................................................................... 30
2.1.4.1 DMA ........................................................................................................................................ 30
2.1.4.1.1 Verplichtingen voor gatekeepers: vb.’en............................................................................. 30
2.1.4.2 DSA.......................................................................................................................................... 31
2.2 Actua: Valt de Poolse rechtsstaat nog te restaureren? .......................................................................... 32
2.2.1 Geschiedenis ................................................................................................................................... 32
2.2.2 Voorbeelden illustratie v. flagrante ondermijning v. RM ............................................................. 32
2.2.3 Verschillende arresten v.h. EHRM en EHvJ in het nadeel v. Polen .................................................. 32
2.2.4 Link actua – inhoud les ................................................................................................................... 32
2.3 De nieuwe en autonome rechtsorde ....................................................................................................... 33
2.3.1 Wat is de EU? .................................................................................................................................. 33
2.3.2 Is de EU dan een staat, of een superstaat? .................................................................................... 33
2.3.3 Waarom is de EU sui generis?......................................................................................................... 33
2.3.4 De EU is een ‘nieuwe & autonome rechtsorde’, hoewel dit niet in EU-Verdragen staat ............... 33
2.3.5 Beginpunt: Van Gend & Loos .......................................................................................................... 33
2.3.5.1 Inhoud Van Gend & Loos (1962) ............................................................................................. 34
2.3.6 Zelfde logica (+ bijkomende aspecten) in… .................................................................................... 35
2.3.7 Voorrang ook t.a.v. grondwettelijk recht ........................................................................................ 35
2.3.8 Lex posterior non derogat legi priori .............................................................................................. 35
2.3.9 Verdere verduidelijking v. voorrangsbeginsel + RW verplichtingen v. nationale rechter ............ 36
2.3.9.1 Poplawski (C-573/17) .............................................................................................................. 36
2.3.10 De reactie v. BE-HvC (Le Ski (1971)) ............................................................................................... 36
2.3.11 De reactie v.d. BE-RvS (Orfinger (1996))......................................................................................... 37
2.3.12 BE-GwH ........................................................................................................................................... 37
2.3.13 Besluit ............................................................................................................................................. 37
2.4 Waarden v.d. Unie .................................................................................................................................. 38
2.4.1 Rechtsgrondslag .............................................................................................................................. 38
2.4.2 Vraagstuk ........................................................................................................................................ 38
2.4.3 Recente RS: Repubblika (C-896/19, ro. 63) ..................................................................................... 38
2.4.4 Recente RS: Hongarije t. Raad (C-156/21, ro. 127)........................................................................ 38
2.4.5 Oplossing vraagstuk – art. 7 VEU .................................................................................................... 38
2.4.5.1 Ineffectiviteit v. procedure art. 7 VEU..................................................................................... 39
2.5 Terugblik.................................................................................................................................................. 40
2.6 Testvragen............................................................................................................................................... 40
3 Module 3: Instellingen I ..................................................................................................................... 41
3.1 Actua: Een cijfer plakken op hoeveel migranten hier welkom zijn? Waarom niet, vinden 5 partijen .... 42
3.1.1 Posities v. Vlaamse Partijen over Migratie ...................................................................................... 42
3.1.2 Complexiteit v. Migratiebeleid ........................................................................................................ 42
3.1.3 Verschillende migratiestromen ....................................................................................................... 42
3
, 3.1.3.1 (1) Migratie v. binnen de EU – unieburgers ............................................................................ 42
3.1.3.2 (2) Migratie v. buiten de EU – gezinsleden v. unieburgers ..................................................... 42
3.1.3.3 (3) Migratie v. buiten de EU – derdelanders die aan gezinshereniging doen ......................... 42
3.1.3.4 (4) Migratie v. buiten de EU – asielzoekers ............................................................................. 42
3.1.3.4.1 Rwanda Plan v.h. VK............................................................................................................ 42
3.1.3.4.2 Discussie over ‘Veilig Derde Land’ (IR)................................................................................ 43
3.1.3.4.3 Wetgevende handelingen (Unierecht inzake asielbeleid) .................................................. 43
3.1.3.5 (5) Arbeidsmigratie v. buiten de EU ........................................................................................ 44
3.1.3.6 Besluit: EU-dimensie m.b.t. de migratiestromen ................................................................... 44
3.2 Actua: De baas v. Europa, maar niemand kan op haar stemmen (23/2/24) .......................................... 45
3.3 EU-instellingen (artt. 13 VEU – 19 VEU) ................................................................................................. 46
3.3.1 VEU & VWEU................................................................................................................................... 46
3.3.2 Schema............................................................................................................................................ 46
3.4 Europees Parlement (art. 14 VEU & artt. 223-234 VWEU) .................................................................... 47
3.4.1 Samenstelling v.h. EP ...................................................................................................................... 47
3.4.2 Legislatuurparlement (zoals Vlaams Parlement) ............................................................................ 47
3.4.3 Historiek v.h. EP .............................................................................................................................. 47
3.4.4 De ‘Europese’ Parlementsverkiezingen .......................................................................................... 47
3.4.5 Nationale variaties binnen de Europese Verkiezingen ................................................................... 47
3.4.6 Wijzigingen in de Kieswet ............................................................................................................... 48
3.4.7 Verkiezingen.................................................................................................................................... 48
3.4.8 Europese kieskring .......................................................................................................................... 48
3.4.9 Democratische legitimiteit v.h. EP .................................................................................................. 48
3.4.10 Zetelverdeling in het EP .................................................................................................................. 50
3.4.10.1 Degressieve evenredigheid ..................................................................................................... 50
3.4.10.2 De huidige verdeling in concreto ............................................................................................ 51
3.4.11 Werking ........................................................................................................................................... 51
3.4.12 Besluitvorming: bij volstrekte meerderheid v.d. uitgebrachte stemmen (art. 231 VWEU)............ 51
3.4.13 BVH’en............................................................................................................................................. 52
3.4.13.1 Wetgeving (cfr. Module 1) ...................................................................................................... 52
3.4.13.2 Begroting................................................................................................................................. 52
3.4.13.2.1 Eigen middelen v.d. EU ..................................................................................................... 52
3.4.13.3 Controle op de Commissie ...................................................................................................... 53
3.5 Europese Raad (art. 15 VEU & artt. 235-236 VWEU) ............................................................................ 54
3.5.1 Samenstelling .................................................................................................................................. 54
3.5.2 BVH’en............................................................................................................................................. 54
3.5.3 Besluitvorming: bij consensus (art. 15(4) VEU) .............................................................................. 54
3.5.3.1 Verdieping ............................................................................................................................... 54
3.6 (EX) Geïnformeerde meningsvraag ........................................................................................................ 55
3.6.1 Suggestie v.h. Hongaars Parlement ................................................................................................ 55
3.7 Terugblik.................................................................................................................................................. 57
3.8 Testvragen............................................................................................................................................... 57
4 Module 4: Instellingen II .................................................................................................................... 58
4.1 Actua: Analyse v.d. Europese politieke situatie in aanloop naar de Europese verkiezingen .................. 59
4.2 Actua: Europa dreigt ‘medeplichtig’ te worden aan dood v. migranten ................................................ 60
4.2.1 Terugkoppeling Module 3 ............................................................................................................... 60
4.2.2 Oprichting Frontex .......................................................................................................................... 60
4.2.3 Conclusie EU-Ombudsman ............................................................................................................. 60
4.2.3.1 Verantwoordelijkheden en uitdagingen v. Frontex en LS’en .................................................. 60
4.2.4 Geschiedenis & precedentzaken .................................................................................................... 60
4.2.5 EU Ombudsman (VS EHvJ) .............................................................................................................. 60
4