Het behouden huis
Willem Frederik Hermans, Het behouden huis. Herdruk als Literaire Pocket, 1962 (Eerste druk
1951).
Titelverklaring:
Tussen de puinhopen van de verwoestende Tweede Wereldoorlog, vindt de soldaat een
behouden huis. Een huis dat nog niet aangetast is door de oorlog en waar de man zich weer
beschaafd kan voelen. Toch is het maar een illusie, want ook dit behouden huis kan niet blijven
bestaan.
Genre:
Novelle
Samenvatting:
De novelle Het behouden huis begint midden in een oorlogssituatie. De ik-verteller is een
naamloze Nederlander, die in november 1940 zijn vaderland heeft verlaten en nu ergens in
Midden-Europa (Hongarije?) met een groep partizanen, bondgenoten van de Russen, de Duitsers
bestrijdt. Het is half twee 's middags, op het heetst van de dag, en de ik-figuur versmacht van
dorst. De partizaneneenheid is bezig een steile helling te beklimmen. Aan de andere kant van de
heuvel liggen de Duitsers.
Met zijn medestrijders - een groep Bulgaren, Tsjechen, Hongaren en Roemenen - heeft de ik-
verteller geen enkel contact. Slechts met een Spanjaard kan hij enkele woorden wisselen, in het
Frans. Aan hem vertelt hij fragmentarisch zijn levensgeschiedenis tussen 1940 en 1944:
weggegaan uit Nederland, opgepakt door de Duitsers, drie jaar tuchthuis, ontsnapt, weer gepakt,
in een concentratiekamp gezet, opnieuw ontvlucht en gearresteerd, ergens in Saksen tijdens het
transport uit de trein gesprongen, daarna een eindeloze voettocht naar het Oosten. Zo is hij bij
de verzetsgroep terechtgekomen.
Op de heuveltop overzien de partizanen het terrein. De Duitsers lijken verdwenen. Na enkele
achterhoedegevechten bereiken ze een stadje dat niet van de oorlog te lijden heeft gehad. Daar
verzamelen ze zich. De ik-figuur heeft het kennelijk verbruid bij de sergeant. Hij mag het café
niet in waar de anderen zich vermaken en wordt met een onduidelijke opdracht weggestuurd. Hij
moet in het stadje boobytraps onschadelijk maken. Woedend wendt hij zich van de troep af. Zijn
voornaamste troost is, dat in het stadje overvloedig water te vinden is.
Ronddwalend ontdekt hij, dat hij in een luxe-badplaats met geneeskrachtige bronnen is
gearriveerd. Hij ziet hotels met parkachtige tuinen en tennisbanen. Opeens staat hij voor een
villa met grote ramen en een prachtige tuin. 'Het huis was op zichzelf niet groot, maar alle
Willem Frederik Hermans, Het behouden huis. Herdruk als Literaire Pocket, 1962 (Eerste druk
1951).
Titelverklaring:
Tussen de puinhopen van de verwoestende Tweede Wereldoorlog, vindt de soldaat een
behouden huis. Een huis dat nog niet aangetast is door de oorlog en waar de man zich weer
beschaafd kan voelen. Toch is het maar een illusie, want ook dit behouden huis kan niet blijven
bestaan.
Genre:
Novelle
Samenvatting:
De novelle Het behouden huis begint midden in een oorlogssituatie. De ik-verteller is een
naamloze Nederlander, die in november 1940 zijn vaderland heeft verlaten en nu ergens in
Midden-Europa (Hongarije?) met een groep partizanen, bondgenoten van de Russen, de Duitsers
bestrijdt. Het is half twee 's middags, op het heetst van de dag, en de ik-figuur versmacht van
dorst. De partizaneneenheid is bezig een steile helling te beklimmen. Aan de andere kant van de
heuvel liggen de Duitsers.
Met zijn medestrijders - een groep Bulgaren, Tsjechen, Hongaren en Roemenen - heeft de ik-
verteller geen enkel contact. Slechts met een Spanjaard kan hij enkele woorden wisselen, in het
Frans. Aan hem vertelt hij fragmentarisch zijn levensgeschiedenis tussen 1940 en 1944:
weggegaan uit Nederland, opgepakt door de Duitsers, drie jaar tuchthuis, ontsnapt, weer gepakt,
in een concentratiekamp gezet, opnieuw ontvlucht en gearresteerd, ergens in Saksen tijdens het
transport uit de trein gesprongen, daarna een eindeloze voettocht naar het Oosten. Zo is hij bij
de verzetsgroep terechtgekomen.
Op de heuveltop overzien de partizanen het terrein. De Duitsers lijken verdwenen. Na enkele
achterhoedegevechten bereiken ze een stadje dat niet van de oorlog te lijden heeft gehad. Daar
verzamelen ze zich. De ik-figuur heeft het kennelijk verbruid bij de sergeant. Hij mag het café
niet in waar de anderen zich vermaken en wordt met een onduidelijke opdracht weggestuurd. Hij
moet in het stadje boobytraps onschadelijk maken. Woedend wendt hij zich van de troep af. Zijn
voornaamste troost is, dat in het stadje overvloedig water te vinden is.
Ronddwalend ontdekt hij, dat hij in een luxe-badplaats met geneeskrachtige bronnen is
gearriveerd. Hij ziet hotels met parkachtige tuinen en tennisbanen. Opeens staat hij voor een
villa met grote ramen en een prachtige tuin. 'Het huis was op zichzelf niet groot, maar alle
