Literatuuronderzoek: Samenvatting in woordenlijst-vorm

Literatuuronderzoek syllabus
Definiëring
Definitie 2007: Any type of review that has been prepared using strategies to avoid
bias and that includes a material and methods section. A systematic review
may or may not include meta-analysis.
2005: Systematische reviews brengen op een ‘objectieve’ en navolgbare
wijze de stand van zaken in een bepaald gebied in kaart: wat weten we met
(relatieve) zekerheid, wat weten we niet, wat zijn redelijke vermoedens.
Kenmerken:
- Strikte methodologie  bias minimaliseren
- Systematisch opsporen en selecteren van materiaal adhv vooraf
bepaalde en geëxpliciteerde criteria
- Systematische beoordeling van kwaliteit vd onderzoeken + uitsluiten
minderwaardig materiaal
- Heldere rapportering van het proces
- Intersubjectieve overeenkomst (gebruik van onafhankelijke
reviewers) als toets of garantie van betrouwbaarheid
Hoe ↑ wetenschappelijke kwaliteit  ↓ bias  ↑ reflectie van de waarheid
Belangrijke 1. Verpleegkundige of vroedkundige vraag?
aandachts- 2. Een goede omschrijving van de methodologie (zoektermen,
punten strategieën,…)
3. Specifieke criteria gebruikt voor het selecteren van de studies
(abstract lezen, in- en exclusiecriteria,…)
4. Werd de kwaliteit vd geselecteerde studies geëvalueerd (specifiek
voor kwali/kwanti)
5. Studieprocedure transparant? Heldere rapportage van
methodologie? ,…
6. Werden aanbevelingen voor verdere wetenschappelijke initiatieven
voorgesteld
7. Werden bronnen van heterogeniteit in de verschillende onderzoeken
besproken
8. Werd de generaliseerbaarheid van de resutlaten bediscussieerd
Belang van literatuuronderzoek
Evidence- - = prioriteit geworden in de gezondheidszorg
based - Meest effectieve interventies selecteren + kosten-effectief +
evidence- praktische haalbaarheid/ uitvoerbaarheid
informed  Geen kostbare tijd verspillen
- Niet enkel individuele studies  WANT onderhevig aan bias
 + te veel onderzoeken over één onderzoeksvraag
- Systematische reviews = (gedeeltelijke) oplossing om snelle toegang
te hebben tot de beschikbare wetenschappelijke literatuur
 Betrouwbaardere resultaten dan individuele studies
- Relativiteit door snel wisselende kennis + afhankelijkheid vd kwaliteit
van de geïncludeerde studies
Types reviews
Narrative Samenvatting van studies  inhoudsanalyse van deze studies
review
Systematic - Door de internationale Cochrane Collaboration
review  Clinici en wetenschappers (vrijwillig) bezig met het vervaardigen,
actueel houden en verspreiden van literatuurstudies
 Gratis steun bij het schrijven van reviews over
gezondheidsinterventies
 Focus op kwantitatief onderzoek (RCT’s en meta-analyses)
Meta-synthese - Het hoofddoel van deze studie is om een theorie ontwikkelen rond
of meta-studie een kwalitatief onderzoek. Kan ook nieuwe of verbrede theoretische
frameworks en gezondheidsbeleiden. (focus op kwali dus)
Integrative = een specifieke review methode die empirische of theoretische literatuur

, reviews of samenvat en een uitgebreid begrip van een specifiek fenomeen of
mixed-method gezondheidsprobleem creëert. Inclusie van verschillende methodologieën
reviews
Andere types 1. Realist review
reviews  Gemaakt om te werken met complexe interventies/programma’s
 geeft een verklarende analyse gericht op het onderscheiden
van wat werkt voor wie, in welke omstandigheden, in welke
opzichten en hoe
 Waarom?  normale reviews geven soms tegenstrijdige
conclusies
2. Reviews of reviews
 Helpvol wanneer een onderzoeksvraag zeer breed is en er al
meerdere systematic reviews rond gedaan zijn
 Verschillende inclusie-criteria van de reviews kan een synthese of
interpretatie moeilijk maken
3. Scoping review
 Wordt gebruikt om de grootte en aard van een onderwerp te
achterhalen  identificeren of er hiaten zijn in de literatuur om
aanbevelingen te doen voor toekomstig onderzoek
 Een zo uitgebreid mogelijke zoektocht naar literatuur (databases,
ongepubliceerd,...)
 Niet mogelijk om een klinische vraag te beantwoorden
Situering en belang van literatuurstudie in kader vd masterproef
In 1. Probleem- en doelstelling/vraagstelling: onderbouwd met
verschillende wetenschappelijke literatuur
fases 2. Literatuurstudie: overzicht van bestaande kennis rond onderwerp,
detecteren van hiaten, verfijnen vd vraagstelling  systematische
manier
3. Onderzoeksmethode: op basis van kenmerken en tekorten in
methodologie van bestaad onderzoek
4. Resultaten
5. Discussie en aanbevelingen voor praktijk, onderwijs en verder
onderzoek: gelijkenissen, verschillen en meerwaarde tav bestaand
onderzoek
6. Conclusie
Opbouw van een literatuurstudie
Fases 1. Identificatie van een klinisch relevant probleem
2. Opstellen van een reviewprotocol
3. Opzoeken en selecteren van kwaliteit vd studies
4. Data verzamelen vanuit individuele studies
5. Synthetiseren en samenvatten van onderzoeksresultaten
6. Documenteren in een review paper
Probleemstelli - Geen samenvatting van literatuur geven over een bepaald topic 
ng wel antwoorden op een specifieke onderzoeksvraag (PICO)
- Waarom stel je die vraag = probleemstelling
 Actueel probleem? In de toekomst? Wie wordt ermee
geconfronteerd? Welke boodschap wil je meegeven? Wie zal
geïnteresseerd zijn in je boodschap?
 Max. 1 pagina + eenvoudig geschreven + interesse wekken
 Trechtervormig (breed starten en geleidelijk vernauwen)
- Onderdelen probleemstelling:
1. Situering van het algemene context
 Probleem of concept, hoe belangrijk is het probleem, wat is al
gekend (prevalentie, oorzaken,...)
 Alleen directe relevante elementen en niet te sterk uitwijken
2. Discussie van de huidige kennis
 Hoe hoop je aanvulling/verandering te bieden, wat zullen
verwachtte resultaten zijn, wat zal het oplossen bijdragen
 Relevantie onderbouwen en argumenteren