Inleiding tot het internationaal en Europees recht
Internationaal recht
Inleiding:
Wat is internationaal recht
Definitie internationaal recht: het recht dat zich bezighoudt met de verhoudingen
tussen staten, we spreken van tussenstaatrecht.
In sommige staten gaat het internationaal recht makkelijker doorwerken dan in
andere staten
Soms spreekt men ook van volkenrecht, maar het is beter om te spreken van
internationaal publiekrecht in plaats van volkenrecht. => rede: De staten zijn de
belangrijkste subjecten in het internationaal recht en niet het volk.
Verschillende domeinen van het internationaal recht:
Er bestaan verschillende domeinen in het internationaal recht:
o Diplomatiek recht: staten komen met elkaar in contact via diplomaten. Welke
rechten hebben zij?
o Internationaal milieu recht
o Internationaal humanitair recht: afspraken tussen staten om oorlog te voeren,
op welke manier dat gebeurd.
Vb. gifgas werd verboden door Internationaal humanitair recht.
Vb. ziekenhuis mag niet gebombardeerd worden tijdens de oorlog.
o Internationaal strafrecht: hierdoor kunnen misdadigers aansprakelijk gesteld
worden.
Vb. Internationaal strafhof: den Haag, Rwanda tribunaal => Bedoeling:
vervolgen van misdadigers
o Internationaal handelsrecht
o Internationaal economisch recht
o Ruimterecht: kunnen we grondstoffen van mars halen?
Internationaal recht ≠ internationaal privaatrecht en nationaal recht
Internationaal recht is het recht tussen de staten. => bv. Indien België en Duitsland
afspraken met elkaar maken om auto’s in te voeren dan maken ze gebruik van het
internationaal recht.
Indien een Belg trouwt met een Duitser dan maakt men geen gebruik van het
internationaal recht, maar wel van internationaal privaatrecht.
,Geschiedenis van het internationaal recht
Soevereine staat:
o Soevereine staten zijn ontstaan in 1648 => toen ontstond ook het
internationaal recht
o Wat is een staat? => Om te spreken van een staat moet er een grondgebied,
een bevolking en gezag zijn.
o Verschil met vroegere staten (voor 1648) en moderne staten (vanaf 1648) =>
De vrede van Westfalen maakt een einde aan de tachtigjarige oorlog en dat
had tot gevolg dat er nieuwe staten ontstonden. => Die nieuwe staten zijn
soevereine staten, dat betekent dat men op het grondgebied van de staat het
hoogste gezag wordt (voor 1648 had de paus het hoogste gezag.)
Toename van het aantal landen die deelnemen aan het internationaal recht:
o In het begin (in 1648) sprak men van de concert of nation => dat was een
kleine familie van Europese staten die deelnamen aan het internationaal
recht (zij gingen het internationaal recht zo invullen dat het de Europese
belangen vervulde)
o Nadien ontstaat de kolonisering en die Europese staten gaan gebruik maken
van het terra nullius beginsel => dat betekent dat een gebied buiten Europa
aan niemand toebehoort en het land die als eerste toekomt op zo een gebied,
dat gebied mag innemen => gevolg: Europese landen gaan gebieden buiten
Europa gaan innemen. => Hierdoor gaat de concert of nation gaan toenemen
o In het begin van de 18e E gaat de VS zich ook gaan aansluiten bij het
internationaal recht
o In het begin van de 19e E gaat het internationaal recht zich gaan uitbreiden
doordat Latijns-Amerika en later ook Centraal-Amerika zich aansluiten bij het
internationaal recht alsook enkele Aziatische landen.
o In de 20e E gaat Rusland zich ook aansluiten bij het internationaal recht
o Op het einde van de koude oorlog gaan er ook nieuwe staten ontstaan die
zich aansluiten bij het internationaal recht
o Nu zijn er 200 landen die deelnemen aan het internationaal recht
Evolutie van het internationaal recht:
o In het begin sprak men in het internationaal recht over het recht van co-
existentie: het naast elkaar bestaan van soevereine staten
o Later gaat het internationaal recht gaan evolueren naar een recht van co-
operatie: Het samenwerken van soevereine staten (evolueert in 19 e 20e E)
o Rede: Na verloop van tijd ontstonden situaties waarop de staten afzonderlijk
geen antwoord konden geven op problemen => Die situaties ontstonden door
het ontstaan van de industriële revolutie => hierdoor moest men afspraken
maken over grondstoffen, wapenindustrie,…
o Uiteindelijk gaan er internationale organisaties ontstaan om die situaties te
regelen. (bv. Wereldhandelsorganisatie)
,Kenmerken internationaal recht:
1. Het internationaal recht is gedecentraliseerd, werkt horizontaal omdat er een
afwezigheid is van een centrale wetgever Het nationaal recht is gecentraliseerd en
werkt verticaal. => Staten moeten hun toestemming geven om gebonden te zijn aan
het internationaal recht, ze zijn dus zelf wetgever => Het internationaal recht is dus
consensueel. (consensualisme) => Hier zijn wel uitzonderingen op, namelijk ius
cogens.
2. Bij internationaal recht is er een afwezigheid van een centrale rechter nationaal
recht ga je naar de rechter stappen voor elk geschil => In principe is er in het
internationaal recht geen rechter bevoegd, staten beslissen zelf hoe ze hun geschil
oplossen. (bv. het internationaal gerechtshof kan slechts optreden indien het
bevoegd gemaakt wordt.)
3. Geen instantie voor rechtshandhaving aanwezig => In het internationaal recht
bestaat er geen politie die ons verplicht om regels toe te passen. => De staten
beschikken zelf over mogelijkheden om ervoor te zorgen dat het internationaal recht
gerespecteerd wordt. => bv. Door retortie of represaille:
o retortie zijn maatregelen die een staat neemt tegenover een andere staat om
ervoor te zorgen dat die andere staat opnieuw in conformiteit treedt met het
internationaal recht, maar die maatregelen zijn niet in strijd met het
internationaal recht => bv. Een staat laat zijn ambassadeur terug trekken
o represaille zijn maatregelen die een staat neemt tegenover een andere staat
om ervoor te zorgen dat die andere staat opnieuw in conformiteit treedt met
het internationaal recht, maar die maatregelen zijn wel in strijdt met het
internationaal recht. => Die schending van het internationaal recht wordt
toegelaten. => bv. Staat A valt staat B aan, dan mag staat B hierop reageren
door ook geweld te gebruiken
4. Het internationaal recht heeft het nationaal recht nodig om effectief te zijn => Het
internationaal recht moet omgezet worden in nationaal recht.
Einde inleiding
, Hoofdstuk 1: bronnen van het internationaal recht
Inleiding
Hoe komt het internationaal recht tot stand?
Waar vindt men het internationaal recht? ( Wat zijn de belangrijkste bronnen?)
Hoe interageren de bronnen van het internationaal recht?
Deze vragen worden beantwoord in dit hoofdstuk.
Lotuszaak
Het permanent hof van internationale justitie (= voorganger internationaal
gerechtshof, zij kwamen er na WO 2) gaat zich uitspreken over de lotuszaak.
De lotuszaak: Een Frans en Turks schip gaan met elkaar in botsing geraken en men
zegt dat dit de schuld is van de Fransen => In Turkije worden die Franse vervolgd voor
de botsing. => Maar: Frankrijk vindt niet dat die Fransen in Turkije vervolgd moeten
worden => zij stappen naar het permanent hof van internationale justitie => Het
permanent hof van internationale justitie zal in deze zaak verwijzen naar het
consensualisme (=je bent als staat pas gebonden aan het internationaal recht, indien
de staat hiermee instemt)
Artikel 38 van het statuut van het internationaal gerechtshof
Het internationaal gerechtshof is het hoogste juridische orgaan van de VN => gaat
geschillen beslechten in verband met staten (enkel staten kunnen berecht worden) +
zij gaan vragen die aan hun gesteld worden beantwoorden in de vorm van advies.
De klassieke bronnen van het internationaal recht zijn opgenomen in Art. 38 van het
statuut van het internationaal gerechtshof:
o Internationaal Gewoonterecht
o Verdragen
o Algemene rechtsbeginselen
o Rechtsleer en rechtspraak
o Billijkheid
sommige bronnen zijn niet opgenomen zijn in art. 38 van het statuut van het
internationaal gerechtshof => Die bronnen werden in die periode nog niet algemeen
aangenomen. => Maar: Het hof maakt wel gebruik van deze bronnen.
Internationaal Gewoonterecht
Het internationaal gewoonterecht heeft zich ontwikkeld doordat staten gedurende
een lange periode iets op een bepaalde manier gingen doen => Hierdoor ontstond er
een overtuiging dat staten verplicht worden om zo te handelen. (dan ontstond int.
Gewoonterecht) => vb. Het zwaaien met een witte vlag tijdens oorlog = niet schieten
ik kom in vrede.
Internationaal recht
Inleiding:
Wat is internationaal recht
Definitie internationaal recht: het recht dat zich bezighoudt met de verhoudingen
tussen staten, we spreken van tussenstaatrecht.
In sommige staten gaat het internationaal recht makkelijker doorwerken dan in
andere staten
Soms spreekt men ook van volkenrecht, maar het is beter om te spreken van
internationaal publiekrecht in plaats van volkenrecht. => rede: De staten zijn de
belangrijkste subjecten in het internationaal recht en niet het volk.
Verschillende domeinen van het internationaal recht:
Er bestaan verschillende domeinen in het internationaal recht:
o Diplomatiek recht: staten komen met elkaar in contact via diplomaten. Welke
rechten hebben zij?
o Internationaal milieu recht
o Internationaal humanitair recht: afspraken tussen staten om oorlog te voeren,
op welke manier dat gebeurd.
Vb. gifgas werd verboden door Internationaal humanitair recht.
Vb. ziekenhuis mag niet gebombardeerd worden tijdens de oorlog.
o Internationaal strafrecht: hierdoor kunnen misdadigers aansprakelijk gesteld
worden.
Vb. Internationaal strafhof: den Haag, Rwanda tribunaal => Bedoeling:
vervolgen van misdadigers
o Internationaal handelsrecht
o Internationaal economisch recht
o Ruimterecht: kunnen we grondstoffen van mars halen?
Internationaal recht ≠ internationaal privaatrecht en nationaal recht
Internationaal recht is het recht tussen de staten. => bv. Indien België en Duitsland
afspraken met elkaar maken om auto’s in te voeren dan maken ze gebruik van het
internationaal recht.
Indien een Belg trouwt met een Duitser dan maakt men geen gebruik van het
internationaal recht, maar wel van internationaal privaatrecht.
,Geschiedenis van het internationaal recht
Soevereine staat:
o Soevereine staten zijn ontstaan in 1648 => toen ontstond ook het
internationaal recht
o Wat is een staat? => Om te spreken van een staat moet er een grondgebied,
een bevolking en gezag zijn.
o Verschil met vroegere staten (voor 1648) en moderne staten (vanaf 1648) =>
De vrede van Westfalen maakt een einde aan de tachtigjarige oorlog en dat
had tot gevolg dat er nieuwe staten ontstonden. => Die nieuwe staten zijn
soevereine staten, dat betekent dat men op het grondgebied van de staat het
hoogste gezag wordt (voor 1648 had de paus het hoogste gezag.)
Toename van het aantal landen die deelnemen aan het internationaal recht:
o In het begin (in 1648) sprak men van de concert of nation => dat was een
kleine familie van Europese staten die deelnamen aan het internationaal
recht (zij gingen het internationaal recht zo invullen dat het de Europese
belangen vervulde)
o Nadien ontstaat de kolonisering en die Europese staten gaan gebruik maken
van het terra nullius beginsel => dat betekent dat een gebied buiten Europa
aan niemand toebehoort en het land die als eerste toekomt op zo een gebied,
dat gebied mag innemen => gevolg: Europese landen gaan gebieden buiten
Europa gaan innemen. => Hierdoor gaat de concert of nation gaan toenemen
o In het begin van de 18e E gaat de VS zich ook gaan aansluiten bij het
internationaal recht
o In het begin van de 19e E gaat het internationaal recht zich gaan uitbreiden
doordat Latijns-Amerika en later ook Centraal-Amerika zich aansluiten bij het
internationaal recht alsook enkele Aziatische landen.
o In de 20e E gaat Rusland zich ook aansluiten bij het internationaal recht
o Op het einde van de koude oorlog gaan er ook nieuwe staten ontstaan die
zich aansluiten bij het internationaal recht
o Nu zijn er 200 landen die deelnemen aan het internationaal recht
Evolutie van het internationaal recht:
o In het begin sprak men in het internationaal recht over het recht van co-
existentie: het naast elkaar bestaan van soevereine staten
o Later gaat het internationaal recht gaan evolueren naar een recht van co-
operatie: Het samenwerken van soevereine staten (evolueert in 19 e 20e E)
o Rede: Na verloop van tijd ontstonden situaties waarop de staten afzonderlijk
geen antwoord konden geven op problemen => Die situaties ontstonden door
het ontstaan van de industriële revolutie => hierdoor moest men afspraken
maken over grondstoffen, wapenindustrie,…
o Uiteindelijk gaan er internationale organisaties ontstaan om die situaties te
regelen. (bv. Wereldhandelsorganisatie)
,Kenmerken internationaal recht:
1. Het internationaal recht is gedecentraliseerd, werkt horizontaal omdat er een
afwezigheid is van een centrale wetgever Het nationaal recht is gecentraliseerd en
werkt verticaal. => Staten moeten hun toestemming geven om gebonden te zijn aan
het internationaal recht, ze zijn dus zelf wetgever => Het internationaal recht is dus
consensueel. (consensualisme) => Hier zijn wel uitzonderingen op, namelijk ius
cogens.
2. Bij internationaal recht is er een afwezigheid van een centrale rechter nationaal
recht ga je naar de rechter stappen voor elk geschil => In principe is er in het
internationaal recht geen rechter bevoegd, staten beslissen zelf hoe ze hun geschil
oplossen. (bv. het internationaal gerechtshof kan slechts optreden indien het
bevoegd gemaakt wordt.)
3. Geen instantie voor rechtshandhaving aanwezig => In het internationaal recht
bestaat er geen politie die ons verplicht om regels toe te passen. => De staten
beschikken zelf over mogelijkheden om ervoor te zorgen dat het internationaal recht
gerespecteerd wordt. => bv. Door retortie of represaille:
o retortie zijn maatregelen die een staat neemt tegenover een andere staat om
ervoor te zorgen dat die andere staat opnieuw in conformiteit treedt met het
internationaal recht, maar die maatregelen zijn niet in strijd met het
internationaal recht => bv. Een staat laat zijn ambassadeur terug trekken
o represaille zijn maatregelen die een staat neemt tegenover een andere staat
om ervoor te zorgen dat die andere staat opnieuw in conformiteit treedt met
het internationaal recht, maar die maatregelen zijn wel in strijdt met het
internationaal recht. => Die schending van het internationaal recht wordt
toegelaten. => bv. Staat A valt staat B aan, dan mag staat B hierop reageren
door ook geweld te gebruiken
4. Het internationaal recht heeft het nationaal recht nodig om effectief te zijn => Het
internationaal recht moet omgezet worden in nationaal recht.
Einde inleiding
, Hoofdstuk 1: bronnen van het internationaal recht
Inleiding
Hoe komt het internationaal recht tot stand?
Waar vindt men het internationaal recht? ( Wat zijn de belangrijkste bronnen?)
Hoe interageren de bronnen van het internationaal recht?
Deze vragen worden beantwoord in dit hoofdstuk.
Lotuszaak
Het permanent hof van internationale justitie (= voorganger internationaal
gerechtshof, zij kwamen er na WO 2) gaat zich uitspreken over de lotuszaak.
De lotuszaak: Een Frans en Turks schip gaan met elkaar in botsing geraken en men
zegt dat dit de schuld is van de Fransen => In Turkije worden die Franse vervolgd voor
de botsing. => Maar: Frankrijk vindt niet dat die Fransen in Turkije vervolgd moeten
worden => zij stappen naar het permanent hof van internationale justitie => Het
permanent hof van internationale justitie zal in deze zaak verwijzen naar het
consensualisme (=je bent als staat pas gebonden aan het internationaal recht, indien
de staat hiermee instemt)
Artikel 38 van het statuut van het internationaal gerechtshof
Het internationaal gerechtshof is het hoogste juridische orgaan van de VN => gaat
geschillen beslechten in verband met staten (enkel staten kunnen berecht worden) +
zij gaan vragen die aan hun gesteld worden beantwoorden in de vorm van advies.
De klassieke bronnen van het internationaal recht zijn opgenomen in Art. 38 van het
statuut van het internationaal gerechtshof:
o Internationaal Gewoonterecht
o Verdragen
o Algemene rechtsbeginselen
o Rechtsleer en rechtspraak
o Billijkheid
sommige bronnen zijn niet opgenomen zijn in art. 38 van het statuut van het
internationaal gerechtshof => Die bronnen werden in die periode nog niet algemeen
aangenomen. => Maar: Het hof maakt wel gebruik van deze bronnen.
Internationaal Gewoonterecht
Het internationaal gewoonterecht heeft zich ontwikkeld doordat staten gedurende
een lange periode iets op een bepaalde manier gingen doen => Hierdoor ontstond er
een overtuiging dat staten verplicht worden om zo te handelen. (dan ontstond int.
Gewoonterecht) => vb. Het zwaaien met een witte vlag tijdens oorlog = niet schieten
ik kom in vrede.
