Strafuitvoeringsbeleid
Powerpoint: Inleiding
Inhoud:
A) materieel strafrecht
- de strafwet
- het misdrijf
- de strafrechtelijke verantwoordelijke
- strafbare poging
- strafbare deelneming
- de sanctie
- de straftoemeting
B) formeel strafrecht
C) strafuitvoering: uitdieping
Strafrecht = het geheel van rechtsregels die bepalen
a) welke handelingen of onthoudingen misdrijven uitmaken,
b) met welke sancties of maatregelen daarop kan gereageerd worden en
c) in welke omstandigheden (plaats, tijd, …) en
d) ten aanzien van welke personen deze misdrijven kunnen bestraft worden
met de voorziene sancties.
Strafrecht
Materieel strafrecht Formeel strafrecht
= het geheel van rechtsregels = het geheel van de
waardoor bepaalde menselijke procedurele spelregels volgens
gedragingen strafbaar worden welke het materieel strafrecht
gesteld en gesanctioneerd. moet worden toegepast.
De inhoud van het recht. De vorm waarin het materieel
wat een misdrijf is + strafrecht moet worden toegepast.
welke straf procedure + uitvoering
1
,Kenmerken van het strafrecht:
1) Publiek recht: aantasting van het algemeen belang
2) Openbare orde: je bent schuldig, ookal doe je het in opdracht van iemand
anders
3) Legaal recht: legaliteitsbeginsel (geen misdrijf en geen straf zonder wet)
4) Sanctierecht:
- preventieve functie = dreiging om mensen ervan te weerhouden om
strafbare feiten te plegen
- repressieve functie = wanneer men een misdrijf pleegt moet men
een sanctie opleggen (wet toepassen)
Openbaar ministerie vertegenwoordigt de maatschappij
Strafuitvoering wordt gedaan en is in handen van de overheid
Nu vooral straffen met oog op reclassering: begeleiding om terug naar de
maatschappij te keren (= resocialiserende functie)
Door de media is de maatschappij erg gefocust op het repressieve
2
, Powerpoint hoofdstuk 1: de strafwet
1804: Code Napoléon
1830 Code Pénal
1867 : Belgisch Strafwetboek
Algemeen srafrecht :
- op alle misdrijven toepasselijke regels
- boek I Strafwetboek
- vb : regels rond poging plegen misdrijf, strafbare deelneming
Bijzonder strafrecht :
- verschillende misdrijven afzonderlijk beschouwd
- boek II Strafwetboek
- bijzondere wetten
- vb : Wet valsheid in geschrifte, drugswet
Complementaire wetten : staan niet in het strafwetboek, maar worden geacht er
een logisch en integraal deel van uit te maken
Vb:
- Wet Voorlopige Hechtenis
- Wet Voorwaardelijke Invrijheidsstelling
- Wet opschorting, uitstel en probatie
Bijzondere strafwetten: bijzondere materies/categorieën van personen
Vb:
- Drugwet
- Wapenwet
- Hormonenwet
Het legaliteitsbeginsel: vormt de fundamentele basis van de strafwet
- ‘Nullum crimen sine lege’ = geen misdrijf zonder wet
- ‘Nulla poena sine lege’ = geen straf zonder wet
Geen misdrijf, geen straf zonder wet = legaliteitsbeginsel
3
, Interpretatie van de strafwet:
- Letterlijke interpretatie van de strafwet
o Grammaticale structuur
o Zinsbouw
o Letterlijke tekst
- Teleologische interpretatie van de strafwet
o Doel of bedoeling achter de wet bekijken
o Wet flexibel en relevant houden
o Vb: interpretatie bepaling van cybercriminaliteit
- Analogische interpretatie van de strafwet
o Vergelijkbare situaties bekijken
o Verboden want enkel strafbaar als het expliciet is vermeld in de
strafwet!
- Evolutieve interpretatie van de strafwet
o Strafwet wordt zo geformuleerd zodat je altijd kan weten wat
strafbaar is
o Bescherming tegen willekeur en deel democratische staat
Toepassing van de strafwet in de tijd:
= een gedraging mag slechts gestraft worden indien deze gedraging wettelijk
strafbaar was op het ogenblik dat zij plaatsvond.
Gevolg principe van de niet-terugwerkende kracht van de (strengere) strafwet
Uitzondering: het beginsel van de retroactiviteit van de mildere strafwetten
als de strafmaat verschilt op het ogenblik van het strafbaar feit, dan moet de
minst zware straf worden toegepast.
Toepassing van de strafwet naar de persoon:
- Gelijkheidsbeginsel – art. 10GW:
o Alle mensen zijn voor de wet gelijk en worden gelijk behandeld
- Non-discriminatiebeginsel – art. 11GW:
o Verbiedt alle vormen van discriminatie
o Niemand mag worden benadeelt of bevoordeelt
o Neutraal en onpartijdig
allebei essentieel voor een eerlijk proces
Natuurlijke personen = alle mensen
Rechtspersonen = groep mensen (bedrijven, organisaties, …)
specifieke strafsancties (vb: geldboetes, ontbinding)
Schuldonbekwamen = personen die, op het moment dat ze een strafbaar feit
begaan, niet in staat zijn om de onrechtmatigheid van hun gedrag te begrijpen of
om hun gedrag volgens die kennis te beheersen.
minderjarigen en geestesgestoorden
Immuniteiten = sterke bescherming, volledige immuniteiten van straf (vb:
staatshoofd)
Voorrechten = privileges (vb: parlementaire onschendbaarheid)
4
Powerpoint: Inleiding
Inhoud:
A) materieel strafrecht
- de strafwet
- het misdrijf
- de strafrechtelijke verantwoordelijke
- strafbare poging
- strafbare deelneming
- de sanctie
- de straftoemeting
B) formeel strafrecht
C) strafuitvoering: uitdieping
Strafrecht = het geheel van rechtsregels die bepalen
a) welke handelingen of onthoudingen misdrijven uitmaken,
b) met welke sancties of maatregelen daarop kan gereageerd worden en
c) in welke omstandigheden (plaats, tijd, …) en
d) ten aanzien van welke personen deze misdrijven kunnen bestraft worden
met de voorziene sancties.
Strafrecht
Materieel strafrecht Formeel strafrecht
= het geheel van rechtsregels = het geheel van de
waardoor bepaalde menselijke procedurele spelregels volgens
gedragingen strafbaar worden welke het materieel strafrecht
gesteld en gesanctioneerd. moet worden toegepast.
De inhoud van het recht. De vorm waarin het materieel
wat een misdrijf is + strafrecht moet worden toegepast.
welke straf procedure + uitvoering
1
,Kenmerken van het strafrecht:
1) Publiek recht: aantasting van het algemeen belang
2) Openbare orde: je bent schuldig, ookal doe je het in opdracht van iemand
anders
3) Legaal recht: legaliteitsbeginsel (geen misdrijf en geen straf zonder wet)
4) Sanctierecht:
- preventieve functie = dreiging om mensen ervan te weerhouden om
strafbare feiten te plegen
- repressieve functie = wanneer men een misdrijf pleegt moet men
een sanctie opleggen (wet toepassen)
Openbaar ministerie vertegenwoordigt de maatschappij
Strafuitvoering wordt gedaan en is in handen van de overheid
Nu vooral straffen met oog op reclassering: begeleiding om terug naar de
maatschappij te keren (= resocialiserende functie)
Door de media is de maatschappij erg gefocust op het repressieve
2
, Powerpoint hoofdstuk 1: de strafwet
1804: Code Napoléon
1830 Code Pénal
1867 : Belgisch Strafwetboek
Algemeen srafrecht :
- op alle misdrijven toepasselijke regels
- boek I Strafwetboek
- vb : regels rond poging plegen misdrijf, strafbare deelneming
Bijzonder strafrecht :
- verschillende misdrijven afzonderlijk beschouwd
- boek II Strafwetboek
- bijzondere wetten
- vb : Wet valsheid in geschrifte, drugswet
Complementaire wetten : staan niet in het strafwetboek, maar worden geacht er
een logisch en integraal deel van uit te maken
Vb:
- Wet Voorlopige Hechtenis
- Wet Voorwaardelijke Invrijheidsstelling
- Wet opschorting, uitstel en probatie
Bijzondere strafwetten: bijzondere materies/categorieën van personen
Vb:
- Drugwet
- Wapenwet
- Hormonenwet
Het legaliteitsbeginsel: vormt de fundamentele basis van de strafwet
- ‘Nullum crimen sine lege’ = geen misdrijf zonder wet
- ‘Nulla poena sine lege’ = geen straf zonder wet
Geen misdrijf, geen straf zonder wet = legaliteitsbeginsel
3
, Interpretatie van de strafwet:
- Letterlijke interpretatie van de strafwet
o Grammaticale structuur
o Zinsbouw
o Letterlijke tekst
- Teleologische interpretatie van de strafwet
o Doel of bedoeling achter de wet bekijken
o Wet flexibel en relevant houden
o Vb: interpretatie bepaling van cybercriminaliteit
- Analogische interpretatie van de strafwet
o Vergelijkbare situaties bekijken
o Verboden want enkel strafbaar als het expliciet is vermeld in de
strafwet!
- Evolutieve interpretatie van de strafwet
o Strafwet wordt zo geformuleerd zodat je altijd kan weten wat
strafbaar is
o Bescherming tegen willekeur en deel democratische staat
Toepassing van de strafwet in de tijd:
= een gedraging mag slechts gestraft worden indien deze gedraging wettelijk
strafbaar was op het ogenblik dat zij plaatsvond.
Gevolg principe van de niet-terugwerkende kracht van de (strengere) strafwet
Uitzondering: het beginsel van de retroactiviteit van de mildere strafwetten
als de strafmaat verschilt op het ogenblik van het strafbaar feit, dan moet de
minst zware straf worden toegepast.
Toepassing van de strafwet naar de persoon:
- Gelijkheidsbeginsel – art. 10GW:
o Alle mensen zijn voor de wet gelijk en worden gelijk behandeld
- Non-discriminatiebeginsel – art. 11GW:
o Verbiedt alle vormen van discriminatie
o Niemand mag worden benadeelt of bevoordeelt
o Neutraal en onpartijdig
allebei essentieel voor een eerlijk proces
Natuurlijke personen = alle mensen
Rechtspersonen = groep mensen (bedrijven, organisaties, …)
specifieke strafsancties (vb: geldboetes, ontbinding)
Schuldonbekwamen = personen die, op het moment dat ze een strafbaar feit
begaan, niet in staat zijn om de onrechtmatigheid van hun gedrag te begrijpen of
om hun gedrag volgens die kennis te beheersen.
minderjarigen en geestesgestoorden
Immuniteiten = sterke bescherming, volledige immuniteiten van straf (vb:
staatshoofd)
Voorrechten = privileges (vb: parlementaire onschendbaarheid)
4
