Stahl’s Essential Psychopharmacology
Neuroscientific Basis and Practical Applications
Stephen M. Stahl
Third Edition
1
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Stucture and Function of Neurons
pagina 3
Hoofdstuk 2. Synaptic Neurotransmission and the Anatomically addressed Nervous System
pagina 7
Hoofdstuk 3. Signal transduction and the chemically addressed nervous system
pagina 12
Hoofdstuk 4. Transporters and G protein linked receptors as targets of psychopharmacological drug
action
pagina 20
Hoofdstuk 5. Ion Channels and Enzymes as Targets of Psychopharmacological Drug Action
pagina 23
Hoofdstuk 6. Psychiatric Genetics
pagina 27
Hoofdstuk 9. Psychosis and Schyzophrenia
pagina 29
Hoofdstuk 10. Antipsychotic Agents
pagina 41
Hoofdstuk 11. Mood Disorders
pagina 54
Hoofdstuk 12. Antidepressants
pagina 56
Hoofdstuk 14. Anxiety Disorders and Anxiolytics
pagina 65
Hoofdstuk 15. Pain and the Treatment of Fibromyalgia and Functional Somatic Syndromes
pagina ?
Hoofdstuk 16. Disorders of Sleep and Wakefulness and Their Treatment
pagina ?
Hoofdstuk 17. Attention Defficit Hyperactivity Disorder and Its Treatment
pagina ?
Hoofdstuk 19. Disorders of Reward, Drug Abuse, and Their Treatment
pagina 68
2
,Hoofdstuk 1. Stucture and Function of Neurons
Neuronen zijn de cellen van chemische communicatie in het brein. In het menselijk brein bevinden
zich tientallen miljarden neuronen die in verbinding staan met duizenden andere neuronen. Het brein
heeft dus triljoenen speciale connecties die synapsen heten. De maat, lengte en grootte van een neuron
bepaalt zijn functie. Wanneer een storing (malfunction) in een neuron aanwezig is kunnen er
gedragssymptomen optreden. Wanneer medicijnen de neurale functie beïnvloeden kunnen de
gedragssymptomen afzwakken, erger worden, of juist geproduceerd worden.
Dit hoofdstuk beschrijft in het kort de structuur en de functie van neuronen.
Varianten van neuronen
Algemene structuur.
In het boek worden neuronen vaak met een algemene structuur afgebeeld, maar er zijn verschillende
soorten vormen neuronen. Alle neuronen hebben een cellichaam, soma, en ze zijn zo gebouwd om
informatie te ontvangen van andere neuronen door middel van dendrieten. Soms gaat dit door de
spines van de dendrieten, en soms door een vertakkende boom. Neuronen zijn ook opgebouwd om
informatie te versturen door middel van het axon. Deze vormt presynaptische terminals wanneer de
axon passeert – ‘en passant’, of aan het einde in presynaptische axon terminals.
Structuur van unieke neuronen.
Veel neuronen in het centrale zenuwstelsel hebben een unieke structuur. Bijvoorbeeld een piramide cel
heeft een cellichaam gevormd als een piramide (figuur 1-2A). Het heeft aan de basis kleine dendrieten
en 1 axon. Deze type neuronen worden in dit boek veel besproken aangezien ze veelal voorkomen in
prefrontale cortex. Maar ze komen ook voor op andere plekken in de cerebrale cortex.
Verschillende andere neuronen hebben hun naam te danken aan de vorm van hun dendrieten. --Basket
cellen heten zo vanwege hun dendrieten, deze neuronen functioneren als interneuronen in de cortex.
Hun wijde horizontale spreiding zorgt ervoor dat hun axonen veel lokale inhibitorische contacten
maken met de soma van andere corticale neuronen.
-Double bouquet cellen hebben een dichte bundel axonen die ook verticaal georiënteerd zijn, deze
voorzien ook van inhibitorische input aan andere neuronen.
-Spiny neuronen, hebben spin achtige dendrieten (figuur 1-5A). Spiny neuronen zijn gelokaliseerd in
het striatum in grote getallen, hun dendrieten gaan in alle richtingen en ze zijn helemaal bedekt met
spines. Deze ontvangen input van de cortex, thalamus, en substantia nigra.
-Purkinje cellen, deze komen van het cerebellum en vormen een unieke dendritische boom. Deze lijkt
op een echte boom. Deze heeft vele vertakkingen en waait uit van één apicale positie, met 1 axon.
-Er is 1 type neuronen die zijn naam te danken heeft aan zijn unieke structuur van axonen, Chandelier
neuronen. De axonen van deze cel zien eruit als een ouderwetse kandelaar, met terminals die eruit zien
3
, als cartridges, elk bestaan uit een aantal axonale zwellingen die aan elkaar gelinkt zijn. Dit zijn ook
inhibitor interneuronen in de cortex. De karakteristieke kandelaar uiteinde van hun axonen hebben de
functie om te dienen als inhibitor contacten, die in contact met de axonen van piramide cellen komen.
Hier vormen ze een axoaxonic synaps. Dus kandelaar cellen eindigen in een axoaxonic synaps. De
kanderlaar cellen voorzien van inhibitorische input aan een piramide neuron, het is zelfs mogelijk om
het vuren van een piramide cel compleet stil te leggen.
Interne operaties en het functioneren van een neuron
Sub cellulaire organen.
Zowel subcellulaire organen als proteine synthese machines zijn speciale functies van het neuron maar
ook de verplaatsing ervan naar axonen en dendrieten. Specifieke neuronale functies zijn geassocieerd
met elke verschillende anatomische zone van het neuron, zie fiuur 1-8.
-De somatische dendritische zone, bevat de soma en de dendrieten, deze heeft de functie van
ontvangen/receptie. Neuronen ontvangen veel signalen soms tegelijk en soms in sequenties van andere
neuronen, de omgeving, chemicaliën, hormonen, licht, drugs, etc. Om deze info te ontvangen dient de
somatische zone ook als chemische integrator. Het doet dit door de inkomende informatie van
postsynaptische dendrieten te decoderen, dit gebeurt door het genoom (gelokaliseerd in de cel kern van
de soma). Deze decodeert en leest de informatie, vervolgens voegt het genoom zijn eigen reactie eraan
toe door middel van het encoderen van chemische signalen bestemd voor interne of externe
communicatie.
- De axon hillock zone, ook wel het axon’s eerste segment genoemd. Zijn taak is te dienen als
‘elektrische integrator’, van alle inkomende elektrische informatie en beslist om wel of niet te vuren.
Het axon zit hier direct aan vast.
Het axon propageert elektrische signalen langs het membraan, en chemische signalen binnen de
interne structurele matrix. Aan het einde van het axon is een speciale zone met unieke structuren die
de signalen doorgeven aan andere neuronen.
Verschillende neuronale instrumenten spelen een rol samen om dit proces goed te laten verlopen
figuur 1-10 laat dit zien.
-In de cel kern bevindt zich het DNA van het neuron, dit bevindt zich in de soma. Deze is
verantwoordelijk voor het produceren van alle componenten die in het figuur te zien zijn. Sommige
functies vinden plaats in het ene deel van het neuron en niet in het andere deel. Bijvoorbeeld al het
DNA wordt vertaald in de soma, maar alle proteïne synthese vindt zowel in de soma plaats als in de
dendrieten.
De functie van transport vindt plaats in de dendrieten en axonen, maar er zijn meer microtubules voor
transport in dendrieten en meer neurofilamenten voor transport in axonen.
Cytoskelet ondersteunende proteïne bestaan langs het membraan van het hele neuron.
4
Neuroscientific Basis and Practical Applications
Stephen M. Stahl
Third Edition
1
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Stucture and Function of Neurons
pagina 3
Hoofdstuk 2. Synaptic Neurotransmission and the Anatomically addressed Nervous System
pagina 7
Hoofdstuk 3. Signal transduction and the chemically addressed nervous system
pagina 12
Hoofdstuk 4. Transporters and G protein linked receptors as targets of psychopharmacological drug
action
pagina 20
Hoofdstuk 5. Ion Channels and Enzymes as Targets of Psychopharmacological Drug Action
pagina 23
Hoofdstuk 6. Psychiatric Genetics
pagina 27
Hoofdstuk 9. Psychosis and Schyzophrenia
pagina 29
Hoofdstuk 10. Antipsychotic Agents
pagina 41
Hoofdstuk 11. Mood Disorders
pagina 54
Hoofdstuk 12. Antidepressants
pagina 56
Hoofdstuk 14. Anxiety Disorders and Anxiolytics
pagina 65
Hoofdstuk 15. Pain and the Treatment of Fibromyalgia and Functional Somatic Syndromes
pagina ?
Hoofdstuk 16. Disorders of Sleep and Wakefulness and Their Treatment
pagina ?
Hoofdstuk 17. Attention Defficit Hyperactivity Disorder and Its Treatment
pagina ?
Hoofdstuk 19. Disorders of Reward, Drug Abuse, and Their Treatment
pagina 68
2
,Hoofdstuk 1. Stucture and Function of Neurons
Neuronen zijn de cellen van chemische communicatie in het brein. In het menselijk brein bevinden
zich tientallen miljarden neuronen die in verbinding staan met duizenden andere neuronen. Het brein
heeft dus triljoenen speciale connecties die synapsen heten. De maat, lengte en grootte van een neuron
bepaalt zijn functie. Wanneer een storing (malfunction) in een neuron aanwezig is kunnen er
gedragssymptomen optreden. Wanneer medicijnen de neurale functie beïnvloeden kunnen de
gedragssymptomen afzwakken, erger worden, of juist geproduceerd worden.
Dit hoofdstuk beschrijft in het kort de structuur en de functie van neuronen.
Varianten van neuronen
Algemene structuur.
In het boek worden neuronen vaak met een algemene structuur afgebeeld, maar er zijn verschillende
soorten vormen neuronen. Alle neuronen hebben een cellichaam, soma, en ze zijn zo gebouwd om
informatie te ontvangen van andere neuronen door middel van dendrieten. Soms gaat dit door de
spines van de dendrieten, en soms door een vertakkende boom. Neuronen zijn ook opgebouwd om
informatie te versturen door middel van het axon. Deze vormt presynaptische terminals wanneer de
axon passeert – ‘en passant’, of aan het einde in presynaptische axon terminals.
Structuur van unieke neuronen.
Veel neuronen in het centrale zenuwstelsel hebben een unieke structuur. Bijvoorbeeld een piramide cel
heeft een cellichaam gevormd als een piramide (figuur 1-2A). Het heeft aan de basis kleine dendrieten
en 1 axon. Deze type neuronen worden in dit boek veel besproken aangezien ze veelal voorkomen in
prefrontale cortex. Maar ze komen ook voor op andere plekken in de cerebrale cortex.
Verschillende andere neuronen hebben hun naam te danken aan de vorm van hun dendrieten. --Basket
cellen heten zo vanwege hun dendrieten, deze neuronen functioneren als interneuronen in de cortex.
Hun wijde horizontale spreiding zorgt ervoor dat hun axonen veel lokale inhibitorische contacten
maken met de soma van andere corticale neuronen.
-Double bouquet cellen hebben een dichte bundel axonen die ook verticaal georiënteerd zijn, deze
voorzien ook van inhibitorische input aan andere neuronen.
-Spiny neuronen, hebben spin achtige dendrieten (figuur 1-5A). Spiny neuronen zijn gelokaliseerd in
het striatum in grote getallen, hun dendrieten gaan in alle richtingen en ze zijn helemaal bedekt met
spines. Deze ontvangen input van de cortex, thalamus, en substantia nigra.
-Purkinje cellen, deze komen van het cerebellum en vormen een unieke dendritische boom. Deze lijkt
op een echte boom. Deze heeft vele vertakkingen en waait uit van één apicale positie, met 1 axon.
-Er is 1 type neuronen die zijn naam te danken heeft aan zijn unieke structuur van axonen, Chandelier
neuronen. De axonen van deze cel zien eruit als een ouderwetse kandelaar, met terminals die eruit zien
3
, als cartridges, elk bestaan uit een aantal axonale zwellingen die aan elkaar gelinkt zijn. Dit zijn ook
inhibitor interneuronen in de cortex. De karakteristieke kandelaar uiteinde van hun axonen hebben de
functie om te dienen als inhibitor contacten, die in contact met de axonen van piramide cellen komen.
Hier vormen ze een axoaxonic synaps. Dus kandelaar cellen eindigen in een axoaxonic synaps. De
kanderlaar cellen voorzien van inhibitorische input aan een piramide neuron, het is zelfs mogelijk om
het vuren van een piramide cel compleet stil te leggen.
Interne operaties en het functioneren van een neuron
Sub cellulaire organen.
Zowel subcellulaire organen als proteine synthese machines zijn speciale functies van het neuron maar
ook de verplaatsing ervan naar axonen en dendrieten. Specifieke neuronale functies zijn geassocieerd
met elke verschillende anatomische zone van het neuron, zie fiuur 1-8.
-De somatische dendritische zone, bevat de soma en de dendrieten, deze heeft de functie van
ontvangen/receptie. Neuronen ontvangen veel signalen soms tegelijk en soms in sequenties van andere
neuronen, de omgeving, chemicaliën, hormonen, licht, drugs, etc. Om deze info te ontvangen dient de
somatische zone ook als chemische integrator. Het doet dit door de inkomende informatie van
postsynaptische dendrieten te decoderen, dit gebeurt door het genoom (gelokaliseerd in de cel kern van
de soma). Deze decodeert en leest de informatie, vervolgens voegt het genoom zijn eigen reactie eraan
toe door middel van het encoderen van chemische signalen bestemd voor interne of externe
communicatie.
- De axon hillock zone, ook wel het axon’s eerste segment genoemd. Zijn taak is te dienen als
‘elektrische integrator’, van alle inkomende elektrische informatie en beslist om wel of niet te vuren.
Het axon zit hier direct aan vast.
Het axon propageert elektrische signalen langs het membraan, en chemische signalen binnen de
interne structurele matrix. Aan het einde van het axon is een speciale zone met unieke structuren die
de signalen doorgeven aan andere neuronen.
Verschillende neuronale instrumenten spelen een rol samen om dit proces goed te laten verlopen
figuur 1-10 laat dit zien.
-In de cel kern bevindt zich het DNA van het neuron, dit bevindt zich in de soma. Deze is
verantwoordelijk voor het produceren van alle componenten die in het figuur te zien zijn. Sommige
functies vinden plaats in het ene deel van het neuron en niet in het andere deel. Bijvoorbeeld al het
DNA wordt vertaald in de soma, maar alle proteïne synthese vindt zowel in de soma plaats als in de
dendrieten.
De functie van transport vindt plaats in de dendrieten en axonen, maar er zijn meer microtubules voor
transport in dendrieten en meer neurofilamenten voor transport in axonen.
Cytoskelet ondersteunende proteïne bestaan langs het membraan van het hele neuron.
4
