Samenvatting Economie: inkomensherverdeling

Hoofdstuk 2: Inkomensherverdeling

● Inleiding
⇒ Contrast arm en rijk → taak overheid om voor sociale rechtvaardigheid te zorgen →
⇒ beleid gericht op inkomensherverdeling
⇒ Inkomensherverdeling zorgt voor economische voordelen
⇒ • Mensen met hoger inkomen meer betalen en deze belastingontvangsten verdelen
⇒• onder mensen met een lager inkomen → kunnen over meer middelen beschikken
⇒ • Na herverdeling wordt meer geconsumeerd → meer productie → meer
⇒• tewerkstelling
⇒ Sociale ongelijkheid kan niet weggewerkt worden maar wel worden verkleint




⇒ Meest gebruikte instrumenten
⇒ om aan inkomensherverdeling
⇒ te doen = personenbelasting
⇒ en sociale zekerheidsstelsel




● 1. De personenbelasting
○ 1.1 systeem van de personenbelasting
⇒ Soorten inkomsten
⇒ • Uit onroerende goederen → huizen gronden
⇒ • Uit roerende goederen → Intresten, dividenden
⇒ • Beroepsinkomsten → Inkomsten uit arbeid
⇒ • Andere diverse inkomsten
⇒ Op bovenstaande inkomsten moet personenbelasting betaald worden →
⇒ aangifteformulier invullen en indienen bij de fiscus (papier / internet)
⇒ • Na controle: berekening belasting → rekening houden met voorschotten en
⇒• voorheffingen → Indien je veel voorheffingen betaald hebt stort de overheid het
⇒• overschot terug

○ 1.2 De herverdelende werking van de personenbelasting
⇒ Tarieven van personenbelasting zijn progressief en proportioneel
⇒ • Proportioneel belastingsysteem: iedere belastingplichtige eenheid betaalt eenzelfde
⇒• belastingtarief
⇒ • Progressief belastingsysteem: belastingtarief neemt toe naarmate je een hoger
⇒• belastbaar inkomen hebt → inkomen verdeeld over aantal belastingschijven

, ⇒ Globaal progressief belastingsysteem en getrapt progressief belastingsysteem
⇒ • Globaal progressief belastingsysteem: volledige inkomen aan tarief hoogste schrijf
⇒• belast → iemand met hoog inkomen houd na belasting lager inkomen over dan
⇒• iemand met een laag inkomen
⇒ • Getrapt progressief belastingsysteem: In België betaalt iedereen hetzelfde tarief op
⇒• hetzelfde deel van zijn inkomen
⇒ Het progressief belastingsysteem werkt herverdelend → spanning tussen hoogste en
⇒ laagste inkomen verkleint
⇒ Bij globaal progressief belastingsysteem zou ongelijkheid ontstaan → na belasting
⇒ van hoger inkomen zou uiteindelijk minder overblijven dan van een lager inkomen

○ 1.3 De controverse over de hoogte van de personenbelasting
𝑏𝑒𝑙𝑎𝑠𝑡𝑖𝑛𝑔
⇒ Formule fiscale druk: 𝑡𝑜𝑡𝑎𝑎𝑙 𝑖𝑛𝑘𝑜𝑚𝑒𝑛
⇒ • Personenbelasting = belangrijke rol → hoge fiscale druk zorgt voor hoge loonkost
→
⇒• hooggekwalificeerd personeel verlaat het land en gaat in buitenland werken
⇒ • Probleem bij lage inkomens → verschil nettoloon en werkloosheidsuitkering is zo
⇒• klein dat het financieel interessanter is om thuis te blijven = werkloosheidsval

● 2. De sociale zekerheid
○ 2.1 Het socialezekerheidsstelsel
⇒ Gebaseerd op het verzekerings- en het solidariteitsprincipe
⇒ • Verzekeringsprincipe: tegen betaling van bijdrage voor sociale risico’s (ziekte,
⇒• werkloosheid, pensioen,...) worden gedekt
⇒ • Solidariteitsprincipe: er is solidariteit tussen werkende en werkloze → d.m.v.
⇒• betaalde bijdragen worden uitkeringen verschaft aan personen die dit nodig hebben
⇒ Belgische sociale zekerheid voorziet van 2 soorten uitkeringen
⇒ • Bij verlies van arbeidsinkomen door werkloosheid, pensioen en
⇒• arbeidsongeschiktheid = vervangingsinkomen
⇒ • Voor bepaalde bijkomende kosten zoals opvoeden kinderen en ziektekosten =
⇒• aanvullend inkomen
⇒ Taken Belgische sociale zekerheidsstelsel
⇒ • Rust- en overlevingspensioen
⇒ • Werkloosheidsverzekering
⇒ • Arbeidsongevallenverzekering
⇒ • Beroepsziekteverzekering
⇒ • Gezinsbijslag
⇒ • Gezinsbijslag
⇒ • Ziekte- en invaliditeitsverzekering
⇒ • Jaarlijkse vakantie
⇒ RSZ is overheidsinstelling die werknemers en werkgeversbijdragen int en verdeelt
⇒ over verschillende taken