Septische shock
BEROEPSOPDRACHT VITAAL BEDREIGD
B. Vos
GKO-VITAAL-D | VITAAL BEDREIGD
07-01-2021
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Inleiding............................................................................................................................2
Hoofdstuk 1.1: Probleemgebied.........................................................................................................2
Hoofdstuk 1.2: Introductie patiënt.....................................................................................................3
Achtergrond....................................................................................................................................3
Ontstaan septisch beeld.................................................................................................................3
Hoofdstuk 1.3: Ziektebeeld in relatie tot vitale bedreiging................................................................3
Hoofdstuk 1.4: Doel- en vraagstelling.................................................................................................4
Hoofdstuk 2: Beschrijving van de aandoening (Disease Framework).....................................................4
Hoofdstuk 2.2: Betrokken orgaansystemen en vitale bedreiging.......................................................5
Hoofdstuk 3: Beschrijving van het perspectief van de zorgvrager (Illness Framework)..........................7
Hoofdstuk 3.1: Illness framework.......................................................................................................7
Ideeën.............................................................................................................................................7
Verwachtingen................................................................................................................................7
Gevoelens en gedachten................................................................................................................8
Hoofdstuk 3.2: Analyse en synthese...................................................................................................9
Hoofdstuk 4: Verpleegbeleid................................................................................................................10
Hoofdstuk 4.1: Verpleegkundige diagnoses......................................................................................10
Hoofdstuk 4.1.1: Verpleegkundige diagnose pijn.........................................................................11
Hoofdstuk 4.1.2: Verpleegkundige diagnose machteloosheid......................................................12
Hoofdstuk 4.1.3: Verpleegkundige diagnose angst.......................................................................12
Hoofdstuk 5: Conclusie.........................................................................................................................13
Literatuurlijst........................................................................................................................................14
Bijlagen ................................................................................................................................................15
Bijlage 3 - Interview .........................................................................................................................21
Bijlage 4 – Zoekplan..........................................................................................................................25
1
,Hoofdstuk 1: Inleiding
Hoofdstuk 1.1: Probleemgebied
Septische shock komt het meest voor bij pasgeborenen, mensen ouder dan 50 jaar en patiënten met
een verminderde afweer. Patiënten met lage aantallen leukocyten en mensen met een chronische
ziekte hebben een grotere kans op septische shock. Meer dan een kwart van alle mensen met een
septische shock overlijdt (Beers et al., 2005).
Een sepsis of een septische shock kan verschillende gevolgen hebben. Sepsispatiënten hebben vaak
orgaanfalen. Dit kan leiden tot aanhoudende symptomen, zoals dyspneu, vermoeidheid, depressie en
functiestoornissen. Ook laten zij een verminderde gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven zien
ten opzichte van de algemene bevolking (Granja, Dias, Costa-Pereira, & Sarmento, 2004). Patiënten
die een sepsis hebben overleefd hebben vaak last van fysieke, psychische en cognitieve
achteruitgang (Thompson, Venkatesh, & Finfer, 2019).
Onderzoek laat zien dat meer dan 50% van de sepsispatiënten binnen drie maanden overlijdt op de
intensive care (IC). Bovendien houdt 60% van de patiënten psychologische gevolgen over aan de IC
opname. Een minderheid van de patiënten keert weer terug naar hun normale leefstijl (Hotchkiss et
al., 2016).
2
,Hoofdstuk 1.2: Introductie patiënt
Achtergrond
Het betreft een 19-jarige vrouw met in de voorgeschiedenis een hemicolectomie links wegens
motiliteitsstoornis van de darmen.
Enkele weken eerder opgenomen wegens acute buikpijn bij verdenking caecale volvulus, waarvoor
chirurgisch ingrijpen middels spoedlaparotomie resulterend in hemicolectomie rechts. Nadien
moeizaam herstel en gecompliceerd beloop. Na 35 dagen recidief volvulus waarvoor relaparotomie,
waarbij darmpakket wordt teruggedraaid. Negen dagen later verdenking naadlekkage waarvoor
wederom relaparotomie; hierbij geen lekkage geconstateerd.
Ontstaan septisch beeld
Ondertussen is het twee dagen na de derde spoedlaparotomie in enkele weken tijd.
De pijn is moeizaam onder controle met PCA dipidolor en epiduraal bupivacaïne. Mevrouw is sinds
laatste operatie volledig TPV-afhankelijk. Bovendien is er sprake van aanhoudende misselijkheid,
braken en veel maagretentie. Mevrouw heeft nog geen defecatie gehad sinds de laatste operatie.
05:00 14:00
Pols 106 regulair 135 regulair
Bloeddruk 105/68 (80) 84/51 (62)
Temperatuur 37,8 38,5
Ademhaling 14/minuut 28/minuut
Saturatie 95% 90%
Zuurstoftoediening 2L O2 met neusbril 4L O2 met neusbril
Tabel 1: Controles
Mevrouw heeft in de ochtend een oesophago-gastro-duodenoscopie gehad om een triple lumen-
sonde te plaatsen. De plaatsing is niet gelukt, inflatie van de maag is te pijnlijk. Mevrouw heeft
herhaaldelijke desaturaties door het niet goed doorademen.
Bij terugkomst op de afdeling heeft mevrouw een hoge ademhalingsfrequentie en een klamme huid.
Hierdoor zijn om 14:00 controles gedaan (zie tabel 1). Mevrouw maakt een verwarde indruk en heeft
sinds de ochtend geen diurese gehad. Na auscultatie blijkt verminderd ademgeruis bij beide longen.
Mevrouw heeft een bolle buik, hoogklinkende peristaltiek, hypertympanie, drukpijn en loslaatpijn.
Verder is bloed geprikt bij mevrouw: CRP 207 (dag eerder 95), leuco’s 9.4 (14.6). Mevrouw ontwikkelt
een beeld van een septische shock en wordt overgeplaatst naar de medium care met vijftien liter
zuurstof. Vervolgens is mevrouw naar de intensive care overgeplaatst en geïntubeerd vanwege
respiratoire insufficiëntie. Mevrouw heeft een spoedlaparotomie gehad met evacuatie van vocht uit
de buikholte.
Hoofdstuk 1.3: Ziektebeeld in relatie tot vitale bedreiging
Naarmate een septische shock verergert kunnen er bij verschillende organen orgaanfalen optreden
en kunnen deze uitvallen (Beers et al., 2005).
De longen kunnen slechter gaan werken, waardoor problemen met de ademhaling en een lage
zuurstofconcentratie ontstaan. De nieren kunnen uitvallen, wat leidt tot een ophoping van
afvalstoffen en een lage urineproductie. Ook kunnen er hartfalen optreden, hierdoor kan zwelling
van de weefsels en vochtretentie ontstaan. Bovendien is er kans op het ontstaan van bloedstolsels in
de bloedvaten (Beers et al., 2005).
3
, Hoofdstuk 1.4: Doel- en vraagstelling
Een septische shock kan ingrijpend zijn voor de patiënt, maar ook voor de familie. Het is als
verpleegkundige belangrijk dat zij kennis heeft van de impact die een septische shock op lichamelijk
en psychisch gebied op de patiënt kan hebben.
Hierbij kan de volgende vraag gesteld worden: Wat zijn de psychische gevolgen op de korte en lange
termijn van een septische shock?
Dit onderzoek wordt uitgevoerd om de korte en lange termijn gevolgen van een septische shock op
psychisch gebied inzichtelijk te maken. Dit kan verhelderend zijn voor verpleegkundigen en
patiënten, waardoor de juiste zorg geboden kan worden.
Hoofdstuk 2: Beschrijving van de aandoening (Disease
Framework)
Hoofdstuk 2.1: Omschrijving septische shock
Een septische shock is een aandoening die wordt veroorzaakt door een sepsis, waarbij de bloeddruk
daalt en veel organen slecht functioneren door een slechte bloedtoevoer (Beers et al., 2005).
De eerste aanwijzingen van een shock zijn een verminderde geestelijke alertheid, verwardheid,
koude rillingen, warme rode huid, snelle stijging van de temperatuur, snelle ademhaling, wisselende
dalende en stijgende bloeddruk. Deze symptomen duren vaak langer dan 24 uur voordat een daling
in de bloeddruk plaatsvindt. Weefsels met een slechte bloedtoevoer geven overmatig veel melkzuur
af aan de bloedbaan, waardoor het bloed zuurder wordt. Dit zorgt ervoor dat veel organen slecht
gaan functioneren. De urineproductie daalt en in een laat stadium daalt de lichaamstemperatuur
beneden normaalwaarden (Beers et al., 2005).
Om een septische shock te bevestigen wordt bloedonderzoek uitgevoerd. Wanneer een patiënt een
afname van het aantal trombocyten, hoge of lage aantallen leukocyten, verlaging van de
zuurstofsaturatie, een overmaat van melkzuur en verhoogde spiegels van afvalproducten heeft, is er
kans dat de patiënt een septische shock heeft ontwikkeld (Beers et al., 2005).
Door middel van een ECG kan worden bekeken of er onvoldoende bloedtoevoer is naar het hart. De
4
BEROEPSOPDRACHT VITAAL BEDREIGD
B. Vos
GKO-VITAAL-D | VITAAL BEDREIGD
07-01-2021
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Inleiding............................................................................................................................2
Hoofdstuk 1.1: Probleemgebied.........................................................................................................2
Hoofdstuk 1.2: Introductie patiënt.....................................................................................................3
Achtergrond....................................................................................................................................3
Ontstaan septisch beeld.................................................................................................................3
Hoofdstuk 1.3: Ziektebeeld in relatie tot vitale bedreiging................................................................3
Hoofdstuk 1.4: Doel- en vraagstelling.................................................................................................4
Hoofdstuk 2: Beschrijving van de aandoening (Disease Framework).....................................................4
Hoofdstuk 2.2: Betrokken orgaansystemen en vitale bedreiging.......................................................5
Hoofdstuk 3: Beschrijving van het perspectief van de zorgvrager (Illness Framework)..........................7
Hoofdstuk 3.1: Illness framework.......................................................................................................7
Ideeën.............................................................................................................................................7
Verwachtingen................................................................................................................................7
Gevoelens en gedachten................................................................................................................8
Hoofdstuk 3.2: Analyse en synthese...................................................................................................9
Hoofdstuk 4: Verpleegbeleid................................................................................................................10
Hoofdstuk 4.1: Verpleegkundige diagnoses......................................................................................10
Hoofdstuk 4.1.1: Verpleegkundige diagnose pijn.........................................................................11
Hoofdstuk 4.1.2: Verpleegkundige diagnose machteloosheid......................................................12
Hoofdstuk 4.1.3: Verpleegkundige diagnose angst.......................................................................12
Hoofdstuk 5: Conclusie.........................................................................................................................13
Literatuurlijst........................................................................................................................................14
Bijlagen ................................................................................................................................................15
Bijlage 3 - Interview .........................................................................................................................21
Bijlage 4 – Zoekplan..........................................................................................................................25
1
,Hoofdstuk 1: Inleiding
Hoofdstuk 1.1: Probleemgebied
Septische shock komt het meest voor bij pasgeborenen, mensen ouder dan 50 jaar en patiënten met
een verminderde afweer. Patiënten met lage aantallen leukocyten en mensen met een chronische
ziekte hebben een grotere kans op septische shock. Meer dan een kwart van alle mensen met een
septische shock overlijdt (Beers et al., 2005).
Een sepsis of een septische shock kan verschillende gevolgen hebben. Sepsispatiënten hebben vaak
orgaanfalen. Dit kan leiden tot aanhoudende symptomen, zoals dyspneu, vermoeidheid, depressie en
functiestoornissen. Ook laten zij een verminderde gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven zien
ten opzichte van de algemene bevolking (Granja, Dias, Costa-Pereira, & Sarmento, 2004). Patiënten
die een sepsis hebben overleefd hebben vaak last van fysieke, psychische en cognitieve
achteruitgang (Thompson, Venkatesh, & Finfer, 2019).
Onderzoek laat zien dat meer dan 50% van de sepsispatiënten binnen drie maanden overlijdt op de
intensive care (IC). Bovendien houdt 60% van de patiënten psychologische gevolgen over aan de IC
opname. Een minderheid van de patiënten keert weer terug naar hun normale leefstijl (Hotchkiss et
al., 2016).
2
,Hoofdstuk 1.2: Introductie patiënt
Achtergrond
Het betreft een 19-jarige vrouw met in de voorgeschiedenis een hemicolectomie links wegens
motiliteitsstoornis van de darmen.
Enkele weken eerder opgenomen wegens acute buikpijn bij verdenking caecale volvulus, waarvoor
chirurgisch ingrijpen middels spoedlaparotomie resulterend in hemicolectomie rechts. Nadien
moeizaam herstel en gecompliceerd beloop. Na 35 dagen recidief volvulus waarvoor relaparotomie,
waarbij darmpakket wordt teruggedraaid. Negen dagen later verdenking naadlekkage waarvoor
wederom relaparotomie; hierbij geen lekkage geconstateerd.
Ontstaan septisch beeld
Ondertussen is het twee dagen na de derde spoedlaparotomie in enkele weken tijd.
De pijn is moeizaam onder controle met PCA dipidolor en epiduraal bupivacaïne. Mevrouw is sinds
laatste operatie volledig TPV-afhankelijk. Bovendien is er sprake van aanhoudende misselijkheid,
braken en veel maagretentie. Mevrouw heeft nog geen defecatie gehad sinds de laatste operatie.
05:00 14:00
Pols 106 regulair 135 regulair
Bloeddruk 105/68 (80) 84/51 (62)
Temperatuur 37,8 38,5
Ademhaling 14/minuut 28/minuut
Saturatie 95% 90%
Zuurstoftoediening 2L O2 met neusbril 4L O2 met neusbril
Tabel 1: Controles
Mevrouw heeft in de ochtend een oesophago-gastro-duodenoscopie gehad om een triple lumen-
sonde te plaatsen. De plaatsing is niet gelukt, inflatie van de maag is te pijnlijk. Mevrouw heeft
herhaaldelijke desaturaties door het niet goed doorademen.
Bij terugkomst op de afdeling heeft mevrouw een hoge ademhalingsfrequentie en een klamme huid.
Hierdoor zijn om 14:00 controles gedaan (zie tabel 1). Mevrouw maakt een verwarde indruk en heeft
sinds de ochtend geen diurese gehad. Na auscultatie blijkt verminderd ademgeruis bij beide longen.
Mevrouw heeft een bolle buik, hoogklinkende peristaltiek, hypertympanie, drukpijn en loslaatpijn.
Verder is bloed geprikt bij mevrouw: CRP 207 (dag eerder 95), leuco’s 9.4 (14.6). Mevrouw ontwikkelt
een beeld van een septische shock en wordt overgeplaatst naar de medium care met vijftien liter
zuurstof. Vervolgens is mevrouw naar de intensive care overgeplaatst en geïntubeerd vanwege
respiratoire insufficiëntie. Mevrouw heeft een spoedlaparotomie gehad met evacuatie van vocht uit
de buikholte.
Hoofdstuk 1.3: Ziektebeeld in relatie tot vitale bedreiging
Naarmate een septische shock verergert kunnen er bij verschillende organen orgaanfalen optreden
en kunnen deze uitvallen (Beers et al., 2005).
De longen kunnen slechter gaan werken, waardoor problemen met de ademhaling en een lage
zuurstofconcentratie ontstaan. De nieren kunnen uitvallen, wat leidt tot een ophoping van
afvalstoffen en een lage urineproductie. Ook kunnen er hartfalen optreden, hierdoor kan zwelling
van de weefsels en vochtretentie ontstaan. Bovendien is er kans op het ontstaan van bloedstolsels in
de bloedvaten (Beers et al., 2005).
3
, Hoofdstuk 1.4: Doel- en vraagstelling
Een septische shock kan ingrijpend zijn voor de patiënt, maar ook voor de familie. Het is als
verpleegkundige belangrijk dat zij kennis heeft van de impact die een septische shock op lichamelijk
en psychisch gebied op de patiënt kan hebben.
Hierbij kan de volgende vraag gesteld worden: Wat zijn de psychische gevolgen op de korte en lange
termijn van een septische shock?
Dit onderzoek wordt uitgevoerd om de korte en lange termijn gevolgen van een septische shock op
psychisch gebied inzichtelijk te maken. Dit kan verhelderend zijn voor verpleegkundigen en
patiënten, waardoor de juiste zorg geboden kan worden.
Hoofdstuk 2: Beschrijving van de aandoening (Disease
Framework)
Hoofdstuk 2.1: Omschrijving septische shock
Een septische shock is een aandoening die wordt veroorzaakt door een sepsis, waarbij de bloeddruk
daalt en veel organen slecht functioneren door een slechte bloedtoevoer (Beers et al., 2005).
De eerste aanwijzingen van een shock zijn een verminderde geestelijke alertheid, verwardheid,
koude rillingen, warme rode huid, snelle stijging van de temperatuur, snelle ademhaling, wisselende
dalende en stijgende bloeddruk. Deze symptomen duren vaak langer dan 24 uur voordat een daling
in de bloeddruk plaatsvindt. Weefsels met een slechte bloedtoevoer geven overmatig veel melkzuur
af aan de bloedbaan, waardoor het bloed zuurder wordt. Dit zorgt ervoor dat veel organen slecht
gaan functioneren. De urineproductie daalt en in een laat stadium daalt de lichaamstemperatuur
beneden normaalwaarden (Beers et al., 2005).
Om een septische shock te bevestigen wordt bloedonderzoek uitgevoerd. Wanneer een patiënt een
afname van het aantal trombocyten, hoge of lage aantallen leukocyten, verlaging van de
zuurstofsaturatie, een overmaat van melkzuur en verhoogde spiegels van afvalproducten heeft, is er
kans dat de patiënt een septische shock heeft ontwikkeld (Beers et al., 2005).
Door middel van een ECG kan worden bekeken of er onvoldoende bloedtoevoer is naar het hart. De
4
