Samenvatting MTO-D
Hoorcollege 1 – MTO-D
Soorten vragenlijsten:
Wetenschappelijke basis
Voor entertainment/marketing doeleinden
Commerciële (voor bv. consulting agencies)
Vragenlijsten worden gebruikt door: de regering, organisaties, bedrijven, soc. wetenschappers
Vragenlijst = a written set of questions that are given to people in order to collect facts or
opinions about something
Set of questions aantal items
- Typisch gedrag, vaak vragen die zonder specifieke context te beantwoorden zijn (dus over
algemeen gedrag of mening van iemand)
Definitie test item = stelling/vraag + antwoordalternatieven
Niet een mens in al zijn facetten en complexiteit te vangen, MAAR:
Een vragenlijst (of test) probeert eerder één eigenschap te isoleren, en daarvan te zeggen in
welke mate iemand die heeft
- Dus een niet volledige beschrijving van de realiteit, maar dit met opzet
vragenlijst en test zijn verschillende dingen!!!
Vragenlijst =>schalen
Vragenlijst probeert dus een eigenschap te isoleren en daarvan te zeggen in welke
mate iemand die heeft
Dit gebeurt door mdidel van verschillende schalen
- Schaal = een aantal items dat samen een bepaald aspect van die eigenschap meet
- Bv. schaal 1: over tevredenheid sfeer (item 1-10), schaal 2: tevr. inhoudelijk (11-20)
In sociale wetenschap: geinteresseerd in het beantwoorden van onderzoeksvragen + toetsen
hypotheses
Veel constructen die je niet direct kan observeren moet je operationaliseren en meetbaar
maken& voor het meten kan je dan een vragenlijst gebruiken
Dus je hebt een steekproef nodig en vervolgens moet je een manier hebben om je constructen
te meten
Als iets direct observeerbaar is weinig meetfouten, in soc. wetenschap is dit vaak niet
- Meten in de sociale wetenschap:
Vaak geen ‘echte’ waarde, maar moeten we vaak een benadering maken
vragenlijsten, dus eigenlijk een benadering die je nooit 100% foutvrij kan meten
Alsnog worden vaak belangrijke beslissingen gemaakt op basis van vragenlijsten
Daarom is het belangrijk dat deze van goede kwaliteit zijn: betrouwbaar + valide
Betrouwbaarheid precisie waarmee wij meten
, Is er veel meetfout?, Meten wij consistent?, maar is en blijft een benadering bij de
sociale wetenschappen
Validiteit zijn de verschillen in de vragenlijst of test ook echt gebaseerd op verschillen in
het construct waarin wij geïnteresseerd zijn?
Meet je wat je wil meten
Voorbeelden van vragenlijsten:
World Value Survey groot, 100 landen, non-commercial, cross-national over
human beliefs and values maar dit is een ouderwetse survey
Hofstede’s Multifocus Mode Likert schaal, cultuur + strategieën binnen organisatie
Vragenlijst van de Living Standards Measurement Survey (LSMS) turfen wat er
aanwezig is
Kenmerken/inhoud vragenlijsten:
Gedrag wat doen mensen
Overtuigingen wat is juist/onjuist volgens respondenten of inschattingen over iets
Meningen/waarden/attitudes wat vindt iemand wenselijk
Demografische informatie kenmerken van respondent (leeftijd, inkomen, werk)
Afnemen van vragenlijsten
o Met of zonder (‘self administered’) interviewer
o Gebruik van technologie: telefoon, computer, internet, pen en papier
o Een combinatie van bovenstaande methoden
Type van vragen open/gesloten
Voor- en nadelen vragenlijsten:
+ Hele snelle en efficiënte manier om data te verzamelen
+ Goedkoop
+ Kan voor grote steekproeven worden gebruikt
- Lage respons (vooral via e-mail/online)
- Antwoorden geven evt. een vertekend beeld van de werkelijkheid (bv. satisficing, sociale
wenselijkheid/social desirability)
Enquête (survey)
Techniek/onderzoeksmethode voor het verzamelen van informatie
1. Gestructureerd en systematische dataset (variabele x case data grid)
2. Proberen te achterhalen wat de onderliggende oorzaak is voor het fenomeen
Informatie kan verzameld worden door middel van een vragenlijst maar ook bv. door
middel van een interview of een observatie studie
Dus: enquête (survey) is NIET hetzelfde als een vragenlijst (questionnaire)
Verschil test en vragenlijst:
Test vaardigheidstest, aantal vragen die duidelijk juist/onjuist zijn, vaststellen van iemands
maximale vaardigheid
Vragenlijsten typisch gedrag of mening, vaak gebaseerd op vragen (items) en taken
Voorbeeld tentamenvraag: een prestatietest kan een vragenlijst zijn? NIET WAAR
Hoorcollege 2 – MTO-D
,Construeren van een vragenlijst meetbaar maken van niet observeerbare (“latent”)
eigenschappen (denk aan: werksfeer, persoonlijkheid etc.)
- Niet direct observeerbaar en hierdoor ook niet direct meetbaar + snel onbetrouwbaar
Niet direct observeerbare concepten worden constructen genoemd
In de sociale wetenschap: onderzoek gebaseerd op de relatie tussen constructen
Constructen zijn dus een soort samenvatting van karakteristieken, gedrag of attituden die iets
gemeenschappelijk hebben (bv. intelligentie, sociaal kapitaal etc.)
Probleem: constructen kunnen wij vaak niet direct meten maar ze zijn latent
Oplossing: indirect meten door vragenlijst, maar hiervoor: eerst construct operationaliseren
- Heuristische benadering: van abstract tot concreet
- Ontwikkelen van eigen nominale definitie (d.m.v bv. literatuuronderzoek, internet etc.)
- Wat zijn de verschillende aspecten (dimensies) van het construct?
(dimensies kunnen weer onderverdeeld worden in sub-dimensies etc.)
- Tot het punt dat de constructen meetbaar zijn: operationele definitie
De indicator deel je verder op in sub-dimensies en die deel je ook weer verder op
Schalen = meting van (niet-)observeerbare karakteristieken
Schaal = een reeks items, die samen een latent eigenschap (construct) meten
Items reflecteren de ‘effecten’ van het construct
Hoe ontwikkelen van een meetinstrument voor een construct?
Hoe items bedenken? moet op een systematische manier gebeuren, hierbij zijn
betrouwbaarheid en validiteit erg belangrijk
Betrouwbaarheid + validiteit zijn belangrijk bij de kwaliteit van een vragenlijst
Betrouwbaarheid consistent meten van construct
Validiteit structuur van een construct, meet je wat je wil meten, wat meten de items
Schaalconstructies:
1. Construct methode:
Gebruikt theoretisch framework
Specificatie van een nomologisch netwerk: construct wordt uitgebreid bestudeerd, een
precieze definitie wordt bedacht (met sub-constructen en sub-dimensies), gerelateerde
en niet gerelateerde constructen worden gedefinieerd
Homogeen set van items
Veel aandacht voor convergente (hangen de items in dezelfde schaal ook
daadwerkelijk samen) en divergente (meten items van een andere schaal ook echt iets
anders)validiteit
2. Facet methode:
Deductief: begint met conceptuele analyse (4 stappen)
1. Analyse van het gedrag essentieel voor het construct
2. Essentiele aspecten worden gespecificeerd (facetten)
- Facetten met betrekking tot de inhoud van een item: situatie- & gedrag facet
- Facetten met betrekking tot de antwoordalternatieven van een item
3. Voor elk facet wordt er een aantal facet elementen gedefinieerd (structs)
, 4. De facetten worden dan gebruikt om items te maken (‘stukjes zin’ bij elkaar
kateringszin (‘mapping sentence’)
voorbeeld: angst voor de tandarts
- Inhoud gerelateerde facetten
2 “situatie facetten”: hebben van angst (facet elementen: thuis, in de wachtkamer),
waarover bang? (facet elementen: interactie met de tandarts, behandeling)
1 “gedrag facet”: type angst (facet elementen: fysiek, emotioneel, cognitief)
2x2x3 = 12 elementen in het facet design, voor elke combinatie kan een item bedacht
worden
- Facet gerelateerd aan antwoord alternatieven: hoe sterk is de angst?
• Uit katereringszin (“mapping sentence”) gebaseerd op a2, b3, c1 wordt een item (=
stelling + antwoord alternatieven) gemaakt:
Als ik weet dat de tandarts een gaatje zal boren, dan ben ik al bang tijdens het wachten in de
wachtkamer
Voorbeeld tentamenvraag: De term ‘structuple’ is een synoniem voor een katereringzin
(mapping sentence) NIET WAAR
3. Rationele methode:
Kennis van experts wordt gebruikt om het construct te definiëren + items te bedenken
Item formulering & evaluatie op basis van beschrijvingen van experts
Wordt heel vaak gebruikt
Hoge face validiteit (indruksvaliditeit)
4. Interne methode/interne consistentie methode:
Inductief: geen analyse van de inhoud van een construct
Veel homogene items
Item formulering & selectie op basis van het schatten van betrouwbaarheid + validiteit
Gericht op de interne structuur
vb: Big Five of Personality met gebruik van eigenschappen voor het construeren van
deze schaal zijn een aantal verschillende methodes gebruikt
5. Prototypische methode:
Inductief: geen analyse van de inhoud van een construct
Heuristisch, de meest centrale/kenmerkende elementen van het construct
Hoorcollege 1 – MTO-D
Soorten vragenlijsten:
Wetenschappelijke basis
Voor entertainment/marketing doeleinden
Commerciële (voor bv. consulting agencies)
Vragenlijsten worden gebruikt door: de regering, organisaties, bedrijven, soc. wetenschappers
Vragenlijst = a written set of questions that are given to people in order to collect facts or
opinions about something
Set of questions aantal items
- Typisch gedrag, vaak vragen die zonder specifieke context te beantwoorden zijn (dus over
algemeen gedrag of mening van iemand)
Definitie test item = stelling/vraag + antwoordalternatieven
Niet een mens in al zijn facetten en complexiteit te vangen, MAAR:
Een vragenlijst (of test) probeert eerder één eigenschap te isoleren, en daarvan te zeggen in
welke mate iemand die heeft
- Dus een niet volledige beschrijving van de realiteit, maar dit met opzet
vragenlijst en test zijn verschillende dingen!!!
Vragenlijst =>schalen
Vragenlijst probeert dus een eigenschap te isoleren en daarvan te zeggen in welke
mate iemand die heeft
Dit gebeurt door mdidel van verschillende schalen
- Schaal = een aantal items dat samen een bepaald aspect van die eigenschap meet
- Bv. schaal 1: over tevredenheid sfeer (item 1-10), schaal 2: tevr. inhoudelijk (11-20)
In sociale wetenschap: geinteresseerd in het beantwoorden van onderzoeksvragen + toetsen
hypotheses
Veel constructen die je niet direct kan observeren moet je operationaliseren en meetbaar
maken& voor het meten kan je dan een vragenlijst gebruiken
Dus je hebt een steekproef nodig en vervolgens moet je een manier hebben om je constructen
te meten
Als iets direct observeerbaar is weinig meetfouten, in soc. wetenschap is dit vaak niet
- Meten in de sociale wetenschap:
Vaak geen ‘echte’ waarde, maar moeten we vaak een benadering maken
vragenlijsten, dus eigenlijk een benadering die je nooit 100% foutvrij kan meten
Alsnog worden vaak belangrijke beslissingen gemaakt op basis van vragenlijsten
Daarom is het belangrijk dat deze van goede kwaliteit zijn: betrouwbaar + valide
Betrouwbaarheid precisie waarmee wij meten
, Is er veel meetfout?, Meten wij consistent?, maar is en blijft een benadering bij de
sociale wetenschappen
Validiteit zijn de verschillen in de vragenlijst of test ook echt gebaseerd op verschillen in
het construct waarin wij geïnteresseerd zijn?
Meet je wat je wil meten
Voorbeelden van vragenlijsten:
World Value Survey groot, 100 landen, non-commercial, cross-national over
human beliefs and values maar dit is een ouderwetse survey
Hofstede’s Multifocus Mode Likert schaal, cultuur + strategieën binnen organisatie
Vragenlijst van de Living Standards Measurement Survey (LSMS) turfen wat er
aanwezig is
Kenmerken/inhoud vragenlijsten:
Gedrag wat doen mensen
Overtuigingen wat is juist/onjuist volgens respondenten of inschattingen over iets
Meningen/waarden/attitudes wat vindt iemand wenselijk
Demografische informatie kenmerken van respondent (leeftijd, inkomen, werk)
Afnemen van vragenlijsten
o Met of zonder (‘self administered’) interviewer
o Gebruik van technologie: telefoon, computer, internet, pen en papier
o Een combinatie van bovenstaande methoden
Type van vragen open/gesloten
Voor- en nadelen vragenlijsten:
+ Hele snelle en efficiënte manier om data te verzamelen
+ Goedkoop
+ Kan voor grote steekproeven worden gebruikt
- Lage respons (vooral via e-mail/online)
- Antwoorden geven evt. een vertekend beeld van de werkelijkheid (bv. satisficing, sociale
wenselijkheid/social desirability)
Enquête (survey)
Techniek/onderzoeksmethode voor het verzamelen van informatie
1. Gestructureerd en systematische dataset (variabele x case data grid)
2. Proberen te achterhalen wat de onderliggende oorzaak is voor het fenomeen
Informatie kan verzameld worden door middel van een vragenlijst maar ook bv. door
middel van een interview of een observatie studie
Dus: enquête (survey) is NIET hetzelfde als een vragenlijst (questionnaire)
Verschil test en vragenlijst:
Test vaardigheidstest, aantal vragen die duidelijk juist/onjuist zijn, vaststellen van iemands
maximale vaardigheid
Vragenlijsten typisch gedrag of mening, vaak gebaseerd op vragen (items) en taken
Voorbeeld tentamenvraag: een prestatietest kan een vragenlijst zijn? NIET WAAR
Hoorcollege 2 – MTO-D
,Construeren van een vragenlijst meetbaar maken van niet observeerbare (“latent”)
eigenschappen (denk aan: werksfeer, persoonlijkheid etc.)
- Niet direct observeerbaar en hierdoor ook niet direct meetbaar + snel onbetrouwbaar
Niet direct observeerbare concepten worden constructen genoemd
In de sociale wetenschap: onderzoek gebaseerd op de relatie tussen constructen
Constructen zijn dus een soort samenvatting van karakteristieken, gedrag of attituden die iets
gemeenschappelijk hebben (bv. intelligentie, sociaal kapitaal etc.)
Probleem: constructen kunnen wij vaak niet direct meten maar ze zijn latent
Oplossing: indirect meten door vragenlijst, maar hiervoor: eerst construct operationaliseren
- Heuristische benadering: van abstract tot concreet
- Ontwikkelen van eigen nominale definitie (d.m.v bv. literatuuronderzoek, internet etc.)
- Wat zijn de verschillende aspecten (dimensies) van het construct?
(dimensies kunnen weer onderverdeeld worden in sub-dimensies etc.)
- Tot het punt dat de constructen meetbaar zijn: operationele definitie
De indicator deel je verder op in sub-dimensies en die deel je ook weer verder op
Schalen = meting van (niet-)observeerbare karakteristieken
Schaal = een reeks items, die samen een latent eigenschap (construct) meten
Items reflecteren de ‘effecten’ van het construct
Hoe ontwikkelen van een meetinstrument voor een construct?
Hoe items bedenken? moet op een systematische manier gebeuren, hierbij zijn
betrouwbaarheid en validiteit erg belangrijk
Betrouwbaarheid + validiteit zijn belangrijk bij de kwaliteit van een vragenlijst
Betrouwbaarheid consistent meten van construct
Validiteit structuur van een construct, meet je wat je wil meten, wat meten de items
Schaalconstructies:
1. Construct methode:
Gebruikt theoretisch framework
Specificatie van een nomologisch netwerk: construct wordt uitgebreid bestudeerd, een
precieze definitie wordt bedacht (met sub-constructen en sub-dimensies), gerelateerde
en niet gerelateerde constructen worden gedefinieerd
Homogeen set van items
Veel aandacht voor convergente (hangen de items in dezelfde schaal ook
daadwerkelijk samen) en divergente (meten items van een andere schaal ook echt iets
anders)validiteit
2. Facet methode:
Deductief: begint met conceptuele analyse (4 stappen)
1. Analyse van het gedrag essentieel voor het construct
2. Essentiele aspecten worden gespecificeerd (facetten)
- Facetten met betrekking tot de inhoud van een item: situatie- & gedrag facet
- Facetten met betrekking tot de antwoordalternatieven van een item
3. Voor elk facet wordt er een aantal facet elementen gedefinieerd (structs)
, 4. De facetten worden dan gebruikt om items te maken (‘stukjes zin’ bij elkaar
kateringszin (‘mapping sentence’)
voorbeeld: angst voor de tandarts
- Inhoud gerelateerde facetten
2 “situatie facetten”: hebben van angst (facet elementen: thuis, in de wachtkamer),
waarover bang? (facet elementen: interactie met de tandarts, behandeling)
1 “gedrag facet”: type angst (facet elementen: fysiek, emotioneel, cognitief)
2x2x3 = 12 elementen in het facet design, voor elke combinatie kan een item bedacht
worden
- Facet gerelateerd aan antwoord alternatieven: hoe sterk is de angst?
• Uit katereringszin (“mapping sentence”) gebaseerd op a2, b3, c1 wordt een item (=
stelling + antwoord alternatieven) gemaakt:
Als ik weet dat de tandarts een gaatje zal boren, dan ben ik al bang tijdens het wachten in de
wachtkamer
Voorbeeld tentamenvraag: De term ‘structuple’ is een synoniem voor een katereringzin
(mapping sentence) NIET WAAR
3. Rationele methode:
Kennis van experts wordt gebruikt om het construct te definiëren + items te bedenken
Item formulering & evaluatie op basis van beschrijvingen van experts
Wordt heel vaak gebruikt
Hoge face validiteit (indruksvaliditeit)
4. Interne methode/interne consistentie methode:
Inductief: geen analyse van de inhoud van een construct
Veel homogene items
Item formulering & selectie op basis van het schatten van betrouwbaarheid + validiteit
Gericht op de interne structuur
vb: Big Five of Personality met gebruik van eigenschappen voor het construeren van
deze schaal zijn een aantal verschillende methodes gebruikt
5. Prototypische methode:
Inductief: geen analyse van de inhoud van een construct
Heuristisch, de meest centrale/kenmerkende elementen van het construct
