Samenvatting Sociaal Werk Theorieën

Deel 1: Sociaal werk
1 Een werkdefinitie van het Sociaal werk
SW is wat de 3 actoren (staat, bevolking, welzijnswerkers) zeggen wat het is en
die zijn voortdurend in wisselwerking, ze geven er elk een eigen invulling aan.

1.1 De definitie van IFSW en IASSW
Er worden 3 algemene doelen geformuleerd om een gewenst effect/resultaat te
krijgen:
- sociale verandering
- probleemoplossing bij intermenselijke relaties  ik & de omgeving:
netwerken (klas, kot, thuis) / structuren (school, gezin)
- empowerment & bevrijding  mensen kracht geven, terug grip laten
krijgen op het leven

Er wordt gebruik gemaakt van bepaalde kennis: duidelijke theorieën en
praktijkkennis;

Interventies gebeuren op specifieke punten in het sociaal systeem: niet in de
mensen zelf, niet op de persoonlijkheid van de cliënt  je komt tussen in de
relaties met de omgeving

Het fundament wordt gevormd door waarden:
- principles of human rights
- social justice: mensenrechten, grondwettelijk recht, sociale
rechtvaardigheid


1.2 Kerndoelen in de definitie
- sociaal werk is gericht op sociale verandering in tussenmenselijke
relaties
- sociaal werk stimuleert probleemoplossingen in tussenmenselijke
relaties
 de centrale rol van relaties in het menselijk bestaan: je wordt beïnvloed
door je omgeving (netwerken, opvoeding) en omgekeerd: wisselwerking
(vaak onbewust)
- empowerment en bevrijding van mensen in tussenmenselijke relaties
en in meervoudige en complexe relaties met de omgeving, de instituties
en sociale systemen  rechtenrealisaties
 1 resultaat: WELZIJN of althans het bevorderen ervan
o ontwikkelen van potenties (sterktes en kansen)
 mensen nieuwe kansen geven
 SWer gaat vooral uit van sterktes die de persoon al heeft en gaat
die versterken
o verrijken van hun levens(omstandigheden)
 vb. nieuwe huisvesting, buurt heraanleggen, …
o voorkomen van sociale problemen en disfuncties (preventie)
 door voldoende sociale huisvesting, kan je al een heleboel
problemen voorkomen
voor definitie van welzijn  UNESCO-publicatie




1

,Om deze doelen te realiseren, gaat de sociaal werker een positie innemen:
mengeling tussen P & O.
Wanneer deze drie doelen niet voorkomen, gaat het niet om sociaal werk!

In een internationale beginselverklaring worden mensenrechten en sociale
rechtvaardigheid verder uitgewerkt:
- mensenrechten en menselijke waardigheid: respect voor het recht op
zelfbepaling, promotie van het recht op participatie, behandeling van een
persoon als een totaliteit, identificatie en ontwikkeling van sterkten
- sociale rechtvaardigheid: aanvechten van negatieve discriminatie,
erkenning van diversiteit, gelijke verdeling van beschikbare middelen,
aanvechten van onrechtvaardig beleid en praktijken, werken in solidariteit
- SW is gericht op vrijwel alle facetten van de interactie met het individu en
haar omgeving
 centraal concept: persoon in omgeving - P:O
o men ziet het individu en zijn diverse omgevingen als een
dynamisch, interactief systeem, waarbinnen elke component
gelijktijdig beïnvloedt en beïnvloed wordt.
o men ziet het individu en zijn omgevingen als een onderdeel van een
ecosysteem, bestaande uit het individu, alle systemen waarmee
het individu relaties heeft, bredere omgeving waarbinnen individu
handelt, interrelaties tussen individu en diverse subsystemen
o P:O concept manifesteert zich in
 de duale verwachtingen van de professional om te voorzien in
persoonsgebonden HV en verdere sociale rechtvaardigheid
 SWers benomen als de psychosociale dimensie  voeren
interventies uit op continuüm tussen het individueel
psychologisch niveau en het sociaal niveau
 de verwachtingen dat de aanpak van SWers ten aanzien van
individuen en maatschappij een keuze van en-en is 
geïntegreerde interventies


1.3 Strategische doelen
Om de kerndoelen te bereiken worden strategische doelen gesteld:
- de SWer intervenieert in de relaties tussen mensen onderling en met
netwerken, systemen, instituties en omgeving
- SWers kunnen dus gezien worden als change agents
(veranderingsdeskundige) of beter social agents in de samenleving
en de maatschappij
 ze grijpen in op de meervoudige, complexe, dynamische en wederkerige
transacties en acties tussen mensen en hun omgevingen
 ze zorgen voor sociale verandering én sociale controle (regels opleggen,
in onderling overleg, normen vanuit de maatschappij)
 sociale controle vanuit maatschappij is grotendeels weggevallen
(overblijfselen
tussen vrienden, gezin, jeugdbeweging)
 sociale controle wordt vervangen door technische controle
(camera’s), maar
sociale controle voorkomt feiten en technische controle registreert
feiten
- de interventies zijn gebaseerd op theoretische inzichten (kennis van
persoon, economie, rechten) in sociaal gedrag en sociale systemen



2

,  mensen denken vooral aan oplossingen op KT (in lagere sociale klasse):
hoe komt dit? Dit komt door netwerken. Hogere sociale klasse heeft meer
netwerken.
- SWer heeft ook kunde (sociale methodieken, technieken  gespreks-,
groepswerk-, vergadertechnieken) nodig
- de interventies zijn gebaseerd op diverse handelingsvormen die
overkoepelend kunnen benoemd worden als: sociaal agogisch handelen
- de SW praktijk is toegespitst op het tegemoetkomen aan menselijke
behoeften, het ontwikkelen van menselijk potentieel en het vrijwaren
van mensenrechten
- principes van de mensenrechten en sociale rechtvaardigheid zijn
fundamenteel in de praktijk van het SW




3