Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 0 van 46
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 01: Inleiding tot Toerisme
Wat leer jy hier?
• Wat toerisme is en hoe dit mense, plekke en die ekonomie beïnvloed.
• Die verskillende sektore waaruit toerisme bestaan.
• Verskillende tipes toerisme (inkomend, uitgaand, binnelands, ens.).
• Redes waarom mense reis.
• Die rol van Maslow se hiërargie van behoeftes in toerismemotivering.
Sleutelterme
Term Definisie
Ekonomiese impak Die invloed op die ekonomie.
Sosiale impak Die invloed op mense en gemeenskappe.
Omgewingsimpak Die invloed op die omgewing.
Wat is toerisme?
• Die studie van aktiwiteite, dienste en bedrywe wat met reis verband hou.
• Fokus op toeriste se gedrag en redes vir reis.
Sektore van die toerismebedryf
• Vervoersektor.
• Akkommodasiesektor.
• Reisreëlings en steundienste.
• Attraksiesektor.
Tipes toerisme
• Inkomende toerisme: Mense wat van ’n ander land na jou land kom.
• Uitgaande toerisme: Mense wat jou land verlaat om ander lande te besoek.
• Binnelandse toerisme: Mense reis binne hul eie land.
• Streekstoerisme: Reis binne ’n spesifieke geografiese streek.
• Internasionale toerisme: Reis oor internasionale grense heen.
Wat is ’n toeris?
• Bly langer as een dag op bestemming vir plesier, besigheid of ander redes.
• ’n Dagtoeris bly net vir ’n dag en vertrek dieselfde dag.
Waarom reis mense?
• Sake en professionele redes.
• Ontspanning / vakansie.
• Besoeke aan vriende en familie (BVF).
• Brugjaar-toerisme (gap year travel).
Maslow se hiërargie van behoeftes
• Basiese behoeftes (kos, water, slaap).
• Sekuriteitsbehoeftes (veiligheid, stabiliteit).
• Sosiale behoeftes (liefde, vriendskap).
• Waarderingsbehoeftes (selfrespek, erkenning).
• Selfverwesenliking (persoonlike groei en doelwitte).
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 1 van 46
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 02: Soorte toeriste en toerisprofiele
Wat leer jy hier?
• Die verskillende soorte toeriste en hul redes vir reis.
• Die eienskappe van verskillende toeriste.
• Wat ’n toerisprofiel is en hoe om een saam te stel.
Sleutelterme
Term Definisie
Rugsaktoeriste Jong mense wat informeel en met min bagasie reis.
Toeriste wat reis vir werk of gesondheid
• Saketoeriste – Reis vir werkverwante redes.
• Opvoedkundige toeriste – Reis vir kursusse of opleiding.
• Aansporingstoeriste – Reis as beloning deur hul werkgewer.
• Gesondheids-/mediese toeriste – Reis vir mediese behandeling.
Toeriste wat vir plesier reis
• Avontuurtoeriste – Soek opwinding en uitdagings.
• Kulturele toeriste – Stel belang in geskiedenis, kuns en kultuur.
• Ekotoeriste – Fokus op omgewingsvriendelike en natuurgebaseerde aktiwiteite.
• Ontspanningstoeriste – Reis om te rus en te herstel.
• Godsdienstige toeriste – Reis vir pelgrimstogte en geloofsdoeleindes.
• Inkopietoeriste – Fokus op inkopies in ander stede of lande.
• Toeriste met spesiale belangstellings – Fokus op iets spesifieks (bv. wyn, kos, fotografie).
• Sport- en ontspanningstoeriste – Reis om sportbyeenkomste by te woon of deel te neem.
Toeriste wat vriende en familie besoek (VFT)
• Reis om kontak te hou met geliefdes.
• Kan troues, begrafnisse of verjaarsdae bywoon.
Jeugreisigers
• Rugsaktoeriste – Jong, onafhanklike reisigers.
• Oorbruggingsjaartoeriste – Reis tussen hoërskool en universiteit of voor werk.
Hoe om ’n toerisprofiel saam te stel
• Naam.
• Nasionaliteit
• Ouderdom.
• Kontakbesonderhede.
• Beroep.
• Behoeftes en voorkeure.
• Spesifieke vereistes.
• Die duur van die reis.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 2 van 46
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 03: Verskillende maniere van vervoer
Wat leer jy hier?
• Verskeie vervoermetodes wat toeriste gebruik.
• Die voordele en nadele van elke vervoermetode.
• Faktore wat die keuse van vervoer beïnvloed.
• Spesiale vervoermiddele vir avontuurlike of unieke ervarings.
Sleutelterme
Term Definisie
Netwerk ’n Onderling verbinde stelsel.
Viertrek ’n Vierwielvoertuig wat oor ruwe terrein kan ry.
Sedan ’n Passasiersmotor met voor- en agtersitplekke.
Pendel Beweeg heen en weer op dieselfde roete.
Geskeduleerde Werk op vasgestelde tye en roetes.
Konvensionele Gewone, alledaagse.
Bevaarbaar Watermassa geskik vir bote.
Buigsaam Maklik aanpasbaar.
Reis per pad
• Viertrekvoertuie: ideaal vir ruwe terrein.
• Sedans: gemaklik vir groepe.
• Huurmotors: beskikbaar in stede en lughawens.
• Busse en toerbusse: vaste skedules en roetes.
• Baz Bus: opklim-afklim-roete tussen stede.
• Pendelbussies: vervoer tussen lughawens, hawens en hotelle.
• Minibustaxi’s: goedkoop, geen vaste roetes/skedules.
• Motorfietse: gewild vir avontuurtoeriste.
Reis per vliegtuig
• Vinnigste manier van reis.
• Huurvlugte: kleiner vliegtuie op versoek.
• Helikopters: vir kleiner lughawens of kort roetes.
• Mikrovliegtuie: vir plaaslike of avontuurtoerisme.
Reis per trein
• Shosholoza Meyl: tussen stede.
• Gautrein: verbind OR Tambo met Johannesburg en Pretoria.
• Bloutrein: luukse diens vir internasionale toeriste.
• Rovos Rail: privaat luukse treinroetes in SA.
• Motors kan soms op treine vervoer word.
Reis per boot of skip
• Luukse skepe: kuswaters van SA.
• Huurbote: aangepas volgens begroting en behoefte.
• Seiljagte: geskik vir ervare seilers.
Buitengewone vervoer
• Kameelritte.
• Donkiekarre.
• Warmlugballonne.
• Fietse.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 3 van 46
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 01: Inleiding tot Toerisme
Wat leer jy hier?
• Wat toerisme is en hoe dit mense, plekke en die ekonomie beïnvloed.
• Die verskillende sektore waaruit toerisme bestaan.
• Verskillende tipes toerisme (inkomend, uitgaand, binnelands, ens.).
• Redes waarom mense reis.
• Die rol van Maslow se hiërargie van behoeftes in toerismemotivering.
Sleutelterme
Term Definisie
Ekonomiese impak Die invloed op die ekonomie.
Sosiale impak Die invloed op mense en gemeenskappe.
Omgewingsimpak Die invloed op die omgewing.
Wat is toerisme?
• Die studie van aktiwiteite, dienste en bedrywe wat met reis verband hou.
• Fokus op toeriste se gedrag en redes vir reis.
Sektore van die toerismebedryf
• Vervoersektor.
• Akkommodasiesektor.
• Reisreëlings en steundienste.
• Attraksiesektor.
Tipes toerisme
• Inkomende toerisme: Mense wat van ’n ander land na jou land kom.
• Uitgaande toerisme: Mense wat jou land verlaat om ander lande te besoek.
• Binnelandse toerisme: Mense reis binne hul eie land.
• Streekstoerisme: Reis binne ’n spesifieke geografiese streek.
• Internasionale toerisme: Reis oor internasionale grense heen.
Wat is ’n toeris?
• Bly langer as een dag op bestemming vir plesier, besigheid of ander redes.
• ’n Dagtoeris bly net vir ’n dag en vertrek dieselfde dag.
Waarom reis mense?
• Sake en professionele redes.
• Ontspanning / vakansie.
• Besoeke aan vriende en familie (BVF).
• Brugjaar-toerisme (gap year travel).
Maslow se hiërargie van behoeftes
• Basiese behoeftes (kos, water, slaap).
• Sekuriteitsbehoeftes (veiligheid, stabiliteit).
• Sosiale behoeftes (liefde, vriendskap).
• Waarderingsbehoeftes (selfrespek, erkenning).
• Selfverwesenliking (persoonlike groei en doelwitte).
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 1 van 46
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 02: Soorte toeriste en toerisprofiele
Wat leer jy hier?
• Die verskillende soorte toeriste en hul redes vir reis.
• Die eienskappe van verskillende toeriste.
• Wat ’n toerisprofiel is en hoe om een saam te stel.
Sleutelterme
Term Definisie
Rugsaktoeriste Jong mense wat informeel en met min bagasie reis.
Toeriste wat reis vir werk of gesondheid
• Saketoeriste – Reis vir werkverwante redes.
• Opvoedkundige toeriste – Reis vir kursusse of opleiding.
• Aansporingstoeriste – Reis as beloning deur hul werkgewer.
• Gesondheids-/mediese toeriste – Reis vir mediese behandeling.
Toeriste wat vir plesier reis
• Avontuurtoeriste – Soek opwinding en uitdagings.
• Kulturele toeriste – Stel belang in geskiedenis, kuns en kultuur.
• Ekotoeriste – Fokus op omgewingsvriendelike en natuurgebaseerde aktiwiteite.
• Ontspanningstoeriste – Reis om te rus en te herstel.
• Godsdienstige toeriste – Reis vir pelgrimstogte en geloofsdoeleindes.
• Inkopietoeriste – Fokus op inkopies in ander stede of lande.
• Toeriste met spesiale belangstellings – Fokus op iets spesifieks (bv. wyn, kos, fotografie).
• Sport- en ontspanningstoeriste – Reis om sportbyeenkomste by te woon of deel te neem.
Toeriste wat vriende en familie besoek (VFT)
• Reis om kontak te hou met geliefdes.
• Kan troues, begrafnisse of verjaarsdae bywoon.
Jeugreisigers
• Rugsaktoeriste – Jong, onafhanklike reisigers.
• Oorbruggingsjaartoeriste – Reis tussen hoërskool en universiteit of voor werk.
Hoe om ’n toerisprofiel saam te stel
• Naam.
• Nasionaliteit
• Ouderdom.
• Kontakbesonderhede.
• Beroep.
• Behoeftes en voorkeure.
• Spesifieke vereistes.
• Die duur van die reis.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 2 van 46
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 03: Verskillende maniere van vervoer
Wat leer jy hier?
• Verskeie vervoermetodes wat toeriste gebruik.
• Die voordele en nadele van elke vervoermetode.
• Faktore wat die keuse van vervoer beïnvloed.
• Spesiale vervoermiddele vir avontuurlike of unieke ervarings.
Sleutelterme
Term Definisie
Netwerk ’n Onderling verbinde stelsel.
Viertrek ’n Vierwielvoertuig wat oor ruwe terrein kan ry.
Sedan ’n Passasiersmotor met voor- en agtersitplekke.
Pendel Beweeg heen en weer op dieselfde roete.
Geskeduleerde Werk op vasgestelde tye en roetes.
Konvensionele Gewone, alledaagse.
Bevaarbaar Watermassa geskik vir bote.
Buigsaam Maklik aanpasbaar.
Reis per pad
• Viertrekvoertuie: ideaal vir ruwe terrein.
• Sedans: gemaklik vir groepe.
• Huurmotors: beskikbaar in stede en lughawens.
• Busse en toerbusse: vaste skedules en roetes.
• Baz Bus: opklim-afklim-roete tussen stede.
• Pendelbussies: vervoer tussen lughawens, hawens en hotelle.
• Minibustaxi’s: goedkoop, geen vaste roetes/skedules.
• Motorfietse: gewild vir avontuurtoeriste.
Reis per vliegtuig
• Vinnigste manier van reis.
• Huurvlugte: kleiner vliegtuie op versoek.
• Helikopters: vir kleiner lughawens of kort roetes.
• Mikrovliegtuie: vir plaaslike of avontuurtoerisme.
Reis per trein
• Shosholoza Meyl: tussen stede.
• Gautrein: verbind OR Tambo met Johannesburg en Pretoria.
• Bloutrein: luukse diens vir internasionale toeriste.
• Rovos Rail: privaat luukse treinroetes in SA.
• Motors kan soms op treine vervoer word.
Reis per boot of skip
• Luukse skepe: kuswaters van SA.
• Huurbote: aangepas volgens begroting en behoefte.
• Seiljagte: geskik vir ervare seilers.
Buitengewone vervoer
• Kameelritte.
• Donkiekarre.
• Warmlugballonne.
• Fietse.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 10 Bladsy 3 van 46
