Ziekteleer lumbosacrale wervelkolom
Inleiding
Lage rugpijn
= symptoom (geen aandoening/pathologie)
Pijn en/of dysfunctie thv lumbosacrale wervelkolom
(inclusief SIG)
- Gelokaliseerd onder de costale grens, en boven de
onderste gluteale plooien
- Al dan niet geassocieerd met pijn en/of dysfunctie
thv de onderste ledematen
Verschillende factoren (psychologisch, sociaal, biofysisch)
+ comorbiditeiten
+ pijn(processing)mechanismen
hebben impact op pijn(ervaring) en geassocieerde beperkingen
Epidemiologie
Global Burden of Disease study: years lived with disability (YLD)
- Lage rugpijn zorgt voor meeste jaren met beperkingen (weinig sterftegevallen)
Life-time prevalentie: > 70% (kans dat iemand rugpijn krijgt in leven)
- Prevalentie in 2020: 619 miljoen
- Punt-prevalentie: 7,5-18%
- 1 jaar-prevalentie: 40%
- Hogere prevalentie met leeftijd
- Vrouwen > mannen
Chronische LRG: 5-23%
- Stijgt met leeftijd
Socio-economisch
Kosten in belgië
- Patiënt met CLRP waarbij beeldvorming gebeurde: 922 euro per jaar
, - Totale directe medische kost: 81-167 miljoen euro per jaar
- Totale kost (direct + indirect): 270 miljoen – 1,6 miljard euro per jaar
Arbeidsongeschiktheid (indirecte kost)
- 12% van arbeidsongeschiktheid > 28 dagen owv LRP
- 5% van patiënten met LRP blijvend arbeidsongeschikt
Oorzaken
Niet-mechanisch
Spinaal
- Inflammatie: spondylarthropathie
- Infectie: discitis, osteomyelitis
- Tumor
Niet-spinaal
- Gastro-intestinaal: lever-, pancreasproblemen, …
- Urogenitaal: nierstenen, blaasinfectie, …
- Vasculair: rupturerend aorta-aneurysma, …
Mechanisch (spinaal)
Specifiek
- Radiculaire compressie: discushernia, stenose (inclusief cauda equina)
- Fractuur
- Structurele houdingsafwijking: scoliose, kyfose
- Groeigerelateerde aandoening: Scheuermann, spondylolyse
Niet-specifiek
- Discogeen
- Facettair
- Musculoligamentair
- …
Differentiatie in functie van leeftijd
- Volwassenen: 18-55j → 90% niet-specifiek
- Ouderen: > 55j
Minder percentage niet-specifieke oorzaken
- Kinderen: < 18j
,Diagnostisch concept
Stap 1: detectie van rode vlaggen
Systematische screening naar aanduidingen voor ernstige specifieke pathologie
- Fractuur
- Cauda equina syndroom
- Inflammatoire aandoening
- Infectie
- Tumor
Stap 2: detectie van radiculopathie
- Tintelingen of krachtsverlies in onderste ledematen?
- Pijn in onderste ledematen?
o Radiculaire pijn
▪ Verwikkeld/gecompliceerd
▪ Onverwikkeld/ongecompliceerd
o Gerefereerde pijn
Stap 3: niet-specifieke mechanische LRP
Differentiatie
- Afhankelijk van klinisch beeld
o Discus
o Facetgewrichten
o Andere
- Afhankelijk van de duur van de klachten
o Acute LRP: < 6 weken
o Subacute LRP: 6-12 weken
o Chronische LRP: > 12 weken
Natuurlijk verloop van LRP
, Natuurlijk verloop bij eerste episode van niet-specifieke LRP
- Vanaf 6 weken klachten wordt kans op natuurlijk herstel kleiner
- Grootste verbetering van pijn en beperking in acuut stadium
Natuurlijk verloop bij recidief van niet-specifieke LRP
- Minder gunstig
Stap 4: detectie van risicofactoren voor chroniciteit
Pijngerelateerde factoren
- Duur van klachten
- Pijnintensiteit
- Functionele beperkingen
Psychosociale factoren (vlaggen)
- Verwachtingen
- Angst, depressie
- Werk
- …
Inleiding
Lage rugpijn
= symptoom (geen aandoening/pathologie)
Pijn en/of dysfunctie thv lumbosacrale wervelkolom
(inclusief SIG)
- Gelokaliseerd onder de costale grens, en boven de
onderste gluteale plooien
- Al dan niet geassocieerd met pijn en/of dysfunctie
thv de onderste ledematen
Verschillende factoren (psychologisch, sociaal, biofysisch)
+ comorbiditeiten
+ pijn(processing)mechanismen
hebben impact op pijn(ervaring) en geassocieerde beperkingen
Epidemiologie
Global Burden of Disease study: years lived with disability (YLD)
- Lage rugpijn zorgt voor meeste jaren met beperkingen (weinig sterftegevallen)
Life-time prevalentie: > 70% (kans dat iemand rugpijn krijgt in leven)
- Prevalentie in 2020: 619 miljoen
- Punt-prevalentie: 7,5-18%
- 1 jaar-prevalentie: 40%
- Hogere prevalentie met leeftijd
- Vrouwen > mannen
Chronische LRG: 5-23%
- Stijgt met leeftijd
Socio-economisch
Kosten in belgië
- Patiënt met CLRP waarbij beeldvorming gebeurde: 922 euro per jaar
, - Totale directe medische kost: 81-167 miljoen euro per jaar
- Totale kost (direct + indirect): 270 miljoen – 1,6 miljard euro per jaar
Arbeidsongeschiktheid (indirecte kost)
- 12% van arbeidsongeschiktheid > 28 dagen owv LRP
- 5% van patiënten met LRP blijvend arbeidsongeschikt
Oorzaken
Niet-mechanisch
Spinaal
- Inflammatie: spondylarthropathie
- Infectie: discitis, osteomyelitis
- Tumor
Niet-spinaal
- Gastro-intestinaal: lever-, pancreasproblemen, …
- Urogenitaal: nierstenen, blaasinfectie, …
- Vasculair: rupturerend aorta-aneurysma, …
Mechanisch (spinaal)
Specifiek
- Radiculaire compressie: discushernia, stenose (inclusief cauda equina)
- Fractuur
- Structurele houdingsafwijking: scoliose, kyfose
- Groeigerelateerde aandoening: Scheuermann, spondylolyse
Niet-specifiek
- Discogeen
- Facettair
- Musculoligamentair
- …
Differentiatie in functie van leeftijd
- Volwassenen: 18-55j → 90% niet-specifiek
- Ouderen: > 55j
Minder percentage niet-specifieke oorzaken
- Kinderen: < 18j
,Diagnostisch concept
Stap 1: detectie van rode vlaggen
Systematische screening naar aanduidingen voor ernstige specifieke pathologie
- Fractuur
- Cauda equina syndroom
- Inflammatoire aandoening
- Infectie
- Tumor
Stap 2: detectie van radiculopathie
- Tintelingen of krachtsverlies in onderste ledematen?
- Pijn in onderste ledematen?
o Radiculaire pijn
▪ Verwikkeld/gecompliceerd
▪ Onverwikkeld/ongecompliceerd
o Gerefereerde pijn
Stap 3: niet-specifieke mechanische LRP
Differentiatie
- Afhankelijk van klinisch beeld
o Discus
o Facetgewrichten
o Andere
- Afhankelijk van de duur van de klachten
o Acute LRP: < 6 weken
o Subacute LRP: 6-12 weken
o Chronische LRP: > 12 weken
Natuurlijk verloop van LRP
, Natuurlijk verloop bij eerste episode van niet-specifieke LRP
- Vanaf 6 weken klachten wordt kans op natuurlijk herstel kleiner
- Grootste verbetering van pijn en beperking in acuut stadium
Natuurlijk verloop bij recidief van niet-specifieke LRP
- Minder gunstig
Stap 4: detectie van risicofactoren voor chroniciteit
Pijngerelateerde factoren
- Duur van klachten
- Pijnintensiteit
- Functionele beperkingen
Psychosociale factoren (vlaggen)
- Verwachtingen
- Angst, depressie
- Werk
- …
