Taak 1:
Verschillende stemmingsstoornissen
1. Bipolaire stoornissen
Bipolaire stoornissen zijn recidiverende stemmingsstoornissen die in de vroege volwassenheid optreden
en waarbij depressieve, manische, hypo manische en gemengde episoden optreden, afgewisseld met
symptoomvrije perioden.
Er zijn 2 vormen van polaire stoornissen:
i. Unipolair (depressief)
ii. Bipolair (afwisselend manisch en depressief)
Binnen de bipolaire stoornissen zitten er ook verschillen:
- Bipolaire-I-stoornis: manische episoden en kan
voorkomen met depressieve episoden maar dat is
niet vereist.
- Bipolaire-II-stoornis: depressie in combinatie met
hypomanie. Hier is depressie wel vereist
- Cyclothyme stoornis: wisselende milde depressieve
en hypomanische symptomen zonder ooit volledige
stemmingsepisoden.
- Stemmingsepisoden door lichamelijke ziekte of het
gebruik van geneesmiddelen
Kenmerken van stemmingsstoornissen:
Polariteit (manie en depressie)
Cycliciteit (het wisselend en recidiverend verloop)
Bij depressie: er is sprake van een remming met een gedaalde stemming, een negatieve kijk op
zichzelf en een verminderde activiteit en vitaliteit.
Bij manie: er is juist sprake van ontremming met een verhoogde, expansieve stemming,
zelfoverschatting en een toegenomen activiteit en vitaliteit.
Een lichte vorm van manie wordt hypomanie genoemd. Dit is een toestand die geen grote
beperkingen in het relationeel, sociaal of beroepsmatig functioneren met zich meebrengt.
Classificatie voor een manische episode:
A. Een verschillende periode van abnormaal en aanhoudend verhoogde, expansieve of prikkelbare
stemming en abnormaal en aanhoudend toegenomen doelgerichte activiteit of energie, die
minimaal 1 week duurt en het grootste gedeelte van de dag aanwezig is, bijna elke dag.
B. Tijdens de periode van stemmingsstoornissen en verhoogde energie of activiteit zijn 3 van de
volgende symptomen in aanzienlijke mate aanwezig en vertegenwoordigen een merkbare
verandering ten opzichte van het gebruikelijke gedrag:
1. Opgeblazen zelfrespect of grootsheid
2. Verminderde behoefte aan slaap
3. Meer spraakzaam dan normaal of druk om te blijven praten
4. Vlucht van ideeën of subjectieve ervaring dat gedachten racen.
5. Afleidbaarheid (de aandacht wordt te gemakkelijk getrokken door onbelangrijke of
irrelevante externe stimuli)
6. Toename van doelgerichte activiteiten of psychomotorische agitatie
, 7. Overmatige betrokkenheid bij activiteiten met een hoog potentieel voor pijnlijke
gevolgen
C. De stemmingsstoornis is voldoende ernstig om het sociale of beroepsmatige functioneren te
beperken of om ziekenhuisopname noodzakelijk te maken om schade aan uzelf of anderen te
voorkomen, of er zijn psychotische kenmerken.
D. De episode is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof/medicatie of aan
een andere medische aandoening.
Classificatie voor een hypo manische episode:
A. Een duidelijke periode van abnormaal en aanhoudend verhoogde, uitgestrekte of prikkelbare
stemming en abnormaal en aanhoudend verhoogd activiteit of energie die minstens 4 dagen
duurt en het grootste gedeelte van de dag, bijna elke dag aanwezig is.
B. Tijdens de periode van stemmingsstoornissen en verhoogd energie en activiteit zijn 3 van de
volgende symptomen blijven bestaan, vertegenwoordigen een merkbare verandering ten
opzichte van het gebruikelijke gedrag en zijn in aanzienlijke mate aanwezig:
1. Opgeblazen zelfrespect of grootsheid
2. Verminderde behoefte aan slaap
3. Meer spraakzaam dan normaal of druk om te blijven praten
4. Vlucht van ideeën of subjectieve ervaring dat gedachten racen.
5. Afleidbaarheid (de aandacht wordt te gemakkelijk getrokken door onbelangrijke of
irrelevante externe stimuli)
6. Toename van doelgerichte activiteiten of psychomotorische agitatie
7. Overmatige betrokkenheid bij activiteiten met een hoog potentieel voor pijnlijke
gevolgen
C. De episode is geassocieerd met een ondubbelzinnige verandering in functioneren die niet
karakteristiek is voor het individu wanneer het niet symptomatisch is.
D. De verstoring van de stemming en de verandering in functioneren zijn waarneembaar door
anderen.
E. De episode is niet ernstig genoeg om ernstige verslechtering van het sociale of beroepsmatige
functioneren te veroorzaken of ziekenhuisopname noodzakelijk te maken. Als er psychotische
kenmerken zijn, is er sprake van manie.
F. De episode is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof/medicatie.
Diagnostisch criteria voor cycothyme stoornis:
A. Gedurende ten minste 2 jaar zijn er talloze perioden geweest met hypomanie-symptomen die
niet voldeden aan de criteria voor een hypomanie-episode en talloze perioden met depressieve
symptomen die niet voldeden aan de criteria voor een depressieve episode.
B. Tijdens de bovengenoemde periode van 2 jaar zijn de hypomanie en depressieve episoden
minstens de helft van de tijd aanwezig en het individu is niet langer dan 2 maanden achter
elkaar zonder de symptomen geweest.
C. Criteria voor een ernstige depressieve, manische of hypo manische episode zijn nooit bereikt.
D. De symptomen in criterium A worden niet beter verklaard door schizo affectieve stoornis,
schizofrenie, waanstoornis of een andere gespecifieerd of niet-gespecifieerd schizofrenie
spectrum en andere psychotische stoornissen.
E. De symptomen zijn niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof of een andere
medische aandoening.
F. De symptomen veroorzaken klinisch significante stress of beperkingen in sociale, beroepsmatige
of andere belangrijke gebieden van functioneren.
Verschillende stemmingsstoornissen
1. Bipolaire stoornissen
Bipolaire stoornissen zijn recidiverende stemmingsstoornissen die in de vroege volwassenheid optreden
en waarbij depressieve, manische, hypo manische en gemengde episoden optreden, afgewisseld met
symptoomvrije perioden.
Er zijn 2 vormen van polaire stoornissen:
i. Unipolair (depressief)
ii. Bipolair (afwisselend manisch en depressief)
Binnen de bipolaire stoornissen zitten er ook verschillen:
- Bipolaire-I-stoornis: manische episoden en kan
voorkomen met depressieve episoden maar dat is
niet vereist.
- Bipolaire-II-stoornis: depressie in combinatie met
hypomanie. Hier is depressie wel vereist
- Cyclothyme stoornis: wisselende milde depressieve
en hypomanische symptomen zonder ooit volledige
stemmingsepisoden.
- Stemmingsepisoden door lichamelijke ziekte of het
gebruik van geneesmiddelen
Kenmerken van stemmingsstoornissen:
Polariteit (manie en depressie)
Cycliciteit (het wisselend en recidiverend verloop)
Bij depressie: er is sprake van een remming met een gedaalde stemming, een negatieve kijk op
zichzelf en een verminderde activiteit en vitaliteit.
Bij manie: er is juist sprake van ontremming met een verhoogde, expansieve stemming,
zelfoverschatting en een toegenomen activiteit en vitaliteit.
Een lichte vorm van manie wordt hypomanie genoemd. Dit is een toestand die geen grote
beperkingen in het relationeel, sociaal of beroepsmatig functioneren met zich meebrengt.
Classificatie voor een manische episode:
A. Een verschillende periode van abnormaal en aanhoudend verhoogde, expansieve of prikkelbare
stemming en abnormaal en aanhoudend toegenomen doelgerichte activiteit of energie, die
minimaal 1 week duurt en het grootste gedeelte van de dag aanwezig is, bijna elke dag.
B. Tijdens de periode van stemmingsstoornissen en verhoogde energie of activiteit zijn 3 van de
volgende symptomen in aanzienlijke mate aanwezig en vertegenwoordigen een merkbare
verandering ten opzichte van het gebruikelijke gedrag:
1. Opgeblazen zelfrespect of grootsheid
2. Verminderde behoefte aan slaap
3. Meer spraakzaam dan normaal of druk om te blijven praten
4. Vlucht van ideeën of subjectieve ervaring dat gedachten racen.
5. Afleidbaarheid (de aandacht wordt te gemakkelijk getrokken door onbelangrijke of
irrelevante externe stimuli)
6. Toename van doelgerichte activiteiten of psychomotorische agitatie
, 7. Overmatige betrokkenheid bij activiteiten met een hoog potentieel voor pijnlijke
gevolgen
C. De stemmingsstoornis is voldoende ernstig om het sociale of beroepsmatige functioneren te
beperken of om ziekenhuisopname noodzakelijk te maken om schade aan uzelf of anderen te
voorkomen, of er zijn psychotische kenmerken.
D. De episode is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof/medicatie of aan
een andere medische aandoening.
Classificatie voor een hypo manische episode:
A. Een duidelijke periode van abnormaal en aanhoudend verhoogde, uitgestrekte of prikkelbare
stemming en abnormaal en aanhoudend verhoogd activiteit of energie die minstens 4 dagen
duurt en het grootste gedeelte van de dag, bijna elke dag aanwezig is.
B. Tijdens de periode van stemmingsstoornissen en verhoogd energie en activiteit zijn 3 van de
volgende symptomen blijven bestaan, vertegenwoordigen een merkbare verandering ten
opzichte van het gebruikelijke gedrag en zijn in aanzienlijke mate aanwezig:
1. Opgeblazen zelfrespect of grootsheid
2. Verminderde behoefte aan slaap
3. Meer spraakzaam dan normaal of druk om te blijven praten
4. Vlucht van ideeën of subjectieve ervaring dat gedachten racen.
5. Afleidbaarheid (de aandacht wordt te gemakkelijk getrokken door onbelangrijke of
irrelevante externe stimuli)
6. Toename van doelgerichte activiteiten of psychomotorische agitatie
7. Overmatige betrokkenheid bij activiteiten met een hoog potentieel voor pijnlijke
gevolgen
C. De episode is geassocieerd met een ondubbelzinnige verandering in functioneren die niet
karakteristiek is voor het individu wanneer het niet symptomatisch is.
D. De verstoring van de stemming en de verandering in functioneren zijn waarneembaar door
anderen.
E. De episode is niet ernstig genoeg om ernstige verslechtering van het sociale of beroepsmatige
functioneren te veroorzaken of ziekenhuisopname noodzakelijk te maken. Als er psychotische
kenmerken zijn, is er sprake van manie.
F. De episode is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof/medicatie.
Diagnostisch criteria voor cycothyme stoornis:
A. Gedurende ten minste 2 jaar zijn er talloze perioden geweest met hypomanie-symptomen die
niet voldeden aan de criteria voor een hypomanie-episode en talloze perioden met depressieve
symptomen die niet voldeden aan de criteria voor een depressieve episode.
B. Tijdens de bovengenoemde periode van 2 jaar zijn de hypomanie en depressieve episoden
minstens de helft van de tijd aanwezig en het individu is niet langer dan 2 maanden achter
elkaar zonder de symptomen geweest.
C. Criteria voor een ernstige depressieve, manische of hypo manische episode zijn nooit bereikt.
D. De symptomen in criterium A worden niet beter verklaard door schizo affectieve stoornis,
schizofrenie, waanstoornis of een andere gespecifieerd of niet-gespecifieerd schizofrenie
spectrum en andere psychotische stoornissen.
E. De symptomen zijn niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een stof of een andere
medische aandoening.
F. De symptomen veroorzaken klinisch significante stress of beperkingen in sociale, beroepsmatige
of andere belangrijke gebieden van functioneren.
