Samenvatting_Strafrecht

Strafrecht
DEEL 1: STRAFPROCESRECHT

1. doelstellingen van het strafprocesrecht
Bedoeling:

 Waarheid te ontdekken
 Individuele grondrechten beschermen

2. de twee fasen van het strafprocesrecht
2.1 Fase van het vooronderzoek

 Openbaar ministerie of onderzoeksrechter
 Bedoeling:
o Verdachte te identificeren
o Onderzoeken of er voldoende bezwaren zijn voor naar de rechter te gaan
o Inquisitoir karakter
 Is in principe geheim (zonder publiek)
 Verdachte en slachtoffer worden niet betrokken
 Niet tegensprekelijk
 Verdachte kan de bezwaren niet weerleggen of verweermiddelen
aanvoeren

2.2 Fase van de terechtzitting

 Voor vonnisrechter (pol RB, corr RB, Hof van assisen)
 = fase van het onderzoek ten gronde
 Accusatoir karakter
 Bedoeling:
o Uitspraak doen over:
 Heeft verdachte het misdrijf gepleegd
 Ja? Verdient hij straf? Ja? Welke?

≠ met fase 1

 Terechtzitting = openbare zitting en is tegensprekelijk, verdachte mag weerleggen

3. De hoofdrolspelers in het strafprocesrecht
3.1 de verdachte

Verdachte = alle personen tegen wie een strafzaak loopt

Fase van vooronderzoek  Verdachte in de strikte zin van het
woord: persoon tegen wie een
vooronderzoek loopt (vaak onbekende)
 Verdachte in ruime zin van het woord:
alle personen tegen wie een strafzaak
loopt
 Inverdenkinggestelde: verdachte aan
wie officieel is meegedeeld dat hij
verdacht wordt van een misdrijf

, Let op!
In beschulddeginggestelde gebeurt pas op het
einde van het vooronderzoek, voor verdachten
die een zwaar misdrijf gepleegd hebben
Fase van terechtzitting  Beklaagde: verdachte die voor de pol.
RB of voor de corr. RB moet verschijnen
 Beschuldigde: persoon die voor Hof van
assisen moet verschijnen
 Veroordeelde: persoon die door het
vonnisrecht schuldig werd bevonden en
werd veroordeeld tot een straf (geen
vermoeden van onschuld meer)




Beschuldigde Veroordeelde
(nog) niet schuldig, is immers nog verdachte Is schuldig, is geen verdachte meer


Onderscheidt = rechten die de verdachte heeft hangt hiervan af

Inverdenkinggestelde = rapper inzicht in zijn strafdossier da verdachte in opsporingsonderzoek + kan
onderzoeksrechter bijkomende onderzoekshandelingen vragen

In fase van terechtzitting = verdachte heeft inzagerecht in dossiers doordat het tegensprekelijk is. Hij
moet weten waartegen te verweren

In verdenkingstelling Inbeschuldigingstelling
Door wie? Onderzoeksrechter Kamer van inbeschuld.st.
Gevolg? Extra rechten voor verdachte Doorverwijzing naar hof van
assisen

,3.2 Het openbaar Ministerie
3.2.1 Structuur van het openbaar Ministerie

 Hiërarchisch georganiseerd korps
o Parket-Generaal
 Hoofd: procureur-generaal
 Bevoegd voor assisenzaken en beroep tegen corr. Zaken
o Parket
 Op niveau van gerechtelijk arrondissement
 Hoofd: procureur des konings, bijgestaan door substituten
 Bevoegd voor alle misdrijven die niet tot bevoegdheid van parket generaal
behoren
o Sinds 2002: federaal parket
 Hoofd: federale procureur (subsidiair: enkel indien goede rechtsbedeling het
vereist bv. Bij complexe zaken neemt fed. Taak Over van OM)
 Bevoegd: beperkt aantal misdrijven die het grondgebied van een gewoon
parket overschrijden of internationale dimensie hebben

3.2.2 De rol van het openbaar ministerie in strafzaken

a. Het 0M is geen rechter, maar partij

 Maken geen deel uit van rechterlijke macht
 Vertolkt het standpunt van de gemeenschap en treedt in haar naam op (partij)
 Ze kan geen straffen uitspreken (geen rechter)
 Wel: bep. Zaken buitengerechtelijk afhandelen bv. Geldsom betalen

b. het OM stelt de strafvordering uit

 Is de enige instantie die bevoegd is om een strafzaak voor de rechter te brengen (aanhangig
te maken) met oog op bestraffing
o = instellen van de strafvordering/ strafvervolging
 OM niet verplicht om zaak voor rechter te brengen
o Seponeren
o Buitengerechtelijk afhandelen mogelijk
 1 uitzondering op het in gang zetten:
o Slachtoffer kan dit ook door een klacht met burgerlijke partijstelling in te dienen en
zo de rechter dwingen een vooronderzoek op te starten
 Deze is niet gericht op bestraffing, maar op bekomen van schadevergoeding

d. het OM neemt het initiatief tot de uitvoering van een uitgesproken straf

 OM moet straf doen uitvoeren
 Soms doet het dat niet, nu vaker ook kleinere straffen doen uitvoeren



3.3 Het slachtoffer

 Geen noodzakelijke partij in het strafproces (OM wel)
 Meerdere statuten:

Het slachtoffer in het algemeen Iedere persoon den zijn Recht op basiszorg mbt

, nabestaanden aan wie materiële, slachtofferonthaal +
morele of lichamelijke schade is eventueel beroep op
toegebracht ten gevolge van een slachtofferhulpfonds
misdrijf
Burgerlijke partij Slachtoffer dat zich inschrijft in een Zelfde rechten als
strafproces met bedoeling om tot Inverdenkinggestelde
vergoeding te komen voor schade. (inzage, onderzoekdaden
Gebeurt door verklaring voor vragen)
onderzoeksrechter of raadkamer
of vonnisrechter
Benadeelde Slachtoffer dat zich niet burgerlijke Krijgen en geven van info
partij stelt en dus geen partij is in (recht om te worden
het proces, maar wel verklaart ingelicht over verder
schade te hebben geleden. Legt verloop, recht om
verklaring af op het parket documenten toe te
voegen)


3.4 De rechters in het strafproces (4)
3.4.1 Onderzoeksrechters

= rechters die optreden tijdens het vooronderzoek

 gerechtelijk (voor) onderzoek (GEEN opsporingsonderzoek)
 leggen geen straffen op
 hebben enkel onderzoeksfunctie

3.4.2 Onderzoeksgerechten

Bestaan uit:

 raadkamer
o alleenzetelend rechter
 in beroep: kamer van inbeschuldigingstelling
o samengesteld uit 3 raadsheren

=> beide zetelen achter gesloten deuren

3.4.3 Vonnisrechters

= vonnisrechters = stellen eindoordeel in tweede fase van strafproces (zitting = openbaar)

Bestaan uit:

 politierechtbank
 correctionele rechtbank
 hof van assisen: 3 beroepsrechters + 12 lekenrechters (jury)
 ook strafkamer bij het hof van beroep




3.4.4 Strafuitvoeringsrechtbanken/strafuitvoeringsrechters