Samenvatting Hoofdstuk 11
11.1 Vaste en variabele kosten
Vaste kosten (constante kosten) onafhankelijk van bv. aantal gereden km.
Veranderen niet bij toe- of afname van de productieomvang.
Variabele kosten per stuk (v) afhankelijk van bv. aantal gereden km.
Veranderen als de productieomvang varieert.
Totale kosten (C): vaste kosten + variabele kosten
Gemengde kosten: gedeeltelijk variabele, gedeeltelijk vast (bv. energiekosten).
Proportionele variabele kosten: als kosten recht evenredig variëren met de omvang van de productie.
Per eenheid product blijven de variabele kosten gelijk.
Degressieve variabele kosten: kosten nemen verhoudingsgewijs minder sterk toe dan de productie.
(dalen hoe meer je produceert, over hoe meer producten je de kosten kunt delen).
- Kwantumkorting, betere efficiency (leereffect), etc.
Progressieve variabele kosten: kosten stijgen sneller dan de geproduceerde hoeveelheid (stijgen).
- Dure uitzendkrachten, overwerken etc.
Trapsgewijs variabele kosten: productiemiddelen zijn slecht beperkt deelbaar, maar op korte termijn in
de benodigde hoeveelheid kunnen worden ingezet. Bv. tot 4000 producten 1 container nodig, daarna 2.
Formule voor totale kosten (kostenfunctie): K = C + V / C + q x v
C = Vaste kosten
K = Totale kosten
V = Variabele kosten
v = variabele kosten per stuk
q = hoeveelheid
Relevant range: mogelijke productieomvang voor de komende periode, die bepaald wordt door de op de
korte termijn geldende capaciteitsgrenzen.
Afschrijvingskosten op balans vaste activa wordt minder.
Afschrijvingskosten op verlies/winst rekening.
11.2 Break-evenanalyse
Dekkingsbijdrage: verschil tussen de verkoopprijs en de variabele kosten per eenheid. Het is de marge
die overblijft per product voor het dekken van de constante kosten en eventueel voor het maken van winst.
Dekkingsbijdrage = omzet – (totale) variabele kosten
Dekkingsbijdrage per eenheid: verkoopprijs per eenheid – variabele kosten per eenheid
Vanuit dekkingsbijdrage moeten de vaste kosten nog gedekt worden wat je overhoudt is winst.
Dekkingsbijdrage gelijk aan vaste kosten = break- even
Dekkingsbijdrage = vaste kosten + winst
Omzet – (totale) variabele kosten = dekkingsbijdrage - (totale) vaste kosten = bedrijfsresultaat
(winst).
Break even geen winst en geen verlies = kosten gelijk aan opbrengsten. In balans.
Break even afzet: Vaste kosten per periode (C) : verkoopprijs per eenheid (p) – variabele kosten per
eenheid (v)
q=C:p–v
, Dekkingsbijdrage per eenheid (p-v) dient q keer behaald te worden om de constante kosten © te
dekken.
Elke behaalde dekkingsbijdrage boven dit aantal q is winst.
Afzet = aantal!
Break even omzet: breakeven afzet x verkoopprijs
BEomzet = C : p-v x p
BEomzet = C : dekkingsbijdrage% (dekkingsbijdrage% = % van de omzet voor dekking van
de vaste kosten en voor de winst)
o Bijdrage% = % van de omzet ter dekking van de vaste kosten (en de winst).
Veronderstellingen bij break-even
- Lineariteit van kosten en opbrengsten.
o Vaste verkoopprijs
o Proportioneel variabele kosten.
- Één soort product
o Anders verschilt de dekkingsbijdrage per product.
o Procentuele dekkingsbijdrage wel hetzelfde? Kan er wel een break-even omzet bepaald
worden.
- Productie = Afzet
o Productie gelijk aan afzet.
Gewenste winst (bij één product)
1. Aantal = (C + winst) : (p – v)
2. Omzet = dit aantal x p
Gewenste winst (bij veel verschillende producten)
1. Omzet = (C + winst) : (100% - x%)
2. Omzet = (C + winst) : dekkingsbijdrage%
Veiligheidsmarge: geeft aan hoe ver – in % - de afzet boven het breakeven-niveau ligt.
Huidige afzet – breakeven afzet : huidige afzet x 100%
Huidige omzet – breakeven omzet : huidige omzet x 100%
11.3 Hefboomwerking van de kostenstructuur
Profitvolumechart: geeft de samenhang weer tussen winst en bedrijfsdrukte (een winstlijn).
Hefboomwerking van de kostenstructuur (operating leverage) geeft aan in welke mate de winst
toeneemt bij een toename van de afzet.
Aflossingen zijn geen kosten.
Balans, winst- en verliesrekening (resultatenrekening), liquiditeitsoverzicht (cash flow)
Winst- en verlies rekening (resultatenrekening): kosten en opbrengsten
Balans: bezittingen (debit) en schulden (hoe de linkerkant gefinancierd is) (credit)
Liquiditeitsoverzicht: mutatie in de liquide middelen (ontvangen en uitgegeven) euro’s die zijn
weggegaan of bijgekomen
Ontvangst: echt het geld krijgen
Opbrengst: iets verkopen maar het geld nog niet ontvangen.
11.1 Vaste en variabele kosten
Vaste kosten (constante kosten) onafhankelijk van bv. aantal gereden km.
Veranderen niet bij toe- of afname van de productieomvang.
Variabele kosten per stuk (v) afhankelijk van bv. aantal gereden km.
Veranderen als de productieomvang varieert.
Totale kosten (C): vaste kosten + variabele kosten
Gemengde kosten: gedeeltelijk variabele, gedeeltelijk vast (bv. energiekosten).
Proportionele variabele kosten: als kosten recht evenredig variëren met de omvang van de productie.
Per eenheid product blijven de variabele kosten gelijk.
Degressieve variabele kosten: kosten nemen verhoudingsgewijs minder sterk toe dan de productie.
(dalen hoe meer je produceert, over hoe meer producten je de kosten kunt delen).
- Kwantumkorting, betere efficiency (leereffect), etc.
Progressieve variabele kosten: kosten stijgen sneller dan de geproduceerde hoeveelheid (stijgen).
- Dure uitzendkrachten, overwerken etc.
Trapsgewijs variabele kosten: productiemiddelen zijn slecht beperkt deelbaar, maar op korte termijn in
de benodigde hoeveelheid kunnen worden ingezet. Bv. tot 4000 producten 1 container nodig, daarna 2.
Formule voor totale kosten (kostenfunctie): K = C + V / C + q x v
C = Vaste kosten
K = Totale kosten
V = Variabele kosten
v = variabele kosten per stuk
q = hoeveelheid
Relevant range: mogelijke productieomvang voor de komende periode, die bepaald wordt door de op de
korte termijn geldende capaciteitsgrenzen.
Afschrijvingskosten op balans vaste activa wordt minder.
Afschrijvingskosten op verlies/winst rekening.
11.2 Break-evenanalyse
Dekkingsbijdrage: verschil tussen de verkoopprijs en de variabele kosten per eenheid. Het is de marge
die overblijft per product voor het dekken van de constante kosten en eventueel voor het maken van winst.
Dekkingsbijdrage = omzet – (totale) variabele kosten
Dekkingsbijdrage per eenheid: verkoopprijs per eenheid – variabele kosten per eenheid
Vanuit dekkingsbijdrage moeten de vaste kosten nog gedekt worden wat je overhoudt is winst.
Dekkingsbijdrage gelijk aan vaste kosten = break- even
Dekkingsbijdrage = vaste kosten + winst
Omzet – (totale) variabele kosten = dekkingsbijdrage - (totale) vaste kosten = bedrijfsresultaat
(winst).
Break even geen winst en geen verlies = kosten gelijk aan opbrengsten. In balans.
Break even afzet: Vaste kosten per periode (C) : verkoopprijs per eenheid (p) – variabele kosten per
eenheid (v)
q=C:p–v
, Dekkingsbijdrage per eenheid (p-v) dient q keer behaald te worden om de constante kosten © te
dekken.
Elke behaalde dekkingsbijdrage boven dit aantal q is winst.
Afzet = aantal!
Break even omzet: breakeven afzet x verkoopprijs
BEomzet = C : p-v x p
BEomzet = C : dekkingsbijdrage% (dekkingsbijdrage% = % van de omzet voor dekking van
de vaste kosten en voor de winst)
o Bijdrage% = % van de omzet ter dekking van de vaste kosten (en de winst).
Veronderstellingen bij break-even
- Lineariteit van kosten en opbrengsten.
o Vaste verkoopprijs
o Proportioneel variabele kosten.
- Één soort product
o Anders verschilt de dekkingsbijdrage per product.
o Procentuele dekkingsbijdrage wel hetzelfde? Kan er wel een break-even omzet bepaald
worden.
- Productie = Afzet
o Productie gelijk aan afzet.
Gewenste winst (bij één product)
1. Aantal = (C + winst) : (p – v)
2. Omzet = dit aantal x p
Gewenste winst (bij veel verschillende producten)
1. Omzet = (C + winst) : (100% - x%)
2. Omzet = (C + winst) : dekkingsbijdrage%
Veiligheidsmarge: geeft aan hoe ver – in % - de afzet boven het breakeven-niveau ligt.
Huidige afzet – breakeven afzet : huidige afzet x 100%
Huidige omzet – breakeven omzet : huidige omzet x 100%
11.3 Hefboomwerking van de kostenstructuur
Profitvolumechart: geeft de samenhang weer tussen winst en bedrijfsdrukte (een winstlijn).
Hefboomwerking van de kostenstructuur (operating leverage) geeft aan in welke mate de winst
toeneemt bij een toename van de afzet.
Aflossingen zijn geen kosten.
Balans, winst- en verliesrekening (resultatenrekening), liquiditeitsoverzicht (cash flow)
Winst- en verlies rekening (resultatenrekening): kosten en opbrengsten
Balans: bezittingen (debit) en schulden (hoe de linkerkant gefinancierd is) (credit)
Liquiditeitsoverzicht: mutatie in de liquide middelen (ontvangen en uitgegeven) euro’s die zijn
weggegaan of bijgekomen
Ontvangst: echt het geld krijgen
Opbrengst: iets verkopen maar het geld nog niet ontvangen.
