Hoofdstuk 1: Algemene pijlers van de communicatie
1. Inleiding
Interactie en communicatie zijn zeer belangrijke onderdelen van het
hulpverleningsproces. Het is pas door in interactie te gaan met de cliënt dat
verandering mogelijk gemaakt wordt.
Er staan drie begrippen voorop: empathie, respect en echtheid.
Bij het opbouwen van een ondersteuningsproces vertrekken we vanuit twee kaders/
- Individueel handelingsplan: vind je in de beeldvorming en de concrete
ondersteuningsvraag van de cliënt.
- Het hulpverleningskader: gat meestal terug op een aantal psychologische en
therapeutische modellen.
Deze kaders bepalen in belangrijke mate de perspectieven van de hulpverlener.
2. Verstoorde relatie tussen cliënt en samenleving weer op gang
brengen
In de ondersteuning van de cliënt zijn steeds verschillende partijen aanwezig. We
noemen dit het cliëntsysteem bestaande uit de cliënt en zijn persoonlijke netwerk,
evenals zijn professioneel netwerk waaronder de hulpverlener en tenslotte de
samenleving. Deze drie elementen kunnen we niet los van elkaar zien maar in
interactie. Verandert er iets bij het ene, dan heeft dit een effect op beide overige
elementen.
We moeten uitgaan van een systeemtheoretisch uitgangspunt. Hierbij zijn we ons
bewust van het heel sterke verband tussen de cliënt zijn context. De cliënt is heel de
tijd in interactie met de hulpverlener en/of de maatschappij.
We moeten rekening houden met de referentiekaders, dit zijn de sociale constructies
die weergeven wat de samenleving verwacht van een individu.
In de hulpverlening is het meestal zo dat er tussen de cliënt en de samenleving een
breuk is ontstaan. De hulpverlener tracht te communicatie tussen beide weer op
gang te brengen. Je kan namelijk niet enkel de cliënt veranderen, maar je moet ook
de context in rekening brengen. Dit wordt dialoog gestuurde hulpverlening genoemd,
maar om die dialoog te bereiken dient de hulpverlener over voldoende vaardigheden
te beschikken.
3. Basishouding van de hulpverlener
In de client-centered therapie ging men uit van de groei van mensen waarbij mensen
naar groei streven aar daarin ondersteund moeten worden. Wij willen de groei
bewerkstellen en om dit te kunnen doen zijn drie elementen belangrijk: empathie,
echtheid en respect.
1