Samenvatting - Begeleiding van onderwijsloopbaan & keuzeprocessen

Begeleiding van onderwijsloopbaan en
keuzeprocessen
Deel 1: 7 hoorcolleges
Deel 2: Opdracht: wegwijs in het onderwijs
 Grondige kennis onderwijslandschap (structuur, onderwijsaanbod, regelgeving)
 Toepassen in concrete situaties (individuele OLB-vragen in de prakrijk)
 4 werkcolleges in PC-klas
Examen 19/05 = buiten examenperiode
 Wegwijs in het onderwijs: open boek (4/20)
 Wegwijs in het onderwijs: gesloten boek (4/20)
o Op basis van lijst met vragen
o Voor 15 juli aanvragen voor deelpunt over te zetten naar volgende examenperiode
 Overzicht krijgen van het OW + gebruik online tools en databanken + regelgeving en beleid →
bepaald de overstappen die je wel en niet mag maken
o 21/04, 28/04, 05/05, 12/05 (VHI 02.23)

Examen 14 juni, 8:00
 Deel 1: schriftelijk examen met open vragen (12/20)
o 1 integratievraag + kennis- ,inzichts-, toepassingsvragen
 Integratievraag: toepassing theorie op praktijk/methodiek/actueel debat
 Pas theoretische kennis toe op krantenartikel,…
o Sommige teksten open boek → zal duidelijk aangegeven worden
 Leerstof: samenvatting + teksten leren + sommige teksten openboek meenemen

Voor wie relevant?
 Externe leerlingenbegeleiding (CLB)
 Onderwijs en interne leerlingenbegeleiding
 Studieloopbaanbegeleiding HO
 Loopbaanbegeleiding volwassenen → zelfde theoretische invalshoeken
Eintermen 1e graad SO: Ontwikkelen van loopbaancompetenties


Open boek: 2 empirische artikelen: linken aan theorie
 bv. Op welke wijze ondersteunen resultaten theorie van Holland?
 Wordt Hollands hypothese dat xxx ondersteund door dit onderzoek?
 Leg uit waarom wel/niet.



Inhoudstafel
1. Onderwijsloopbaanbegeleiding: actuele thematiek........................................................................................3
2. Studie- en loopbaankeuzes: Theoretische invalshoeken.................................................................................3
2.1. Matchbenadering.....................................................................................................................................3
2.1.1. Klassieke theorie van beroepsgeschiktheid.......................................................................................3
2.1.2. Kanttekeningen bij matchingbenadering...........................................................................................5
2.1.3. Implicaties voor begeleiding..............................................................................................................5
2.1.4. Theorie van Holland (RIASOC model)................................................................................................5
2.1.5. Kwaliteit van keuze/matchingproces: 4 criteria................................................................................6
2.1.6. Empirische evidentie voor types en structuur...................................................................................7
2.1.7. Implicaties loopbaanbegeleiding.......................................................................................................8

,2.2. Ontwikkelingspsychologische benadering................................................................................................8
2.2.1. Ontwikkelingspsychologische theorieën met betrekking tot studie- en beroepskeuzes.................10
2.3. Besliskundige benadering.......................................................................................................................14
2.3.1. 3 soorten modellen.........................................................................................................................14
2.3.2. Keuzetaken bij overgang hoger onderwijs.......................................................................................16
2.3.3. Keuzetaken bij overgang 2e graad SO..............................................................................................18
2.3.4. Implicaties model keuzeraken voor studiebegeleiding....................................................................19
2.4. Sociaal cognitieve benadering................................................................................................................19
2.4.1. Social Cognitive Career Theory (SCCT, Lent, Brown & Hackett, 1994).............................................19
2.4.2. Empirisch onderzoek.......................................................................................................................21
2.4.3. SCCT: keuzebegeleiding...................................................................................................................22
2.5. Maatschappelijke benadering................................................................................................................23
2.5.1. Maatschappelijke factoren die studie en beroepskeuze mee bepalen............................................23
2.5.2. Welke processen verklaren consistentie in beroepen tussen ouder en kind? (Lawson, 2018)........24
2.5.3. 6 verklarende mechanismen...........................................................................................................24
2.5.4. Voorbeeldvragen.............................................................................................................................24
2.5.5. Kernideeën van modellen/verklaringsmechnismen adhv figuur 2..................................................24

, 1. Onderwijsloopbaanbegeleiding: actuele thematiek
Beleidsnota onderwijs 2019-2024

Doel: studie-efficiency verhogen in het HO

Eikingproeven in te richten bij de instap bij
opleidingen in HO

Studiekeuzeproces te versterken




Talentcenter: studie oriëntering in SO versterken, gaat vaak om waterval-effect → hierop inwerken op de
oriëntering → terug buiten de school nu

Algemene aanname: veel problemen kunnen voorkomen worden door goede studiekeuze

 Wat is een goede studiekeuze?
o Beantwoorden vanuit verschillende theoretische benaderingen van (studie)loopbaankeuzes
o Hoe we dit moeten ondersteunen verschilt voor de verschillende benaderingen

2. Studie- en loopbaankeuzes: Theoretische invalshoeken
5 benaderinswijzen

Algemene uitleg Probleem Keuzebegeleiding
Matching- benadering Afstemming tussen Foute/weinig informatie (objectieve) informatie
persoon en zorgt voor geven
studie/beroep matchingsproblemen
Ontwikkelings- Dynamisch besluit- Wijze van Ondersteunen proces,
psychologische vormingsproces (geen besluitvorming kwaliteitsvol verloop,
benadering momentopname) (te laat, te snel) ongeacht resultaat
Besliskundige Continu proces, Algemene Vroege educatieve
benadering gebonden aan identiteitscrisis projecten, versterken
persoonsontwikkeling loopbaancompetenties
Sociaal-cognitieve Niet alleen Niet alleen subjectieve, Emancipatorisch:
benadering intrapsychisch, ook breder kijken bij bewust zijn van dit
maatschappelijke ontevreden met richting probleem en proberen
factoren (SES, gender) overkomen
Maatschappelijke Gevolg van cognities als Problemen gerelateerd Bewust maken van
benadering gevolg van persoons- en aan inaccurate barrières en minder van
omgevingsfactoren cognities, barrières uit invloed laten zijn
omgeving


2.1. Matchbenadering
Afstemming tussen: (1) kenmerken van persoon en (2) kenmerken van studie/beroep leiden tot succes en
satisfactie in de loopbaan

2.1.1. Klassieke theorie van beroepsgeschiktheid
= oudste benadering, maar nogsteeds zeer actueel

 Frank Persons (1909)
 Goede keuze werd gemaakt op basis van