Biologie
H8: Cell membranes
Inhoudsopgave
1. Leven aan de rand........................................................................................................................................................................1
1 Cellulaire membranen zijn vloeibare mozaïeken van lipiden en eiwitten................................................................................2
1. De vloeibaarheid van membranen...............................................................................................................................................2
2. Evolutie van verschillen in membraanlipidensamenstelling........................................................................................................2
3. Membraan-eiwitten en hun functies............................................................................................................................................2
4. De rol van membraankarbohydraten in cel-celherkenning.........................................................................................................3
5. Synthese en kantigheid van membranen.....................................................................................................................................3
2 Membraanstructuur resulteert in selectieve permeabiliteit................................................................................................... 4
1. De doordringbaarheid van de lipide bilaag..................................................................................................................................4
2. Transport Eiwitten........................................................................................................................................................................4
3 Passief transport is diffusie van een stof over een membraan zonder E-investering...............................................................4
1. Effecten van osmose op de waterhuishouding............................................................................................................................4
2. Waterbalans van cellen zonder celwanden.................................................................................................................................4
3. Waterbalans van cellen met celwanden......................................................................................................................................5
4. Gefaciliteerde Diffusie: Passief transport geholpen door proteïnen............................................................................................5
4 Actief transport gebruikt E om oplosmiddelen tegen hun gradiënten in te verplaatsen..........................................................5
1. De behoefte aan E in actief transport..........................................................................................................................................5
2. Hoe ionenpompen het membraanpotentiaal in stand houden...................................................................................................6
3. Cotransport: Gekoppeld Transport door een Membraan Eiwit...................................................................................................6
5 Bulktransport over het plasmamembraan gebeurt door exocytose en endocytose................................................................6
1. Exocytose......................................................................................................................................................................................7
2. Endocytose...................................................................................................................................................................................7
1. Leven aan de rand
Plasmamembraan scheidt cel en omgeving
selectieve doorlaatbaarheid (Meestal geregeld door transportproteïnen)
,1 Cellulaire membranen zijn vloeibare mozaïeken van lipiden en
eiwitten
Fosfolipiden = belangrijkste vet
= amfipatisch (hydrofiel & hydrofoob)
Membraan = mosaïc van proteïnen in een vloeibare fosfolipide dubbellaag
Proteïnen niet random!!
1. De vloeibaarheid van membranen
Lipiden kunnen bijna allemaal bewegen (zelden flip flops), sommige eiwitten kunnen ook bewegen
Temperatuur: kan fase van membraan veranderen (koudvast) niet goed (functionneert slechter)
Cholesterol effect op membraanvloeibaarheid (dierlijke cellen)
warm (+/- 37°C): remt beweging van fosfolipiden
koel: vloeibaarheid in stand door dichte pakking te voorkomen
2. Evolutie van verschillen in membraanlipidensamenstelling
Variaties in de lipidensamenstelling blijkt aanpassing aan specifieke milieuomstandigheden
Organismen levend in temperatuurschommelingen Vermogen lipidensamenstelling veranderen
3. Membraan-eiwitten en hun functies
, Opbouw: fosfolipiden & proteinen
Functie: vooral bepaald door eiwitten
Perifere eiwitten: gebonden aan oppervlak van membraan
Integrale eiwitten: steekt door hydrofobe kern
o Transmembraan-eiwitten = Integrale eiwitten die membraan overspannen
Hydrofobe gebieden van integraal eiwit: 1/meer stroken apolaire aminozuren
(opgerold -> α-spiralen)
Verschillende functies van membranen op celoppervlaktes:
o Transport Meestal via eiwitten
o Enzymatische activiteit perifere & intergale eiwitten
o Signaaltransductie doorgeven van signalen komt van de buitenkant van de cel
o Cel-cel herkenning cellen herkennen mekaar
o Intercellulaire verbinding bv: gap junctions, desmosomen, tight junctions
o Aanhechting aan het cytoskelet & ECM integrines maken contact met cytoskelt & ECM
Cel-opp proteïnen zijn belangrijk in de medische wereld (vb HIV)
4. De rol van membraankarbohydraten in cel-celherkenning
Cellen herkennen elkaar door te binden aan moleculen (met koolhydraten) op extracellulaire opp van het
plasmamembraan
Kunnen covalent gebonden zijn aan lipiden (glycolipiden) maar vaker aan eiwitten (glycoproteïnen)
De koolhydraten variëren heel erg
5. Synthese en kantigheid van membranen
H8: Cell membranes
Inhoudsopgave
1. Leven aan de rand........................................................................................................................................................................1
1 Cellulaire membranen zijn vloeibare mozaïeken van lipiden en eiwitten................................................................................2
1. De vloeibaarheid van membranen...............................................................................................................................................2
2. Evolutie van verschillen in membraanlipidensamenstelling........................................................................................................2
3. Membraan-eiwitten en hun functies............................................................................................................................................2
4. De rol van membraankarbohydraten in cel-celherkenning.........................................................................................................3
5. Synthese en kantigheid van membranen.....................................................................................................................................3
2 Membraanstructuur resulteert in selectieve permeabiliteit................................................................................................... 4
1. De doordringbaarheid van de lipide bilaag..................................................................................................................................4
2. Transport Eiwitten........................................................................................................................................................................4
3 Passief transport is diffusie van een stof over een membraan zonder E-investering...............................................................4
1. Effecten van osmose op de waterhuishouding............................................................................................................................4
2. Waterbalans van cellen zonder celwanden.................................................................................................................................4
3. Waterbalans van cellen met celwanden......................................................................................................................................5
4. Gefaciliteerde Diffusie: Passief transport geholpen door proteïnen............................................................................................5
4 Actief transport gebruikt E om oplosmiddelen tegen hun gradiënten in te verplaatsen..........................................................5
1. De behoefte aan E in actief transport..........................................................................................................................................5
2. Hoe ionenpompen het membraanpotentiaal in stand houden...................................................................................................6
3. Cotransport: Gekoppeld Transport door een Membraan Eiwit...................................................................................................6
5 Bulktransport over het plasmamembraan gebeurt door exocytose en endocytose................................................................6
1. Exocytose......................................................................................................................................................................................7
2. Endocytose...................................................................................................................................................................................7
1. Leven aan de rand
Plasmamembraan scheidt cel en omgeving
selectieve doorlaatbaarheid (Meestal geregeld door transportproteïnen)
,1 Cellulaire membranen zijn vloeibare mozaïeken van lipiden en
eiwitten
Fosfolipiden = belangrijkste vet
= amfipatisch (hydrofiel & hydrofoob)
Membraan = mosaïc van proteïnen in een vloeibare fosfolipide dubbellaag
Proteïnen niet random!!
1. De vloeibaarheid van membranen
Lipiden kunnen bijna allemaal bewegen (zelden flip flops), sommige eiwitten kunnen ook bewegen
Temperatuur: kan fase van membraan veranderen (koudvast) niet goed (functionneert slechter)
Cholesterol effect op membraanvloeibaarheid (dierlijke cellen)
warm (+/- 37°C): remt beweging van fosfolipiden
koel: vloeibaarheid in stand door dichte pakking te voorkomen
2. Evolutie van verschillen in membraanlipidensamenstelling
Variaties in de lipidensamenstelling blijkt aanpassing aan specifieke milieuomstandigheden
Organismen levend in temperatuurschommelingen Vermogen lipidensamenstelling veranderen
3. Membraan-eiwitten en hun functies
, Opbouw: fosfolipiden & proteinen
Functie: vooral bepaald door eiwitten
Perifere eiwitten: gebonden aan oppervlak van membraan
Integrale eiwitten: steekt door hydrofobe kern
o Transmembraan-eiwitten = Integrale eiwitten die membraan overspannen
Hydrofobe gebieden van integraal eiwit: 1/meer stroken apolaire aminozuren
(opgerold -> α-spiralen)
Verschillende functies van membranen op celoppervlaktes:
o Transport Meestal via eiwitten
o Enzymatische activiteit perifere & intergale eiwitten
o Signaaltransductie doorgeven van signalen komt van de buitenkant van de cel
o Cel-cel herkenning cellen herkennen mekaar
o Intercellulaire verbinding bv: gap junctions, desmosomen, tight junctions
o Aanhechting aan het cytoskelet & ECM integrines maken contact met cytoskelt & ECM
Cel-opp proteïnen zijn belangrijk in de medische wereld (vb HIV)
4. De rol van membraankarbohydraten in cel-celherkenning
Cellen herkennen elkaar door te binden aan moleculen (met koolhydraten) op extracellulaire opp van het
plasmamembraan
Kunnen covalent gebonden zijn aan lipiden (glycolipiden) maar vaker aan eiwitten (glycoproteïnen)
De koolhydraten variëren heel erg
5. Synthese en kantigheid van membranen