Samenvatting Financiële aspecten Bedrijfsopvolging (Minor Adviseur in het MKB)

Financiële aspecten bedrijfsoverdrachten (FABO)
Dit is een samenvatting met betrekking tot de lesstof en de MFAS-artikelen. Allereerst komen de
belangrijkste onderwerpen naar voren die in de colleges zijn behandeld. Vervolgens volgt een
samenvatting van het boek ‘Bedrijfsopvolging’ bijbehorend bij dit vak.

Wetten waar we mee te maken krijgen bij overdrachten van bedrijven:
 Allerlei verschillende belastingen, zoals: Inkomstenbelasting (box 1, 2 en 3)
Vennootschapsbelasting, Omzetbelasting, Overdrachtsbelasting, Dividendbelasting, Wet op
de loonbelasting (pensioenen/salaris DGA)
 Successiewet (bestaat uit erf- en schenkbelasting)
 Algemene wet inzake rijksbelastingen, Invorderingswet, Wet waardering onroerende zaken

Welke ondernemingsvormen kennen we en welke fiscale wetten horen hierbij?
 Inkomstenbelasting (IB)
o De inkomstenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen. Hieronder valt de
eenmanszaak, ZZP, vof en maatschap. Deze ondernemingsvormen vallen allemaal
onder de Inkomstenbelasting (IB).
 Vennootschapsbelasting (VPB)
o De vennootschapsbelasting wordt geheven van bedrijven of rechtspersonen.
Hieronder wordt een directe belasting geheven van de lichamen. Een besloten
vennootschap (bv) of naamloze vennootschap (nv) moet vennootschapsbelasting
betalen.
 Overdrachtsbelasting
o Overdrachtsbelasting wordt geheven bij de overdraging van onroerende goederen.

Inkomstenbelasting
Ondernemingsbegrip
Een onderneming is een duurzame organisatie die erop gericht is om met behulp van arbeid en
kapitaal deel te nemen aan het maatschappelijk productieproces met het oogmerk om winst te
maken.

Een ondernemer is een belastingplichtige die wordt verbonden aan de verplichtingen of
verbintenissen van een onderneming.

Inkomstenbelasting
In Nederland kennen we drie verschillende boxen:
1. In box 1 wordt het inkomen uit werk en woning berekend.
2. In box 2 wordt het inkomen uit aanmerkelijk belang berekend.
3. In box 3 wordt het inkomen uit sparen en beleggen berekend.

Over het inkomen uit box 1, 2 en 3 wordt inkomstenbelasting geheven. Het totaal van alle boxen is
het verschuldigde belastingbedrag.

,Box 1
In box 1 bereken je het belastbaar inkomen uit werk en woning. Een onderdeel van dit inkomen is de
winst uit onderneming.

De (belastbare) winst uit onderneming is het gezamenlijke bedrag van de winst die de
belastingplichtige als ondernemer geniet uit een of meerdere ondernemingen, verminderd met de
ondernemersaftrek en de MKB-winstvrijstelling.

De ondernemersaftrek bestaat uit enkele onderdelen:
 Zelfstandigenaftrek
 Startersaftrek
 Aftrek speur- en ontwikkelingswerk: Je krijgt aftrek als je ondernemer bent en je voldoet aan
het urencriterium. Daarnaast besteed je minimaal 500 uur aan speur- en ontwikkelingswerk.

,  Meewerkaftrek
 Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
 Stakingsaftrek

Het urencriterium is van toepassing wanneer een ondernemer per kalenderjaar minimaal 1.225 uren
besteedt aan de onderneming.

Zelfstandigenaftrek
Je krijgt zelfstandigenaftrek als je een ondernemer bent en je voldoet aan het urencriterium. Je krijgt
geen zelfstandigenaftrek over de winst die je hebt behaald als medegerechtigde.

Startersaftrek
De startersaftrek is een verhoging van de zelfstandigenaftrek. Je krijgt de startersaftrek maximaal 3
keer in de eerste 5 jaar dat je ondernemer bent. Daarbij gelden de volgende voorwaarden:
 Je hebt recht op zelfstandigenaftrek
 Je was in de afgelopen 5 jaar niet elk jaar ondernemer voor de inkomstenbelasting
 Je hebt de zelfstandigenaftrek in de afgelopen 5 jaar maximaal 2 keer gebruikt
 Er was in het kalenderjaar of in 1 van de 5 voorgaande jaren geen sprake van een
zogenoemde geruisloze terugkeer uit een bv

Wanneer je recht hebt op de startersaftrek, wordt het bedrag opgeteld bij het bedrag van de
zelfstandigenaftrek. Je mag dus niet kiezen om over een aangiftejaar bijvoorbeeld wel de
zelfstandigenaftrek te claimen, maar niet de startersaftrek.

Het kan zijn dat de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek bij elkaar hoger zijn dan de winst. Je hebt
dan een verlies. Je kan dit verrekenen met andere inkomsten uit werk en woning.

Meewerkaftrek
Je krijgt de meewerkaftrek als je aan alle volgende voorwaarden voldoet:
 Je bent ondernemer
 Je voldoet aan het urencriterium
 Je fiscale partner werkt 525 uren of meer zonder vergoeding in de onderneming, of de
vergoeding die je hiervoor betaalt is minder dan 5.000,-.

Stakingsaftrek
Wanneer je de hele onderneming hebt gestaakt, moet je belasting betalen over de stakingswinst. De
stakingswinst wordt verminderd met de stakingsaftrek. De aftrek is gelijk aan de stakingswinst, maar
is maximaal €3630. Je krijgt geen stakingsaftrek over de winst die je behaalt als medegerechtigde.

In bepaalde gevallen hoef je niet (geheel) fiscaal af te rekenen over de stakingswinst. Je kunt onder
voorwaarden gebruikmaken van een zogeheten doorschuiffaciliteit.

Bedrijfsopvolging en staking
De bedrijfsopvolging kan op verschillende manieren plaatsvinden, namelijk:
 Verkoop
 Schenking
 Huwelijkse voorwaarden  je wijzigt je huwelijkse voorwaarden, waardoor je de helft van
het bedrijf niet meer hebt.
 Overlijden
 Een combinatie van verkoop en schenking

, Staking is het niet langer drijven van een onderneming voor jouw rekening. Dat kan vele vormen
aannemen, ook gewoon ‘stoppen’ met de onderneming.

Je hebt verschillende vormen van staking:
 Liquidatie onderneming
 Overdracht onderneming
 Overlijden (fictie)
 Ontbinding huwelijk (fictie)
 Verplaatsing naar buitenland (fictie)
 Aangaan samenwerkingsverband
 Inbreng IB onderneming in BV

Staking en afrekenen
De stakingswinst is alle winst die behaald is met of bij het geheel of gedeeltelijk staken van een
onderneming. Over deze stakingswinst moet je afrekenen als je een onderneming staakt. De
stakingswinst bestaat uit de volgende drie onderdelen:
 Stille reserves A/P: het verschil in economische waarde en boekwaarde
 Fiscale reserves, zoals de herinvesteringsreserve, egalisatiereserve en oudedagsreserve
o Een herinvesteringsreserve ontstaat door de vervreemding van een bedrijfsmiddel
waarop je niet afschrijft, of waarop je in meer dan 10 jaar afschrijft.
o Een egalisatiereserve wordt gevormd voor kosten en lasten van de
bedrijfsuitoefening in dit boekjaar, die pas in de toekomst tot een piek in de uitgaven
leiden.
o De oudedagsreserve bestaat uit een deel van de winst die jaarlijks wordt
gereserveerd voor de oudedagsvoorziening van de ondernemer.
 Goodwill: Goodwill is de (onzichtbare) meerwaarde van een bedrijf.

De winst behaald met de staking betreft de winst die ontstaat door overdracht of liquidatie van de
onderneming. bij een overdracht bestaat de winst behaald met de staking uit de prijs die de
overnemer betaalt minus de boekwaarde van de activa en passiva.

Winst behaald bij de staking betreft enerzijds de vrijval van de opgenomen fiscale reserves en
anderzijds de verschuldigde desinvesteringsbijtelling.

Als je een Inkomstenbelasting-onderneming staakt, heb je enkele fiscale cadeautjes:
 Stakingsaftrek: een deel van je stakingswinst is vrijgesteld van belasting
 MKB-winstvijstelling: aftrekpost op de winst. Je krijgt deze vrijstelling als je ondernemer bent
 Stakingslijfrente aftrek: een deel van de stakingswinst gebruiken voor de betaling van
lijfrentepremies.

Als je een onderneming erft of geschonken krijgt, dan geldt de successiewet. Hierbij geldt ook een
fiscaal cadeau, namelijk de Bedrijfsopvolgingsfaciliteit of de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOF / BOR).
Deze faciliteit geldt alleen als je een minimale winst hebt van 1 miljoen euro.

In sommige gevallen is er wel sprake van staking, maar hoef je (nog) niet af te rekenen. Dit heet
doorschuiven. Dit kan bijvoorbeeld bij de volgende omstandigheden:
 Huwelijk
 Overlijden
 Overdragen aan werknemers of mede ondernemers
 Eigen BV