SOCIAALRECHT SAMENVATTING WEEK 1
Bronnen van het arbeidsrecht:
- Arbeidsovereenkomst (partijafspraak)
- CAO
- Overige wetten
- Gewoonte
- Redelijkheid en billijkheid
- Jurisprudentie
- Verdrag
- Boek 3 en 6 (algemene regels)
- Boek 7:610 BW
Dwingend recht= Wettelijke bepalingen waarvan niet mag worden afgeweken.
Art. 7:652 lid 8 BW
Driekwart- dwingend recht= Mag alleen afwijken als het is opgenomen in CAO.
Semi- dwingend recht= Mag alleen schriftelijk afwijken, dus in CAO of arbeidsovereenkomst.
Art. 7:628 lid 5 BW
Aanvullend recht= aanvullende werking op dwingend recht, omdat er in de
arbeidsovereenkomst niets is geregeld.
Vereisten arbeidsovereenkomst, art. 7:610 lid 1 BW:
1. (Persoonlijk) arbeid verrichten (7:659)
2. Tegen betaling van loon (werkgever moet loon betalen)
3. Gezagsverhouding tussen werknemer en werkgever (“in dienst van”)
4. Gedurende zekere tijd (jaarcontract)
5. Overeenkomst (!)
Belangrijke uitspraken:
Groen/Schoevers- arrest
- Wat hebben de partijen bedoeld?
- Wat hebben ze feitelijk gedaan?
Groen, verbonden aan Groen Belastingadviseurs C.V., geeft les bij onderwijsinstelling
Schoevers. Na een bepaalde tijd zegt Schoevers de overeenkomst op, maar daar is Groen
het niet mee eens. Groen zegt dat het niet mogelijk is de overeenkomst op te zeggen, omdat
er sprake is van een arbeidsovereenkomst tussen beide partijen. De Hoge Raad bevestigt
dat er moet worden gekeken naar de partijbedoeling en naar de feitelijke uitvoering van de
overeenkomst. Zo is er tussen Groen/Schoevers geen sprake van een gezagsverhouding,
wat wel één van de elementen van een arbeidsovereenkomst is.
Imam- arrest
- In hoeverre mag de werkgever instructies geven?
De imam is in dienst van een stichting voor onbepaalde tijd. De imam dient een
verzoekschrift in bij de kantonrechter en verzoekt de stichting te veroordelen zijn loon door te
betalen tot het moment dat zijn arbeidsovereenkomst rechtsgeldig is opgezegd. De stichting
dient een verweerschrift in en stelt dat geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, omdat
er geen gezagsverhouding is. De rechtbank oordeelt dat wel sprake is van een
,arbeidsovereenkomst. Dit omdat hij zich weliswaar moet houden aan de bepalingen in de
Koran, wat niet gezien kan worden als gezagsverhouding, maar dat hij zich ook tegenover de
stichting beschikbaar stelt om gedurende een aantal maanden per jaar werkzaamheden te
doen in de moskee.
Soorten arbeidsovereenkomsten, 2 smaken:
1. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, art. 7:667 lid 1 BW
Eindigt van rechtswege
- wanneer de tijd is verstreken van de overeenkomst
- of bij wet aangegeven
2. Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, art. 7:667 lid 6 BW
Eindigt in beginsel, niet van rechtswege
- actieve handeling van de werkgever nodig
Overeenkomst van aanneming van werk, art. 7:750-769 BW
- Werken met je handen, bv. horlogemaker, gebouwen bouwen etc.
- Maken, repareren, bewerken
- Werk van stoffelijke aard tot stand brengen en leveren
- Geen dienstbetrekking
- Tegen prijs in geld
Overeenkomst van opdracht, art. 7:400-413 BW
- Geen arbeidsovereenkomst (geen gezagsverhouding)
- Niet tot stand brengen van werk tot stoffelijke goederen
- Verrichten van dienst, voornamelijk: geestelijke aard, gericht op uiterlijke verzorging
of artistieke presentatie
Uitzendovereenkomst: flexibele contracten, art. 7:690 lid 1 BW
Driehoeksverhouding:
- Arbeidsovereenkomst tussen uitzendkracht en uitzendbureau
- Overeenkomst van opdracht tussen uitzendbureau en inlener (derde)
- De inlener legt een opdracht neer, vraag naar persoon
Belangrijke afwijkende bepalingen, ten nadele van uitzendkracht, art. 7:691 BW:
1. Contracten opstellen tot het voor onbepaalde tijd wordt
2. Uitzendbeding: einde inlening (einde ovk van rechtswege).
Beëindigt arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd per direct.
Socialezekerheidsrecht
Regelt: de rechten en plichten van de onzelfstandige beroepsbevolking
(werknemersverzekering en werkgeversverzekering).
Materieel gezagsverhouding= In de praktijk bestaat gezagsverhouding (teamleider stuurt
werknemers aan).
Formeel gezag criterium= loon/arbeidsvoorwaarden in overeenkomst.
Eindverantwoordelijkheid.
, WEEK 2
Bijzondere bedingen:
- Proeftijd
- Concurrentiebeding
- Relatie beding
- Geheimhoudingsbeding
- Boete beding
- Wijzigingsbeding
1. Proeftijd
Wat?
- gelegenheid elkaar beter leren kennen
- beide partijen kunnen per direct opzeggen
Waar?
- geldigheid proeftijd, 7:652
- ontslag tijdens proeftijd, 7:676
Wanneer?
- voor beide partijen gelijk, 7:652 lid 1
- schriftelijk, 7:652 lid 2
- correcte maximale duur, 7:652 lid 3, 4, 5.
2. Concurrentie beding
Wat?
- werknemer beperken na einde contract, om concurrerende activiteiten te ontplooien.
- met als doel: beschermen bedrijfsbelang werkgever.
Waar?
- vereisten concurrentie beding, 7:653 lid 1 en 2
- ontsnappingsroutes voor werknemers, 7:653 lid 3, 4, 5
Wanneer?
- meerderjarige werknemer, 7:653 lid 1b
- schriftelijk
- contract voor onbepaalde tijd
Contract voor bepaald tijd
a. Beding is noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen.
b. De noodzakelijkheid moet schriftelijk gemotiveerd bij het beding gevoegd worden.
Wanneer niet volledig?
- Bij tijdelijk contract, geen/onvoldoende motivering, zwaarwegend bedrijfsbelang.
Art. 7:653 lid 3 sub a BW
- Onbillijke benadeling/ te knellend voor werknemer.
Art. 7:653 lid 3 sub b BW
- Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten werkgever.
Art. 7:653 lid 4 BW
Bronnen van het arbeidsrecht:
- Arbeidsovereenkomst (partijafspraak)
- CAO
- Overige wetten
- Gewoonte
- Redelijkheid en billijkheid
- Jurisprudentie
- Verdrag
- Boek 3 en 6 (algemene regels)
- Boek 7:610 BW
Dwingend recht= Wettelijke bepalingen waarvan niet mag worden afgeweken.
Art. 7:652 lid 8 BW
Driekwart- dwingend recht= Mag alleen afwijken als het is opgenomen in CAO.
Semi- dwingend recht= Mag alleen schriftelijk afwijken, dus in CAO of arbeidsovereenkomst.
Art. 7:628 lid 5 BW
Aanvullend recht= aanvullende werking op dwingend recht, omdat er in de
arbeidsovereenkomst niets is geregeld.
Vereisten arbeidsovereenkomst, art. 7:610 lid 1 BW:
1. (Persoonlijk) arbeid verrichten (7:659)
2. Tegen betaling van loon (werkgever moet loon betalen)
3. Gezagsverhouding tussen werknemer en werkgever (“in dienst van”)
4. Gedurende zekere tijd (jaarcontract)
5. Overeenkomst (!)
Belangrijke uitspraken:
Groen/Schoevers- arrest
- Wat hebben de partijen bedoeld?
- Wat hebben ze feitelijk gedaan?
Groen, verbonden aan Groen Belastingadviseurs C.V., geeft les bij onderwijsinstelling
Schoevers. Na een bepaalde tijd zegt Schoevers de overeenkomst op, maar daar is Groen
het niet mee eens. Groen zegt dat het niet mogelijk is de overeenkomst op te zeggen, omdat
er sprake is van een arbeidsovereenkomst tussen beide partijen. De Hoge Raad bevestigt
dat er moet worden gekeken naar de partijbedoeling en naar de feitelijke uitvoering van de
overeenkomst. Zo is er tussen Groen/Schoevers geen sprake van een gezagsverhouding,
wat wel één van de elementen van een arbeidsovereenkomst is.
Imam- arrest
- In hoeverre mag de werkgever instructies geven?
De imam is in dienst van een stichting voor onbepaalde tijd. De imam dient een
verzoekschrift in bij de kantonrechter en verzoekt de stichting te veroordelen zijn loon door te
betalen tot het moment dat zijn arbeidsovereenkomst rechtsgeldig is opgezegd. De stichting
dient een verweerschrift in en stelt dat geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, omdat
er geen gezagsverhouding is. De rechtbank oordeelt dat wel sprake is van een
,arbeidsovereenkomst. Dit omdat hij zich weliswaar moet houden aan de bepalingen in de
Koran, wat niet gezien kan worden als gezagsverhouding, maar dat hij zich ook tegenover de
stichting beschikbaar stelt om gedurende een aantal maanden per jaar werkzaamheden te
doen in de moskee.
Soorten arbeidsovereenkomsten, 2 smaken:
1. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, art. 7:667 lid 1 BW
Eindigt van rechtswege
- wanneer de tijd is verstreken van de overeenkomst
- of bij wet aangegeven
2. Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, art. 7:667 lid 6 BW
Eindigt in beginsel, niet van rechtswege
- actieve handeling van de werkgever nodig
Overeenkomst van aanneming van werk, art. 7:750-769 BW
- Werken met je handen, bv. horlogemaker, gebouwen bouwen etc.
- Maken, repareren, bewerken
- Werk van stoffelijke aard tot stand brengen en leveren
- Geen dienstbetrekking
- Tegen prijs in geld
Overeenkomst van opdracht, art. 7:400-413 BW
- Geen arbeidsovereenkomst (geen gezagsverhouding)
- Niet tot stand brengen van werk tot stoffelijke goederen
- Verrichten van dienst, voornamelijk: geestelijke aard, gericht op uiterlijke verzorging
of artistieke presentatie
Uitzendovereenkomst: flexibele contracten, art. 7:690 lid 1 BW
Driehoeksverhouding:
- Arbeidsovereenkomst tussen uitzendkracht en uitzendbureau
- Overeenkomst van opdracht tussen uitzendbureau en inlener (derde)
- De inlener legt een opdracht neer, vraag naar persoon
Belangrijke afwijkende bepalingen, ten nadele van uitzendkracht, art. 7:691 BW:
1. Contracten opstellen tot het voor onbepaalde tijd wordt
2. Uitzendbeding: einde inlening (einde ovk van rechtswege).
Beëindigt arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd per direct.
Socialezekerheidsrecht
Regelt: de rechten en plichten van de onzelfstandige beroepsbevolking
(werknemersverzekering en werkgeversverzekering).
Materieel gezagsverhouding= In de praktijk bestaat gezagsverhouding (teamleider stuurt
werknemers aan).
Formeel gezag criterium= loon/arbeidsvoorwaarden in overeenkomst.
Eindverantwoordelijkheid.
, WEEK 2
Bijzondere bedingen:
- Proeftijd
- Concurrentiebeding
- Relatie beding
- Geheimhoudingsbeding
- Boete beding
- Wijzigingsbeding
1. Proeftijd
Wat?
- gelegenheid elkaar beter leren kennen
- beide partijen kunnen per direct opzeggen
Waar?
- geldigheid proeftijd, 7:652
- ontslag tijdens proeftijd, 7:676
Wanneer?
- voor beide partijen gelijk, 7:652 lid 1
- schriftelijk, 7:652 lid 2
- correcte maximale duur, 7:652 lid 3, 4, 5.
2. Concurrentie beding
Wat?
- werknemer beperken na einde contract, om concurrerende activiteiten te ontplooien.
- met als doel: beschermen bedrijfsbelang werkgever.
Waar?
- vereisten concurrentie beding, 7:653 lid 1 en 2
- ontsnappingsroutes voor werknemers, 7:653 lid 3, 4, 5
Wanneer?
- meerderjarige werknemer, 7:653 lid 1b
- schriftelijk
- contract voor onbepaalde tijd
Contract voor bepaald tijd
a. Beding is noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen.
b. De noodzakelijkheid moet schriftelijk gemotiveerd bij het beding gevoegd worden.
Wanneer niet volledig?
- Bij tijdelijk contract, geen/onvoldoende motivering, zwaarwegend bedrijfsbelang.
Art. 7:653 lid 3 sub a BW
- Onbillijke benadeling/ te knellend voor werknemer.
Art. 7:653 lid 3 sub b BW
- Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten werkgever.
Art. 7:653 lid 4 BW
