Pulsar
Hoofdstuk 13 - Straling
_____________________________________________________
§13.1 Straling in soorten
Ioniserende straling
De straling die warm aanvoelt, heet infrarode straling. Ultraviolette straling zorgt voor
de verkleuring van je huid. Teveel straling is schadelijk. In 1895 is de röntgenstraling
ontdekt. Röntgenstraling bestaat uit fotonen met een hogere energie dan uv-straling
en kan door stoffen heen waar zichtbaar licht en uv-straling niet door komen. Iets
later werd ontdekt dat er stoffen zijn die spontaan straling (kernstraling) uitzenden,
radioactieve stoffen. Dit verschijnsel heet radioactiviteit. Er zijn drie soorten
kernstraling: α -, β - en γ -straling. α -straling bestaat uit heliumkernen, β -straling
bestaat uit elektronen en γ -straling is elektromagnetische straling. Deze drie soorten
kernstraling kunnen allemaal ioniseren, ze zijn allemaal ioniserende stralingen. Er is
ook altijd natuurlijke achtergrondstraling aanwezig, afkomstig van de aarde en uit het
heelal. Al laatste is er nog kunstmatige straling, deze straling wordt in de
gezondheidszorg toegepast.
Straling in de gezondheidszorg
In het ziekenhuis vindt je veel toepassingen van straling. Met röntgenstraling kan
een röntgenopname worden gemaakt. Een CT-scan maakt een grote verzameling
röntgenopnames waarmee doorsnedes van een lichaam worden gemaakt die
gecombineerd worden tot een 3D-beeld. Een MRI-scanner beïnvloedt met een sterk
magneetveld het magneetveld van waterstofkernen. Een radiogolf zorgt ervoor dat
radio-fotonen uit het lichaam terugkomen. Hiermee kan een zeer nauwkeurig
3D-beeld worden gemaakt. Echografie maakt gebruik van ultrasone geluidsgolven
die in het lichaam weerkaatsen om een 2D- of 3D-beeld te maken.
Elke methode heeft zowel voor- als nadelen. Een MRI-scanner en een CT-scanner
lijken erg op elkaar. Beide kunnen ze "plakjes" uit je lichaam bekijken, een
driedimensionale afbeelding maken en ze maken beide gebruik van
elektromagnetische straling. Een MRI-scan heeft toch voordelen ten opzichte van
een CT-scan. Zo is de gebruikte straling niet schadelijk voor het menselijk lichaam
en met een MRI-scan is zacht weefsel beter te bekijken. Echoscopie heeft als
voordelen t.o.v. de MRI-scan dat er geen magneetveld gebruikt wordt en dat bv. een
pacemaker geen bezwaar is. Ook is het een stuk goedkoper. Dit laatste is ook een
voordeel van echoscopie t.o.v. een CT-scan. Daarnaast gebruikt echoscopie geen
ioniserende straling en kan het onbeperkt ingezet worden. Echoscopie lijkt nu de
beste optie maar het heeft ook nadelen. Hard weefsel zoals bot laat geen
geluidsgolven door en dus kunnen niet alle delen van het lichaam goed worden
bekeken. Daarnaast zijn de beelden lang niet zo scherp.
Hoofdstuk 13 - Straling
_____________________________________________________
§13.1 Straling in soorten
Ioniserende straling
De straling die warm aanvoelt, heet infrarode straling. Ultraviolette straling zorgt voor
de verkleuring van je huid. Teveel straling is schadelijk. In 1895 is de röntgenstraling
ontdekt. Röntgenstraling bestaat uit fotonen met een hogere energie dan uv-straling
en kan door stoffen heen waar zichtbaar licht en uv-straling niet door komen. Iets
later werd ontdekt dat er stoffen zijn die spontaan straling (kernstraling) uitzenden,
radioactieve stoffen. Dit verschijnsel heet radioactiviteit. Er zijn drie soorten
kernstraling: α -, β - en γ -straling. α -straling bestaat uit heliumkernen, β -straling
bestaat uit elektronen en γ -straling is elektromagnetische straling. Deze drie soorten
kernstraling kunnen allemaal ioniseren, ze zijn allemaal ioniserende stralingen. Er is
ook altijd natuurlijke achtergrondstraling aanwezig, afkomstig van de aarde en uit het
heelal. Al laatste is er nog kunstmatige straling, deze straling wordt in de
gezondheidszorg toegepast.
Straling in de gezondheidszorg
In het ziekenhuis vindt je veel toepassingen van straling. Met röntgenstraling kan
een röntgenopname worden gemaakt. Een CT-scan maakt een grote verzameling
röntgenopnames waarmee doorsnedes van een lichaam worden gemaakt die
gecombineerd worden tot een 3D-beeld. Een MRI-scanner beïnvloedt met een sterk
magneetveld het magneetveld van waterstofkernen. Een radiogolf zorgt ervoor dat
radio-fotonen uit het lichaam terugkomen. Hiermee kan een zeer nauwkeurig
3D-beeld worden gemaakt. Echografie maakt gebruik van ultrasone geluidsgolven
die in het lichaam weerkaatsen om een 2D- of 3D-beeld te maken.
Elke methode heeft zowel voor- als nadelen. Een MRI-scanner en een CT-scanner
lijken erg op elkaar. Beide kunnen ze "plakjes" uit je lichaam bekijken, een
driedimensionale afbeelding maken en ze maken beide gebruik van
elektromagnetische straling. Een MRI-scan heeft toch voordelen ten opzichte van
een CT-scan. Zo is de gebruikte straling niet schadelijk voor het menselijk lichaam
en met een MRI-scan is zacht weefsel beter te bekijken. Echoscopie heeft als
voordelen t.o.v. de MRI-scan dat er geen magneetveld gebruikt wordt en dat bv. een
pacemaker geen bezwaar is. Ook is het een stuk goedkoper. Dit laatste is ook een
voordeel van echoscopie t.o.v. een CT-scan. Daarnaast gebruikt echoscopie geen
ioniserende straling en kan het onbeperkt ingezet worden. Echoscopie lijkt nu de
beste optie maar het heeft ook nadelen. Hard weefsel zoals bot laat geen
geluidsgolven door en dus kunnen niet alle delen van het lichaam goed worden
bekeken. Daarnaast zijn de beelden lang niet zo scherp.
