samenvatting MK tentamen 2, VPK eerste jaars, boek farmacologie

Boek farmacologie

Hoofdstuk 7.3, Middelen voor de behandeling van stoornissen van het spijsverteringsstelsel



 Antacida
 Bevat aluminium- of magnesiumverbindingen die, doordat ze basisch zijn, de pH van de
maaginhoud verhogen  waardoor deze minder zuur wordt en als gevolg daarvan de
slokdarm minder geïrriteerd
 Alginaten worden vaak gecombineerd met antacida  ze vormen een beschermend laagje
op de maaginhoud, waardoor reflux vermindert en de slokdarm tegen het maagzuur wordt
beschermd
 Simeticon, een antischuimmiddel, wordt vaak gecombineerd met antacida om flatulentie
(winderigheid) te verminderen



 H2-receptorantagonisten
 Bv: cimetidine, famotidine, nizatidine en ranitidine
 Wordt gebruikt om gastro-oesfageale refluxziekte (GORZ), maagzweren en zweren in het
duodenum te behandelen
 Deze geneesmiddelen blokkeren H2-receptoren
 H2-receptorantagonisten blokkeren de H2-receptoren tegen het stimulerende effect van
histamine en verminderen de afgifte van zoutzuur



 Protonpompremmers
 Wordt gebruikt voor de behandeling van maagzweren, dyspepsie en GORZ
 Ook geïndiceerd voor gebruik in combinatie met antibacteriële geneesmiddelen bij de
eradicatie van Helicobacter pylori.
 Behoren geneesmiddelen zoals: esomeprazol, lansoprazol, omeprazol, pantoprazol en
rabeprazol
o Deze geneesmiddelen remmen irreversibel de protonpomp in de pariëtale cellen van
het slijmvlies en voorkomen dat waterstofionen in het lumen van de maag worden
gepompt, met als gevolg dat de vorming van zoutzuur wordt geremd
 Protonpompremmers (PPI’s) hopen zich op in de pariëtale cellen van het slijmvlies en
ondanks hun korte halfwaardetijd kunnen ze een aantal dagen effect hebben  dus ze
hebben een lange biologische halfwaardetijd
 Bijwerkingen: maagklachten, misselijkheid, na langere gebruik kans op breuken omdat er een
calciumabsorptie is, vitamine B12-spiegel bijhouden omdat er door een lagere pH waarde in de
maag er een grotere kans is op gastro-intestinale bacteriële infecties



 Middelen voor de behandeling van maagzweren
 Maagzweer (Ulcus pepticum) wordt gebruikt voor zweren in de maag (ulcus ventriculi) en
zweren in de 12vingerigedarm (ulcus duedeni)
 Irritatie van de maagwand kan ontstaan doordat NSAID’s de productie van prostaglandinen
remmen die voor het intact houden van het maagslijmvlies zorgen

,  Misoprostol is een prostaglandine-analoog dat helpt en door NSAID’s veroorzaakte ucleratie
te voorkomen
 Sucralfaat reageert met zoutzuur en vormt een beschermde barrière rond de ulcus
 Voor maagzweren als gevolg van een infectie met Helicobacter pylori wordt een behandeling
met antibacteriële middelen als axomicilline, calritromycine of metronidazol aanbevolen, in
combinatie met een protonpompremmer als omeprazol



 Middelen voor de behandeling van diarree
 Rehydratie (vooral bij kinderen) kan worden bewerkstelligd door ORS (oral dehydration salts)
 hiermee wordt het verlies aan zouten en water gecompenseerd
 Of het probleem door een bacterie wordt veroorzaakt, is lastig vast te stellen
 Er zijn geen geschikte antivirale geneesmiddelen beschikbaar als een virus de oorzaak is van
diarree
 In gevallen van een ongecompliceerde, acute diarree kunnen geneesmiddelen worden
gebruikt die de peristaltiek van de darmen verminderen
 Diarree heeft ook een functie: de veroorzaker van diarree wordt zo snel het lichaam
uitgewerkt
 Geneesmiddelen die de peristaltiek van de darmen verminderen, zijn hoofdzakelijk
gebaseerd op geneesmiddelen die obstipatie als bijwerking hebben
 daartoe horen bv: codeïnefosfaat, loperamidehydrochloride en morfine
o Opioïden staan bekent dat ze de obstipatie veroorzaken door de darmperistaltiek te
verminderen
o Door deze verminderde beweeglijkheid krijgt het darmkanaal meer tijd om water te
resorberen, met als gevolg dat de ontlasting minder vloeibaar wordt en de stoelgang
minder vaak plaatsvindt



 Middelen voor de behandeling van obstipatie
 Obstipatie houdt verband met een bepaalde levensstijl of met ziekten die niet rechtstreeks te
maken hebben met het maag-darmstelsel
 Daardoor zijn de eerste behandelingen vaak: levensstijl veranderen, veel bewegen,
voldoende drinken en een gezonde voeding
 Veel geneesmiddelen, zoals opioïden en antidepressiva, staan erom bekend dat ze obstipatie
veroorzaken, maar het is mogelijk niet praktisch of veilig om iemand medicatie op korte
termijn te veranderen
 Diuretica die door veel ouderen worden geslikt tegen hypertensie of hartfalen zijn vaak ook
de oorzaak van obstipatiekachten bij deze groep mensen
 Als een behandeling van geneesmiddelen de enige mogelijkheid is om obstipatie te
verlichten, zijn er 5 groepen laxerende middelen (laxantia):
1. Buikvormende laxeermiddel
- Preparaten die rijk zijn aan onoplosbare plantaardige cellulose
- Ze vergroten de hoeveelheid fecaal materiaal in het colon en stimuleren zo de
peristaltiek
- Tot deze groep behoren de geneesmiddelen zoals: methylcellulose, psyllium en
sterculiagom
- Belangrijk om hier veel bij te gaan drinken