Hoofdstuk 1 – cliëntenkaart/anamnese/hygiëne
Cliëntenkaart
Nauwkeurig registreren van de persoonsgegevens, medische geschiedenis, klachten van
de cliënt, het voetonderzoek, het maken van blauwdrukken. Deze gegevens heb je nodig om
te kunnen rapporteren, overleggen en/of doorverwijzen naar andere collega’s.
- Personalia: noteren van NAW-gegevens (ook huisarts).
- Medische voorgeschiedenis: doorgemaakte ziekten, allergieën, intoleranties,
medicatie.
- Voetonderzoek: die cliënt zit in de behandelstoel met blote voeten en je gaat KIJKEN:
o Bloedvatafwijkingen
o Oedeem
o Huidafwijkingen
o Contra-indicaties
o Conditie van de nagels
o Nagelafwijkingen
o Eelt
o Likdoorns
o Wratten
o Blaren
o Huiddefecten
o Wonden
Ook onderzoek je op de beweeglijkheid van de voet:
o Actieve en passieve beweeglijkheid
o Hypermobiele voet
o Rigiditeit/stijfheid (mate van rigiditeit en mate herstel voetbogen)
- Technieken: inspecteren en palperen met de handen voor het opsporen van
pijnpunten.
- Behandelplan: je noteert naar aanleiding van de anamnese welke werkzaamheden
uitgevoerd gaan worden, welke adviezen je geeft, aanschaf schoeisel, etc. Schoeisel
inspecteren door het kijken naar:
o Pasvorm
o Lengte
o Breedte
o Neushoogte
o Teensprong
o Balomvang
o Hakhoogte
Ook noteer je welke problemen je bent tegen gekomen tijdens de voetverzorging en
hoe je deze hebt opgelost.
1
,Hygiëne
Algemene hygiëne
Hierbij behoren alle hygiënische maatregelen in de meest ruime zin:
- De zorg van de overheid voor ruimte en zindelijke woningen
- Afvalverwerking
- Ongediertebestrijding
- Controle op kwaliteit van de voedings- en geneesmiddelen
- Toereikende kleding
- Stress door oneigen factoren, zoals het beroep
- Trillingen door apparatuur veroorzaakt
- Lucht en- bodemvervuiling
- Geluidsoverlast
- Drinkwatervoorziening
Persoonlijke hygiëne
- Goede voeding
- Zindelijke kleding
- Regelmatig douchen/lichaamsverzorging
- Voldoende lichaamsbeweging
- Voldoende nachtrust
- Voldoende ontspanning
Bedrijfshygiëne
Bedrijven moeten zich houden aan de Arbo-wet en de Code van het voetverzorgingsbedrijf.
- Schone werkplek
- Schone werkkleding
- Hygiënisch werken
- Veilig apparatuur
Hygiënische maatregelen
Voor pedicure is hygiëne heel belangrijk en er zijn verschillende manieren om de
werkomgeving en de instrumenten schoon te maken: reinigen, desinfecteren en steriliseren.
Reinigen/detergeren Schoonmaken/wassen met een natte doek en zeep.
Ontsmetten/desinfecteren het zo veel mogelijk doden van micro-organismen zoals
bacteriën, schimmels en virussen om infecties te voorkomen. Desinfectiemiddel met een N-
nummer is voor instrumenten, met een RVG-nummer is voor de huid.
Steriliseren het doden van niet alleen alle micro-organismen, maar ook de sporen
hiervan. Dit gebeurt met een autoclaaf.
2
,Gezondheid en ziekte
- Ziektegeschiedenis en anamnese – de wijze waarop een ziekte begint, zich voortzet
en eindigt is het ziekteverloop. Een ziekte kan geleidelijk of plots beginnen, kort of
lang aanhouden en gelijkelijk of plots ophouden. Voor het vaststellen van een ziekte
en het opstellen van een behandelplan neemt men altijd een volledige anamnese af.
- Vaststellen van een ziekte/diagnose – om een goede diagnose te stellen, nemen we
een anamnese af. De anamnese is een onderzoek gesprek waarin je de klachten van
de cliënt en de voorgeschiedenis van de klachten in kaart probeert te brengen. Naar
aanleiding van een diagnose kan een behandeling of therapie beginnen en is een
voorspelling over de aandoening/ziekte baak mogelijk.
- Behandeling/therapie – uit de anamnese en het voetonderzoek kan een conclusie
worden getrokken; de diagnose. Aan de hand hiervan wordt een behandeling of
therapie ingesteld die tot doel heeft tot genezing en herstel.
- Prognose/genezingskans/verwachting – dit zijn de gegevens die men stelt aan de
hand van kennis en ervaring over mate van genezingskans of herstel en de duur van
de behandeling.
Verschillen tussen fysiologisch en pathologisch eelt
Fysiologisch eelt Een proces van aanmaak en afsterving van eelt in evenwicht bij een
normale voetstand. Het is dus een natuurlijke bescherming die niet ‘ziekmakend’ is; een
normale verdikking van de hoornlaag ter bescherming van het onderliggende weefsel.
Pathologisch eelt Een te veel aan eelt wat ontstaat op plaatsen waar een voortdurende
onnatuurlijke druk wordt uitgeoefend door bijvoorbeeld een onjuiste voet- of teenstand,
knellende schoenen, etc. Pathologisch eelt is ook wel ‘ziekmakend’ eelt.
Eelt met structuur/wrijving en draaiing Dit soort eelt ontstaat meestal door slecht
passend schoeisel.
Compact eelt Ontstaat door compressie (drukkracht) op de voet waarbij twee
verschillende krachten op eenzelfde plaats op elkaar inwerken. Bijvoorbeeld eelt onder de
kopjes van de middelvoetsbeentjes door druk en tegendruk (middenvoetsbeen/schoen)
door een afwijkende voetstand of afwijking in de voetstructuur.
3
, Hoofdstuk 2 - afwijkingen en aandoeningen
Orthopedie is de wetenschappelijke kennis verzameld van misvorming aan beenderen,
spieren en gewrichten en de verkrommingen van romp en ledematen van het menselijk
lichaam.
Aangeboren en verworven aandoeningen
Aangeboren aandoeningen:
- Primair aangeboren de oorzaak is erfelijk bepaald (door chromosomen van de
vader of moeder)
- Secundair aangeboren de aandoening ontstaat in de baarmoeder; de aanleg is
normaal maar er ontstaan afwijkingen tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder.
Bijvoorbeeld doordat de baarmoeder te nauw is, een verkeerde vorm heeft,
afknelling door de navelstreng te veel/weinig vruchtwater.
Verworven aandoeningen
- Primair verworven de aandoening ontstaat tijdens de geboorte. Bijvoorbeeld door
een beschadiging bij een kunstmatige verlossing (bijv. tangverlossing).
- Secundair verworven de aandoening ontstaat na de geboorte door verwondingen,
infectieziekten, houdingsafwijkingen, reuma, trauma’s, stofwisselingsziekten, etc.
De meeste afwijkingen aan de voet zijn secundair verworven ook al moet men bij sommige
afwijkingen rekening houden met aangeboren of erfelijke aanleg.
Aandoeningen van de wervelkolom
Hyperkyfose
= overmatige achterwaartse verkromming.
- Een abnormale achterwaartse kromming van het wervelkolom in het borst-
en bekkengebied, heiligbeengedeelte.
- Oorzaken: slappe houding, veranderingen in de tussenwervelschijven,
ouderdomskyfose, ziekte en zenuw- spieraandoening.
- Normale achterwaartse kromming: kyfose.
Het is vanaf de zijkant goed te herkennen aan iemands houding. Je ziet het hoofd
en de schouders niet recht boven de rug staan maar meer naar voren hangen.
4
Cliëntenkaart
Nauwkeurig registreren van de persoonsgegevens, medische geschiedenis, klachten van
de cliënt, het voetonderzoek, het maken van blauwdrukken. Deze gegevens heb je nodig om
te kunnen rapporteren, overleggen en/of doorverwijzen naar andere collega’s.
- Personalia: noteren van NAW-gegevens (ook huisarts).
- Medische voorgeschiedenis: doorgemaakte ziekten, allergieën, intoleranties,
medicatie.
- Voetonderzoek: die cliënt zit in de behandelstoel met blote voeten en je gaat KIJKEN:
o Bloedvatafwijkingen
o Oedeem
o Huidafwijkingen
o Contra-indicaties
o Conditie van de nagels
o Nagelafwijkingen
o Eelt
o Likdoorns
o Wratten
o Blaren
o Huiddefecten
o Wonden
Ook onderzoek je op de beweeglijkheid van de voet:
o Actieve en passieve beweeglijkheid
o Hypermobiele voet
o Rigiditeit/stijfheid (mate van rigiditeit en mate herstel voetbogen)
- Technieken: inspecteren en palperen met de handen voor het opsporen van
pijnpunten.
- Behandelplan: je noteert naar aanleiding van de anamnese welke werkzaamheden
uitgevoerd gaan worden, welke adviezen je geeft, aanschaf schoeisel, etc. Schoeisel
inspecteren door het kijken naar:
o Pasvorm
o Lengte
o Breedte
o Neushoogte
o Teensprong
o Balomvang
o Hakhoogte
Ook noteer je welke problemen je bent tegen gekomen tijdens de voetverzorging en
hoe je deze hebt opgelost.
1
,Hygiëne
Algemene hygiëne
Hierbij behoren alle hygiënische maatregelen in de meest ruime zin:
- De zorg van de overheid voor ruimte en zindelijke woningen
- Afvalverwerking
- Ongediertebestrijding
- Controle op kwaliteit van de voedings- en geneesmiddelen
- Toereikende kleding
- Stress door oneigen factoren, zoals het beroep
- Trillingen door apparatuur veroorzaakt
- Lucht en- bodemvervuiling
- Geluidsoverlast
- Drinkwatervoorziening
Persoonlijke hygiëne
- Goede voeding
- Zindelijke kleding
- Regelmatig douchen/lichaamsverzorging
- Voldoende lichaamsbeweging
- Voldoende nachtrust
- Voldoende ontspanning
Bedrijfshygiëne
Bedrijven moeten zich houden aan de Arbo-wet en de Code van het voetverzorgingsbedrijf.
- Schone werkplek
- Schone werkkleding
- Hygiënisch werken
- Veilig apparatuur
Hygiënische maatregelen
Voor pedicure is hygiëne heel belangrijk en er zijn verschillende manieren om de
werkomgeving en de instrumenten schoon te maken: reinigen, desinfecteren en steriliseren.
Reinigen/detergeren Schoonmaken/wassen met een natte doek en zeep.
Ontsmetten/desinfecteren het zo veel mogelijk doden van micro-organismen zoals
bacteriën, schimmels en virussen om infecties te voorkomen. Desinfectiemiddel met een N-
nummer is voor instrumenten, met een RVG-nummer is voor de huid.
Steriliseren het doden van niet alleen alle micro-organismen, maar ook de sporen
hiervan. Dit gebeurt met een autoclaaf.
2
,Gezondheid en ziekte
- Ziektegeschiedenis en anamnese – de wijze waarop een ziekte begint, zich voortzet
en eindigt is het ziekteverloop. Een ziekte kan geleidelijk of plots beginnen, kort of
lang aanhouden en gelijkelijk of plots ophouden. Voor het vaststellen van een ziekte
en het opstellen van een behandelplan neemt men altijd een volledige anamnese af.
- Vaststellen van een ziekte/diagnose – om een goede diagnose te stellen, nemen we
een anamnese af. De anamnese is een onderzoek gesprek waarin je de klachten van
de cliënt en de voorgeschiedenis van de klachten in kaart probeert te brengen. Naar
aanleiding van een diagnose kan een behandeling of therapie beginnen en is een
voorspelling over de aandoening/ziekte baak mogelijk.
- Behandeling/therapie – uit de anamnese en het voetonderzoek kan een conclusie
worden getrokken; de diagnose. Aan de hand hiervan wordt een behandeling of
therapie ingesteld die tot doel heeft tot genezing en herstel.
- Prognose/genezingskans/verwachting – dit zijn de gegevens die men stelt aan de
hand van kennis en ervaring over mate van genezingskans of herstel en de duur van
de behandeling.
Verschillen tussen fysiologisch en pathologisch eelt
Fysiologisch eelt Een proces van aanmaak en afsterving van eelt in evenwicht bij een
normale voetstand. Het is dus een natuurlijke bescherming die niet ‘ziekmakend’ is; een
normale verdikking van de hoornlaag ter bescherming van het onderliggende weefsel.
Pathologisch eelt Een te veel aan eelt wat ontstaat op plaatsen waar een voortdurende
onnatuurlijke druk wordt uitgeoefend door bijvoorbeeld een onjuiste voet- of teenstand,
knellende schoenen, etc. Pathologisch eelt is ook wel ‘ziekmakend’ eelt.
Eelt met structuur/wrijving en draaiing Dit soort eelt ontstaat meestal door slecht
passend schoeisel.
Compact eelt Ontstaat door compressie (drukkracht) op de voet waarbij twee
verschillende krachten op eenzelfde plaats op elkaar inwerken. Bijvoorbeeld eelt onder de
kopjes van de middelvoetsbeentjes door druk en tegendruk (middenvoetsbeen/schoen)
door een afwijkende voetstand of afwijking in de voetstructuur.
3
, Hoofdstuk 2 - afwijkingen en aandoeningen
Orthopedie is de wetenschappelijke kennis verzameld van misvorming aan beenderen,
spieren en gewrichten en de verkrommingen van romp en ledematen van het menselijk
lichaam.
Aangeboren en verworven aandoeningen
Aangeboren aandoeningen:
- Primair aangeboren de oorzaak is erfelijk bepaald (door chromosomen van de
vader of moeder)
- Secundair aangeboren de aandoening ontstaat in de baarmoeder; de aanleg is
normaal maar er ontstaan afwijkingen tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder.
Bijvoorbeeld doordat de baarmoeder te nauw is, een verkeerde vorm heeft,
afknelling door de navelstreng te veel/weinig vruchtwater.
Verworven aandoeningen
- Primair verworven de aandoening ontstaat tijdens de geboorte. Bijvoorbeeld door
een beschadiging bij een kunstmatige verlossing (bijv. tangverlossing).
- Secundair verworven de aandoening ontstaat na de geboorte door verwondingen,
infectieziekten, houdingsafwijkingen, reuma, trauma’s, stofwisselingsziekten, etc.
De meeste afwijkingen aan de voet zijn secundair verworven ook al moet men bij sommige
afwijkingen rekening houden met aangeboren of erfelijke aanleg.
Aandoeningen van de wervelkolom
Hyperkyfose
= overmatige achterwaartse verkromming.
- Een abnormale achterwaartse kromming van het wervelkolom in het borst-
en bekkengebied, heiligbeengedeelte.
- Oorzaken: slappe houding, veranderingen in de tussenwervelschijven,
ouderdomskyfose, ziekte en zenuw- spieraandoening.
- Normale achterwaartse kromming: kyfose.
Het is vanaf de zijkant goed te herkennen aan iemands houding. Je ziet het hoofd
en de schouders niet recht boven de rug staan maar meer naar voren hangen.
4
