Structuur – Laurens Luyten
1.1 Structuur als denkkader voor architecturale lezing
Begrip structuur begrijpen
Structuur bepaals mee de beleving van architecturale ruimte
Tectonics/tektoniek Godfried Samper 1970
- Stereotonics aarde werk
- Tectonics = lichte structuur: vakwerk of skeletstructuur
Tekton = bouwer timmerman
Arkitekton = meesterbouwer, architect
Tektoniek kijkt naar Relatie tussen het maken van de architectuur, materialisatie en
beleving
Primitieve hut van Laugier
Vitruvius en zijn
Drie eigenschappen van architectuur
- Schoonheid (= Venustas)
- Stevigheid (= Firmitas)
- Functionaliteit (= Utilitas)
Takken en bomen verbinden – dak creeren – architectuur maken
Wat je maakt en hoe je het maakt: Beleving ervan belangrijk
Griekse tempel
Beleving gelinkt aan constructie
Er is geen tussenlaag: tussen wat je ziet en hoe het gebouwd is
Manier van maken kolommen bepaalt de beleving ervan
Pantheon
Beleving bepaald door constructie
Koepel lichter door kasetten
Kolommen maken het mogelijk om constructie te dragen, ook betreden van ruimte
Na val van Romeinse Rijk, heel lang geduurd voor er weer grote overspanningen gemaakt
werden
Romaanse kerk Abbey Church: overspanning kleiner
Ribben lijken de krachten af te leiden naar de kolommen, de vorm vertelt een structureel
verhaal
Gotische kathedraal: Notre-Dame
Structuur nog meer geaccentueerd
Ribben lijken de gewelven te dragen en weer te geleiden naar kolommen
Kleur licht, kwaliteit, maar ook structuur in gebouw wordt gelezen
Doorsnede kerk
,Toont hoe de lasten in de gewelven, steunberen en kolommen naar de grond gaan
Vorm van de kerk is dus bepaald door structuur van gebouw
Winchester Cathedral
Grote hoeveelheid ribben aangebracht in gewelf
= de structurele werking en ruimtelijke beleving
Barok kerk Rome
Kolommen van pleister en versieringen
Hierachter zit een muur die de gewichten draagt
Dus zijn geen dragende elementen maar structurele lezing van de ruimte
Vienna
Beleving voorrang op structuur
Structurele lezeing los van dragende structuur
Kolommen die niet dragen
Drukbogen die niet volledig zijn
Gebruik van structurele vormen om een verhaal te vertellen: beleving creeeren
Viollet-le-Duc
Vormentaal uit gotiek, omzetten naar materiaal gietijzer
Vormentaal hanteren die structurele logica volgt
Le Corbusier
Structurele logica
Zware wanden: drager van dak
Hoog genoeg om de overspanning van dak dragen
Eerlijke relatie tussen beleving en structurele logica
Walt Disney Concert Hall – Frank Gehry
Papieren maquettes maakt zijn ontwerp
De vormen worden niet door construct logica
Meer sculpturele logica, moet mooi zijn
Inginieurs juiste structuur ontwerpen, moeten sculptuur van gebouw mogelijk maken
Contrast tussen structuur van gebouw en vormgeving die het gebouw gaat krijgen
Serptine Pavillion – Toyo Ito en Cecil Balmond
Start: constructie en structuur rekening gehouden
Constructie en beleving
Geen tussenlaag tussen structuur en beleving: geen gyproc geplaats om het mooi te
laten uitzien
Structurele logica leesbaar
Stalen platen aan elkaar gelast, die balken en kolommen vormen
Grid vormt de aanzet van het gebouw: sommige delen met stalen platen gevuld,
sommige met ramen
Structuur en beleving valt samen
Serptine Pavillion – Frank Gehry
, Structuurtaal kolommen (gewicht dragen) en balken (overspanning)
Vormgeving lijkt de structuur correct
Twist: elementen van hout zijn eigenlijk stalen balken met hout erover
Toch weer een tussenlaag tussen eigenlijke structuur en vormgeving
Maison Floirac – Cecil Balmond
Je denkt dat het gebouw zweeft,
Woning voor bouwheer met handicap
Informal: boekje hoe het gebouw gemaakt is door ingenieur Balmond
Doos zweven op een heuvel
Indeling van de woning
Elke massa wordt aangetrokken door aarde en naar beneden zal vallen, tenzij er andere
krachten dit tegenhouden
Onderzoekt verschillende vormen
Villa Savoye: doos die moet zweven, met kolommen
Het voelt niet alsof die zweeft want we kennen de typologie van de tafel op poten,
structuur snappen we
Goocheltruc om doos te laten zweven, met tafel experimenteren
- Tafel 4 poten, onder
- Poten vanonder de tafel halen en erbuiten zetten
- Onderaan en bovenaan de tafel ondersteunen
verzetten poten
boven en onderaan ondersteunen
- Ondersteuningen een trekker laten zijn ipv een kolom
balk die doos bovenaan draagt
ondersteund door betonnen koker (ronde koker)
En trekkabel
Zwaartepunt van de doos ligt links van de betonnen koker
1.1 Structuur als denkkader voor architecturale lezing
Begrip structuur begrijpen
Structuur bepaals mee de beleving van architecturale ruimte
Tectonics/tektoniek Godfried Samper 1970
- Stereotonics aarde werk
- Tectonics = lichte structuur: vakwerk of skeletstructuur
Tekton = bouwer timmerman
Arkitekton = meesterbouwer, architect
Tektoniek kijkt naar Relatie tussen het maken van de architectuur, materialisatie en
beleving
Primitieve hut van Laugier
Vitruvius en zijn
Drie eigenschappen van architectuur
- Schoonheid (= Venustas)
- Stevigheid (= Firmitas)
- Functionaliteit (= Utilitas)
Takken en bomen verbinden – dak creeren – architectuur maken
Wat je maakt en hoe je het maakt: Beleving ervan belangrijk
Griekse tempel
Beleving gelinkt aan constructie
Er is geen tussenlaag: tussen wat je ziet en hoe het gebouwd is
Manier van maken kolommen bepaalt de beleving ervan
Pantheon
Beleving bepaald door constructie
Koepel lichter door kasetten
Kolommen maken het mogelijk om constructie te dragen, ook betreden van ruimte
Na val van Romeinse Rijk, heel lang geduurd voor er weer grote overspanningen gemaakt
werden
Romaanse kerk Abbey Church: overspanning kleiner
Ribben lijken de krachten af te leiden naar de kolommen, de vorm vertelt een structureel
verhaal
Gotische kathedraal: Notre-Dame
Structuur nog meer geaccentueerd
Ribben lijken de gewelven te dragen en weer te geleiden naar kolommen
Kleur licht, kwaliteit, maar ook structuur in gebouw wordt gelezen
Doorsnede kerk
,Toont hoe de lasten in de gewelven, steunberen en kolommen naar de grond gaan
Vorm van de kerk is dus bepaald door structuur van gebouw
Winchester Cathedral
Grote hoeveelheid ribben aangebracht in gewelf
= de structurele werking en ruimtelijke beleving
Barok kerk Rome
Kolommen van pleister en versieringen
Hierachter zit een muur die de gewichten draagt
Dus zijn geen dragende elementen maar structurele lezing van de ruimte
Vienna
Beleving voorrang op structuur
Structurele lezeing los van dragende structuur
Kolommen die niet dragen
Drukbogen die niet volledig zijn
Gebruik van structurele vormen om een verhaal te vertellen: beleving creeeren
Viollet-le-Duc
Vormentaal uit gotiek, omzetten naar materiaal gietijzer
Vormentaal hanteren die structurele logica volgt
Le Corbusier
Structurele logica
Zware wanden: drager van dak
Hoog genoeg om de overspanning van dak dragen
Eerlijke relatie tussen beleving en structurele logica
Walt Disney Concert Hall – Frank Gehry
Papieren maquettes maakt zijn ontwerp
De vormen worden niet door construct logica
Meer sculpturele logica, moet mooi zijn
Inginieurs juiste structuur ontwerpen, moeten sculptuur van gebouw mogelijk maken
Contrast tussen structuur van gebouw en vormgeving die het gebouw gaat krijgen
Serptine Pavillion – Toyo Ito en Cecil Balmond
Start: constructie en structuur rekening gehouden
Constructie en beleving
Geen tussenlaag tussen structuur en beleving: geen gyproc geplaats om het mooi te
laten uitzien
Structurele logica leesbaar
Stalen platen aan elkaar gelast, die balken en kolommen vormen
Grid vormt de aanzet van het gebouw: sommige delen met stalen platen gevuld,
sommige met ramen
Structuur en beleving valt samen
Serptine Pavillion – Frank Gehry
, Structuurtaal kolommen (gewicht dragen) en balken (overspanning)
Vormgeving lijkt de structuur correct
Twist: elementen van hout zijn eigenlijk stalen balken met hout erover
Toch weer een tussenlaag tussen eigenlijke structuur en vormgeving
Maison Floirac – Cecil Balmond
Je denkt dat het gebouw zweeft,
Woning voor bouwheer met handicap
Informal: boekje hoe het gebouw gemaakt is door ingenieur Balmond
Doos zweven op een heuvel
Indeling van de woning
Elke massa wordt aangetrokken door aarde en naar beneden zal vallen, tenzij er andere
krachten dit tegenhouden
Onderzoekt verschillende vormen
Villa Savoye: doos die moet zweven, met kolommen
Het voelt niet alsof die zweeft want we kennen de typologie van de tafel op poten,
structuur snappen we
Goocheltruc om doos te laten zweven, met tafel experimenteren
- Tafel 4 poten, onder
- Poten vanonder de tafel halen en erbuiten zetten
- Onderaan en bovenaan de tafel ondersteunen
verzetten poten
boven en onderaan ondersteunen
- Ondersteuningen een trekker laten zijn ipv een kolom
balk die doos bovenaan draagt
ondersteund door betonnen koker (ronde koker)
En trekkabel
Zwaartepunt van de doos ligt links van de betonnen koker
