HUMANE WETENSCHAPPEN LES 3
BASIS VOOR DE LEZING
• Voortbouwend op Steven Vertovec en co
o Gebruikte het in 2007 om Londen te beschrijven
o Multi culturele samenleving was goed om westerse landen te beschrijven al vanaf de jaren 60
• Superdiversiteit: hoe migratie onze samenleving verandert (2013 en 2019)
• Atlas Superdiversiteit Vlaanderen (2022)
o Onderzoek voor departement omgeving, Vlaamse Overheid
• Supverdivers Vlaanderen, Geografie van een nieuwe realiteit
WAAROM HELPT HET CONCEPT SUPERDIVERSITEIT OM DE DEMOGRAFISCHE REALITEIT
TE BEGRIJPEN?
• Op driekwart halve eeuw van een samenleving met beperkte etnisch-culturele diversiteit naar een
immigratie-samenleving
• Superdiversiteit als resultaat
o Is meer dan een synoniem voor diversiteit of multiculturaliteit
o nieuwe fase in migratie & demografie
Term Steven Vertovec (2007)
o Diversifiëring in stroomversnelling na 1989
SUPERDIVERSITEIT: MIGRATIEGEDREVEN PROCESSEN VAN DIVERSIFIËRING IN DE VOLLEDIGE
SAMENLEVING
• Er verandert iets in de cijfers: drie dimensies:
o Kwantitatief: meer landgenoten met migratieachtergrond
evolutie naar majority-minority-steden,
maar ook in suburbane gebieden
o Kwalitatief: veranderende migratiepatronen maken de diversiteit meer divers
meer landen van herkomst, grotere meertaligheid, verschillende migratiemotieven
en verblijfsstatuten, groeiende verschillen in socio-economische positie, …
o (Omstreden) proces van normalisering: diversiteit is niet langer de uitzondering, maar wordt
de norm
KWANTITATIEF
FOCUS OP RUIMTELIJK IMAPCT: DE PROCESSEN VAN SUPERDIVERSIFIERING
• Inzicht in diversifiëringsprocessen
o Snelheid: Tempo van verandering, waarin plaatsen diverser worden
Overal is er diversiering maar de snelheid is zeer afhankelijk van plaats
o Schaal: Op welk niveau van diversiteit situeert een stad/gemeente/wijk zich?
o Spreiding: Wie gaat waar wonen? Welke dynamieken bepalen de spreidingspatronen?
Maar er komt ook wel meer diversiteit op andere plaatsen behalve de typische
• Spreidingsprocessen in beeld brengen, begrijpen & ruimtelijke + demografische impact inschatten
BRUSSEL EN VLAANDEREN ANNO 2024: NOG NOOIT ZO DIVERS
DIVERSITEIT GROEIT OVERAL
• Meeste delen zijn licht of wit gekleurd => veel homogene wijken
• Diversiteit vooral in Brussel, Antwerpen, Gent
• Ook grensmigratie => gemeenten op de grens, vaak fiscale vluchtelingen
• Probleem bij zo een kaart => geen evolutie (zie dia’s voor dynamische kaart)
1
, HUMANE WETENSCHAPPEN LES 3
EVOLUTIE NAAR MAJORITY-MINORITY CITIES
• Wereldsteden als New York, Sao Paolo, Toronto of Sydney zijn al lang ‘majority-minority cities’:
o steden waar de meerderheid van de bewoners uit een brede waaier van
minderheden bestaat.
o Steden waar de meerderheid van de bewoners een migratie achtergrond
heeft
o Steden waar een bevolkingsgroep nooit de meerderheid vormt
• Brussel, Antwerpen, Genk en… Vilvoorde
• Rotterdam, Amsterdam, Den Haag
• London, Birmingham, Frankfurt, Malmö, …
o => diversiteit als nieuwe norm
BRUSSEL: ÉÉN VD MEEST SUPERDIVERSE STEDEN TER WERELD => BRUSSEL
ANTWERPEN SINDS 2019 EEN MAJORITY MINORITY CITY
OOK GENK EN VILVOORDE MAJORITY MINORITY STEDEN
• Genk door de mijnen en Vilvoorde is deel van Brussel
2
BASIS VOOR DE LEZING
• Voortbouwend op Steven Vertovec en co
o Gebruikte het in 2007 om Londen te beschrijven
o Multi culturele samenleving was goed om westerse landen te beschrijven al vanaf de jaren 60
• Superdiversiteit: hoe migratie onze samenleving verandert (2013 en 2019)
• Atlas Superdiversiteit Vlaanderen (2022)
o Onderzoek voor departement omgeving, Vlaamse Overheid
• Supverdivers Vlaanderen, Geografie van een nieuwe realiteit
WAAROM HELPT HET CONCEPT SUPERDIVERSITEIT OM DE DEMOGRAFISCHE REALITEIT
TE BEGRIJPEN?
• Op driekwart halve eeuw van een samenleving met beperkte etnisch-culturele diversiteit naar een
immigratie-samenleving
• Superdiversiteit als resultaat
o Is meer dan een synoniem voor diversiteit of multiculturaliteit
o nieuwe fase in migratie & demografie
Term Steven Vertovec (2007)
o Diversifiëring in stroomversnelling na 1989
SUPERDIVERSITEIT: MIGRATIEGEDREVEN PROCESSEN VAN DIVERSIFIËRING IN DE VOLLEDIGE
SAMENLEVING
• Er verandert iets in de cijfers: drie dimensies:
o Kwantitatief: meer landgenoten met migratieachtergrond
evolutie naar majority-minority-steden,
maar ook in suburbane gebieden
o Kwalitatief: veranderende migratiepatronen maken de diversiteit meer divers
meer landen van herkomst, grotere meertaligheid, verschillende migratiemotieven
en verblijfsstatuten, groeiende verschillen in socio-economische positie, …
o (Omstreden) proces van normalisering: diversiteit is niet langer de uitzondering, maar wordt
de norm
KWANTITATIEF
FOCUS OP RUIMTELIJK IMAPCT: DE PROCESSEN VAN SUPERDIVERSIFIERING
• Inzicht in diversifiëringsprocessen
o Snelheid: Tempo van verandering, waarin plaatsen diverser worden
Overal is er diversiering maar de snelheid is zeer afhankelijk van plaats
o Schaal: Op welk niveau van diversiteit situeert een stad/gemeente/wijk zich?
o Spreiding: Wie gaat waar wonen? Welke dynamieken bepalen de spreidingspatronen?
Maar er komt ook wel meer diversiteit op andere plaatsen behalve de typische
• Spreidingsprocessen in beeld brengen, begrijpen & ruimtelijke + demografische impact inschatten
BRUSSEL EN VLAANDEREN ANNO 2024: NOG NOOIT ZO DIVERS
DIVERSITEIT GROEIT OVERAL
• Meeste delen zijn licht of wit gekleurd => veel homogene wijken
• Diversiteit vooral in Brussel, Antwerpen, Gent
• Ook grensmigratie => gemeenten op de grens, vaak fiscale vluchtelingen
• Probleem bij zo een kaart => geen evolutie (zie dia’s voor dynamische kaart)
1
, HUMANE WETENSCHAPPEN LES 3
EVOLUTIE NAAR MAJORITY-MINORITY CITIES
• Wereldsteden als New York, Sao Paolo, Toronto of Sydney zijn al lang ‘majority-minority cities’:
o steden waar de meerderheid van de bewoners uit een brede waaier van
minderheden bestaat.
o Steden waar de meerderheid van de bewoners een migratie achtergrond
heeft
o Steden waar een bevolkingsgroep nooit de meerderheid vormt
• Brussel, Antwerpen, Genk en… Vilvoorde
• Rotterdam, Amsterdam, Den Haag
• London, Birmingham, Frankfurt, Malmö, …
o => diversiteit als nieuwe norm
BRUSSEL: ÉÉN VD MEEST SUPERDIVERSE STEDEN TER WERELD => BRUSSEL
ANTWERPEN SINDS 2019 EEN MAJORITY MINORITY CITY
OOK GENK EN VILVOORDE MAJORITY MINORITY STEDEN
• Genk door de mijnen en Vilvoorde is deel van Brussel
2
