Vennootschapsrecht
Inleiding – Bronnen en structuur
Inleiding
Eerste vennootschappen dateren van begin 17 e eeuw – overzeese handel
(oprichting VOC in 1602)
Idee: samen een activiteit uitoefenen om winst te maken
Klassiek doel: vermogensvoordeel voor de aandeelhouders
(nuanceren vandaag
Vennootschapsrecht
Regels om structuur, organisatie en werking van vennootschap in
goede banen te leiden
Voortdurend in evolutie
1 Bronnen van vennootschapsrecht
Wetgeving
Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)
Rechtspraak
Rechtsleer
Gewoonte
Vermoeden van passieve hoofdelijkheid tussen ondernemers t.a.v.
hun SE
2 Structuur
van het WVV
3 Overgangsbepalingen
1 mei 2019: WVV
Vervangt het oude W.Venn
Alle regels voor vennootschappen en verenigingen in 1 wetboek
verzameld
Belangrijke modernisering vennootschapsrecht via 3 krachtlijnen:
- Vereenvoudiging
- Meer aanvullend recht en dus meer flexibiliteit
- Tegemoet komen aan Europese evoluties en tendenzen
o Eerlijke concurrentie
o Samenwerken makkelijker maken
1
, Kadert in grotere hervorming van handelsrecht naar
ondernemingsrecht
Meer aanvullend recht/ suppletief recht (vroeger dwingend recht)
Deel 1 – Algemene bepalingen
H1 – Inleidende bepalingen
1 Het begrip vennootschap, vereniging en stichting
Art. 1:1 WVV Een vennootschap
Art. 1:2 WVV Een vereniging
Art. 1:3 WVV Een stichting
Materiële geldigheidsvereisten
Een rechtshandeling – meerhoofdigheid – eenhoofdigheid
Inbreng
Voorwerp – nauwkeurig omschreven activiteiten
Rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensdeel
Een contract – meerhoofdigheid – eenhoofdigheid
Ontstaan o.b.v. contract, schriftelijke of mondelinge overeenkomst
tussen twee of meer personen
Geldigheidsvereisten (art. 5:27 WVV) (toestemming, bekwaamheid,
voorwerp en oorzaak)
Vennootschap en stichting kunnen door rechtshandeling van één
persoon opgericht worden
Een inbreng (art. 1:8-1:10 WVV)
In geld
- In eigendom
o Eigendom overdragen
o Bv: pand, grond
- In genot
o Terbeschikkingstelling
* Gaan niet teniet door gebruik en niet bestemd
voor verkoop risico voor vennoot aan wie ze
toebehoren
* Gaan teniet door gebruik en bestemd voor
verkoop risico voor vennootschap
In natura
- Lichamelijk of onlichamelijk goed
In nijverheid
- Arbeid of dienst presteren
- Rekenschap geven van alle winsten die zij gemaakt hebben
door hun nijverheid
Voorwerp – welbepaalde activiteiten
Bepaald voorwerp realiseren door welbepaalde activiteiten uit te
voeren
Vereniging streeft belangeloos doel na, een vennootschap niet
Rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel (art. 1:4 WVV)
= Doel van oprichting van een vennootschap
Rechtstreeks vermogensvoordeel = in geld opneembaar
Nu: onderscheid tussen al dan niet uitkeren van vermogensvoordeel
2
, - Realiseren van vermogensvoordeel staat centraal
vennootschap
- Realiseren van vermogensvoordeel staat niet centraal
vereniging
- Vereniging mag geen vermogensvoordeel uitkeren, wel
diensten leveren
Vennootschap Vereniging
Opgericht via een rechtshandeling Opgericht via een overeenkomst
Door 1 of meer personen (vennoten) Door 2 of meer personen (leden)
Inbreng doen Geen inbreng
1 of welbepaalde activiteiten 1 of meer welbepaalde activiteiten
Doel: vermogensvoordeel uitkeren Streeft belangeloos doel na
Mag geen
vermogensvoordeel uitkeren
2 Waarom opteren voor een vennootschap?
Eenmanszaak (natuurlijk persoon)
Geen scheiding tussen privévermogen en ondernemingsvermogen
Geen beperkte aansprakelijkheid
Instaan voor risico’s en schulden van de onderneming met volledige
vermogen
Elke zelfstandige kan verklaring van onbeslagbaarheid voor woning
aanvragen
Opgemaakt door notaris
Overgemaakt op hypotheekkantoor
Vennootschap oprichten
Voorgaande problemen vermijden
Aangewezen vennootschapsvorm
Vennootschap met volkomen rechtspersoonlijkheid
Naamloze vennootschap (nv), coöperatieve vennootschap (cv) en
besloten vennootschap (bv)
Scheiding tussen privévermogen en ondernemingsvermogen
Volledig zelfstandig functioneren
- Eigen rechten en plichten
- Beperkte aansprakelijkheid
Eenmanszaak Vennootschap
+ Eenvoudig en goedkoop + Scheiding van vermogens (privé –
+ Geen startkapitaal nodig beroeps)
+ Je beslist alles zal + Vennootschapsbelasting
+ Eenvoudige administratie en + Privévermogen beschermd (bij
boekhouding, beperkte kosten keuze voor beperkte AH)
- Geen afscheiding van vermogens - Oprichting: kost tijd en geld
- Personenbelasting (is zwaarder) - Startkapitaal/ aanvangsvermogen
- Geen bescherming van privévermogen nodig
- Keuze huwelijksstelsel (scheiding - Zware administratie en
van goederen) boekhouding
- Verklaring ‘onbeslagbaarheid’
3
, gezinswoning
3 De soorten vennootschappen
Drie pijlers: vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid, met
onvolkomen- en volkomen rechtspersoonlijkheid
Rechtspersoon = een juridisch-technische creatie, een zelfstandig
rechtssubject, die ervoor zorgt dat het samenwerkingsverband kan
deelnemen aan het rechtsverkeer net zoals en naast natuurlijke personen
Rechtsbekwaamheid
- Dezelfde als natuurlijk persoon
Handelingsbekwaamheid
- Laten vertegenwoordigen door natuurlijke personen die als
organen van de rechtspersoon optreden (bestuurder)
Rechtspersoonlijkheid verkrijgen
- Vanaf dag van neerlegging van uittreksel van oprichtingsakte
op de griffie van ORB
Eigen naam, afgescheiden vermogens en woonplaats
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid
= Maatschap (art. 1:5 WVV)
Geen beperkte aansprakelijkheid
- Alle vennoten van de maatschap staan in voor de
maatschapsschulden als het maatschapsvermogen hiervoor
onvoldoende blijkt te zijn
- Privé-SE’s van de vennoten kunnen geen aanspraak maken op
een maatschapsvermogen
Vermogen van de maatschap vormt een onverdeeldheid
tussen de vennoten
- SE van de maatschap kan verhaal uitoefenen op het volledige
maatschapsvermogen
Vennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid
Afgescheiden vermogen
- Privé-SE’s van de vennoten kunnen geen aanspraak maken op
het afgescheiden vermogen, dat toebehoort aan de
vennootschap, voor het betalen van de schulden
Geen beperkte aansprakelijkheid
- Privévermogen van de vennoten is niet beschermd
Vennootschap kan optreden in rechte
Vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid
Afgescheiden vermogen
- Afgescheiden van privé-SE’s van de vennoten
Beperkte aansprakelijkheid
- Niet aansprakelijk gesteld worden voor de daden die zij
stellen en de verbintenissen die zij aangaan in naam en voor
rekening van de vennootschap
- Door inbrengvereiste
4
Inleiding – Bronnen en structuur
Inleiding
Eerste vennootschappen dateren van begin 17 e eeuw – overzeese handel
(oprichting VOC in 1602)
Idee: samen een activiteit uitoefenen om winst te maken
Klassiek doel: vermogensvoordeel voor de aandeelhouders
(nuanceren vandaag
Vennootschapsrecht
Regels om structuur, organisatie en werking van vennootschap in
goede banen te leiden
Voortdurend in evolutie
1 Bronnen van vennootschapsrecht
Wetgeving
Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)
Rechtspraak
Rechtsleer
Gewoonte
Vermoeden van passieve hoofdelijkheid tussen ondernemers t.a.v.
hun SE
2 Structuur
van het WVV
3 Overgangsbepalingen
1 mei 2019: WVV
Vervangt het oude W.Venn
Alle regels voor vennootschappen en verenigingen in 1 wetboek
verzameld
Belangrijke modernisering vennootschapsrecht via 3 krachtlijnen:
- Vereenvoudiging
- Meer aanvullend recht en dus meer flexibiliteit
- Tegemoet komen aan Europese evoluties en tendenzen
o Eerlijke concurrentie
o Samenwerken makkelijker maken
1
, Kadert in grotere hervorming van handelsrecht naar
ondernemingsrecht
Meer aanvullend recht/ suppletief recht (vroeger dwingend recht)
Deel 1 – Algemene bepalingen
H1 – Inleidende bepalingen
1 Het begrip vennootschap, vereniging en stichting
Art. 1:1 WVV Een vennootschap
Art. 1:2 WVV Een vereniging
Art. 1:3 WVV Een stichting
Materiële geldigheidsvereisten
Een rechtshandeling – meerhoofdigheid – eenhoofdigheid
Inbreng
Voorwerp – nauwkeurig omschreven activiteiten
Rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensdeel
Een contract – meerhoofdigheid – eenhoofdigheid
Ontstaan o.b.v. contract, schriftelijke of mondelinge overeenkomst
tussen twee of meer personen
Geldigheidsvereisten (art. 5:27 WVV) (toestemming, bekwaamheid,
voorwerp en oorzaak)
Vennootschap en stichting kunnen door rechtshandeling van één
persoon opgericht worden
Een inbreng (art. 1:8-1:10 WVV)
In geld
- In eigendom
o Eigendom overdragen
o Bv: pand, grond
- In genot
o Terbeschikkingstelling
* Gaan niet teniet door gebruik en niet bestemd
voor verkoop risico voor vennoot aan wie ze
toebehoren
* Gaan teniet door gebruik en bestemd voor
verkoop risico voor vennootschap
In natura
- Lichamelijk of onlichamelijk goed
In nijverheid
- Arbeid of dienst presteren
- Rekenschap geven van alle winsten die zij gemaakt hebben
door hun nijverheid
Voorwerp – welbepaalde activiteiten
Bepaald voorwerp realiseren door welbepaalde activiteiten uit te
voeren
Vereniging streeft belangeloos doel na, een vennootschap niet
Rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel (art. 1:4 WVV)
= Doel van oprichting van een vennootschap
Rechtstreeks vermogensvoordeel = in geld opneembaar
Nu: onderscheid tussen al dan niet uitkeren van vermogensvoordeel
2
, - Realiseren van vermogensvoordeel staat centraal
vennootschap
- Realiseren van vermogensvoordeel staat niet centraal
vereniging
- Vereniging mag geen vermogensvoordeel uitkeren, wel
diensten leveren
Vennootschap Vereniging
Opgericht via een rechtshandeling Opgericht via een overeenkomst
Door 1 of meer personen (vennoten) Door 2 of meer personen (leden)
Inbreng doen Geen inbreng
1 of welbepaalde activiteiten 1 of meer welbepaalde activiteiten
Doel: vermogensvoordeel uitkeren Streeft belangeloos doel na
Mag geen
vermogensvoordeel uitkeren
2 Waarom opteren voor een vennootschap?
Eenmanszaak (natuurlijk persoon)
Geen scheiding tussen privévermogen en ondernemingsvermogen
Geen beperkte aansprakelijkheid
Instaan voor risico’s en schulden van de onderneming met volledige
vermogen
Elke zelfstandige kan verklaring van onbeslagbaarheid voor woning
aanvragen
Opgemaakt door notaris
Overgemaakt op hypotheekkantoor
Vennootschap oprichten
Voorgaande problemen vermijden
Aangewezen vennootschapsvorm
Vennootschap met volkomen rechtspersoonlijkheid
Naamloze vennootschap (nv), coöperatieve vennootschap (cv) en
besloten vennootschap (bv)
Scheiding tussen privévermogen en ondernemingsvermogen
Volledig zelfstandig functioneren
- Eigen rechten en plichten
- Beperkte aansprakelijkheid
Eenmanszaak Vennootschap
+ Eenvoudig en goedkoop + Scheiding van vermogens (privé –
+ Geen startkapitaal nodig beroeps)
+ Je beslist alles zal + Vennootschapsbelasting
+ Eenvoudige administratie en + Privévermogen beschermd (bij
boekhouding, beperkte kosten keuze voor beperkte AH)
- Geen afscheiding van vermogens - Oprichting: kost tijd en geld
- Personenbelasting (is zwaarder) - Startkapitaal/ aanvangsvermogen
- Geen bescherming van privévermogen nodig
- Keuze huwelijksstelsel (scheiding - Zware administratie en
van goederen) boekhouding
- Verklaring ‘onbeslagbaarheid’
3
, gezinswoning
3 De soorten vennootschappen
Drie pijlers: vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid, met
onvolkomen- en volkomen rechtspersoonlijkheid
Rechtspersoon = een juridisch-technische creatie, een zelfstandig
rechtssubject, die ervoor zorgt dat het samenwerkingsverband kan
deelnemen aan het rechtsverkeer net zoals en naast natuurlijke personen
Rechtsbekwaamheid
- Dezelfde als natuurlijk persoon
Handelingsbekwaamheid
- Laten vertegenwoordigen door natuurlijke personen die als
organen van de rechtspersoon optreden (bestuurder)
Rechtspersoonlijkheid verkrijgen
- Vanaf dag van neerlegging van uittreksel van oprichtingsakte
op de griffie van ORB
Eigen naam, afgescheiden vermogens en woonplaats
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid
= Maatschap (art. 1:5 WVV)
Geen beperkte aansprakelijkheid
- Alle vennoten van de maatschap staan in voor de
maatschapsschulden als het maatschapsvermogen hiervoor
onvoldoende blijkt te zijn
- Privé-SE’s van de vennoten kunnen geen aanspraak maken op
een maatschapsvermogen
Vermogen van de maatschap vormt een onverdeeldheid
tussen de vennoten
- SE van de maatschap kan verhaal uitoefenen op het volledige
maatschapsvermogen
Vennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid
Afgescheiden vermogen
- Privé-SE’s van de vennoten kunnen geen aanspraak maken op
het afgescheiden vermogen, dat toebehoort aan de
vennootschap, voor het betalen van de schulden
Geen beperkte aansprakelijkheid
- Privévermogen van de vennoten is niet beschermd
Vennootschap kan optreden in rechte
Vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid
Afgescheiden vermogen
- Afgescheiden van privé-SE’s van de vennoten
Beperkte aansprakelijkheid
- Niet aansprakelijk gesteld worden voor de daden die zij
stellen en de verbintenissen die zij aangaan in naam en voor
rekening van de vennootschap
- Door inbrengvereiste
4