54225890
5.6+2562
INNOVATIEVERSLAG
Van informatie naar innovatie:
Optimalisatie van patiëntvoorlichting op de AOA
Naam:
Email:
Studentnummer: 544075
Docent:
Vak: OHBOV18 – Afstuderen Bachelor Verpleegkunde
Toetscode: T.54072
Studiecoach:
Werkbegeleiders:
Groep: OHBOV18-2425-Q3E1-2
School: Saxion SPS Enschede hbo-v
Datum: 2 juni 2025
Aantal woorden: 5994
,Voorwoord
Het innovatieverslag wat u leest is ontwikkeld door ..
De AOA van Ziekenhuis Groep Twente (ZGT) Almelo is een afdeling die zich richt op de eerste opvang
en behandeling van patiënten (ouder dan 18 jaar) die met spoed medische zorg nodig hebben. Deze
patiënten komen meestal binnen via de Spoedeisende Hulp (SEH) of worden met spoed
doorverwezen vanuit een polikliniek. Het voornaamste doel van de AOA is om binnen 48 uur
duidelijkheid te krijgen over de diagnose en het behandeltraject. Er zijn 38 bedden. Op de AOA zijn
daarnaast zes monitorkamers waar door verpleegkundigen die daar specifiek voor getraind zijn,
intensieve zorg verleend wordt aan instabiele en acuut zieke patiënten. Op de AOA komen alle
ziektebeelden aan bod, wat zorgt voor een onvoorspelbare en complexe werkomgeving.
Op maandag zes februari 2023 ben ik gestart met de hbo-v opleiding aan Saxion Hogeschool in
Enschede. In de afgelopen tweeëneenhalf jaar heb ik diverse modules doorlopen waarin ik mij
ontwikkeld heb aan de hand van de CanMEDS-rollen (Saxion Parttime School, 2024). De aangeboden
modules hebben er voor gezorgd dat ik mij heb kunnen ontwikkelen tot een beginnend hbo-
beroepsprofessional. De kennis en vaardigheden die ik ontwikkeld heb tijdens mijn hbo traject
hebben er voor gezorgd dat ik goed voorbereid aan de OHBOV18 kon beginnen en uiteindelijk dit
innovatieverslag heb kunnen ontwikkelen.
In dit voorwoord wil ik graag mijn werkbegeleiders, .. , bedanken voor hun steun en begeleiding.
Daarnaast wil ik ook .. bedanken voor de lessen, de begeleiding en de adviezen tijdens het
afstudeertraject. Ook wil ik mijn klasgenoten bedanken die mijn persoonlijke ontwikkeling voorzien
hebben van feedback. Tot slot wil ik mijn kinderen bedanken voor hun geduld en mijn vrouw
bedanken voor haar steun en begeleiding tijdens mijn hbo-v traject van de afgelopen tweeëneenhalf
jaar.
Dit innovatieverslag is volledig door mij, .. , opgesteld en is vrij van plagiaat. ZGT heeft toestemming
gegeven voor het gebruik van gegevens en het gebruik van de organisatienaam. Om de privacy te
waarborgen zijn in dit verslag alleen voornamen weergegeven bij de interviews. Voor de rest van het
verslag is voldaan aan de privacy wetgeving.
Ik nodig u uit dit verslag door te nemen en hoop dat het u verrijkt met nieuwe kennis en inzichten.
..
Almelo, 2 juni 2025
1
,Samenvatting
Op de AOA van ZGT Almelo blijkt de informatievoorziening aan patiënten tekort te schieten. Uit zowel
patiëntfeedback als intern onderzoek komt naar voren dat patiënten zich vaak onvoldoende
geïnformeerd voelen over hun opname, behandeling en ontslag. Dit leidt tot onzekerheid, angst,
verminderde therapietrouw en een lagere patiënttevredenheid (UMCU, 2023). Factoren zoals
tijdsdruk, taalbarrières, laaggeletterdheid en het ontbreken van een gestandaardiseerde werkwijze
versterken dit probleem (Persoonlijke communicatie, 2025). Ook blijkt uit landelijke cijfers dat
gebrekkige informatievoorziening bijdraagt aan heropnames en vermijdbare fouten in de zorg (Nivel,
2018).
Dit innovatieverslag richt zich op hoe de patiëntvoorlichting op de AOA verbeterd kan worden. Aan de
hand van een enquête onder verpleegkundigen (n=34), een stakeholderanalyse en een
probleemanalyse is er een onderzoeksvraag ontstaan. De onderzoeksvraag luidt: hoe kan de
informatieverstrekking aan patiënten op de AOA veranderd worden om de kwaliteit van zorg en
patiënt tevredenheid te optimaliseren?
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden is er kwalitatief onderzoek uitgevoerd in de vorm van
literatuuronderzoek en interviews (n=7). De bevindingen laten zien dat de huidige werkwijze
inconsistente en vaak onvolledige informatie oplevert, mede door het ontbreken van een uniforme
aanpak en het sporadisch inzetten van digitale hulpmiddelen.
De literatuur en praktijk tonen aan dat educatieve video’s effectief en toegankelijk zijn, vooral voor
vermoeide, gestreste of laaggeletterde patiënten (McMullen et al., 2023; Platts-Mills et al., 2020).
Schriftelijke informatie ondersteunt verwachtingsmanagement (Blackburn et al., 2018), maar wordt
vaak belemmerd door complex taalgebruik en inconsistent gebruik. Taalbarrières leiden tot
miscommunicatie; digitale tools zoals ChatGPT kunnen hierbij ondersteunen (Halaseh et al., 2024;
McBee et al., 2024), al blijft er behoefte aan structurele vertaaldiensten. Goede patiënteducatie
bevordert therapietrouw en voorkomt heropnames (Pétré et al., 2019; Briedé et al., 2024), mits deze
tijdig, herhaald en afgestemd wordt aangeboden, iets wat verpleegkundigen als uitdagend ervaren.
Effectieve communicatie tussen zorgverlener en zorgvrager is essentieel voor kwalitatieve zorg (Carey
et al., 2024), waarbij multimodale methoden zoals teach-back wenselijk zijn, hoewel verdere
standaardisatie nodig is.
Verpleegkundigen onderschrijven deze uitkomsten en pleiten voor de inzet van video’s, meertalige
informatie en een duidelijk protocol. Daarnaast is er behoefte aan betere afstemming tussen
zorgverleners en training in communicatievaardigheden.
De voorgestelde innovatie bestaat uit een gestandaardiseerd informatiepakket, inclusief video’s,
toegankelijke folders en een protocol voor informatieoverdracht. Implementatie vindt plaats met
behulp van het GRIT-model (Grit, 2021) en betrokkenheid van alle relevante stakeholders. Op de
lange termijn wordt geadviseerd om patiënten actief te betrekken bij het ontwikkelen van
voorlichtingsmateriaal en structureel gebruik te maken van teach-back-technieken.
De informatievoorziening op de AOA heeft structurele tekortkomingen met directe impact op
patiëntveiligheid en -tevredenheid. Door te investeren in standaardisatie, digitalisering en betere
communicatie kan de kwaliteit van zorg op de AOA significant verbeteren.
2
, Inhoud
Voorwoord ............................................................................................................................................... 1
Samenvatting ........................................................................................................................................... 2
1. Oriëntatie......................................................................................................................................... 6
1.1 Macro niveau ......................................................................................................................... 6
1.2 Meso niveau ........................................................................................................................... 7
1.3 Micro niveau .......................................................................................................................... 7
1.4 Stakeholderanalyse ................................................................................................................ 8
1.5 SWOT analyse......................................................................................................................... 9
1.6 Conclusie .............................................................................................................................. 10
1.7 Probleemstelling .................................................................................................................. 10
1.8 Doelstelling........................................................................................................................... 10
1.9 Onderzoeksvraag.................................................................................................................. 10
1.10 Domein Determinant Outcome ........................................................................................... 11
2. Onderzoek opzet............................................................................................................................ 11
2.1 Onderzoekontwerp .............................................................................................................. 11
2.2 Literatuuronderzoek............................................................................................................. 11
2.3 Praktijkonderzoek ................................................................................................................ 12
2.4 Betrouwbaarheid en validiteit ............................................................................................. 12
3. Resultaten analyse ......................................................................................................................... 12
3.1 Educatieve video .................................................................................................................. 12
3.1.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 12
3.1.2 Interview .......................................................................................................................... 13
3.2 Thema: Geschreven communicatie...................................................................................... 13
3.2.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 13
3.2.2 Interview .......................................................................................................................... 13
3.3 Taalbarrière .......................................................................................................................... 14
3.3.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 14
3.3.2 Interview .......................................................................................................................... 14
3.4 Patiënten educatie ............................................................................................................... 14
3.4.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 14
3.4.2 Interview .......................................................................................................................... 15
3.5 Communicatie tussen zorgverlener en zorgvrager .............................................................. 15
3.5.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 15
3.5.2 Interview .......................................................................................................................... 15
3.6 Communicatie tussen zorgverleners onderling ................................................................... 16
3
5.6+2562
INNOVATIEVERSLAG
Van informatie naar innovatie:
Optimalisatie van patiëntvoorlichting op de AOA
Naam:
Email:
Studentnummer: 544075
Docent:
Vak: OHBOV18 – Afstuderen Bachelor Verpleegkunde
Toetscode: T.54072
Studiecoach:
Werkbegeleiders:
Groep: OHBOV18-2425-Q3E1-2
School: Saxion SPS Enschede hbo-v
Datum: 2 juni 2025
Aantal woorden: 5994
,Voorwoord
Het innovatieverslag wat u leest is ontwikkeld door ..
De AOA van Ziekenhuis Groep Twente (ZGT) Almelo is een afdeling die zich richt op de eerste opvang
en behandeling van patiënten (ouder dan 18 jaar) die met spoed medische zorg nodig hebben. Deze
patiënten komen meestal binnen via de Spoedeisende Hulp (SEH) of worden met spoed
doorverwezen vanuit een polikliniek. Het voornaamste doel van de AOA is om binnen 48 uur
duidelijkheid te krijgen over de diagnose en het behandeltraject. Er zijn 38 bedden. Op de AOA zijn
daarnaast zes monitorkamers waar door verpleegkundigen die daar specifiek voor getraind zijn,
intensieve zorg verleend wordt aan instabiele en acuut zieke patiënten. Op de AOA komen alle
ziektebeelden aan bod, wat zorgt voor een onvoorspelbare en complexe werkomgeving.
Op maandag zes februari 2023 ben ik gestart met de hbo-v opleiding aan Saxion Hogeschool in
Enschede. In de afgelopen tweeëneenhalf jaar heb ik diverse modules doorlopen waarin ik mij
ontwikkeld heb aan de hand van de CanMEDS-rollen (Saxion Parttime School, 2024). De aangeboden
modules hebben er voor gezorgd dat ik mij heb kunnen ontwikkelen tot een beginnend hbo-
beroepsprofessional. De kennis en vaardigheden die ik ontwikkeld heb tijdens mijn hbo traject
hebben er voor gezorgd dat ik goed voorbereid aan de OHBOV18 kon beginnen en uiteindelijk dit
innovatieverslag heb kunnen ontwikkelen.
In dit voorwoord wil ik graag mijn werkbegeleiders, .. , bedanken voor hun steun en begeleiding.
Daarnaast wil ik ook .. bedanken voor de lessen, de begeleiding en de adviezen tijdens het
afstudeertraject. Ook wil ik mijn klasgenoten bedanken die mijn persoonlijke ontwikkeling voorzien
hebben van feedback. Tot slot wil ik mijn kinderen bedanken voor hun geduld en mijn vrouw
bedanken voor haar steun en begeleiding tijdens mijn hbo-v traject van de afgelopen tweeëneenhalf
jaar.
Dit innovatieverslag is volledig door mij, .. , opgesteld en is vrij van plagiaat. ZGT heeft toestemming
gegeven voor het gebruik van gegevens en het gebruik van de organisatienaam. Om de privacy te
waarborgen zijn in dit verslag alleen voornamen weergegeven bij de interviews. Voor de rest van het
verslag is voldaan aan de privacy wetgeving.
Ik nodig u uit dit verslag door te nemen en hoop dat het u verrijkt met nieuwe kennis en inzichten.
..
Almelo, 2 juni 2025
1
,Samenvatting
Op de AOA van ZGT Almelo blijkt de informatievoorziening aan patiënten tekort te schieten. Uit zowel
patiëntfeedback als intern onderzoek komt naar voren dat patiënten zich vaak onvoldoende
geïnformeerd voelen over hun opname, behandeling en ontslag. Dit leidt tot onzekerheid, angst,
verminderde therapietrouw en een lagere patiënttevredenheid (UMCU, 2023). Factoren zoals
tijdsdruk, taalbarrières, laaggeletterdheid en het ontbreken van een gestandaardiseerde werkwijze
versterken dit probleem (Persoonlijke communicatie, 2025). Ook blijkt uit landelijke cijfers dat
gebrekkige informatievoorziening bijdraagt aan heropnames en vermijdbare fouten in de zorg (Nivel,
2018).
Dit innovatieverslag richt zich op hoe de patiëntvoorlichting op de AOA verbeterd kan worden. Aan de
hand van een enquête onder verpleegkundigen (n=34), een stakeholderanalyse en een
probleemanalyse is er een onderzoeksvraag ontstaan. De onderzoeksvraag luidt: hoe kan de
informatieverstrekking aan patiënten op de AOA veranderd worden om de kwaliteit van zorg en
patiënt tevredenheid te optimaliseren?
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden is er kwalitatief onderzoek uitgevoerd in de vorm van
literatuuronderzoek en interviews (n=7). De bevindingen laten zien dat de huidige werkwijze
inconsistente en vaak onvolledige informatie oplevert, mede door het ontbreken van een uniforme
aanpak en het sporadisch inzetten van digitale hulpmiddelen.
De literatuur en praktijk tonen aan dat educatieve video’s effectief en toegankelijk zijn, vooral voor
vermoeide, gestreste of laaggeletterde patiënten (McMullen et al., 2023; Platts-Mills et al., 2020).
Schriftelijke informatie ondersteunt verwachtingsmanagement (Blackburn et al., 2018), maar wordt
vaak belemmerd door complex taalgebruik en inconsistent gebruik. Taalbarrières leiden tot
miscommunicatie; digitale tools zoals ChatGPT kunnen hierbij ondersteunen (Halaseh et al., 2024;
McBee et al., 2024), al blijft er behoefte aan structurele vertaaldiensten. Goede patiënteducatie
bevordert therapietrouw en voorkomt heropnames (Pétré et al., 2019; Briedé et al., 2024), mits deze
tijdig, herhaald en afgestemd wordt aangeboden, iets wat verpleegkundigen als uitdagend ervaren.
Effectieve communicatie tussen zorgverlener en zorgvrager is essentieel voor kwalitatieve zorg (Carey
et al., 2024), waarbij multimodale methoden zoals teach-back wenselijk zijn, hoewel verdere
standaardisatie nodig is.
Verpleegkundigen onderschrijven deze uitkomsten en pleiten voor de inzet van video’s, meertalige
informatie en een duidelijk protocol. Daarnaast is er behoefte aan betere afstemming tussen
zorgverleners en training in communicatievaardigheden.
De voorgestelde innovatie bestaat uit een gestandaardiseerd informatiepakket, inclusief video’s,
toegankelijke folders en een protocol voor informatieoverdracht. Implementatie vindt plaats met
behulp van het GRIT-model (Grit, 2021) en betrokkenheid van alle relevante stakeholders. Op de
lange termijn wordt geadviseerd om patiënten actief te betrekken bij het ontwikkelen van
voorlichtingsmateriaal en structureel gebruik te maken van teach-back-technieken.
De informatievoorziening op de AOA heeft structurele tekortkomingen met directe impact op
patiëntveiligheid en -tevredenheid. Door te investeren in standaardisatie, digitalisering en betere
communicatie kan de kwaliteit van zorg op de AOA significant verbeteren.
2
, Inhoud
Voorwoord ............................................................................................................................................... 1
Samenvatting ........................................................................................................................................... 2
1. Oriëntatie......................................................................................................................................... 6
1.1 Macro niveau ......................................................................................................................... 6
1.2 Meso niveau ........................................................................................................................... 7
1.3 Micro niveau .......................................................................................................................... 7
1.4 Stakeholderanalyse ................................................................................................................ 8
1.5 SWOT analyse......................................................................................................................... 9
1.6 Conclusie .............................................................................................................................. 10
1.7 Probleemstelling .................................................................................................................. 10
1.8 Doelstelling........................................................................................................................... 10
1.9 Onderzoeksvraag.................................................................................................................. 10
1.10 Domein Determinant Outcome ........................................................................................... 11
2. Onderzoek opzet............................................................................................................................ 11
2.1 Onderzoekontwerp .............................................................................................................. 11
2.2 Literatuuronderzoek............................................................................................................. 11
2.3 Praktijkonderzoek ................................................................................................................ 12
2.4 Betrouwbaarheid en validiteit ............................................................................................. 12
3. Resultaten analyse ......................................................................................................................... 12
3.1 Educatieve video .................................................................................................................. 12
3.1.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 12
3.1.2 Interview .......................................................................................................................... 13
3.2 Thema: Geschreven communicatie...................................................................................... 13
3.2.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 13
3.2.2 Interview .......................................................................................................................... 13
3.3 Taalbarrière .......................................................................................................................... 14
3.3.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 14
3.3.2 Interview .......................................................................................................................... 14
3.4 Patiënten educatie ............................................................................................................... 14
3.4.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 14
3.4.2 Interview .......................................................................................................................... 15
3.5 Communicatie tussen zorgverlener en zorgvrager .............................................................. 15
3.5.1 Literatuuronderzoek ........................................................................................................ 15
3.5.2 Interview .......................................................................................................................... 15
3.6 Communicatie tussen zorgverleners onderling ................................................................... 16
3
