Intellectuele eigendomsrechten
Inhoudsopgave
0. Inleiding tot de intellectuele rechten..............................................................................5
0.1. Wat zijn IER Rechten?............................................................................................... 5
0.2. de indeling van de IER..............................................................................................6
0.3. kenmerken IER......................................................................................................... 7
0.3.1. verschilpunten tussen auteursrecht en industriële eigendomsrechten...............8
0.3.2. de bescherming van één creatie door meerdere I.E.-rechten.............................8
0.3.3. territorialiteit...................................................................................................... 9
0.4. Belangrijke verdragen............................................................................................. 10
0.4.1. 4 algemene verdragen.....................................................................................11
0.1.5. Europese aspecten van het RIE........................................................................13
0.1.6. Het WER........................................................................................................... 13
1. auteursrecht................................................................................................................. 13
d.1. bronnen.................................................................................................................. 14
d.1.1. Nationaal:......................................................................................................... 14
1.1.2. Europees: 4 bronnen........................................................................................14
1.1.3. Internationaal................................................................................................... 15
1.2. Wat beschermt het auterusrecht?..........................................................................15
1.2.1. Wat is een werk?.............................................................................................. 15
1.2.2. Van geen belang:.............................................................................................. 17
1.2.3. Uitzonderingen:................................................................................................ 18
1.2.4. Reeds vragen i.v.m.:......................................................................................... 19
1.2.5. Uitspraak HVJ.................................................................................................... 19
1.3. wie verkrijgt het auteursrecht?...............................................................................20
1.4. Hoe verkrijgt men het auteursrecht?......................................................................22
1.5. Welke rechten bezit een auteur..............................................................................23
1.5.1. vermogensrechten............................................................................................ 23
1.5.2. Kenmerken vermogensrechten.........................................................................33
1.5.3. uitzonderingen op vermogensrechten..............................................................34
1.5.4. Morele rechten................................................................................................. 48
1.6. Auteurscontracten.................................................................................................. 51
1.7. Audiovisuele werken............................................................................................... 52
1.7.1.Wie is auteur?.................................................................................................... 52
1.7.2. Duur................................................................................................................. 53
1.7.3. Probleem morele rechten.................................................................................53
1.7.4. Portretrecht...................................................................................................... 53
1.8. Naburige rechten.................................................................................................... 54
1
,Intellectuele eigendomsrechten
1.8.1. Uitvoerende kunstenaars..................................................................................54
1.8.2. rechten............................................................................................................. 54
1.8.3. producenten..................................................................................................... 56
1.8.4. Welke rechten?................................................................................................. 57
1.8.5. Omroeporganisaties......................................................................................... 58
1.8.6. Persuitgevers.................................................................................................... 59
1.8.7. Uitzondering op naburige rechten....................................................................59
1.9. Verhuur- en uitleenrecht......................................................................................... 59
1.10. Kabel, satelliet, doorgifte, uitzending via directe injectie......................................59
1.11. Beheersvennootschappen.....................................................................................59
2. Bescherming van computerprogramma’s.....................................................................59
2.1. Beschermde voorwerp............................................................................................ 60
2.2. Beschermingsvoorwaarde.......................................................................................61
2.3. wie krijgt de rechten erop?.....................................................................................61
2.4. Welke rechten?....................................................................................................... 61
2.4.1. Morele rechten (art. 6bis, 1° B.C.)....................................................................61
2.4.2. Vermogensrechten........................................................................................... 62
2.4.2.2. Vertaal- en bewerkingsrecht..........................................................................62
2.4.2.3. Distributierecht.............................................................................................. 63
2.4.2.4. Publiek mededelingsrecht.............................................................................64
2.4.3. uitzonderingen.................................................................................................. 64
2.4.4. De beschermingsduur.......................................................................................66
2.4.5. Verhouding van de specifieke regels voor software t.o.v. de algemene
auteursrechtelijke regels............................................................................................ 66
2.4.6. Opensourcesoftware en freeware.....................................................................66
3. de juridische bescherming van databanken..................................................................67
3.1. Bron........................................................................................................................ 67
3.2. Beschermingssysteem............................................................................................ 68
3.3. Wat is een databank?............................................................................................. 68
3.3.1. Het sui generis beschermingsrecht voor databanken.......................................69
Substantieel kan kwalitatief zijn (niet kwantificeerbare inspanningen zoals bijv.
intellectuele inspanning): zekere omvangrijke...............................................................70
3.5. De rechthebbende.................................................................................................. 70
3.6. Databanken gemaakt in opdracht:.........................................................................70
3.7. Europese band........................................................................................................ 70
3.8. Welke rechten?....................................................................................................... 71
3.8.1. Recht opvraging =............................................................................................ 71
3.8.2. Recht hergebruik =.......................................................................................... 71
3.6. Kenmerken recht.................................................................................................... 73
2
,Intellectuele eigendomsrechten
3.7. Beperkingen op het sui-generis-recht.....................................................................73
3.8. uitzonderingen........................................................................................................ 73
1. De rechtmatige gebruiker mag een aantal handelingen stellen zonder toestemming
................................................................................................................................... 73
2. Uitzondering ten behoeve van personen die blind zijn, visueel gehandicapt of
anderszins een leeshandicap hebben.........................................................................73
3. Tekst- en datamining.............................................................................................. 73
4. Gebruik bij grensoverschrijdend onderwijs.............................................................74
5. Behoud cultureel patrimonium...............................................................................75
3.7. de rechten en plichten van de rechtmatige gebruiker............................................75
3.7.1. De rechten........................................................................................................ 75
3.7.2. De plichten....................................................................................................... 75
3.8. Duur bescherming.................................................................................................. 75
3.9. Samenloop met andere beschermingsregimes.......................................................76
3.10. Auteursrechtelijke bescherming van databanken.................................................76
3.10.1. rechthebbende............................................................................................... 76
3.10.2. De rechten...................................................................................................... 76
3.10.3. De uitzonderingen op de auteursrechten........................................................76
3.10.4. Toepassing van andere regels uit het auteursrecht........................................80
4. octrooirecht.................................................................................................................. 80
4.1. Voorafgaande bemerkingen....................................................................................80
4.2. Het octrooibeleid in ondernemingen......................................................................81
4.2.1. Octrooieren of geheimhouden?........................................................................81
4.3. De beschermingsmogelijkheden............................................................................81
4.4. Belangrijkste bronnen van het octrooirecht...........................................................82
4.4.1. Nationaal.......................................................................................................... 82
4.4.2. Europees........................................................................................................... 82
4.4.3. Internationaal................................................................................................... 82
4.5. Wat is een octrooi?................................................................................................ 83
4.6. geldigheidsvoorwaarden......................................................................................... 83
4.6.1. uitvinding.......................................................................................................... 83
4.6.2. Nieuwheid (art. XI.6 WER).................................................................................86
4.6.3. Uitvinderswerkzaamheid (art. XI.7 WER)..........................................................87
4.6.3.1. Stand van de techniek:..................................................................................88
VII. Farmaceutische producten......................................................................................89
4.7. VIII. Het bekomen van een Belgisch octrooi (formaliteiten)....................................89
4.7.1. Aanvraag bij de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (D.I.E.)........................89
4.9. Wie heeft de rechten op een octrooi.......................................................................92
4.9.1. Zelfstandig uitvinder:.......................................................................................92
3
, Intellectuele eigendomsrechten
4.9.2. Werknemer....................................................................................................... 92
4.10. De rechten van een octrooihouder.......................................................................93
4.11. De uitzonderingen op de rechten..........................................................................95
4.11.1. Cf. art. XI.34, §1 WER.....................................................................................95
4.11.2. Communautaire uitputting..............................................................................95
4.11.3. Het recht van voorgebruik..............................................................................95
4.12. De plichten van een octrooihouder.......................................................................95
4.12.1. Procedure tot het bekomen van een dwanglicentie........................................96
4.12.2. Gedwongen licenties:.....................................................................................96
4.13. De Duur................................................................................................................ 97
4.14. Overdracht en licentie.......................................................................................... 97
4.15. Einde van het octrooirecht....................................................................................97
A. Verval..................................................................................................................... 98
B. Nietigheid............................................................................................................... 98
4.16. Internationale aspecten.......................................................................................98
A) Land/land:In ieder land waar je bescherming wil octrooi aanvragen. Je bekomt
nationaal octrooi......................................................................................................... 98
B) Verdrag van Washington (1970) = PCT –Verdrag (Patent cooperation treaty).......98
c) Europees octrooiverdrag (1973) (EOV) = Verdrag van München..........................100
d Het Europees octrooi met eenheidswerking..........................................................104
4.15. Een praktijkgeval................................................................................................ 104
5. merkenrecht............................................................................................................... 105
5.1. functies................................................................................................................. 105
5.2. Beschermingsmogelijkheden van een merk.........................................................105
5.2.1. Benelux-bescherming (Beneluxmerk).............................................................105
5.3. Welke soorten merken bestaan er?......................................................................106
5.3.1. Individuele merken......................................................................................... 106
5.3.2. collectieve merken en certificeringsmerken...................................................106
5.3.3. Beneluxmerk vs. uniemerk.............................................................................108
5.4. beschermingsvoorwaarden...................................................................................109
5.4.1. een TEKEN...................................................................................................... 109
5.4.2. toepassingsgevallen.......................................................................................113
5.4.3. Driedimensionale merken (vormmerken).......................................................117
5.4.5. samengestelde merken..................................................................................120
5.4.6. Beschrijvende merken....................................................................................121
5.4.6. Bemerkingen bij het onderscheidend vermogen............................................122
5.5. Hoe verkrijg je het recht op een merk..................................................................126
5.5.1. aanvraag in de benelux..................................................................................126
4
Inhoudsopgave
0. Inleiding tot de intellectuele rechten..............................................................................5
0.1. Wat zijn IER Rechten?............................................................................................... 5
0.2. de indeling van de IER..............................................................................................6
0.3. kenmerken IER......................................................................................................... 7
0.3.1. verschilpunten tussen auteursrecht en industriële eigendomsrechten...............8
0.3.2. de bescherming van één creatie door meerdere I.E.-rechten.............................8
0.3.3. territorialiteit...................................................................................................... 9
0.4. Belangrijke verdragen............................................................................................. 10
0.4.1. 4 algemene verdragen.....................................................................................11
0.1.5. Europese aspecten van het RIE........................................................................13
0.1.6. Het WER........................................................................................................... 13
1. auteursrecht................................................................................................................. 13
d.1. bronnen.................................................................................................................. 14
d.1.1. Nationaal:......................................................................................................... 14
1.1.2. Europees: 4 bronnen........................................................................................14
1.1.3. Internationaal................................................................................................... 15
1.2. Wat beschermt het auterusrecht?..........................................................................15
1.2.1. Wat is een werk?.............................................................................................. 15
1.2.2. Van geen belang:.............................................................................................. 17
1.2.3. Uitzonderingen:................................................................................................ 18
1.2.4. Reeds vragen i.v.m.:......................................................................................... 19
1.2.5. Uitspraak HVJ.................................................................................................... 19
1.3. wie verkrijgt het auteursrecht?...............................................................................20
1.4. Hoe verkrijgt men het auteursrecht?......................................................................22
1.5. Welke rechten bezit een auteur..............................................................................23
1.5.1. vermogensrechten............................................................................................ 23
1.5.2. Kenmerken vermogensrechten.........................................................................33
1.5.3. uitzonderingen op vermogensrechten..............................................................34
1.5.4. Morele rechten................................................................................................. 48
1.6. Auteurscontracten.................................................................................................. 51
1.7. Audiovisuele werken............................................................................................... 52
1.7.1.Wie is auteur?.................................................................................................... 52
1.7.2. Duur................................................................................................................. 53
1.7.3. Probleem morele rechten.................................................................................53
1.7.4. Portretrecht...................................................................................................... 53
1.8. Naburige rechten.................................................................................................... 54
1
,Intellectuele eigendomsrechten
1.8.1. Uitvoerende kunstenaars..................................................................................54
1.8.2. rechten............................................................................................................. 54
1.8.3. producenten..................................................................................................... 56
1.8.4. Welke rechten?................................................................................................. 57
1.8.5. Omroeporganisaties......................................................................................... 58
1.8.6. Persuitgevers.................................................................................................... 59
1.8.7. Uitzondering op naburige rechten....................................................................59
1.9. Verhuur- en uitleenrecht......................................................................................... 59
1.10. Kabel, satelliet, doorgifte, uitzending via directe injectie......................................59
1.11. Beheersvennootschappen.....................................................................................59
2. Bescherming van computerprogramma’s.....................................................................59
2.1. Beschermde voorwerp............................................................................................ 60
2.2. Beschermingsvoorwaarde.......................................................................................61
2.3. wie krijgt de rechten erop?.....................................................................................61
2.4. Welke rechten?....................................................................................................... 61
2.4.1. Morele rechten (art. 6bis, 1° B.C.)....................................................................61
2.4.2. Vermogensrechten........................................................................................... 62
2.4.2.2. Vertaal- en bewerkingsrecht..........................................................................62
2.4.2.3. Distributierecht.............................................................................................. 63
2.4.2.4. Publiek mededelingsrecht.............................................................................64
2.4.3. uitzonderingen.................................................................................................. 64
2.4.4. De beschermingsduur.......................................................................................66
2.4.5. Verhouding van de specifieke regels voor software t.o.v. de algemene
auteursrechtelijke regels............................................................................................ 66
2.4.6. Opensourcesoftware en freeware.....................................................................66
3. de juridische bescherming van databanken..................................................................67
3.1. Bron........................................................................................................................ 67
3.2. Beschermingssysteem............................................................................................ 68
3.3. Wat is een databank?............................................................................................. 68
3.3.1. Het sui generis beschermingsrecht voor databanken.......................................69
Substantieel kan kwalitatief zijn (niet kwantificeerbare inspanningen zoals bijv.
intellectuele inspanning): zekere omvangrijke...............................................................70
3.5. De rechthebbende.................................................................................................. 70
3.6. Databanken gemaakt in opdracht:.........................................................................70
3.7. Europese band........................................................................................................ 70
3.8. Welke rechten?....................................................................................................... 71
3.8.1. Recht opvraging =............................................................................................ 71
3.8.2. Recht hergebruik =.......................................................................................... 71
3.6. Kenmerken recht.................................................................................................... 73
2
,Intellectuele eigendomsrechten
3.7. Beperkingen op het sui-generis-recht.....................................................................73
3.8. uitzonderingen........................................................................................................ 73
1. De rechtmatige gebruiker mag een aantal handelingen stellen zonder toestemming
................................................................................................................................... 73
2. Uitzondering ten behoeve van personen die blind zijn, visueel gehandicapt of
anderszins een leeshandicap hebben.........................................................................73
3. Tekst- en datamining.............................................................................................. 73
4. Gebruik bij grensoverschrijdend onderwijs.............................................................74
5. Behoud cultureel patrimonium...............................................................................75
3.7. de rechten en plichten van de rechtmatige gebruiker............................................75
3.7.1. De rechten........................................................................................................ 75
3.7.2. De plichten....................................................................................................... 75
3.8. Duur bescherming.................................................................................................. 75
3.9. Samenloop met andere beschermingsregimes.......................................................76
3.10. Auteursrechtelijke bescherming van databanken.................................................76
3.10.1. rechthebbende............................................................................................... 76
3.10.2. De rechten...................................................................................................... 76
3.10.3. De uitzonderingen op de auteursrechten........................................................76
3.10.4. Toepassing van andere regels uit het auteursrecht........................................80
4. octrooirecht.................................................................................................................. 80
4.1. Voorafgaande bemerkingen....................................................................................80
4.2. Het octrooibeleid in ondernemingen......................................................................81
4.2.1. Octrooieren of geheimhouden?........................................................................81
4.3. De beschermingsmogelijkheden............................................................................81
4.4. Belangrijkste bronnen van het octrooirecht...........................................................82
4.4.1. Nationaal.......................................................................................................... 82
4.4.2. Europees........................................................................................................... 82
4.4.3. Internationaal................................................................................................... 82
4.5. Wat is een octrooi?................................................................................................ 83
4.6. geldigheidsvoorwaarden......................................................................................... 83
4.6.1. uitvinding.......................................................................................................... 83
4.6.2. Nieuwheid (art. XI.6 WER).................................................................................86
4.6.3. Uitvinderswerkzaamheid (art. XI.7 WER)..........................................................87
4.6.3.1. Stand van de techniek:..................................................................................88
VII. Farmaceutische producten......................................................................................89
4.7. VIII. Het bekomen van een Belgisch octrooi (formaliteiten)....................................89
4.7.1. Aanvraag bij de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (D.I.E.)........................89
4.9. Wie heeft de rechten op een octrooi.......................................................................92
4.9.1. Zelfstandig uitvinder:.......................................................................................92
3
, Intellectuele eigendomsrechten
4.9.2. Werknemer....................................................................................................... 92
4.10. De rechten van een octrooihouder.......................................................................93
4.11. De uitzonderingen op de rechten..........................................................................95
4.11.1. Cf. art. XI.34, §1 WER.....................................................................................95
4.11.2. Communautaire uitputting..............................................................................95
4.11.3. Het recht van voorgebruik..............................................................................95
4.12. De plichten van een octrooihouder.......................................................................95
4.12.1. Procedure tot het bekomen van een dwanglicentie........................................96
4.12.2. Gedwongen licenties:.....................................................................................96
4.13. De Duur................................................................................................................ 97
4.14. Overdracht en licentie.......................................................................................... 97
4.15. Einde van het octrooirecht....................................................................................97
A. Verval..................................................................................................................... 98
B. Nietigheid............................................................................................................... 98
4.16. Internationale aspecten.......................................................................................98
A) Land/land:In ieder land waar je bescherming wil octrooi aanvragen. Je bekomt
nationaal octrooi......................................................................................................... 98
B) Verdrag van Washington (1970) = PCT –Verdrag (Patent cooperation treaty).......98
c) Europees octrooiverdrag (1973) (EOV) = Verdrag van München..........................100
d Het Europees octrooi met eenheidswerking..........................................................104
4.15. Een praktijkgeval................................................................................................ 104
5. merkenrecht............................................................................................................... 105
5.1. functies................................................................................................................. 105
5.2. Beschermingsmogelijkheden van een merk.........................................................105
5.2.1. Benelux-bescherming (Beneluxmerk).............................................................105
5.3. Welke soorten merken bestaan er?......................................................................106
5.3.1. Individuele merken......................................................................................... 106
5.3.2. collectieve merken en certificeringsmerken...................................................106
5.3.3. Beneluxmerk vs. uniemerk.............................................................................108
5.4. beschermingsvoorwaarden...................................................................................109
5.4.1. een TEKEN...................................................................................................... 109
5.4.2. toepassingsgevallen.......................................................................................113
5.4.3. Driedimensionale merken (vormmerken).......................................................117
5.4.5. samengestelde merken..................................................................................120
5.4.6. Beschrijvende merken....................................................................................121
5.4.6. Bemerkingen bij het onderscheidend vermogen............................................122
5.5. Hoe verkrijg je het recht op een merk..................................................................126
5.5.1. aanvraag in de benelux..................................................................................126
4