Samenvatting artikelen Grondslagen van de Klinische Psychologie
Hoorcollege 1
Hoofdstuk 8 - Het nut van theorie
8.1 Het achterhalen van de waarheid
Theorie nodig om zaken te verklaren, hoe de wereld werkt, en voorspellen hoe die in de toekomst zal werken, en
dat we hem tot op zekere hoogte kunnen controleren. Om dit mogelijk te maken moet een theorie zo goed
mogelijk aansluiten op de werkelijkheid. Waarheidsgehalte moet zo hoog mogelijk zijn.
8.1.1 Waarneming
Logisch positivisten: de wetenschapper observeert de realiteit, al dan niet met behulp van experimentele
procedures en observatieapparatuur, uit observaties door middel van inductie theorie. Inductie: optellen van
waarnemingen. We gaan hierbij vanuit dat theorieën niet perfect zijn, daarom toetsen aan werkelijkheid, maar
onze waarneming zijn zogenaamd wel perfect is niet zo. Interpretatie van waarneming is onderhevig aan
biases. Theorieën zijn geen weergave van de realiteit, maar een weergave van onze vertekende interpretatie van
het voor ons waarneembare stukje van de realiteit.
8.1.2 Theorie
Inductieprobleem: om vast te stellen dat de theorie juist is, moeten we iedereen observeren over wie de theorie
een uitspraak doet. Popper: theorieën zijn niet meer dan onbewijsbare aannamen over hoe de wereld in elkaar
steekt. Of dit klopt weten we nooit zeker, we kunnen alleen door deductie voorspellingen uit onze theorieën
afleiden en onderzoeken of die uitkomen. Als dat het geval is mogen we theorie accepteren als aannemelijk,
maar niet als waar. Als een hypothese weerlegd wordt staat het voor altijd vast dat er situaties zijn waarin een
theorie niet klopt. Alle waarneming is theoriegeladen: verwachting voordat we de realiteit zien (voordat we gaan
waarnemen).
8.1.3 Dogmatiek
Theorieën worden niet getoetst aan de realiteit, maar in onderhandelingen bijgeslepen totdat een voorlopige
consensus bereikt is tussen wetenschappers. Wetenschap: instituut waarbinnen wetenschappers gezamenlijk een
perspectief op de wereld formuleren, waarin zij dogmatisch vasthouden aan een aantal onbewijsbare
basisprincipes en met theorie, methoden en technieken de houdbaarheid van die basisprincipes onderzoeken.
Paradigma: verzameling basisprincipes, theorieën, methoden en technieken. Benaderingen zijn gebaseerd op
onbewijsbare basisaannamen over hoe menselijk gedrag tot stand komt, maar die zijn niet aan de realiteit te
toetsen, en is dus geen objectieve maatstaaf (maar incommensurabel). Als er geen objectieve manier is om vast te
stellen welke benadering de waarheid in pacht heeft, hoe bepalen we dan welk perspectief we het beste kunnen
gebruiken?
8.2 Spiegelen aan de natuurwetenschappen
Wat dogma’s betekenen voor de manier waarop we de werkelijkheid zien en wat dit impliceert voor de
toepassing van dat perspectief in de praktijk is metafysica = niet empirisch toetsbaar, maar bepalend voor
inrichting van onderzoeksprogramma. Voorbeeld: determinisme = alles in de wereld wordt bepaald door causale
mechanismen, vanuit natuurwetenschappen, sociale wetenschappen probeert te spiegelen. De mens wordt
daarom gezien als machine die handelt zonder dat individu daar zelf invloed op heeft. Gezocht naar oorzakelijke
mechanismen. Determinisme gaat samen met een bepaalde mate van reductionisme: verklaringen voor
fenomenen herleidbaar tot onderliggende niveaus. Zijn niet hetzelfde, hoeven niet altijd samen op te treden, maar
gaan goed samen.
8.2.1 Biologie
Goed voorbeeld van combinatie reductionisme en determinisme. Psychologische fenomenen verklaren door
verwijzen naar fysiologische mechanismen die eraan ten grondslag liggen. Evolutie en specifieke fysiologische
en chemische processen die leiden tot gedrag en tot psychopathologie. Verstoringen in gedrag verhelpen met
ingrepen in fysiologie. Tegenwoordig minder vaak met chirurgische ingrepen, psychofarmaca meer voorkomend
(neuro chemische huishouding).
8.2.2 Leren
,Deterministisch, minder reductionistisch. Gedrag is hoofdzakelijk aangeleerd, gedrag verklaart vanuit
herhaaldelijk optreden omgevingsinvloeden, causale relaties zoeken in interactie omgeving en lichaam.
Klassieke en operante conditionering. Bijsturing van gedrag gedragstherapie, met leermechanismen
disfunctioneel gedrag uitdoven en een gezonder gedragspatroon voor in de plaats geven.
8.2.3 Cognitie
Ontstond vanuit onvrede over het gebrek aan aandacht voor psychologische processen in behaviorisme. Gaat er
niet enkel vanuit dat gedrag voortkomt uit leerervaringen, maar kijkt daarnaast ook naar de manier waarop
individuen informatie selecteren en verwerken. Precisering van leertheoretisch perspectief, deterministisch,
minder reductionistisch. Gedrag moet verklaard worden in termen van de manier waarop het individu informatie
uit de omgeving d.m.v. cognitieve schema’s verwerkt tot reacties. Psychopathologie ontstaat wanneer fouten
optreden in die schema’s. CGT gedragsverandering + correctie foutieve schema’s.
8.2.4 Integratie van biologische, leertheoretische en cognitieve benaderingen.
Overlap in toepassingsgebied. Alle drie beschouwen zij mens als fysiologische machine waarvan het gedrag
mechanisch te verklaren is. Ze verschillen in accent dat zij leggen bij bestuderen van machinerie verschillen
zijn te begrijpen als een verschil in reductionisme.
Cognitieve benadering: mens is een informatieverwerkend organisme, met interne schema’s.
Leertheoretische: reduceert dit tot een eenvoudige interactie met omgeving.
Biologie: proces reduceren tot een puur fysiologische verklaring.
Deze benaderingen hebben het over hetzelfde systeem, verklaringen sluiten elkaar niet uit, maar hebben elkaar
nodig voor volledige verklaring van gedrag. Integratieve therapie: inzichten en behandelmethoden
gecombineerd.
8.3 Eigen dynamiek voor de psychologie
Moderne natuurwetenschappelijke benadering van de wereld. Kritiek op aanpak vanwege: deterministische,
reductionistische karakter. Dilthey natuurwetenschappelijke benadering niet toereikend om mens te begrijpen.
Hermeneutische methode: invoelend begrijpen van wat zich afspeelt in de belevingswereld dieper begrip van
geestelijke wereld van ander. Deze drie benaderingen sluiten aan bij hermeneutiek:
8.3.1 Onbewust
Psychoanalytische benadering: menselijk gedrag wordt gestuurd door onbewuste oerdriften en innerlijke
conflicten, sluit aan bij hermeneutiek, maar wel deterministisch. Interpretatief van aard: uitingen van individu die
dubbelzinnig opgevat kunnen worden, moeten hermeneutisch geïnterpreteerd worden om te duiden hoe
innerlijke conflicten de cliënt storen in het dagelijks functioneren. Doel is verbetering kwaliteit van leven, door
nieuwe vormen van denken, voelen en ervaren (persoonlijkheidsverandering). Behandeling algemene
persoonlijkheidspathologie, i.p.v. specifieke stoornissen.
8.3.2 Vrije wil
Humanistische benadering kenmerkt zich door hermeneutische karakter, nadruk op uniciteit van individu,
ontwikkelingskansen en bewuste ervaring. Humanisme is in ontologie ook beïnvloedt door hermeneutiek. Mens
leeft in eigen subjectieve ervaringswereld, niet objectief vast te stellen. Handelen komt voort uit een intentioneel,
zelfregulerend wezen, niet passief gevolg van prikkels, driften of neurochemische processen.
Voluntarisme: het individu beschikt over een vrije wil die hem in staat stelt zichzelf te verwezenlijken. Therapie
gericht op ondersteuning van cliënt bij proces van zelfactualisatie. Aanpak is niet gericht op corrigeren
ongezonde handelingen of cognitie, maar op toekomst en wat de cliënt daarin kan bereiken. Autonoom, creatief
en sensitief in het leven staan en daarnaar toe werken door zelfreflectie is het doel. Therapeut is empathisch
begeleider.
8.3.3 Context
Systeembenadering is een reactie op reductionisme. Kijkt naar individu als gehele in ecologische, sociale en
maatschappelijke context = holisme. Individu vormt samen met context een systeem, en daarbinnen komt gedrag
tot stand. Deterministisch. Verwerpt reductionisme. Systeembenadering is relevant voor relatie- en
gezinsproblematiek.
8.4 Theorie in de praktijk
Integratieve aanpak is bij deze drie problematisch, aangezien ze minder eenduidig te classificeren zijn.
Integratieve aanpak niet alleen natuurwetenschappelijke benaderingen, ook gebruikmaken van andere
perspectieven.
,Technisch eclecticisme: uiteenlopende therapeutische technieken inzetten zonder theoretische integratie na te
streven. Natuurwetenschappelijke aanpak is vooral succesvol bij depressies, angststoornissen, en
impulsstoornissen. Overige benaderingen lijken meer gefocust op persoonlijkheidsstoornissen, zelfontplooiing
en psychosociale problemen. Keuze voor benadering laten afhangen van effectstudies. Therapie is beter
wanneer: meer problemen oplossen, in sneller tempo en effecten duurzamer. Atheoretische houding in de
therapeutische praktijk heeft dezelfde consequenties als bij empirisch onderzoek. Zonder theorie zijn observaties
betekenisloos, dat geldt ook voor observatie van de klachten van cliënt. Als bij problemen duidelijk is welk
technisch protocol we moeten inzetten, is het duidelijk. Maar zodra je niet weet wat er precies aan de hand is,
onvoldoende empirische kennis, of een cliënt gaat niet/onvoldoende vooruit, dan is een protocol nutteloos en
moet een klinisch psycholoog improviseren. Dan hebben we een theoretische leidraad nodig die kan helpen bij
het nemen van beslissingen. Maar theorieën zijn stabiele, tijdelijke constructies, altijd kritisch blijven op
toepasbaarheid.
CBT at the Crossroads: The Rise of Transdiagnostic Treatments
Abstract
Transdiagnostic Treatments
- Definition: Treatments targeting a wider range of disorders and can be applied to treat several disorders
simultaneously.
Meta-analyses show evidence base for these therapies.
Different definitions of transdiagnostic treatments exist, making the field complex.
Unified vs. Individualized Approaches
Unified treatments: Broadband interventions for various disorders without tailoring the
individual.
Individualized treatments: Tailored to specific problem presentation of the individual.
Examples: Selecting modules within modular treatments.
Advantages and Limitations
Examining theoretical foundation and empirical evidence.
Discussing future developments in transdiagnostic treatments.
Introduction
- Evolution of Cognitive Behavioral Therapy (CBT)
Early stages: General techniques like cognitive restructuring applied to various disorders.
Increasing number of characteristics of specific disorders, and increasingly narrow
definition of diagnoses. Disorder-specific approach: effective disorder-specific treatments
and resulted in a rise of evidence-based treatments for specific diagnoses.
High comorbidity rates suggest shared underlying processes between disorders.
- Transdiagnostic Processes
Shared transdiagnostic processes identified across multiple mental disorders.
Examples: Attentional biases, recurrent negative thinking, avoidance behavior.
Proposed processes: Perfectionism, intolerance of uncertainty, maladaptive emotion
regulation and neuroticism.
Broader processes could be viewed as higher order processes or underlying constructs that
are expressed in different specific processes.
- Theoretical Perspectives
No comprehensive theoretical framework explaining the distinct relation, interplay, or
hierarchical organization of transdiagnostic processes.
Debate on the link between mechanisms and psychopathology.
Need for future studies informed by alternative classification systems like RDoC and
HiTOP.
A framework of transdiagnostic processes that integrates a hierarchical organization, the
degree of impairment, as well as the mental content of processes might prove to be
beneficial and informative for diagnostic assessment and therapy planning.
- Transdiagnostic Treatments Overview
o Shift from focusing on differences between disorders to commonalities and shared processes.
o Transdiagnostic treatments aim to address multiple comorbidities simultaneously.
o Treatments apply underlying principles across mental disorders without tailoring to specific
diagnoses.
, o Advantages of transdiagnostic treatments include reducing treatment length and cost,
enhancing clinical practicability, bridging the gap between research and practice, and helping
therapists factor in all processes important for therapeutic progress.
- Efficacy of Transdiagnostic Treatments
o Reviews and meta-analyses show strong efficacy across treatment settings and delivery
formats.
o Different reviews focus on various aspects of transdiagnostic treatments, such as internet-based
delivery or specific protocols.
o The current review adopts a broad definition of transdiagnostic treatments: treatments that
target several comorbidities at once, either by providing a protocol that targets shared
mechanisms between disorders or by individualizing a treatment to the specific person and by
that targeting the unique combination of comorbidities.
- Classifications of Transdiagnostic Treatments
o The field of transdiagnostic treatments is complex due to the emergence of new treatments and
growing interest in transdiagnostic processes.
o Various approaches hold a transdiagnostic stance towards psychopathology or can be applied
transdiagnostically (CBT).
o Some treatments are specifically developed with transdiagnostic applicability in mind.
o The field of transdiagnostic treatments is thus diverse and heterogeneous. Transdiagnostic
treatments span a spectrum of treatments. They are either applied as a “broadband”
intervention to a range of disorders without tailoring to the individual or are individualized and
tailored to the specific problem presentation of the individual. To help differentiate between
the various transdiagnostic approaches, we propose a distinction between unified “one size fits
all” and individualized “my size fits me” transdiagnostic approaches.
- Transdiagnostic Interventions
o Table 1 provides an overview of transdiagnostic interventions targeting shared mechanisms
between disorders.
o Examples include rumination-focused therapy, metacognitive therapy, behavioral activation,
acceptance and commitment therapy, and dialectical behavioral therapy.
o Studies investigate the interplay and underlying structure of transdiagnostic processes using
factorial analyses.
Transdiagnostic Treatments
- Transdiagnostic treatments vary from unified to individualized approaches.
o Unified approaches are applied broadly to a range of disorders without tailoring.
o Individualized approaches are tailored to the specific problem presentation of the individual.
- Unified transdiagnostic approaches target shared mechanisms across disorders.
- Individualized transdiagnostic approaches involve tailoring treatments to the individual.
- Treatments differ in the breadth of application, ranging from narrow to no restriction.
- Delivery modes vary from face-to-face to internet-based, targeting different populations.
Third-Wave Therapies as Transdiagnostic Treatments
- Third-wave therapies emerged in the 1990s, focusing on how one manages, observes, processes, and
promoting mindfulness. Some of the third-wave therapies are compatible with the transdiagnostic
perspective and recent publications have highlighted the transdiagnostic applicability of these
treatments:
Metacognitive Therapy (MCT) targets metacognitions that maintain repetitive negative
thinking by different techniques (mindfulness exercises and behavioral experiments) to
treat various disorders effectively. Is effective for the treatment of various disorders: MCT
was found to be equally as effective as CBT for treating depression and superior to CBT in
treating anxiety.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) aims at increasing psychological flexibility
by targeting several processes that the developers theorize to be relevant for change:
acceptance, cognitive defusion, self as context, values, and committed action. The
flexibility in which ACT principles are applied to various disorders highlights the
transdiagnostic nature of ACT.
Mindfulness-Based Interventions are popular transdiagnostic treatments.Many different
forms, generally have been applied to various populations and led to reductions in
symptoms like anxiety or depression and thus can be considered transdiagnostic.
Dialectic Behavioral Therapy (DBT): focus has been on treatement of borderline
personality disorder, focuses on emotion regulation (recognizes across multitude of
Hoorcollege 1
Hoofdstuk 8 - Het nut van theorie
8.1 Het achterhalen van de waarheid
Theorie nodig om zaken te verklaren, hoe de wereld werkt, en voorspellen hoe die in de toekomst zal werken, en
dat we hem tot op zekere hoogte kunnen controleren. Om dit mogelijk te maken moet een theorie zo goed
mogelijk aansluiten op de werkelijkheid. Waarheidsgehalte moet zo hoog mogelijk zijn.
8.1.1 Waarneming
Logisch positivisten: de wetenschapper observeert de realiteit, al dan niet met behulp van experimentele
procedures en observatieapparatuur, uit observaties door middel van inductie theorie. Inductie: optellen van
waarnemingen. We gaan hierbij vanuit dat theorieën niet perfect zijn, daarom toetsen aan werkelijkheid, maar
onze waarneming zijn zogenaamd wel perfect is niet zo. Interpretatie van waarneming is onderhevig aan
biases. Theorieën zijn geen weergave van de realiteit, maar een weergave van onze vertekende interpretatie van
het voor ons waarneembare stukje van de realiteit.
8.1.2 Theorie
Inductieprobleem: om vast te stellen dat de theorie juist is, moeten we iedereen observeren over wie de theorie
een uitspraak doet. Popper: theorieën zijn niet meer dan onbewijsbare aannamen over hoe de wereld in elkaar
steekt. Of dit klopt weten we nooit zeker, we kunnen alleen door deductie voorspellingen uit onze theorieën
afleiden en onderzoeken of die uitkomen. Als dat het geval is mogen we theorie accepteren als aannemelijk,
maar niet als waar. Als een hypothese weerlegd wordt staat het voor altijd vast dat er situaties zijn waarin een
theorie niet klopt. Alle waarneming is theoriegeladen: verwachting voordat we de realiteit zien (voordat we gaan
waarnemen).
8.1.3 Dogmatiek
Theorieën worden niet getoetst aan de realiteit, maar in onderhandelingen bijgeslepen totdat een voorlopige
consensus bereikt is tussen wetenschappers. Wetenschap: instituut waarbinnen wetenschappers gezamenlijk een
perspectief op de wereld formuleren, waarin zij dogmatisch vasthouden aan een aantal onbewijsbare
basisprincipes en met theorie, methoden en technieken de houdbaarheid van die basisprincipes onderzoeken.
Paradigma: verzameling basisprincipes, theorieën, methoden en technieken. Benaderingen zijn gebaseerd op
onbewijsbare basisaannamen over hoe menselijk gedrag tot stand komt, maar die zijn niet aan de realiteit te
toetsen, en is dus geen objectieve maatstaaf (maar incommensurabel). Als er geen objectieve manier is om vast te
stellen welke benadering de waarheid in pacht heeft, hoe bepalen we dan welk perspectief we het beste kunnen
gebruiken?
8.2 Spiegelen aan de natuurwetenschappen
Wat dogma’s betekenen voor de manier waarop we de werkelijkheid zien en wat dit impliceert voor de
toepassing van dat perspectief in de praktijk is metafysica = niet empirisch toetsbaar, maar bepalend voor
inrichting van onderzoeksprogramma. Voorbeeld: determinisme = alles in de wereld wordt bepaald door causale
mechanismen, vanuit natuurwetenschappen, sociale wetenschappen probeert te spiegelen. De mens wordt
daarom gezien als machine die handelt zonder dat individu daar zelf invloed op heeft. Gezocht naar oorzakelijke
mechanismen. Determinisme gaat samen met een bepaalde mate van reductionisme: verklaringen voor
fenomenen herleidbaar tot onderliggende niveaus. Zijn niet hetzelfde, hoeven niet altijd samen op te treden, maar
gaan goed samen.
8.2.1 Biologie
Goed voorbeeld van combinatie reductionisme en determinisme. Psychologische fenomenen verklaren door
verwijzen naar fysiologische mechanismen die eraan ten grondslag liggen. Evolutie en specifieke fysiologische
en chemische processen die leiden tot gedrag en tot psychopathologie. Verstoringen in gedrag verhelpen met
ingrepen in fysiologie. Tegenwoordig minder vaak met chirurgische ingrepen, psychofarmaca meer voorkomend
(neuro chemische huishouding).
8.2.2 Leren
,Deterministisch, minder reductionistisch. Gedrag is hoofdzakelijk aangeleerd, gedrag verklaart vanuit
herhaaldelijk optreden omgevingsinvloeden, causale relaties zoeken in interactie omgeving en lichaam.
Klassieke en operante conditionering. Bijsturing van gedrag gedragstherapie, met leermechanismen
disfunctioneel gedrag uitdoven en een gezonder gedragspatroon voor in de plaats geven.
8.2.3 Cognitie
Ontstond vanuit onvrede over het gebrek aan aandacht voor psychologische processen in behaviorisme. Gaat er
niet enkel vanuit dat gedrag voortkomt uit leerervaringen, maar kijkt daarnaast ook naar de manier waarop
individuen informatie selecteren en verwerken. Precisering van leertheoretisch perspectief, deterministisch,
minder reductionistisch. Gedrag moet verklaard worden in termen van de manier waarop het individu informatie
uit de omgeving d.m.v. cognitieve schema’s verwerkt tot reacties. Psychopathologie ontstaat wanneer fouten
optreden in die schema’s. CGT gedragsverandering + correctie foutieve schema’s.
8.2.4 Integratie van biologische, leertheoretische en cognitieve benaderingen.
Overlap in toepassingsgebied. Alle drie beschouwen zij mens als fysiologische machine waarvan het gedrag
mechanisch te verklaren is. Ze verschillen in accent dat zij leggen bij bestuderen van machinerie verschillen
zijn te begrijpen als een verschil in reductionisme.
Cognitieve benadering: mens is een informatieverwerkend organisme, met interne schema’s.
Leertheoretische: reduceert dit tot een eenvoudige interactie met omgeving.
Biologie: proces reduceren tot een puur fysiologische verklaring.
Deze benaderingen hebben het over hetzelfde systeem, verklaringen sluiten elkaar niet uit, maar hebben elkaar
nodig voor volledige verklaring van gedrag. Integratieve therapie: inzichten en behandelmethoden
gecombineerd.
8.3 Eigen dynamiek voor de psychologie
Moderne natuurwetenschappelijke benadering van de wereld. Kritiek op aanpak vanwege: deterministische,
reductionistische karakter. Dilthey natuurwetenschappelijke benadering niet toereikend om mens te begrijpen.
Hermeneutische methode: invoelend begrijpen van wat zich afspeelt in de belevingswereld dieper begrip van
geestelijke wereld van ander. Deze drie benaderingen sluiten aan bij hermeneutiek:
8.3.1 Onbewust
Psychoanalytische benadering: menselijk gedrag wordt gestuurd door onbewuste oerdriften en innerlijke
conflicten, sluit aan bij hermeneutiek, maar wel deterministisch. Interpretatief van aard: uitingen van individu die
dubbelzinnig opgevat kunnen worden, moeten hermeneutisch geïnterpreteerd worden om te duiden hoe
innerlijke conflicten de cliënt storen in het dagelijks functioneren. Doel is verbetering kwaliteit van leven, door
nieuwe vormen van denken, voelen en ervaren (persoonlijkheidsverandering). Behandeling algemene
persoonlijkheidspathologie, i.p.v. specifieke stoornissen.
8.3.2 Vrije wil
Humanistische benadering kenmerkt zich door hermeneutische karakter, nadruk op uniciteit van individu,
ontwikkelingskansen en bewuste ervaring. Humanisme is in ontologie ook beïnvloedt door hermeneutiek. Mens
leeft in eigen subjectieve ervaringswereld, niet objectief vast te stellen. Handelen komt voort uit een intentioneel,
zelfregulerend wezen, niet passief gevolg van prikkels, driften of neurochemische processen.
Voluntarisme: het individu beschikt over een vrije wil die hem in staat stelt zichzelf te verwezenlijken. Therapie
gericht op ondersteuning van cliënt bij proces van zelfactualisatie. Aanpak is niet gericht op corrigeren
ongezonde handelingen of cognitie, maar op toekomst en wat de cliënt daarin kan bereiken. Autonoom, creatief
en sensitief in het leven staan en daarnaar toe werken door zelfreflectie is het doel. Therapeut is empathisch
begeleider.
8.3.3 Context
Systeembenadering is een reactie op reductionisme. Kijkt naar individu als gehele in ecologische, sociale en
maatschappelijke context = holisme. Individu vormt samen met context een systeem, en daarbinnen komt gedrag
tot stand. Deterministisch. Verwerpt reductionisme. Systeembenadering is relevant voor relatie- en
gezinsproblematiek.
8.4 Theorie in de praktijk
Integratieve aanpak is bij deze drie problematisch, aangezien ze minder eenduidig te classificeren zijn.
Integratieve aanpak niet alleen natuurwetenschappelijke benaderingen, ook gebruikmaken van andere
perspectieven.
,Technisch eclecticisme: uiteenlopende therapeutische technieken inzetten zonder theoretische integratie na te
streven. Natuurwetenschappelijke aanpak is vooral succesvol bij depressies, angststoornissen, en
impulsstoornissen. Overige benaderingen lijken meer gefocust op persoonlijkheidsstoornissen, zelfontplooiing
en psychosociale problemen. Keuze voor benadering laten afhangen van effectstudies. Therapie is beter
wanneer: meer problemen oplossen, in sneller tempo en effecten duurzamer. Atheoretische houding in de
therapeutische praktijk heeft dezelfde consequenties als bij empirisch onderzoek. Zonder theorie zijn observaties
betekenisloos, dat geldt ook voor observatie van de klachten van cliënt. Als bij problemen duidelijk is welk
technisch protocol we moeten inzetten, is het duidelijk. Maar zodra je niet weet wat er precies aan de hand is,
onvoldoende empirische kennis, of een cliënt gaat niet/onvoldoende vooruit, dan is een protocol nutteloos en
moet een klinisch psycholoog improviseren. Dan hebben we een theoretische leidraad nodig die kan helpen bij
het nemen van beslissingen. Maar theorieën zijn stabiele, tijdelijke constructies, altijd kritisch blijven op
toepasbaarheid.
CBT at the Crossroads: The Rise of Transdiagnostic Treatments
Abstract
Transdiagnostic Treatments
- Definition: Treatments targeting a wider range of disorders and can be applied to treat several disorders
simultaneously.
Meta-analyses show evidence base for these therapies.
Different definitions of transdiagnostic treatments exist, making the field complex.
Unified vs. Individualized Approaches
Unified treatments: Broadband interventions for various disorders without tailoring the
individual.
Individualized treatments: Tailored to specific problem presentation of the individual.
Examples: Selecting modules within modular treatments.
Advantages and Limitations
Examining theoretical foundation and empirical evidence.
Discussing future developments in transdiagnostic treatments.
Introduction
- Evolution of Cognitive Behavioral Therapy (CBT)
Early stages: General techniques like cognitive restructuring applied to various disorders.
Increasing number of characteristics of specific disorders, and increasingly narrow
definition of diagnoses. Disorder-specific approach: effective disorder-specific treatments
and resulted in a rise of evidence-based treatments for specific diagnoses.
High comorbidity rates suggest shared underlying processes between disorders.
- Transdiagnostic Processes
Shared transdiagnostic processes identified across multiple mental disorders.
Examples: Attentional biases, recurrent negative thinking, avoidance behavior.
Proposed processes: Perfectionism, intolerance of uncertainty, maladaptive emotion
regulation and neuroticism.
Broader processes could be viewed as higher order processes or underlying constructs that
are expressed in different specific processes.
- Theoretical Perspectives
No comprehensive theoretical framework explaining the distinct relation, interplay, or
hierarchical organization of transdiagnostic processes.
Debate on the link between mechanisms and psychopathology.
Need for future studies informed by alternative classification systems like RDoC and
HiTOP.
A framework of transdiagnostic processes that integrates a hierarchical organization, the
degree of impairment, as well as the mental content of processes might prove to be
beneficial and informative for diagnostic assessment and therapy planning.
- Transdiagnostic Treatments Overview
o Shift from focusing on differences between disorders to commonalities and shared processes.
o Transdiagnostic treatments aim to address multiple comorbidities simultaneously.
o Treatments apply underlying principles across mental disorders without tailoring to specific
diagnoses.
, o Advantages of transdiagnostic treatments include reducing treatment length and cost,
enhancing clinical practicability, bridging the gap between research and practice, and helping
therapists factor in all processes important for therapeutic progress.
- Efficacy of Transdiagnostic Treatments
o Reviews and meta-analyses show strong efficacy across treatment settings and delivery
formats.
o Different reviews focus on various aspects of transdiagnostic treatments, such as internet-based
delivery or specific protocols.
o The current review adopts a broad definition of transdiagnostic treatments: treatments that
target several comorbidities at once, either by providing a protocol that targets shared
mechanisms between disorders or by individualizing a treatment to the specific person and by
that targeting the unique combination of comorbidities.
- Classifications of Transdiagnostic Treatments
o The field of transdiagnostic treatments is complex due to the emergence of new treatments and
growing interest in transdiagnostic processes.
o Various approaches hold a transdiagnostic stance towards psychopathology or can be applied
transdiagnostically (CBT).
o Some treatments are specifically developed with transdiagnostic applicability in mind.
o The field of transdiagnostic treatments is thus diverse and heterogeneous. Transdiagnostic
treatments span a spectrum of treatments. They are either applied as a “broadband”
intervention to a range of disorders without tailoring to the individual or are individualized and
tailored to the specific problem presentation of the individual. To help differentiate between
the various transdiagnostic approaches, we propose a distinction between unified “one size fits
all” and individualized “my size fits me” transdiagnostic approaches.
- Transdiagnostic Interventions
o Table 1 provides an overview of transdiagnostic interventions targeting shared mechanisms
between disorders.
o Examples include rumination-focused therapy, metacognitive therapy, behavioral activation,
acceptance and commitment therapy, and dialectical behavioral therapy.
o Studies investigate the interplay and underlying structure of transdiagnostic processes using
factorial analyses.
Transdiagnostic Treatments
- Transdiagnostic treatments vary from unified to individualized approaches.
o Unified approaches are applied broadly to a range of disorders without tailoring.
o Individualized approaches are tailored to the specific problem presentation of the individual.
- Unified transdiagnostic approaches target shared mechanisms across disorders.
- Individualized transdiagnostic approaches involve tailoring treatments to the individual.
- Treatments differ in the breadth of application, ranging from narrow to no restriction.
- Delivery modes vary from face-to-face to internet-based, targeting different populations.
Third-Wave Therapies as Transdiagnostic Treatments
- Third-wave therapies emerged in the 1990s, focusing on how one manages, observes, processes, and
promoting mindfulness. Some of the third-wave therapies are compatible with the transdiagnostic
perspective and recent publications have highlighted the transdiagnostic applicability of these
treatments:
Metacognitive Therapy (MCT) targets metacognitions that maintain repetitive negative
thinking by different techniques (mindfulness exercises and behavioral experiments) to
treat various disorders effectively. Is effective for the treatment of various disorders: MCT
was found to be equally as effective as CBT for treating depression and superior to CBT in
treating anxiety.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) aims at increasing psychological flexibility
by targeting several processes that the developers theorize to be relevant for change:
acceptance, cognitive defusion, self as context, values, and committed action. The
flexibility in which ACT principles are applied to various disorders highlights the
transdiagnostic nature of ACT.
Mindfulness-Based Interventions are popular transdiagnostic treatments.Many different
forms, generally have been applied to various populations and led to reductions in
symptoms like anxiety or depression and thus can be considered transdiagnostic.
Dialectic Behavioral Therapy (DBT): focus has been on treatement of borderline
personality disorder, focuses on emotion regulation (recognizes across multitude of
