Geschiedenis samenvatting Midden-Oosten
Hoofdstuk 1: de nadagen van het Ottomaanse Rijk (1870-1923)
1.1 De zieke man van Europa
Het Ottomaanse Rijk werd in de dertiende eeuw gesticht. De teloorgang van het
Ottomaanse rijk had verschillende oorzaken:
● Technologische achterstand op het westen, scheepsbouw en bewapening.
● De opkomst van Rusland
● Bij de wereldeconomie raakte het Ottomaanse Rijk economisch op achterstand.
● De meeste sultans in de 18e/19e eeuw misten leiderscapaciteiten.
● In de 19e eeuw ontwaakte er onder de niet-Turkse onderdanen van de sultan
een vurig nationalisme.
1.2 De Rol van de Britten
1869: opening van het Suezkanaal. →Strategisch belang van het Midden-Oosten nam
toe.
Egypte maakte nog deel uit van het O Rijk, maar het had wel een zelfstandige positie.
Ze verkochten hun aandelen in het Suezkanaal, waarop de Britse Premier Disraeli zijn
kans greep en die aandelen kocht.
→Ze kregen ook Cyprus en Sudan in handen.
Vanaf ongeveer 1882 begon de Britse bezetting in Egypte, die tot 1956 duurde.
→Egypte werd Brits protectoraat, een gebied onder beschermheerschap.
De belangrijke factor olie kwam, kort na 1880 kwam in Europa en de VS de
auto-industrie op gang. →Vergrootte de vraag naar aardolie.
In het Midden-Oosten was veel olie in de grond. Dit in combinatie met het Suezkanaal
maakte dat het Midden-Oosten een voorname conflicthaard was in de wereld.
1.3 De Jong-Turken
Het Ottomaanse Rijk werd al lang de ´zieke man van Europa´ genoemd, want het was
economisch en politiek in de greep van Europese mogendheden.
,De Turkse nationalisten vonden dat het rijk een nieuwe impuls nodig had.
Armeniërs, Arabieren en Koerden werden geturkificeerd.
Het Comité van Eenheid en Vooruitgang werd gesticht door de officieren van het
Ottomaanse leger. Zij ergerden zich aan het verval van het rijk.
→Zij werden de Jong-Turken genoemd.
→Ze streefden naar modernisering van de staat en afschaffing van voorrechten voor
buitenlandse ondernemers.
Ze koesterden haat tegen de Europese overheersing, maar bewonderden de westerse
techniek en vooruitgang.
In 1908 pleegden de Jong-Turken een staatsgreep. Ze begonnen aan de modernisering
van het rijk en veel volken werden het slachtoffer van turkificatie.
→ De Arabieren ontwikkelden hierdoor een eigen zelfbewustzijn.
1.4 De Armeense genocide
De Eerste Wereldoorlog betekende echt een breuk voor het Ottomaanse Rijk. Ze
kozen de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije.
De Turken gingen in aanval tegen de Russen, maar leden verliezen. De regering nam
wraak op de Armeniërs, want ze dachten dat ze de mogelijke helpers van de Russen
waren.
→Armeense genocide (1915)
1.5 Midden-Oosten verdeeld
In de Eerste Wereldoorlog lukte het Groot-Brittannië niet om het Ottomaanse Rijk met
een militaire actie uit te schakelen. Ze besloten de Arabische inwoners los te weken
uit het Turkse staatsverband.
Britse hoge commissaris Sir Henry McMahon legde contact met de Arabische vorst
Hoessein Ibn Ali. Hieruit kwam in 1916 een Brits-Arabische overeenkomst voort.
→Hoesseins bedoeïenen legers komen in opstand tegen turkse regering, in ruil voor
de belofte van de Britten dat Hoessein een onafhankelijk koninkrijk mocht stichten op
het grondgebied van de latere staten Syrië, Irak en Saudi-Arabië.
, Achter de rug van de Arabieren om sloten de Britten en de Fransen in 1916 de
geheime Sykes-Picot Overeenkomst. →Het Midden-Oosten zou onder Brits-Franse
controle blijven.
Op de Parijse vredesconferentie van 1919 werd niet naar de Arabieren geluisterd. In
1920 besloten dat de Arabieren geen eigen koninkrijk kregen. Het werd in het Verdrag
van Sèvres bekrachtigd.
De voormalige Arabische delen van het rijk kregen nu de status mandaatgebieden.
→Typisch voorbeeld van modern imperialisme.
In 1932 zou Irak een onafhankelijk koninkrijk worden , maar de Britten hielden
controle over de olievelden.
1.6 Turkije onder Kemal Ataturk
Het Ottomaanse Rijk behoorde nu tot het verleden. De Turken reorganiseren echter
hun groepen onder leiding van Mustafa Kemal.
Bij het verdrag van Lausanne in 1923 werden de nieuwe grenzen van Turkije
internationaal erkend.
Met de Koerden in Oost-Turkije, etnische minderheid, liep het slecht af. Ze kwamen
in 1925 in opstand, maar Turken rekenden op bloedige wijze met hen af.
In 1923 riep Kemal de Republiek Turkije uit.
Hij wilde met het Ottomaanse verleden afrekenen en wilde het idealisme van de
Jong-Turkse revolutie levend houden. De invloed van de godsdienst moest worden
teruggedrongen.
Ook waren er veel uiterlijke, symbolische hervormingen. Er kwamen vrouwelijke
kamerleden en ter vervanging van de tulband en de fez werd de hoed aangemoedigd.
Ze kozen ervoor zich naar het westers voorbeeld te moderniseren. Kemal werd
Atatürk genoemd: de vader van de Turken.
Sinds zijn dood is de Turkse natie verdeeld gebleven tussen voor- en tegenstanders
van modernisering en secularisering.
Hoofdstuk 1: de nadagen van het Ottomaanse Rijk (1870-1923)
1.1 De zieke man van Europa
Het Ottomaanse Rijk werd in de dertiende eeuw gesticht. De teloorgang van het
Ottomaanse rijk had verschillende oorzaken:
● Technologische achterstand op het westen, scheepsbouw en bewapening.
● De opkomst van Rusland
● Bij de wereldeconomie raakte het Ottomaanse Rijk economisch op achterstand.
● De meeste sultans in de 18e/19e eeuw misten leiderscapaciteiten.
● In de 19e eeuw ontwaakte er onder de niet-Turkse onderdanen van de sultan
een vurig nationalisme.
1.2 De Rol van de Britten
1869: opening van het Suezkanaal. →Strategisch belang van het Midden-Oosten nam
toe.
Egypte maakte nog deel uit van het O Rijk, maar het had wel een zelfstandige positie.
Ze verkochten hun aandelen in het Suezkanaal, waarop de Britse Premier Disraeli zijn
kans greep en die aandelen kocht.
→Ze kregen ook Cyprus en Sudan in handen.
Vanaf ongeveer 1882 begon de Britse bezetting in Egypte, die tot 1956 duurde.
→Egypte werd Brits protectoraat, een gebied onder beschermheerschap.
De belangrijke factor olie kwam, kort na 1880 kwam in Europa en de VS de
auto-industrie op gang. →Vergrootte de vraag naar aardolie.
In het Midden-Oosten was veel olie in de grond. Dit in combinatie met het Suezkanaal
maakte dat het Midden-Oosten een voorname conflicthaard was in de wereld.
1.3 De Jong-Turken
Het Ottomaanse Rijk werd al lang de ´zieke man van Europa´ genoemd, want het was
economisch en politiek in de greep van Europese mogendheden.
,De Turkse nationalisten vonden dat het rijk een nieuwe impuls nodig had.
Armeniërs, Arabieren en Koerden werden geturkificeerd.
Het Comité van Eenheid en Vooruitgang werd gesticht door de officieren van het
Ottomaanse leger. Zij ergerden zich aan het verval van het rijk.
→Zij werden de Jong-Turken genoemd.
→Ze streefden naar modernisering van de staat en afschaffing van voorrechten voor
buitenlandse ondernemers.
Ze koesterden haat tegen de Europese overheersing, maar bewonderden de westerse
techniek en vooruitgang.
In 1908 pleegden de Jong-Turken een staatsgreep. Ze begonnen aan de modernisering
van het rijk en veel volken werden het slachtoffer van turkificatie.
→ De Arabieren ontwikkelden hierdoor een eigen zelfbewustzijn.
1.4 De Armeense genocide
De Eerste Wereldoorlog betekende echt een breuk voor het Ottomaanse Rijk. Ze
kozen de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije.
De Turken gingen in aanval tegen de Russen, maar leden verliezen. De regering nam
wraak op de Armeniërs, want ze dachten dat ze de mogelijke helpers van de Russen
waren.
→Armeense genocide (1915)
1.5 Midden-Oosten verdeeld
In de Eerste Wereldoorlog lukte het Groot-Brittannië niet om het Ottomaanse Rijk met
een militaire actie uit te schakelen. Ze besloten de Arabische inwoners los te weken
uit het Turkse staatsverband.
Britse hoge commissaris Sir Henry McMahon legde contact met de Arabische vorst
Hoessein Ibn Ali. Hieruit kwam in 1916 een Brits-Arabische overeenkomst voort.
→Hoesseins bedoeïenen legers komen in opstand tegen turkse regering, in ruil voor
de belofte van de Britten dat Hoessein een onafhankelijk koninkrijk mocht stichten op
het grondgebied van de latere staten Syrië, Irak en Saudi-Arabië.
, Achter de rug van de Arabieren om sloten de Britten en de Fransen in 1916 de
geheime Sykes-Picot Overeenkomst. →Het Midden-Oosten zou onder Brits-Franse
controle blijven.
Op de Parijse vredesconferentie van 1919 werd niet naar de Arabieren geluisterd. In
1920 besloten dat de Arabieren geen eigen koninkrijk kregen. Het werd in het Verdrag
van Sèvres bekrachtigd.
De voormalige Arabische delen van het rijk kregen nu de status mandaatgebieden.
→Typisch voorbeeld van modern imperialisme.
In 1932 zou Irak een onafhankelijk koninkrijk worden , maar de Britten hielden
controle over de olievelden.
1.6 Turkije onder Kemal Ataturk
Het Ottomaanse Rijk behoorde nu tot het verleden. De Turken reorganiseren echter
hun groepen onder leiding van Mustafa Kemal.
Bij het verdrag van Lausanne in 1923 werden de nieuwe grenzen van Turkije
internationaal erkend.
Met de Koerden in Oost-Turkije, etnische minderheid, liep het slecht af. Ze kwamen
in 1925 in opstand, maar Turken rekenden op bloedige wijze met hen af.
In 1923 riep Kemal de Republiek Turkije uit.
Hij wilde met het Ottomaanse verleden afrekenen en wilde het idealisme van de
Jong-Turkse revolutie levend houden. De invloed van de godsdienst moest worden
teruggedrongen.
Ook waren er veel uiterlijke, symbolische hervormingen. Er kwamen vrouwelijke
kamerleden en ter vervanging van de tulband en de fez werd de hoed aangemoedigd.
Ze kozen ervoor zich naar het westers voorbeeld te moderniseren. Kemal werd
Atatürk genoemd: de vader van de Turken.
Sinds zijn dood is de Turkse natie verdeeld gebleven tussen voor- en tegenstanders
van modernisering en secularisering.
