Psychologie van arbeid en
gezondheid – Deeltoets II -
PB0214
Thema 5 - Interventies op het gebied van arbeid en gezondheid
Hoofdstuk 7: Counseling, Coaching en Online-
interventiemethoden
Om medewerkers te faciliteren in hun ontwikkelwensen, functioneren en
(werk)geluk, kan een werkgever:
Werk- of taakaanpassingen doorvoeren
(bij)scholing aanbieden
Individuele interventie inrichten coaching en counseling (sinds
kort ook online interventies, zoals e-coaching)
7.2 Interventies op basis van zwaarte casuïstiek en inzet
begeleidingsprofessional
Interventievormen en hun toepassing worden afgezet tegen twee
dimensies
1. Zwaarte van de casuïstiek
2. Mate van tijdsinvestering van de begeleidingsprofessional
(coach, counselor)
Hoe ingewikkelder of omvangrijker een gewenste gedragsverandering of
problematiek is, hoe meer inzet van de begeleidingsprofessional gewenst
is.
Interventievormen met actieve inzet van begeleidingsprofessional
(coaching/counseling) is arbeidsintensief en relatief kostbaar.
Bij zeer ernstige casuïstiek of een psychische stoornis waarbij kortdurende
begeleiding niet voldoende is doorverwijzing naar regulier zorg
(bedrijfsarts of therapeut).
Counseling: kortdurende individuele psychosociale begeleider voor
mensen die in emotionele of sociale problemen zijn geraakt of dreigen te
geraken.
Coaching: het creatieve proces waarbij de client als partner wordt
geïnspireerd en uitgedaagd om tot zijn maximale persoonlijke en
professionele potentieel te komen.
Wanneer er sprake is van een ontwikkelwens i.p.v. van een manifest
probleem (counseling)
,7.3 Herkomst en werkende ingrediënten
Nog weinig wetenschappelijk onderzoek naar coaching en counseling.
Meest gebruikte theorieën methoden binnen coaching en counseling zijn
wel al te herleiden naar de psychotherapie.
Bekendste psychotherapievormen:
Gedragstherapie (veranderen en aanpassen ongezond gedrag)
Cognitieve therapie (veranderen en aanpassen disfunctionele
gedachten)
Psychodynamische therapie (zichtbaar maken onbewuste
gedachten)
Schema therapie (achterhalen en aanpassen oorsprong van
gedragspatronen)
Interpersoonlijke therapie (begrijpen en veranderen van ongezonde
interacties)
Cliëntgerichte therapie (inzicht en vergroten persoonlijke kracht van
cliënt)
Oplossingsgerichte therapie (sterke kanten en hulpbronnen van
cliënt)
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) (context en waarden
van client)
Hierbinnen zijn er twee benaderingswijzen op de vraag welke interventie
het beste resultaat oplevert.
1. Specifieke factoren. Gaat ervan uit dat de effectiviteit van
therapie wordt bepaald door de aanwezigheid van factoren die
specifiek zijn voor de desbetreffende therapie. De mate waarin deze
factoren bijdragen bepalen het succes van de therapie.
Samenvattend: de doelstelling van de therapie wordt gebruikt om
achteraf te bepalen of de therapie succesvol was.
2. Generieke factoren. Gaat ervan uit dat therapie vooral effectief is
dankzij factoren die in vrijwel elke therapievorm terugkomen. Ook
wel het dodo-effect. Zolang een therapie een bepaalde generieke
factor bevat, maakt het niet ui welke vorm je kiest (theorieën zijn
dus onderling inwisselbaar). Drie generieke factoren:
Motivatie en hoop
Therapeutische relatie
Therapeutische ingrediënten
Uit onderzoek blijkt dat succes van therapie voor ligt aan de
therapeutische relatie en de kenmerken van de patiënt en therapeut.
7.4 Counseling als interventie
Counseling wordt ingezet voor medewerkers met:
Negatieve gevoelens
Moeheid
Gebrek aan energie
Spanningsklachten
Hoofdpijn
, Lusteloosheid
Counseling is gestoeld op het medische model gaat ervan uit dat
disfunctioneren verholpen kan worden. Klachtenreductie kan een
belangrijke component zijn.
Counseling is een kortdurende vorm van individuele psychosociale
begeleiding.
Kortdurend: in de meeste gevallen 1-8 uur aan gesprekssessies
(van 1-1,5 uur).
Individueel: een-op-een begeleidingsrelatie in vertrouwelijkheid.
Psychosociaal: aard van de begeleiding in wisselwerking tussen
psychisch functioneren (overtuigingen, gedachten, gevoelens) en
sociaal functioneren (omgang met omgeving). Kan ook vanuit
biopsychologisch model (lichamelijke aspect van problemen worden
meegenomen, zoals slaap).
Begeleiding: gespreksvoering met focus op klachtenreductie,
bewustwording van het probleem en onderzoeken van zichzelf d.m.v.
oefeningen.
Aan het einde van de interventie wordt vaak een terugvalpreventieplan
opgesteld.
Cliëntgerichte therapie: interventievorm als basis voor counseling
(Rogers).
Inzicht van de cliënt in zichzelf staat centraal.
Uitgangspunt: ieder mens weet zelf het beste wat er met hem aan
de hand is en wat goed voor hem is. De behandelaar is er slechts ter
begeleiding.
Benadering heeft positieve effecten op het gevoel van regie en
motivatie van de cliënt.
In de houding van de counselor zijn drie basiselementen te
onderscheiden die zijn te scharen onder de eerdergenoemde generieke
ingrediënten die therapie werkzaam maken (motivatie en hoop, etc.):
Empathie. Counselor is in staat zich te verplaatsen in de cliënt.
Onvoorwaardelijke acceptatie. Counselor accepteert alle
grilligheden van cliënt.
Congruentie. Counselor gedraagt zich congruent, doet zich niet
voor als iemand anders en is open over gevoelens en gedachten.
Counselor is geen gereguleerd beroep vanuit de overheid. Iedereen kan
deze titel aannemen. Geldt ook voor psycholoog, therapeut en coach.
7.5 Coaching als interventie
Coaching: het creatieve proces waarbij de client als partner wordt
geïnspireerd en uitgedaagd om tot zijn maximale persoonlijke en
professionele potentieel te komen.
, Er is geen sprake van hiërarchische verhouding waarbij de coach
adviezen geeft of bepaald wat goed is. er is een gelijkwaardige
relatie (partnerschap).
Vroeger lag bij coaching de nadruk op het medische model ‘met
mensen die coaching gebruiken is iets mis’
Tegenwoordig ligt de nadruk op preventie en ontwikkelingsgerichte
interventies.
Coachcultuur: een organisatiecultuur waarbij het normaal is om
coaching in te zetten bij de professionele ontwikkeling van
medewerkers.
Specialisaties in coaching:
Executive coaching: gericht op leiderschap
Performance coaching: gericht op prestatieverbetering
Loopbaan coaching: gericht op carrière en loopbaanvraagstukken
Teamcoaching: gericht op verbeteren van samenwerkingen binnen
teams
Life coaching: gericht op persoonlijke ontwikkeling en groei
Lifestyle coaching: gericht op gezonde levensstijl
Coachvragen zijn vooral werkgerelateerde thema’s, de meest
voorkomende zijn:
Werk-privébalans
Zelfontplooiing
Stress en burn-out
Samenwerken met collega’s of in teams
loopbaan
In wetenschappelijk onderzoek nog geen consensus over de definitie. In de
gehanteerde definities komen wel de volgende elementen terug:
gestructureerd en doelgericht proces;
gericht op groei en ontplooiing van de client;
gelijkwaardige relatie tussen coach en cliënt;
de client bepaald zijn eigen doelen.
Uit onderzoek blijkt dat coaching een positief effect heeft op:
versterken van de manier waarop iemand omgaat met problemen,
stress en nare situaties (coping technieken);
verbeteren van de manier waarop iemand streeft naar het behalen
van doelen (doelgerichte zelfsturing);
verbeteren van iemands houding ten aanzien van werk
(werkattitude);
vergroten van de motivatie;
leren ven nieuwe vaardigheden;
verbeteren van prestaties op het werk;
vergroten van welzijn.
gezondheid – Deeltoets II -
PB0214
Thema 5 - Interventies op het gebied van arbeid en gezondheid
Hoofdstuk 7: Counseling, Coaching en Online-
interventiemethoden
Om medewerkers te faciliteren in hun ontwikkelwensen, functioneren en
(werk)geluk, kan een werkgever:
Werk- of taakaanpassingen doorvoeren
(bij)scholing aanbieden
Individuele interventie inrichten coaching en counseling (sinds
kort ook online interventies, zoals e-coaching)
7.2 Interventies op basis van zwaarte casuïstiek en inzet
begeleidingsprofessional
Interventievormen en hun toepassing worden afgezet tegen twee
dimensies
1. Zwaarte van de casuïstiek
2. Mate van tijdsinvestering van de begeleidingsprofessional
(coach, counselor)
Hoe ingewikkelder of omvangrijker een gewenste gedragsverandering of
problematiek is, hoe meer inzet van de begeleidingsprofessional gewenst
is.
Interventievormen met actieve inzet van begeleidingsprofessional
(coaching/counseling) is arbeidsintensief en relatief kostbaar.
Bij zeer ernstige casuïstiek of een psychische stoornis waarbij kortdurende
begeleiding niet voldoende is doorverwijzing naar regulier zorg
(bedrijfsarts of therapeut).
Counseling: kortdurende individuele psychosociale begeleider voor
mensen die in emotionele of sociale problemen zijn geraakt of dreigen te
geraken.
Coaching: het creatieve proces waarbij de client als partner wordt
geïnspireerd en uitgedaagd om tot zijn maximale persoonlijke en
professionele potentieel te komen.
Wanneer er sprake is van een ontwikkelwens i.p.v. van een manifest
probleem (counseling)
,7.3 Herkomst en werkende ingrediënten
Nog weinig wetenschappelijk onderzoek naar coaching en counseling.
Meest gebruikte theorieën methoden binnen coaching en counseling zijn
wel al te herleiden naar de psychotherapie.
Bekendste psychotherapievormen:
Gedragstherapie (veranderen en aanpassen ongezond gedrag)
Cognitieve therapie (veranderen en aanpassen disfunctionele
gedachten)
Psychodynamische therapie (zichtbaar maken onbewuste
gedachten)
Schema therapie (achterhalen en aanpassen oorsprong van
gedragspatronen)
Interpersoonlijke therapie (begrijpen en veranderen van ongezonde
interacties)
Cliëntgerichte therapie (inzicht en vergroten persoonlijke kracht van
cliënt)
Oplossingsgerichte therapie (sterke kanten en hulpbronnen van
cliënt)
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) (context en waarden
van client)
Hierbinnen zijn er twee benaderingswijzen op de vraag welke interventie
het beste resultaat oplevert.
1. Specifieke factoren. Gaat ervan uit dat de effectiviteit van
therapie wordt bepaald door de aanwezigheid van factoren die
specifiek zijn voor de desbetreffende therapie. De mate waarin deze
factoren bijdragen bepalen het succes van de therapie.
Samenvattend: de doelstelling van de therapie wordt gebruikt om
achteraf te bepalen of de therapie succesvol was.
2. Generieke factoren. Gaat ervan uit dat therapie vooral effectief is
dankzij factoren die in vrijwel elke therapievorm terugkomen. Ook
wel het dodo-effect. Zolang een therapie een bepaalde generieke
factor bevat, maakt het niet ui welke vorm je kiest (theorieën zijn
dus onderling inwisselbaar). Drie generieke factoren:
Motivatie en hoop
Therapeutische relatie
Therapeutische ingrediënten
Uit onderzoek blijkt dat succes van therapie voor ligt aan de
therapeutische relatie en de kenmerken van de patiënt en therapeut.
7.4 Counseling als interventie
Counseling wordt ingezet voor medewerkers met:
Negatieve gevoelens
Moeheid
Gebrek aan energie
Spanningsklachten
Hoofdpijn
, Lusteloosheid
Counseling is gestoeld op het medische model gaat ervan uit dat
disfunctioneren verholpen kan worden. Klachtenreductie kan een
belangrijke component zijn.
Counseling is een kortdurende vorm van individuele psychosociale
begeleiding.
Kortdurend: in de meeste gevallen 1-8 uur aan gesprekssessies
(van 1-1,5 uur).
Individueel: een-op-een begeleidingsrelatie in vertrouwelijkheid.
Psychosociaal: aard van de begeleiding in wisselwerking tussen
psychisch functioneren (overtuigingen, gedachten, gevoelens) en
sociaal functioneren (omgang met omgeving). Kan ook vanuit
biopsychologisch model (lichamelijke aspect van problemen worden
meegenomen, zoals slaap).
Begeleiding: gespreksvoering met focus op klachtenreductie,
bewustwording van het probleem en onderzoeken van zichzelf d.m.v.
oefeningen.
Aan het einde van de interventie wordt vaak een terugvalpreventieplan
opgesteld.
Cliëntgerichte therapie: interventievorm als basis voor counseling
(Rogers).
Inzicht van de cliënt in zichzelf staat centraal.
Uitgangspunt: ieder mens weet zelf het beste wat er met hem aan
de hand is en wat goed voor hem is. De behandelaar is er slechts ter
begeleiding.
Benadering heeft positieve effecten op het gevoel van regie en
motivatie van de cliënt.
In de houding van de counselor zijn drie basiselementen te
onderscheiden die zijn te scharen onder de eerdergenoemde generieke
ingrediënten die therapie werkzaam maken (motivatie en hoop, etc.):
Empathie. Counselor is in staat zich te verplaatsen in de cliënt.
Onvoorwaardelijke acceptatie. Counselor accepteert alle
grilligheden van cliënt.
Congruentie. Counselor gedraagt zich congruent, doet zich niet
voor als iemand anders en is open over gevoelens en gedachten.
Counselor is geen gereguleerd beroep vanuit de overheid. Iedereen kan
deze titel aannemen. Geldt ook voor psycholoog, therapeut en coach.
7.5 Coaching als interventie
Coaching: het creatieve proces waarbij de client als partner wordt
geïnspireerd en uitgedaagd om tot zijn maximale persoonlijke en
professionele potentieel te komen.
, Er is geen sprake van hiërarchische verhouding waarbij de coach
adviezen geeft of bepaald wat goed is. er is een gelijkwaardige
relatie (partnerschap).
Vroeger lag bij coaching de nadruk op het medische model ‘met
mensen die coaching gebruiken is iets mis’
Tegenwoordig ligt de nadruk op preventie en ontwikkelingsgerichte
interventies.
Coachcultuur: een organisatiecultuur waarbij het normaal is om
coaching in te zetten bij de professionele ontwikkeling van
medewerkers.
Specialisaties in coaching:
Executive coaching: gericht op leiderschap
Performance coaching: gericht op prestatieverbetering
Loopbaan coaching: gericht op carrière en loopbaanvraagstukken
Teamcoaching: gericht op verbeteren van samenwerkingen binnen
teams
Life coaching: gericht op persoonlijke ontwikkeling en groei
Lifestyle coaching: gericht op gezonde levensstijl
Coachvragen zijn vooral werkgerelateerde thema’s, de meest
voorkomende zijn:
Werk-privébalans
Zelfontplooiing
Stress en burn-out
Samenwerken met collega’s of in teams
loopbaan
In wetenschappelijk onderzoek nog geen consensus over de definitie. In de
gehanteerde definities komen wel de volgende elementen terug:
gestructureerd en doelgericht proces;
gericht op groei en ontplooiing van de client;
gelijkwaardige relatie tussen coach en cliënt;
de client bepaald zijn eigen doelen.
Uit onderzoek blijkt dat coaching een positief effect heeft op:
versterken van de manier waarop iemand omgaat met problemen,
stress en nare situaties (coping technieken);
verbeteren van de manier waarop iemand streeft naar het behalen
van doelen (doelgerichte zelfsturing);
verbeteren van iemands houding ten aanzien van werk
(werkattitude);
vergroten van de motivatie;
leren ven nieuwe vaardigheden;
verbeteren van prestaties op het werk;
vergroten van welzijn.
