Hoorcollege 1 – inleiding
1. Focus op bepaalde vorm van terrorisme – wat telt wel/niet als
terrorisme
2. Focus op Westerse wereld – waar vindt terrorisme plaats
3. Focus op het heden – is terrorisme een recent verschijnsel
Voorbeelden
- 9/11
- Koninginnedag 2009 – auto door publiek, doel koningshuis bus
- Moord Theo van Gogh – sterke mening tegen Islam
- Explosieven tegen moskee in Enschede gegooid 2016 – doel angst
aan jagen moslimgemeenschap
- Moord Peter R. de Vries 2021 – kroongetuige vertegenwoordigen,
Taghi handlangers hebben hem vermoord in centrum Amsterdam
- Erasmusbrug Rotterdam 2024 – steekpartij
- Gaza 2023-heden – aanvallen door Hamas en Israël
Aspecten van terrorisme
- Groter doel
- Angst
- Burgerslachtoffers als doel
- Bewuste daad/statement
- Politiek motief
- Onstabiele dader
Definitie
- Geen consensus
Subjectiviteit, vooroordelen, misbruik, tegenstrijdige manieren
van gebruik
‘Het’ terrorisme bestaat niet en een terrorist is ‘iemand die door
een regering terrorist genoemd wordt
Negatieve landing
Geweld (op mensen of gebouwen)
Politiek doel (niet crimineel of psychotisch geweld
Gevoelens van angst creëren is deel van strategie
Boodschap overbrengen
Slachtoffer van geweld =/= uiteindelijke doel
- Schendt oorlogsrecht
Doelbewust burgers aanvallen
Buiten conflictgebied
Belangrijke aspecten
- Strategie/tactiek geen actor maar vorm van geweld
- Doelwit willekeurig/gericht
,Focus op westen – waar vindt terrorisme plaats?
- Niet statelijk terrorisme
- Westen niet meest getroffen volgens kaart
- Landen met instabiliteit terroristisch geweld gebruikt
- Extreem rechts terrorisme meeste slachtoffers in het westen
(political)
- Single interest is bijv. dierenrechten, abortus
Is het een recent verschijnsel? nee
- Eerdere tijden veel meer terroristisch geweld dan nu
Rapoport – golftheorie
1. Anarchistisch (1880-1920)
2. Antikoloniaal (1920-1960)
3. Nieuw links (1960-1990) – communistisch geïnspireerd
4. Religieus (1990-2020)
5. Extreem rechts (2020-nu) – westers volgens sommige
Nieuw terrorisme
- Dodelijker, hele beschaving veranderen, meer slachtoffers
- Religieuze karakter ipv politiek gemotiveerd
- Jihadistisch terrorisme grootste dreiging van onze tijd
- Extreme maatregelen nodig
Beeld
- Focus op bepaalde vorm
- Focus op westerse wereld
- Focus op heden
Werkelijkheid
- Geen overeenstemming, wel elementen (dominant beeld)
- Vooral buiten westen
- Nee; wel sprake van ‘nieuw terrorisme’
Kritische benadering
- Zet vraagtekens bij status quo en dominante kijk daarop
- Aandacht voor functies dominante beeld (verband kennis en macht)
- Aandacht voor hoe dominante kijk de werkelijkheid beïnvloedt
- Kritisch vs orthodox
Beeld en werkelijkheid
- Alleen niet-statelijk
- Enorme bedreiging die buitengewone maatregelen rechtvaardigt
- Terroristen irrationeel zonder politieke agenda, allemaal hetzelfde
- Alleen te bestrijden met geweld
- Dreiging van Westen van buitenaf
- ‘Wij’ hebben geen rol in oorzaken
- Arabisch/Islamitisch
Toepassingsopdrachten (10%)
- Deadline 24 uur voor college
, - Minimaal 6 vd 9 gehaald als opdracht voldoet aan criteria
- Gecheckt dmv steekproef
- Mag onvoldoende ophalen met opdrachten cijfer (niet perse
voldoende tentamen)
- Besproken in college
Tentamen (90%)
- Ans
- Mc en open vragen
, Hoorcollege 2 – conceptualisering terrorisme, conventionele en kritische
benadering
Waarom willen we definiëren
- Academisch
- Beleidsmatig
- Politiek definitie die hen uitkomt zodat ze beleid kunnen uitvoeren
Risico van definitie
- Verschillende vormen van geweld, afhankelijk van context
- Universele objectieve definitie van terrorisme is erg lastig
- Definities kunnen instrumenteel ingezet worden vanwege extreem
negatieve connotaties
- Is het wel zo wenselijk om een definitie te hebben omdat het label
van terrorisme gebruikt wordt op een politieke manier
- De notie van terrorisme is inherent politiek onvermijdelijk
instrumenteel en opportunistisch veranderlijk en afhankelijk van
politieke context
De definitiekwestie voor nu
- Geweld tegen burgerdoelen
- Politiek doel, geen crimineel of psychotisch geweld
- Angst creëren, geweld is middel
- Boodschap overbrengen
- Slachtoffer van geweld =/= uiteindelijke doel maar onderdeel
boodschap
Schmid en Ganor
- Terrorisme wordt vaak gepleegd in oorlogssituaties
- Terroristen zien zichzelf graag als ‘freedom fighters’ en ‘warriors’
terwijl regeringen hen graag als terroristen wil bestempelen
scheidslijn vaag
- Scheidslijn tussen verschillende soorten geweld soms vaag
TABEL PP
IS komt over als terroristische organisatie
Het willen labelen als terrorist heeft vaak een bepaald doel
Terroristische strategie is een doel van een breder scala
Conventioneel/orthodoxe terrorisme studies
- Terrorisme is objectief en universeel vast te stellen
- Gebaseerd op het idee dat kennis over terrorisme waardevrij is
- Vooral op basis van secundaire data en vanuit Westers perspectief
geanalyseerd
- Focus op nationale veiligheid en beschermen status quo
- Terrorisme als existentiële dreiging die buitengewone maatregelen
legitimeert
- Bezig met het beschrijven van terrorisme, niet verklaren
1. Focus op bepaalde vorm van terrorisme – wat telt wel/niet als
terrorisme
2. Focus op Westerse wereld – waar vindt terrorisme plaats
3. Focus op het heden – is terrorisme een recent verschijnsel
Voorbeelden
- 9/11
- Koninginnedag 2009 – auto door publiek, doel koningshuis bus
- Moord Theo van Gogh – sterke mening tegen Islam
- Explosieven tegen moskee in Enschede gegooid 2016 – doel angst
aan jagen moslimgemeenschap
- Moord Peter R. de Vries 2021 – kroongetuige vertegenwoordigen,
Taghi handlangers hebben hem vermoord in centrum Amsterdam
- Erasmusbrug Rotterdam 2024 – steekpartij
- Gaza 2023-heden – aanvallen door Hamas en Israël
Aspecten van terrorisme
- Groter doel
- Angst
- Burgerslachtoffers als doel
- Bewuste daad/statement
- Politiek motief
- Onstabiele dader
Definitie
- Geen consensus
Subjectiviteit, vooroordelen, misbruik, tegenstrijdige manieren
van gebruik
‘Het’ terrorisme bestaat niet en een terrorist is ‘iemand die door
een regering terrorist genoemd wordt
Negatieve landing
Geweld (op mensen of gebouwen)
Politiek doel (niet crimineel of psychotisch geweld
Gevoelens van angst creëren is deel van strategie
Boodschap overbrengen
Slachtoffer van geweld =/= uiteindelijke doel
- Schendt oorlogsrecht
Doelbewust burgers aanvallen
Buiten conflictgebied
Belangrijke aspecten
- Strategie/tactiek geen actor maar vorm van geweld
- Doelwit willekeurig/gericht
,Focus op westen – waar vindt terrorisme plaats?
- Niet statelijk terrorisme
- Westen niet meest getroffen volgens kaart
- Landen met instabiliteit terroristisch geweld gebruikt
- Extreem rechts terrorisme meeste slachtoffers in het westen
(political)
- Single interest is bijv. dierenrechten, abortus
Is het een recent verschijnsel? nee
- Eerdere tijden veel meer terroristisch geweld dan nu
Rapoport – golftheorie
1. Anarchistisch (1880-1920)
2. Antikoloniaal (1920-1960)
3. Nieuw links (1960-1990) – communistisch geïnspireerd
4. Religieus (1990-2020)
5. Extreem rechts (2020-nu) – westers volgens sommige
Nieuw terrorisme
- Dodelijker, hele beschaving veranderen, meer slachtoffers
- Religieuze karakter ipv politiek gemotiveerd
- Jihadistisch terrorisme grootste dreiging van onze tijd
- Extreme maatregelen nodig
Beeld
- Focus op bepaalde vorm
- Focus op westerse wereld
- Focus op heden
Werkelijkheid
- Geen overeenstemming, wel elementen (dominant beeld)
- Vooral buiten westen
- Nee; wel sprake van ‘nieuw terrorisme’
Kritische benadering
- Zet vraagtekens bij status quo en dominante kijk daarop
- Aandacht voor functies dominante beeld (verband kennis en macht)
- Aandacht voor hoe dominante kijk de werkelijkheid beïnvloedt
- Kritisch vs orthodox
Beeld en werkelijkheid
- Alleen niet-statelijk
- Enorme bedreiging die buitengewone maatregelen rechtvaardigt
- Terroristen irrationeel zonder politieke agenda, allemaal hetzelfde
- Alleen te bestrijden met geweld
- Dreiging van Westen van buitenaf
- ‘Wij’ hebben geen rol in oorzaken
- Arabisch/Islamitisch
Toepassingsopdrachten (10%)
- Deadline 24 uur voor college
, - Minimaal 6 vd 9 gehaald als opdracht voldoet aan criteria
- Gecheckt dmv steekproef
- Mag onvoldoende ophalen met opdrachten cijfer (niet perse
voldoende tentamen)
- Besproken in college
Tentamen (90%)
- Ans
- Mc en open vragen
, Hoorcollege 2 – conceptualisering terrorisme, conventionele en kritische
benadering
Waarom willen we definiëren
- Academisch
- Beleidsmatig
- Politiek definitie die hen uitkomt zodat ze beleid kunnen uitvoeren
Risico van definitie
- Verschillende vormen van geweld, afhankelijk van context
- Universele objectieve definitie van terrorisme is erg lastig
- Definities kunnen instrumenteel ingezet worden vanwege extreem
negatieve connotaties
- Is het wel zo wenselijk om een definitie te hebben omdat het label
van terrorisme gebruikt wordt op een politieke manier
- De notie van terrorisme is inherent politiek onvermijdelijk
instrumenteel en opportunistisch veranderlijk en afhankelijk van
politieke context
De definitiekwestie voor nu
- Geweld tegen burgerdoelen
- Politiek doel, geen crimineel of psychotisch geweld
- Angst creëren, geweld is middel
- Boodschap overbrengen
- Slachtoffer van geweld =/= uiteindelijke doel maar onderdeel
boodschap
Schmid en Ganor
- Terrorisme wordt vaak gepleegd in oorlogssituaties
- Terroristen zien zichzelf graag als ‘freedom fighters’ en ‘warriors’
terwijl regeringen hen graag als terroristen wil bestempelen
scheidslijn vaag
- Scheidslijn tussen verschillende soorten geweld soms vaag
TABEL PP
IS komt over als terroristische organisatie
Het willen labelen als terrorist heeft vaak een bepaald doel
Terroristische strategie is een doel van een breder scala
Conventioneel/orthodoxe terrorisme studies
- Terrorisme is objectief en universeel vast te stellen
- Gebaseerd op het idee dat kennis over terrorisme waardevrij is
- Vooral op basis van secundaire data en vanuit Westers perspectief
geanalyseerd
- Focus op nationale veiligheid en beschermen status quo
- Terrorisme als existentiële dreiging die buitengewone maatregelen
legitimeert
- Bezig met het beschrijven van terrorisme, niet verklaren
