Externe verslaggeving
(2)
SAMENVATTING
LEERJAAR 3 SEMESTER 1
,Inhoud
Hoofdstuk 12 Instandhoudingsdoelstellingen en waarderingsgrondslagen...........................................4
12.1 Elementen van de winstbepalingsstelsel....................................................................................4
12.2 Introductie van het centrale voorbeeld......................................................................................4
Hoofdstuk 13 Historischekostenstelsel...................................................................................................5
13.1 Toepassing van historische kosten op de vaste activa................................................................5
13.2 Toepassing van historische kosten op de voorraden..................................................................5
13.3 Vermogensbepaling....................................................................................................................8
13.4 Prijsdaling...................................................................................................................................9
13.5 Regelgeving inzake historische kosten........................................................................................9
13.6 Toepassing van het historischekostenstelsel in de praktijk......................................................10
Hoofdstuk 14 Actuelewaardestelsel.....................................................................................................10
14.1 Essentie van het actuelewaardestelsel.....................................................................................10
14.2 Toepassing van actuele waarde op de vaste activa..................................................................12
14.3 Toepassing van actuele waarde op de voorraden....................................................................13
14.4 Regelgeving inzake het actuele waardestelsel..........................................................................16
14.5 Toepassing van het actuele waardestelsel in de praktijk..........................................................16
Hoofdstuk 15 Overige winstbepalingsstelsels......................................................................................16
15.1 Het moderne nominalisme.......................................................................................................16
15.2 Het stelsel-Bakker.....................................................................................................................18
15.3 General price-level accounting.................................................................................................18
Hoofdstuk 16 Kapitaalbelangen............................................................................................................20
16.1 Mogelijke waarderingsgrondslagen..........................................................................................20
16.2 Onderlinge leveranties..............................................................................................................21
16.3 Regelgeving van de IASB...........................................................................................................21
16.4 Regelgeving van de wet (en de RJ)............................................................................................22
16.5 Wettelijke reserve deelnemingen.............................................................................................24
16.6 Gekochte goodwill....................................................................................................................25
16.7 Informatieverschaffing..............................................................................................................27
Hoofdstuk 17 Consolidatie...................................................................................................................28
17.1 Enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening.......................................................................28
17.2 Regelgeving inzake consolidatie...............................................................................................28
17.3 De consolidatietechniek...........................................................................................................30
17.4 De consolidatie van niet-100%-kapitaalbelangen.....................................................................33
17.5 Omgekeerde overnames..........................................................................................................35
2
, 17.6 Fusies........................................................................................................................................35
Hoofdstuk 18 Vreemde valuta..............................................................................................................37
18.1 Valutarisico...............................................................................................................................37
18.2 Transacties in vreemde valuta..................................................................................................38
18.3 Afdekking van valutarisico’s......................................................................................................38
18.4 Bedrijfsuitoefening in het buitenland.......................................................................................39
Hoofdstuk 19 Winstbelasting...............................................................................................................42
19.1 Fiscale versus bedrijfseconomische winstbepaling...................................................................42
19.2 Verschillen tussen fiscale en bedrijfseconomische winst..........................................................43
19.3 Tijdelijke winstverschillen.........................................................................................................43
19.4 Definitieve winstverschillen......................................................................................................45
19.5 Latente belastingen in het kader van een overname................................................................48
19.6 Waarderingsgrondslag..............................................................................................................48
19.7 Wijziging belastingtarief...........................................................................................................49
19.8 Resultaatbenadering versus balansbenadering........................................................................49
19.9 Naamgeving voorziening voor latente belastingverplichtingen en latente belastingvorderingen
..........................................................................................................................................................50
Oud tentamen van EV2 (oude curriculum)...........................................................................................50
3
, Hoofdstuk 12 Instandhoudingsdoelstellingen en
waarderingsgrondslagen
12.1 Elementen van de winstbepalingsstelsel
Winst: bedrag dat aan het einde van een periode aan de onderneming kan worden onttrokken, zodat
die weer in dezelfde positie is als aan het begin ervan
Hiervoor eerst bepalen welk bedrag in de onderneming moet blijven om dezelfde positie te houden;
hangt af van gekozen instandhoudingsdoelstelling
Winstbepaling levert bedrag dat uitgekeerd kan worden (of dat ook gebeurt hangt af van
winstbestemming)
Vanuit de onderneming
De nominalistische winstopvatting houdt in dat de onderneming weer in dezelfde positie is als in
geld gemeten de beginsituatie hersteld is
Het nominalisme stelt dat de onderneming in geld gemeten weer in de beginsituatie moet
zijn alvorens er sprake is van winst; er wordt bij winstbepaling geen rekening gehouden met
prijswijzigingen van de voorraad productiemiddelen
het substantialisme stelt dat de onderneming in hoeveelheid productiemiddelen (de
substantie) gemeten weer in de beginsituatie moet zijn alvorens er sprake is van winst; de
instandhoudingsdoelstelling is het complex van de materiële activa. (Specifieke)
prijsveranderingen van de materiële activa worden buiten het resultaat gehouden
Vanuit de eigenaar
Koopkrachthandhaving eigen vermogen; voor eigenaren is er winst als aan het einde van de periode
de koopkracht van het geïnvesteerde vermogen is toegenomen, zodat er meer geconsumeerd kan
worden; maatstaf: index van mutaties van het algemeen prijspeil
IASB-Framework en het RJ-stramien onderscheiden (alinea 104):
Financiële vermogensinstandhouding (o.a. nominalisme en koopkrachthandhaving eigen
vermogen); te meten in nominale geldeenheden of eenheden constante koopkracht
Fysieke vermogensinstandhouding (substantialisme); gaat over productiecapaciteit van de
onderneming
Voor materiële activa (duurzame productiemiddelen en voorraden goederen) zijn verschillende
waarderingsgrondslagen mogelijk:
1. De werkelijke betaalde inkoopprijs
2. De op balansdatum actuele inkoopprijs, ook aangeduid als de vervangingswaarde; de
werkelijk betaalde inkoopprijs, vermenigvuldigd met een factor die de stijging van het
algemeen prijspeil weergeeft
3. De geschatte verkoopprijs, of reële waarde (dus de prijs op de verkoopmarkt; het
realisatieprincipe wordt verlaten); passend voor bijv. beleggingen omdat ze elk moment
verkocht kunnen worden
12.2 Introductie van het centrale voorbeeld
Soms komen verschillende waarderingsgrondslagen met elkaar overeen, bijv.:
4
(2)
SAMENVATTING
LEERJAAR 3 SEMESTER 1
,Inhoud
Hoofdstuk 12 Instandhoudingsdoelstellingen en waarderingsgrondslagen...........................................4
12.1 Elementen van de winstbepalingsstelsel....................................................................................4
12.2 Introductie van het centrale voorbeeld......................................................................................4
Hoofdstuk 13 Historischekostenstelsel...................................................................................................5
13.1 Toepassing van historische kosten op de vaste activa................................................................5
13.2 Toepassing van historische kosten op de voorraden..................................................................5
13.3 Vermogensbepaling....................................................................................................................8
13.4 Prijsdaling...................................................................................................................................9
13.5 Regelgeving inzake historische kosten........................................................................................9
13.6 Toepassing van het historischekostenstelsel in de praktijk......................................................10
Hoofdstuk 14 Actuelewaardestelsel.....................................................................................................10
14.1 Essentie van het actuelewaardestelsel.....................................................................................10
14.2 Toepassing van actuele waarde op de vaste activa..................................................................12
14.3 Toepassing van actuele waarde op de voorraden....................................................................13
14.4 Regelgeving inzake het actuele waardestelsel..........................................................................16
14.5 Toepassing van het actuele waardestelsel in de praktijk..........................................................16
Hoofdstuk 15 Overige winstbepalingsstelsels......................................................................................16
15.1 Het moderne nominalisme.......................................................................................................16
15.2 Het stelsel-Bakker.....................................................................................................................18
15.3 General price-level accounting.................................................................................................18
Hoofdstuk 16 Kapitaalbelangen............................................................................................................20
16.1 Mogelijke waarderingsgrondslagen..........................................................................................20
16.2 Onderlinge leveranties..............................................................................................................21
16.3 Regelgeving van de IASB...........................................................................................................21
16.4 Regelgeving van de wet (en de RJ)............................................................................................22
16.5 Wettelijke reserve deelnemingen.............................................................................................24
16.6 Gekochte goodwill....................................................................................................................25
16.7 Informatieverschaffing..............................................................................................................27
Hoofdstuk 17 Consolidatie...................................................................................................................28
17.1 Enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening.......................................................................28
17.2 Regelgeving inzake consolidatie...............................................................................................28
17.3 De consolidatietechniek...........................................................................................................30
17.4 De consolidatie van niet-100%-kapitaalbelangen.....................................................................33
17.5 Omgekeerde overnames..........................................................................................................35
2
, 17.6 Fusies........................................................................................................................................35
Hoofdstuk 18 Vreemde valuta..............................................................................................................37
18.1 Valutarisico...............................................................................................................................37
18.2 Transacties in vreemde valuta..................................................................................................38
18.3 Afdekking van valutarisico’s......................................................................................................38
18.4 Bedrijfsuitoefening in het buitenland.......................................................................................39
Hoofdstuk 19 Winstbelasting...............................................................................................................42
19.1 Fiscale versus bedrijfseconomische winstbepaling...................................................................42
19.2 Verschillen tussen fiscale en bedrijfseconomische winst..........................................................43
19.3 Tijdelijke winstverschillen.........................................................................................................43
19.4 Definitieve winstverschillen......................................................................................................45
19.5 Latente belastingen in het kader van een overname................................................................48
19.6 Waarderingsgrondslag..............................................................................................................48
19.7 Wijziging belastingtarief...........................................................................................................49
19.8 Resultaatbenadering versus balansbenadering........................................................................49
19.9 Naamgeving voorziening voor latente belastingverplichtingen en latente belastingvorderingen
..........................................................................................................................................................50
Oud tentamen van EV2 (oude curriculum)...........................................................................................50
3
, Hoofdstuk 12 Instandhoudingsdoelstellingen en
waarderingsgrondslagen
12.1 Elementen van de winstbepalingsstelsel
Winst: bedrag dat aan het einde van een periode aan de onderneming kan worden onttrokken, zodat
die weer in dezelfde positie is als aan het begin ervan
Hiervoor eerst bepalen welk bedrag in de onderneming moet blijven om dezelfde positie te houden;
hangt af van gekozen instandhoudingsdoelstelling
Winstbepaling levert bedrag dat uitgekeerd kan worden (of dat ook gebeurt hangt af van
winstbestemming)
Vanuit de onderneming
De nominalistische winstopvatting houdt in dat de onderneming weer in dezelfde positie is als in
geld gemeten de beginsituatie hersteld is
Het nominalisme stelt dat de onderneming in geld gemeten weer in de beginsituatie moet
zijn alvorens er sprake is van winst; er wordt bij winstbepaling geen rekening gehouden met
prijswijzigingen van de voorraad productiemiddelen
het substantialisme stelt dat de onderneming in hoeveelheid productiemiddelen (de
substantie) gemeten weer in de beginsituatie moet zijn alvorens er sprake is van winst; de
instandhoudingsdoelstelling is het complex van de materiële activa. (Specifieke)
prijsveranderingen van de materiële activa worden buiten het resultaat gehouden
Vanuit de eigenaar
Koopkrachthandhaving eigen vermogen; voor eigenaren is er winst als aan het einde van de periode
de koopkracht van het geïnvesteerde vermogen is toegenomen, zodat er meer geconsumeerd kan
worden; maatstaf: index van mutaties van het algemeen prijspeil
IASB-Framework en het RJ-stramien onderscheiden (alinea 104):
Financiële vermogensinstandhouding (o.a. nominalisme en koopkrachthandhaving eigen
vermogen); te meten in nominale geldeenheden of eenheden constante koopkracht
Fysieke vermogensinstandhouding (substantialisme); gaat over productiecapaciteit van de
onderneming
Voor materiële activa (duurzame productiemiddelen en voorraden goederen) zijn verschillende
waarderingsgrondslagen mogelijk:
1. De werkelijke betaalde inkoopprijs
2. De op balansdatum actuele inkoopprijs, ook aangeduid als de vervangingswaarde; de
werkelijk betaalde inkoopprijs, vermenigvuldigd met een factor die de stijging van het
algemeen prijspeil weergeeft
3. De geschatte verkoopprijs, of reële waarde (dus de prijs op de verkoopmarkt; het
realisatieprincipe wordt verlaten); passend voor bijv. beleggingen omdat ze elk moment
verkocht kunnen worden
12.2 Introductie van het centrale voorbeeld
Soms komen verschillende waarderingsgrondslagen met elkaar overeen, bijv.:
4
