Biomedische wetenschappen
Hoofdstuk 1: inleiding tot de anatomie en fysiologie
1. Levende organismen: basale functies
Biologie is de leer van het leven. Doelstelling van anatomie &
fysiologie is het ontdekken van het geheel en de patronen die aan de
basis liggen van de diversiteit van levende organismen.
Alle levende wezens (van enkele cellen tot grote meercellige
organismen) vervullen dezelfde basale/eenvoudige functies:
Reageren op veranderingen in hun omgeving
Groeien
Voortplanting
Beweging
Stofwisseling
Reactievermogen (1) is het vermogen tot aanpassingen
(aanpassingsvermogen). Zoals vacht dat zich aanpast in de winter.
Groei (2), cellen groeien of delen (celdeling). Naarmate meercellige
organismen zich ontwikkelen kunnen ze zich specialiseren
(celdifferentiatie).
Voortplanting (3) Organismen planten zich voort en zo vormen ze
nieuwe generaties.
Beweging (4) inwendig (transport vloeistoffen etc) en inwendig
(voortbeweging in omgeving).
1
,Biomedische wetenschappen
Stofwisseling (5) of metabolisme zijn alle chemische reacties in het
lichaam:
2. Anatomie en fysiologie
Anatomie is de studie van de structuur:
Macroscopische anatomie (zichtbaar met blote oog)
Microscopische anatomie (niet zichtbaar)
o Cytologie (celleer) is de studie van de inwendige structuur
van cellen
o Histologie is de studie van de weefsels
Fysiologie is de studie van de functie:
Celfysiologie is de studie van het functioneren van levende cellen.
2
,Biomedische wetenschappen
Orgaanfysiologie is de studie van de fysiologie van bepaalde
organen.
Systeemfysiologie is de studie van het functioneren van
orgaanstelsels.
Patho(fysio)logie is de studie van de effecten van aandoeningen
op organen of stelsels.
3. Verschillende organisatieniveaus: van eenvoudige atomen en molecules
tot een volledig organisme
Chemisch of moleculair niveau: atomen verbinden zich met
elkaar tot moleculen
Celniveau: verschillende moleculen vertonen interactie, zodat
grotere structuren ontstaan. (Elke structuur heeft een functie) ->
cellen
Weefselniveau: een weefsel bestaat uit cellen die samenwerken
om een specifieke functie uit te
voeren.
Orgaanniveau: een orgaan bestaat
uit twee of meer verschillende
weefsels die samenwerken om een
specifieke functie uit te voeren.
Orgaanstelselniveau: (11) organen
werken samen in orgaanstelsels
Organismeniveau: alle orgaanstelsel
in het lichaam werken samen om het
leven en de gezondheid in stand te
houden. (Het organisme -> de mens)
De belangrijkste organisatieniveaus van het
menselijk lichaam, vanaf het eenvoudigste tot aan het meest complexe
niveau:
Eenvoudigste: chemische/moleculair niveau
Celniveau
Weefselniveau
Orgaanniveau
Meest complex: orgaanstelseniveau
4. Het menselijk lichaam bestaat uit elf orgaanstelsels
Orgaanstelsel Functie
De huid Beschermt tegen schadelijke
omgevingsinvloeden Helpt de
lichaamstemperatuur te regelen.
Het beenderstelsel Geeft ondersteuning, beschermt weefsel,
3
, Biomedische wetenschappen
(skelet) slaat mineralen op en vormt bloedcellen.
Het spierstelsel Maakt beweging mogelijk, zorgt voor
stevigheid en produceert warmte.
Het zenuwstelsel Maakt een onmiddellijke reactie op prikkels
mogelijk, meestal door het coördineren van
de activiteit van andere orgaanstelsels.
Het endocriene stelsel Regelt langdurige veranderingen in de
activiteit van andere orgaanstelsels
Het cardiovasculaire Transporteert cellen, en opgeloste stoffen
stelsel zoals: voedingsstoffen, afvalstoffen en
gassen
Het lymfestelsel Verdedigt tegen infectie en ziekte en brengt
weefselvocht terug naar de bloedsomloop.
Het Verwerkt voeding en neemt voedingsstoffen
spijsverteringsstelsel op en verwijdert afvalstoffen
Het ademhalingsstelsel Brengt lucht naar plaatsen waar
gaswisseling kan plaatsvinden tussen de
lucht en de circulatie + maakt spraak
mogelijk
Het urinaire stelsel Elimineert (=verwijderd) overtollig water,
zouten en afvalstoffen
Het Man: Produceert geslachtscellen en
voortplantingsstelsel geslachtshormonen Vrouw: Produceert
geslachtscellen en geslachtshormonen +
ondersteunt de embryonale en foetale
ontwikkeling van bevruchting tot geboorte
5. Homeostase
Homeostase
is het streven naar intern evenwicht, het aanpassen van fysiologische
structuren is homeostatische regulering.
Een receptor die gevoelig is aan een bepaalde prikkel
4
Hoofdstuk 1: inleiding tot de anatomie en fysiologie
1. Levende organismen: basale functies
Biologie is de leer van het leven. Doelstelling van anatomie &
fysiologie is het ontdekken van het geheel en de patronen die aan de
basis liggen van de diversiteit van levende organismen.
Alle levende wezens (van enkele cellen tot grote meercellige
organismen) vervullen dezelfde basale/eenvoudige functies:
Reageren op veranderingen in hun omgeving
Groeien
Voortplanting
Beweging
Stofwisseling
Reactievermogen (1) is het vermogen tot aanpassingen
(aanpassingsvermogen). Zoals vacht dat zich aanpast in de winter.
Groei (2), cellen groeien of delen (celdeling). Naarmate meercellige
organismen zich ontwikkelen kunnen ze zich specialiseren
(celdifferentiatie).
Voortplanting (3) Organismen planten zich voort en zo vormen ze
nieuwe generaties.
Beweging (4) inwendig (transport vloeistoffen etc) en inwendig
(voortbeweging in omgeving).
1
,Biomedische wetenschappen
Stofwisseling (5) of metabolisme zijn alle chemische reacties in het
lichaam:
2. Anatomie en fysiologie
Anatomie is de studie van de structuur:
Macroscopische anatomie (zichtbaar met blote oog)
Microscopische anatomie (niet zichtbaar)
o Cytologie (celleer) is de studie van de inwendige structuur
van cellen
o Histologie is de studie van de weefsels
Fysiologie is de studie van de functie:
Celfysiologie is de studie van het functioneren van levende cellen.
2
,Biomedische wetenschappen
Orgaanfysiologie is de studie van de fysiologie van bepaalde
organen.
Systeemfysiologie is de studie van het functioneren van
orgaanstelsels.
Patho(fysio)logie is de studie van de effecten van aandoeningen
op organen of stelsels.
3. Verschillende organisatieniveaus: van eenvoudige atomen en molecules
tot een volledig organisme
Chemisch of moleculair niveau: atomen verbinden zich met
elkaar tot moleculen
Celniveau: verschillende moleculen vertonen interactie, zodat
grotere structuren ontstaan. (Elke structuur heeft een functie) ->
cellen
Weefselniveau: een weefsel bestaat uit cellen die samenwerken
om een specifieke functie uit te
voeren.
Orgaanniveau: een orgaan bestaat
uit twee of meer verschillende
weefsels die samenwerken om een
specifieke functie uit te voeren.
Orgaanstelselniveau: (11) organen
werken samen in orgaanstelsels
Organismeniveau: alle orgaanstelsel
in het lichaam werken samen om het
leven en de gezondheid in stand te
houden. (Het organisme -> de mens)
De belangrijkste organisatieniveaus van het
menselijk lichaam, vanaf het eenvoudigste tot aan het meest complexe
niveau:
Eenvoudigste: chemische/moleculair niveau
Celniveau
Weefselniveau
Orgaanniveau
Meest complex: orgaanstelseniveau
4. Het menselijk lichaam bestaat uit elf orgaanstelsels
Orgaanstelsel Functie
De huid Beschermt tegen schadelijke
omgevingsinvloeden Helpt de
lichaamstemperatuur te regelen.
Het beenderstelsel Geeft ondersteuning, beschermt weefsel,
3
, Biomedische wetenschappen
(skelet) slaat mineralen op en vormt bloedcellen.
Het spierstelsel Maakt beweging mogelijk, zorgt voor
stevigheid en produceert warmte.
Het zenuwstelsel Maakt een onmiddellijke reactie op prikkels
mogelijk, meestal door het coördineren van
de activiteit van andere orgaanstelsels.
Het endocriene stelsel Regelt langdurige veranderingen in de
activiteit van andere orgaanstelsels
Het cardiovasculaire Transporteert cellen, en opgeloste stoffen
stelsel zoals: voedingsstoffen, afvalstoffen en
gassen
Het lymfestelsel Verdedigt tegen infectie en ziekte en brengt
weefselvocht terug naar de bloedsomloop.
Het Verwerkt voeding en neemt voedingsstoffen
spijsverteringsstelsel op en verwijdert afvalstoffen
Het ademhalingsstelsel Brengt lucht naar plaatsen waar
gaswisseling kan plaatsvinden tussen de
lucht en de circulatie + maakt spraak
mogelijk
Het urinaire stelsel Elimineert (=verwijderd) overtollig water,
zouten en afvalstoffen
Het Man: Produceert geslachtscellen en
voortplantingsstelsel geslachtshormonen Vrouw: Produceert
geslachtscellen en geslachtshormonen +
ondersteunt de embryonale en foetale
ontwikkeling van bevruchting tot geboorte
5. Homeostase
Homeostase
is het streven naar intern evenwicht, het aanpassen van fysiologische
structuren is homeostatische regulering.
Een receptor die gevoelig is aan een bepaalde prikkel
4
