Bouwconstructies 1 Thomas Baetens
3 Kelders
3.1 Inleiding
Kelders zijn ruimten die geheel of gedeeltelijk onder het maaiveld liggen. Kelders worden gebruikt
voor verschillende doeleinden het kan bijvoorbeeld als opslagplaats dienen maar ook als extra
leefruimte,…
Het voordeel dat kelders bied is dat deze ruimten veel minder gevoelig zijn aan
temperatuurschommelingen. Daarnaast zijn de toegankelijkheid, de waterdichting, de verlichting
en de belichting ook nog voordelen
Verschil met de andere ruimten
- in de kelder is het relatief koel
- kelders zijn zeer waterbestendig omdat ze veel met water in contact komen
3.2 eisen van een goede kelder
1. de verdiepingshoogte: het moet dienen als volwaardige ruimte dus de hoogte moet 2m40 zijn.
2. De wanden en keldervloer moeten voldoende weerstand bieden tegen de horizontale en verticale
krachten
3. De wanden en de vloer dienen volledig waterdicht te blijven
4. Een degelijke verluchting is vereist
5. Bij bewoonde kelders dient er natuurlijke belichting aanwezig te zijn.
3.3 Mechanische weerstand
3.3.1 Muren
a) Massiefbouw:
- De binnenmuren worden niet zijdelings belast; deze zijn dus enkel verticaal belast en brengen de
druklast over naar de fundering. Ze vangen dus mee de krachten van het gebouw op.
- Binnenmuren die niet dragend zijn hebben een halfsteense muur
- Buitenmuren moeten zowel de verticale druklast als de horizontale druklast opvangen daardoor
bedraagt de dikte min 39 cm.
b) Skeletbouw:
- De binnenmuren kunnen opgvat worden als schotten, deze dragen steeds hun eigen gewicht en
moeten voldoen aan specifieke eisen die eraan moeten voldoen
- De buitenmuren dragen hun eigen gewicht maar ook de horizontale krachten. Hierbij worden de
kolommen gebruikt om de horizontale krachten op te vangen + nog enkele oplossingen:
o Wapening in muren
o Dikte van de muren vergroten
o De muren uitvoeren in gewapend beton
3.3.2 De keldervloer + fundering
3.3.2.1 Kelders op staal
Het gewicht van de wanden van de kleder gaat de rand van de vloer + funderingsplaat naar
beneden drukken oplossing: versterkingsribben
De waterdruk dat een onwaardste druk is kan ervoor zorgen dat de vloer bol gaan komen te staan
hierdoor kan men dus best wapening gebruiken
3.3.2.2 Kelders op paalfundering
De palen zitten onder de opgaande wanden en hierover legt men een betonkesp = bij kelders met
een kleine oppervlakte
1
,Bouwconstructies 1 Thomas Baetens
Bij kelders met een grote vloeroppervlakte: gaat men op regelmatige afstanden versterkingsribben
aanbrengen.
Een risico is dat er door de grote opwaartse druk er een trek ontstaat en dus de palen mee uit de
grond gaat trekken.
De palen moeten dus voldoende diep in de grond verankert zitten om deze trek op te vangen.
3.4 De waterdichtheid
3.4.1 Invloed van water
3.4.1.1 Grondwater
Dit treffen we aan onder het freatisch oppervlak. Het grondwater oefent een hydrostatische druk
uit. Daardoor verschuift het watertransprot in de kelder wande n en vloeren in contact er mee van
onverzadigd naar verzadigd.
3.4.1.2 Zakwater
Als men een kelder gaat zetten dan graaft men meestal groter uit dan dat de kelder groot is. Als
het dan gaat regenen dan kan de ruimte tussen de kelder en de uitgraving zich vullen met regen.
Als de hoeveelheid water zo groot is dan kan het water tegen de keldermuren duwen met alle
gevolgen van dien.
Wanneer het dus lang droog is dan is er geen zakwater
3.4.1.3 Capillair water
Dit water vindt men terug tussen het freatisch oppervlak en echt maaiveld. Het contact tussen
grond en kelderwand is te vergelijken met het contact tussen twee capillaire materialen. Deze
materialen gaan het water opzuigen via capillairen in het bouwmateriaal
3.4.2 Uitvoering
De uitvoering is afhankelijk van 3 situaties
1) Het freatisch oppervlak ligt altijd lager dan het kelderpijl (weinig ingrepen)
2) Het freatisch oppervlak ligt hoogstens 1 m boven het peil van de keldervloer
3) Het freatisch oppervlak ligt hoger dan 1m tegenover het peil van de keldervloer
Vroeger:
ZE gingen tegen de klederwanden en de kelderbodem klamplagen aanbrengen dat bestaat uit
waterdicht metselwerk
3.4.2.1 Geval 1: FO ligt altijd hoger dan het peil van de keldervloer
De keldermuur mot altijd beschermd worden tegen water van neerslag en zakwater. Het gebeurd
op de volgende manier:
1) De keldermuur gaat men berapen: er wordt dus een cementmortel aangebracht tegen de muur
2) De vloer gaan ze voorzien van een laagje polyethyleen onder de keldervloer waardoor de capillaire
stijging van het water gaat verstoren
2
, Bouwconstructies 1 Thomas Baetens
3.4.2.2 Geval 2: FO ligt hoogstens 1m boven het peil van de keldervloer. Het gemiddelde FO ligt lager
De keldermuur mot altijd beschermd worden tegen water van neerslag en zakwater. Het gebeurd
op de volgende manier:
1) De keldermuur gaat men berapen: er wordt dus een cementmortel aangebracht tegen de muur
2) De vloer gaan ze voorzien van een laagje polyethyleen onder de keldervloer waardoor de capillaire
stijging van het water gaat verstoren
3) Noppenplaat plaatsen waardoor het water vlot kan doorstromen en daarna gedraineerd kan
worden
(*) drainage= het overtollige grondwater afvoeren
buitenspauw
blad
binennspauwblad
noppenplaat
drainagesysteem
Opmerkingen:
1) Bij grote gebouwen worden sommige draineerbuizen onder het gebouw aangebracht om de
grondwaterdruk weg te nemen.
Belangrijk om op te letten bij de afwatering, want bij een kleine wijzing buiten het gebouw kan het
zijn dat het water allemaal terug in het gebouw loopt
3
3 Kelders
3.1 Inleiding
Kelders zijn ruimten die geheel of gedeeltelijk onder het maaiveld liggen. Kelders worden gebruikt
voor verschillende doeleinden het kan bijvoorbeeld als opslagplaats dienen maar ook als extra
leefruimte,…
Het voordeel dat kelders bied is dat deze ruimten veel minder gevoelig zijn aan
temperatuurschommelingen. Daarnaast zijn de toegankelijkheid, de waterdichting, de verlichting
en de belichting ook nog voordelen
Verschil met de andere ruimten
- in de kelder is het relatief koel
- kelders zijn zeer waterbestendig omdat ze veel met water in contact komen
3.2 eisen van een goede kelder
1. de verdiepingshoogte: het moet dienen als volwaardige ruimte dus de hoogte moet 2m40 zijn.
2. De wanden en keldervloer moeten voldoende weerstand bieden tegen de horizontale en verticale
krachten
3. De wanden en de vloer dienen volledig waterdicht te blijven
4. Een degelijke verluchting is vereist
5. Bij bewoonde kelders dient er natuurlijke belichting aanwezig te zijn.
3.3 Mechanische weerstand
3.3.1 Muren
a) Massiefbouw:
- De binnenmuren worden niet zijdelings belast; deze zijn dus enkel verticaal belast en brengen de
druklast over naar de fundering. Ze vangen dus mee de krachten van het gebouw op.
- Binnenmuren die niet dragend zijn hebben een halfsteense muur
- Buitenmuren moeten zowel de verticale druklast als de horizontale druklast opvangen daardoor
bedraagt de dikte min 39 cm.
b) Skeletbouw:
- De binnenmuren kunnen opgvat worden als schotten, deze dragen steeds hun eigen gewicht en
moeten voldoen aan specifieke eisen die eraan moeten voldoen
- De buitenmuren dragen hun eigen gewicht maar ook de horizontale krachten. Hierbij worden de
kolommen gebruikt om de horizontale krachten op te vangen + nog enkele oplossingen:
o Wapening in muren
o Dikte van de muren vergroten
o De muren uitvoeren in gewapend beton
3.3.2 De keldervloer + fundering
3.3.2.1 Kelders op staal
Het gewicht van de wanden van de kleder gaat de rand van de vloer + funderingsplaat naar
beneden drukken oplossing: versterkingsribben
De waterdruk dat een onwaardste druk is kan ervoor zorgen dat de vloer bol gaan komen te staan
hierdoor kan men dus best wapening gebruiken
3.3.2.2 Kelders op paalfundering
De palen zitten onder de opgaande wanden en hierover legt men een betonkesp = bij kelders met
een kleine oppervlakte
1
,Bouwconstructies 1 Thomas Baetens
Bij kelders met een grote vloeroppervlakte: gaat men op regelmatige afstanden versterkingsribben
aanbrengen.
Een risico is dat er door de grote opwaartse druk er een trek ontstaat en dus de palen mee uit de
grond gaat trekken.
De palen moeten dus voldoende diep in de grond verankert zitten om deze trek op te vangen.
3.4 De waterdichtheid
3.4.1 Invloed van water
3.4.1.1 Grondwater
Dit treffen we aan onder het freatisch oppervlak. Het grondwater oefent een hydrostatische druk
uit. Daardoor verschuift het watertransprot in de kelder wande n en vloeren in contact er mee van
onverzadigd naar verzadigd.
3.4.1.2 Zakwater
Als men een kelder gaat zetten dan graaft men meestal groter uit dan dat de kelder groot is. Als
het dan gaat regenen dan kan de ruimte tussen de kelder en de uitgraving zich vullen met regen.
Als de hoeveelheid water zo groot is dan kan het water tegen de keldermuren duwen met alle
gevolgen van dien.
Wanneer het dus lang droog is dan is er geen zakwater
3.4.1.3 Capillair water
Dit water vindt men terug tussen het freatisch oppervlak en echt maaiveld. Het contact tussen
grond en kelderwand is te vergelijken met het contact tussen twee capillaire materialen. Deze
materialen gaan het water opzuigen via capillairen in het bouwmateriaal
3.4.2 Uitvoering
De uitvoering is afhankelijk van 3 situaties
1) Het freatisch oppervlak ligt altijd lager dan het kelderpijl (weinig ingrepen)
2) Het freatisch oppervlak ligt hoogstens 1 m boven het peil van de keldervloer
3) Het freatisch oppervlak ligt hoger dan 1m tegenover het peil van de keldervloer
Vroeger:
ZE gingen tegen de klederwanden en de kelderbodem klamplagen aanbrengen dat bestaat uit
waterdicht metselwerk
3.4.2.1 Geval 1: FO ligt altijd hoger dan het peil van de keldervloer
De keldermuur mot altijd beschermd worden tegen water van neerslag en zakwater. Het gebeurd
op de volgende manier:
1) De keldermuur gaat men berapen: er wordt dus een cementmortel aangebracht tegen de muur
2) De vloer gaan ze voorzien van een laagje polyethyleen onder de keldervloer waardoor de capillaire
stijging van het water gaat verstoren
2
, Bouwconstructies 1 Thomas Baetens
3.4.2.2 Geval 2: FO ligt hoogstens 1m boven het peil van de keldervloer. Het gemiddelde FO ligt lager
De keldermuur mot altijd beschermd worden tegen water van neerslag en zakwater. Het gebeurd
op de volgende manier:
1) De keldermuur gaat men berapen: er wordt dus een cementmortel aangebracht tegen de muur
2) De vloer gaan ze voorzien van een laagje polyethyleen onder de keldervloer waardoor de capillaire
stijging van het water gaat verstoren
3) Noppenplaat plaatsen waardoor het water vlot kan doorstromen en daarna gedraineerd kan
worden
(*) drainage= het overtollige grondwater afvoeren
buitenspauw
blad
binennspauwblad
noppenplaat
drainagesysteem
Opmerkingen:
1) Bij grote gebouwen worden sommige draineerbuizen onder het gebouw aangebracht om de
grondwaterdruk weg te nemen.
Belangrijk om op te letten bij de afwatering, want bij een kleine wijzing buiten het gebouw kan het
zijn dat het water allemaal terug in het gebouw loopt
3
