Samenvatting ‘Basisboek Duurzame ontwikkeling’
Hoofdstuk 1
Verdeling van duurzame ontwikkeling:
1. Twee verschillende dimensies: plaats en tijd
2. Triple P
3. Top-down vs. Bottom-up
Oorzaken van rivieroverstromingen:
1. Rivieren zijn gekanaliseerd → kronkels en lussen (=meanders) zijn rechtgetrokken wat
gunstig is voor de scheepvaart, maar de rivieren gaan sneller stromen, omdat de rivieren
minder volume hebben. Bij heel veel regenval is er niet voldoende ruimte voor al dat water.
Overloopgebieden zijn er niet meer door de dijken. Wel is er een zomerdijk en winterdijk met
daartussen een uiterwaarde waar het water heen kan, maar daar staan nu veel huizen.
2. Bossen langs rivieren zijn gekapt →bossen kunnen het water vasthouden in de bodem
waardoor het water niet allemaal tegelijk in de rivier stroomt
3. Aanleggen van steden → er werden steden langs de rivieren gebouwd. Steden verminderen
alleen het vermogen van de grond om water op te nemen
4. Grote hoeveelheden regen → versterkt broeikaseffect wat temperatuurstijging veroorzaakt?
Rebound effect (terugkaatsingseffect): “als het succes van een bepaalde actie onbedoeld
neveneffecten oproept die de gunstige gevolgen van die actie verminderen of zelfs in het tegendeel
doen omslaan”.
Programma ‘Ruimte voor de rivier’: een oplossing voor de wateroverlast moest gezocht worden door
ons aan te passen aan de krachten van de natuur.
Dit programma zorgt ervoor dat natte natuurgebieden aan elkaar verbonden worden.
Ecologische hoofdstructuur: “samenhangend netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen
natuurgebieden in Nederland, gericht op herstel van de biodiversiteit en van de veerkracht van de
natuur”.
Duurzaam: geschikt om lang te blijven bestaan
Beheersing: omschrijving van het oude beleid: gebaseerd op pogingen om de natuurkrachten volledig
te beheersen
Adaptatie: aanpassing aan de krachten van de natuur
Paradigma: één woord om een hele manier van denken te weergeven
Paradigmaverschuiving: omslag in het denken van beheersing naar adaptatie
Het systeem waarmee gewerkt werd toen de rivieren overstroomden bevatte een weeffout: “het
was niet goed ontworpen voor de ontwikkelingen van de 21e eeuw”. We zitten nu midden in de
transitie: “een fundamentele verandering van het systeem op basis van een paradigmaverschuiving”.
→ duurzame ontwikkeling: “ontwikkeling die leidt in de richting van een leefomgeving waarin de
belangen van mensen, de economie en de natuur met elkaar in evenwicht zijn”. (gezonder, veiliger
en aantrekkelijk)
Genetische modificatie (GM): veranderen van het DNA van een bepaald organisme door mensen. Dit
wordt gedaan om arme mensen te helpen door bijvoorbeeld gouden rijst te maken, hier zou
voldoende vitamine A in zitten. Arme mensen eten namelijk alleen maar rijst en geen producten
waar vitamine A in zit.
Hoofdstuk 1
Verdeling van duurzame ontwikkeling:
1. Twee verschillende dimensies: plaats en tijd
2. Triple P
3. Top-down vs. Bottom-up
Oorzaken van rivieroverstromingen:
1. Rivieren zijn gekanaliseerd → kronkels en lussen (=meanders) zijn rechtgetrokken wat
gunstig is voor de scheepvaart, maar de rivieren gaan sneller stromen, omdat de rivieren
minder volume hebben. Bij heel veel regenval is er niet voldoende ruimte voor al dat water.
Overloopgebieden zijn er niet meer door de dijken. Wel is er een zomerdijk en winterdijk met
daartussen een uiterwaarde waar het water heen kan, maar daar staan nu veel huizen.
2. Bossen langs rivieren zijn gekapt →bossen kunnen het water vasthouden in de bodem
waardoor het water niet allemaal tegelijk in de rivier stroomt
3. Aanleggen van steden → er werden steden langs de rivieren gebouwd. Steden verminderen
alleen het vermogen van de grond om water op te nemen
4. Grote hoeveelheden regen → versterkt broeikaseffect wat temperatuurstijging veroorzaakt?
Rebound effect (terugkaatsingseffect): “als het succes van een bepaalde actie onbedoeld
neveneffecten oproept die de gunstige gevolgen van die actie verminderen of zelfs in het tegendeel
doen omslaan”.
Programma ‘Ruimte voor de rivier’: een oplossing voor de wateroverlast moest gezocht worden door
ons aan te passen aan de krachten van de natuur.
Dit programma zorgt ervoor dat natte natuurgebieden aan elkaar verbonden worden.
Ecologische hoofdstructuur: “samenhangend netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen
natuurgebieden in Nederland, gericht op herstel van de biodiversiteit en van de veerkracht van de
natuur”.
Duurzaam: geschikt om lang te blijven bestaan
Beheersing: omschrijving van het oude beleid: gebaseerd op pogingen om de natuurkrachten volledig
te beheersen
Adaptatie: aanpassing aan de krachten van de natuur
Paradigma: één woord om een hele manier van denken te weergeven
Paradigmaverschuiving: omslag in het denken van beheersing naar adaptatie
Het systeem waarmee gewerkt werd toen de rivieren overstroomden bevatte een weeffout: “het
was niet goed ontworpen voor de ontwikkelingen van de 21e eeuw”. We zitten nu midden in de
transitie: “een fundamentele verandering van het systeem op basis van een paradigmaverschuiving”.
→ duurzame ontwikkeling: “ontwikkeling die leidt in de richting van een leefomgeving waarin de
belangen van mensen, de economie en de natuur met elkaar in evenwicht zijn”. (gezonder, veiliger
en aantrekkelijk)
Genetische modificatie (GM): veranderen van het DNA van een bepaald organisme door mensen. Dit
wordt gedaan om arme mensen te helpen door bijvoorbeeld gouden rijst te maken, hier zou
voldoende vitamine A in zitten. Arme mensen eten namelijk alleen maar rijst en geen producten
waar vitamine A in zit.
