Hoofdstuk 1 Handhaving
Begrippen:
DHw = drank en horecawet
APV = algemene plaatselijke verordening
WmB = Wet milieubeheer
Wed = Wet op de economische delicten
Handhaven = alle activiteiten die gericht zijn op het doen naleven van wettelijke regels door burgers,
bedrijven en overheden.
Doel = vervolgen van de verdachte
Preventief = door communicatie, stimulering en toezicht
Repressief = door het toepassen (of dreigen daarmee) van:
- Bestuursrechtelijke sancties
En/of
- Strafrechtelijke sancties
Handhaven betekent dan uiteindelijk ook: het dwingen tot de naleving van wettelijke voorschriften.
Toezicht = gemeentelijke bezigheid, belast met de gemeentelijke belangen
Doel = herstel
Bestuursrechtelijke handhaving
Het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester zijn het bestuursorgaan binnen de
gemeente. Deze bestuursorganen kunnen wetgeving, zoals de Wet milieubeheer (hierna WmB), de
Drank- en Horecawet (hierna DHw) of de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), handhaven met
bestuursrechtelijke middelen.
Strafrechtelijke handhaving
Richt zich op de opsporing en bestraffing van strafbare feiten. Opsporen gebeurt door de politie en
door de buitengewone opsporingsambtenaren.
1.2 Toezicht en opsporing
Toezicht
Toezicht op de naleving van wettelijke regels is een bestuursrechtelijke taak. De Algemene wet
bestuursrecht staat daarin centraal. Deze wet zegt wie toezichthouder is, wat zijn bevoegdheden zijn
en welke sancties het bestuursorgaan kan opleggen.
Een bijzondere wet of verordening kan verdergaande bevoegdheden geven voor het toezicht op die
bijzondere wet of verordening. Sommige bijzondere wetten geven een beperking aan de
bevoegdheden uit de Awb.
Opsporing
Is geregeld binnen het strafrecht, het Wetboek van Strafrecht geeft de belangrijkste bevoegdheden
en procedures. Een bijzondere wet kan verdergaande bevoegdheden geven voor de opsporing van
strafbare feiten uit die bijzondere wet.
Handhaver
Handhaver = toezichthouder en/of opsporingsambtenaar
,De handhaver moet zich in de keuze van zijn bevoegdheden afvragen WELK DOEL die bevoegdheid
dient. Afhankelijk van het doel (bestuurlijk doel of strafvorderlijk doel) zal hij de daarvoor bedoelde
bevoegdheden mogen toepassen.
Keuze in bevoegdheden = afhankelijk van welk doel je hebt, strafrecht of bestuursrecht en een zuiver
oogmerk is vereist.
Keuze in bevoegdheden is afhankelijk van het doel
Het doel bepaalt welke bevoegdheden ingezet kunnen worden – artikel 132a Wetboek van
Strafvordering en Artikel 1:6 Awb geven aan met welk doel de strafvorderlijke- en bestuurlijke
bevoegdheden gebruikt mogen worden.
Artikel 132a van het Wetboek van Strafvordering
Onder opsporing wordt verstaan het onderzoek in verband met strafbare feiten onder gezag van de
officier van justitie met als doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen.
Betekent dat een opsporingsonderzoek:
- Een verband moet hebben met een strafbaar feit, dit betekent dat er een redelijk vermoeden
moet bestaan dat er een strafbaar feit is of wordt gepleegd;
- Altijd onder het gezag van de officier van justitie staat;
- Steeds een strafvorderlijk doel moet hebben, dit betekent dat het uiteindelijke doel
vervolging en strafrechtelijke bestraffing moet zijn.
Volgens artikel 132a mogen opsporingsbevoegdheden dus alleen worden toegepast als er (tevens)
een strafvorderlijk doel wordt nagestreefd.
Artikel 1:6 Algemene wet bestuursrecht
a. De opsporing en vervolging van strafbare feiten, alsmede de tenuitvoerlegging van
strafrechtelijke beslissingen;
1.2.1 Opsporingsbevoegdheden
Opsporingsbevoegdheden = moeten niet alleen een strafvorderlijk doel hebben maar ze mogen ze
alleen toepassen als er minstens een redelijk vermoeden bestaat dat er een strafbaar feit is of word
gepleegd.
Wetboek van Stafvordering
De opsporingsambtenaar kan bij een redelijk vermoeden dat een strafbaar feit is of wordt gepleegd,
of bij een andere verdenking wanneer die bevoegdheid dat vereist, opsporingsbevoegdheden uit het
WvS toepassen zoals:
- Staande houden
- In beslag nemen
- Eventueel aanhouden
- Eventueel onderzoek aan de kleding in het kader van de waarheidsvinding
- Een ambtsedig proces-verbaal opmaken van verrichtingen en bevindingen
Wet op de economische delicten
Betekenis: economische delicten zijn misdrijven die worden gepleegd vanuit economisch oogpunt.
Denk bijvoorbeeld aan witwassen, handelen in illegaal vuurwerk transacties of faillissementsfraude.
Indien gepleegd uit economisch oogpunt, vallen bijvoorbeeld ook milieudelicten onder deze wet.
, Indien er sprake is van een strafbaar feit dat in de Wet op de economisch delicten als economisch
delict is aangewezen dan kan de OA ter opsporing daarvan tevens de opsporingsbevoegdheden uit
de Wed toepassen.
De opsporingsambtenaar is bij het onderzoek naar een economisch delict bevoegd om, in het belang
van de opsporing en voor zover dat redelijkerwijs voor de invulling van hun taak nodig is:
- Vatbare voorwerpen in beslag te nemen en de uitlevering daarvan te vorderen
- Inzage te vorderen van de gegevens en bescheiden, daarvan kopieën te maken en met dat
doel die zaken voor korte tijd mee te nemen
- Toegang tot elke plaats te hebben
- Zaken te onderzoeken, monsters te nemen en verpakkingen te openen
- Vervoersmiddelen en hun lading te onderzoeken
- Van de bestuurder van een vervoermiddel inzage te vorderen van de wettelijke
voorgeschreven bescheiden
- Van eenieder te vorderen medewerking te verlenen ter uitvoering van deze bevoegdheden
- Door feitelijk te handelen op kosten van de overtreder op te treden tegen het niet
meewerken aan de gevorderde medewerking
De Wed geeft niet de eis dat er eerst een redelijk vermoeden moet zijn dat er een strafbaar feit is
of word gepleegd. Een aanwijzing dat een economisch delict is of word gepleegd is, is voldoende!
Niet met enkel bestuurlijk doel
Dit houdt in dat een opsporingsambtenaar alleen deze opsporingsbevoegdheden mag toepassen als
hij daadwerkelijk het doel heeft om een proces-verbaal op te maken.
Toezichthouder
De persoon die bij wettelijk voorschrift of bij bestuursbesluit is aangewezen
Annexe vordering van medewerking
Een toezichthouder kan elke medewerking vorderen van de verdachte op dat moment
Algemene wet op binnentreden
Met of zonder toestemming van de bewoner dan is de Algemene wet op binnentreden van
toepassing. De toezichthouder moet zich houden aan de vormvereisten die in die wet worden
gegeven aan het binnentreden in een woning. De bevoegdheid om een woning te betreden zal zoals
gezegd in de bijzondere wet gevonden moeten worden.
Niet met een strafvorderlijk doel
Deze toezichthoudende bevoegdheden mogen niet worden toegepast met een strafvorderlijk doel.
Het kan dus niet zo zijn dat de toezichthouder, die tevens buitengewoon opsporingsambtenaar is,
deze bevoegdheden inzet om enkel een proces-verbaal op te maken voor de officier van justitie.
Toezichthoudende bevoegdheden mogen dus niet worden toegepast met een strafrechtelijke
vervolging van de zaak als doel.
1.2.3 Voortgezette toepassing
Voortgezette toepassing houdt in van toezicht doorschakelen naar opsporing.
1.2.4 Twee sporen beleid
Opsporen en vervolgen en bestuurlijke sanctie
Sfeerovergang
Van toezicht naar opsporing en weer terug
Begrippen:
DHw = drank en horecawet
APV = algemene plaatselijke verordening
WmB = Wet milieubeheer
Wed = Wet op de economische delicten
Handhaven = alle activiteiten die gericht zijn op het doen naleven van wettelijke regels door burgers,
bedrijven en overheden.
Doel = vervolgen van de verdachte
Preventief = door communicatie, stimulering en toezicht
Repressief = door het toepassen (of dreigen daarmee) van:
- Bestuursrechtelijke sancties
En/of
- Strafrechtelijke sancties
Handhaven betekent dan uiteindelijk ook: het dwingen tot de naleving van wettelijke voorschriften.
Toezicht = gemeentelijke bezigheid, belast met de gemeentelijke belangen
Doel = herstel
Bestuursrechtelijke handhaving
Het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester zijn het bestuursorgaan binnen de
gemeente. Deze bestuursorganen kunnen wetgeving, zoals de Wet milieubeheer (hierna WmB), de
Drank- en Horecawet (hierna DHw) of de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), handhaven met
bestuursrechtelijke middelen.
Strafrechtelijke handhaving
Richt zich op de opsporing en bestraffing van strafbare feiten. Opsporen gebeurt door de politie en
door de buitengewone opsporingsambtenaren.
1.2 Toezicht en opsporing
Toezicht
Toezicht op de naleving van wettelijke regels is een bestuursrechtelijke taak. De Algemene wet
bestuursrecht staat daarin centraal. Deze wet zegt wie toezichthouder is, wat zijn bevoegdheden zijn
en welke sancties het bestuursorgaan kan opleggen.
Een bijzondere wet of verordening kan verdergaande bevoegdheden geven voor het toezicht op die
bijzondere wet of verordening. Sommige bijzondere wetten geven een beperking aan de
bevoegdheden uit de Awb.
Opsporing
Is geregeld binnen het strafrecht, het Wetboek van Strafrecht geeft de belangrijkste bevoegdheden
en procedures. Een bijzondere wet kan verdergaande bevoegdheden geven voor de opsporing van
strafbare feiten uit die bijzondere wet.
Handhaver
Handhaver = toezichthouder en/of opsporingsambtenaar
,De handhaver moet zich in de keuze van zijn bevoegdheden afvragen WELK DOEL die bevoegdheid
dient. Afhankelijk van het doel (bestuurlijk doel of strafvorderlijk doel) zal hij de daarvoor bedoelde
bevoegdheden mogen toepassen.
Keuze in bevoegdheden = afhankelijk van welk doel je hebt, strafrecht of bestuursrecht en een zuiver
oogmerk is vereist.
Keuze in bevoegdheden is afhankelijk van het doel
Het doel bepaalt welke bevoegdheden ingezet kunnen worden – artikel 132a Wetboek van
Strafvordering en Artikel 1:6 Awb geven aan met welk doel de strafvorderlijke- en bestuurlijke
bevoegdheden gebruikt mogen worden.
Artikel 132a van het Wetboek van Strafvordering
Onder opsporing wordt verstaan het onderzoek in verband met strafbare feiten onder gezag van de
officier van justitie met als doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen.
Betekent dat een opsporingsonderzoek:
- Een verband moet hebben met een strafbaar feit, dit betekent dat er een redelijk vermoeden
moet bestaan dat er een strafbaar feit is of wordt gepleegd;
- Altijd onder het gezag van de officier van justitie staat;
- Steeds een strafvorderlijk doel moet hebben, dit betekent dat het uiteindelijke doel
vervolging en strafrechtelijke bestraffing moet zijn.
Volgens artikel 132a mogen opsporingsbevoegdheden dus alleen worden toegepast als er (tevens)
een strafvorderlijk doel wordt nagestreefd.
Artikel 1:6 Algemene wet bestuursrecht
a. De opsporing en vervolging van strafbare feiten, alsmede de tenuitvoerlegging van
strafrechtelijke beslissingen;
1.2.1 Opsporingsbevoegdheden
Opsporingsbevoegdheden = moeten niet alleen een strafvorderlijk doel hebben maar ze mogen ze
alleen toepassen als er minstens een redelijk vermoeden bestaat dat er een strafbaar feit is of word
gepleegd.
Wetboek van Stafvordering
De opsporingsambtenaar kan bij een redelijk vermoeden dat een strafbaar feit is of wordt gepleegd,
of bij een andere verdenking wanneer die bevoegdheid dat vereist, opsporingsbevoegdheden uit het
WvS toepassen zoals:
- Staande houden
- In beslag nemen
- Eventueel aanhouden
- Eventueel onderzoek aan de kleding in het kader van de waarheidsvinding
- Een ambtsedig proces-verbaal opmaken van verrichtingen en bevindingen
Wet op de economische delicten
Betekenis: economische delicten zijn misdrijven die worden gepleegd vanuit economisch oogpunt.
Denk bijvoorbeeld aan witwassen, handelen in illegaal vuurwerk transacties of faillissementsfraude.
Indien gepleegd uit economisch oogpunt, vallen bijvoorbeeld ook milieudelicten onder deze wet.
, Indien er sprake is van een strafbaar feit dat in de Wet op de economisch delicten als economisch
delict is aangewezen dan kan de OA ter opsporing daarvan tevens de opsporingsbevoegdheden uit
de Wed toepassen.
De opsporingsambtenaar is bij het onderzoek naar een economisch delict bevoegd om, in het belang
van de opsporing en voor zover dat redelijkerwijs voor de invulling van hun taak nodig is:
- Vatbare voorwerpen in beslag te nemen en de uitlevering daarvan te vorderen
- Inzage te vorderen van de gegevens en bescheiden, daarvan kopieën te maken en met dat
doel die zaken voor korte tijd mee te nemen
- Toegang tot elke plaats te hebben
- Zaken te onderzoeken, monsters te nemen en verpakkingen te openen
- Vervoersmiddelen en hun lading te onderzoeken
- Van de bestuurder van een vervoermiddel inzage te vorderen van de wettelijke
voorgeschreven bescheiden
- Van eenieder te vorderen medewerking te verlenen ter uitvoering van deze bevoegdheden
- Door feitelijk te handelen op kosten van de overtreder op te treden tegen het niet
meewerken aan de gevorderde medewerking
De Wed geeft niet de eis dat er eerst een redelijk vermoeden moet zijn dat er een strafbaar feit is
of word gepleegd. Een aanwijzing dat een economisch delict is of word gepleegd is, is voldoende!
Niet met enkel bestuurlijk doel
Dit houdt in dat een opsporingsambtenaar alleen deze opsporingsbevoegdheden mag toepassen als
hij daadwerkelijk het doel heeft om een proces-verbaal op te maken.
Toezichthouder
De persoon die bij wettelijk voorschrift of bij bestuursbesluit is aangewezen
Annexe vordering van medewerking
Een toezichthouder kan elke medewerking vorderen van de verdachte op dat moment
Algemene wet op binnentreden
Met of zonder toestemming van de bewoner dan is de Algemene wet op binnentreden van
toepassing. De toezichthouder moet zich houden aan de vormvereisten die in die wet worden
gegeven aan het binnentreden in een woning. De bevoegdheid om een woning te betreden zal zoals
gezegd in de bijzondere wet gevonden moeten worden.
Niet met een strafvorderlijk doel
Deze toezichthoudende bevoegdheden mogen niet worden toegepast met een strafvorderlijk doel.
Het kan dus niet zo zijn dat de toezichthouder, die tevens buitengewoon opsporingsambtenaar is,
deze bevoegdheden inzet om enkel een proces-verbaal op te maken voor de officier van justitie.
Toezichthoudende bevoegdheden mogen dus niet worden toegepast met een strafrechtelijke
vervolging van de zaak als doel.
1.2.3 Voortgezette toepassing
Voortgezette toepassing houdt in van toezicht doorschakelen naar opsporing.
1.2.4 Twee sporen beleid
Opsporen en vervolgen en bestuurlijke sanctie
Sfeerovergang
Van toezicht naar opsporing en weer terug
