Management en Organisatie Samenvatting Hoofdstuk 5
5.1 Twee zienswijzen maatschappelijk verantwoordelijkheid blz 231
Met betrekking op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties zijn er twee
zienswijzen: klassieke en de sociaaleconomische zienswijze. Klassieke zienswijze wordt op
maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties is winst maken de enige
verantwoordelijkheid van het management. Binnen sociaaleconomische zienswijze gaat de
maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties een stuk verder dan bij de klassieke
zienswijze. Ze moeten ook voor een positieve bijdrage aan de samenleving als geheel. Steeds
meer organisaties in de wereld doen de sociaaleconomische zienswijze onderschrijven.
Tabel 5.1
5.1.2 Sociale ondernemingen
Een sociale onderneming heeft de volgende vier eigenschappen:
1. Heeft primair een maatschappelijke missie
2. Realiseert dat als zelfstandige onderneming die een dienst of product levert.
3. Is financieel zelfvoorzienend, gebaseerd op handel of andere vormen van waarde-uitruil, en
dus beperkt of niet afhankelijk van giften of subsidies.
4. Sociale wijze waarop onderneming wordt gevoerd. Financiële doelen gericht op het vergroten
van de maatschappelijke impact. Dat er een evenwichtige zeggenschap binnen de organisatie
aanwezig is en dat men zich bewust is van de ecologische voetdruk van de activiteiten van de
organisatie.
Sociale onderneming heeft als doel een maatschappelijk probleem op te lossen en daardoor een
maatschappelijke meerwaarde te creëren. Het zorgt voor een bewuste verandering in de
maatschappij. Je heb hierbij een model nodig. Figuur 5.2. Hier staat hoe een onderneming denkt
tot een bepaalde verandering te komen. Aantonen van de positieve impact voor consumenten en
de maatschappij ontleent de sociale onderneming haar bestaansrecht.
5.1.3 Duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling wordt gedefinieerd als een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden
van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te
voorzien in het gedrang te brengen. Van duurzame ontwikkeling is sprake wanneer er een
evenwicht aanwezig is tussen ecologische, economische en sociale belangen.
Biodiversiteit staat voor de verscheidenheid aan levensnormen in een bepaald ecosysteem of
gehele planeet. Hoe hoger die is hoe gezonder het ecosysteem.
Duurzame Ontwikkel doelen van de Verenigde Naties
Om de werelddoelen te behalen is een agenda samengesteld met volgende doelen:
-Uitbannen van alle vormen van armoede
-Gezondheidszorg voor iedereen
-Schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen
-Verminderen van ongelijkheid binnen en tussen landen
Behalen van deze doelen moet er wereldwijd samen worden gewerkt.
Klimaatverdrag van Parijs
Klimaatverdrag verplicht regeringen uit veel landen gezamenlijk acties te ondernemen om het
veranderde klimaat op aarde niet te laten verslechteren. Doelstelling van het klimaatverdrag is: het
stabiliseren van de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer op een zodanig niveau, dat
een gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat wordt voorkomen. Bestaat uit twee groepen. De
geïndustrialiseerde landen die voor grootste gedeelte hetzelfde zijn als landen in de OESO en de
ontwikkelingslanden. Ze hebben andere verplichtingen. Belangrijkste punten klimaatakkoord:
1. Gemiddelde tempratuur stijging mag niet meer dan 2 zijn.
2. Alle partijen financieel bijdragen aan verlagen hoeveelheid broeikasgassen en
onderzoek doen naar klimaatbestendige ontwikkelingen.
3. Verdrag is bindend en landen verplicht zich het na te leven.
4. Extra inzet nodig negatieve gevolgen klimaatverandering aan te pakken en hoeveelheid
broeikasgassen terugbrengen zonder dat voedselproductie in gevaar komt.
1
, Duurzame ontwikkeling op het gebied van consumenten
Duurzame ontwikkeling op gebied van consumeren speelt af op volgende aspecten:
1. Landbouwinnovatie: komen steeds meer mensen op de wereld, dus de vraag naar
landbouwproducten en vlees zal groeien. Wordt gezocht naar nieuwe vormen van
teelmethoden.
2. Alternatieve voeding: mensen zullen ook gaan beseffen dat alternatieve voeding
noodzakelijk is en dat ook het voedingspatroon aangepast moet worden.
3. Ecovenience: combineren van milieuvriendelijke producten en gemak.
4. Reconomie: staat voor recycle-economie. Het hergebruik van producten zal de
afvalberg gedeeltelijk helpen te verminderen.
5.1.4 Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Het bewust richten van de ondernemingsactiviteiten op waarde creatie in drie dimensies: profit,
people en planet. Daarmee op de bijdrage aan de maatschappelijke welvaart op de langere
termijn. Profit gaat om maatschappelijk verantwoordelijk manier van de invulling van de
ondernemingsactiviteiten die uiteraard winst moeten opleveren. Bij planet gaat het om
verantwoord omgaan met het milieu en de milue-effecten van de ondernemingsactiviteiten.
People gaat het om het maatschappelijk verantwoord omgaan met mensen, zowel binnen als
buiten de organisatie.
Cradle-to-cradle principe is dat de gebruikte materialen na hun levenscyclus in het ene product
nuttig kunnen worden gebruikt in een ander product. Het gaat om de gehele keten van ontstaan,
gebruik en afdanking. Veel vormen van recycling zijn voorbeeld van Downcycling. Recyclende
product verliest gedeeltelijk zijn oorspronkelijke waarde. Bij die principe is juist bedoeling dat
meer waarde krijgt. Dit wordt upcycling genoemd.
5.1.5 Uitgangspunten en visies op MVO
1. MVO is integrale visie op ondernemerschap, waarbij het bedrij waarde creëert op economisch,
ecologisch en sociaal.
2. MVO is verankerd in alle bedrijfsprocessen. Bij iedere bedrijfsbeslissing wordt een afweging
gemaakt tussen verschillende stakeholders belangen.
MVO wordt vertaald naar de volgende drie dimensies:
1. Normen en waarden van een bedrijf: worden vaak opgenomen in een gedragscode
en in zogenaamde complaince-regels.
2. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van een bedrijf: gaat over manier hoe
een onderneming zijn activiteiten organiseert en uitvoert en tegelijkertijd
verantwoordelijkheid neemt in kader van milieu en sociale vraagstukken.
3. De maatschappelijke betrokkenheid van een bedrijf: wordt bedoeld hoe en wat de
onderneming teruggeeft aan de samenleving.
MVO blijkt bij te dragen aan tevreden klanten, gemotiveerd personeel en betrokken stakeholders.
Duurzaamheid is nodig om in de toekomst als bedrijf nog te bestaan. MVO vormt in deze optiek
een bron van innovatie, denk aan de opkomst van circulaire businessmodellen.
Transparantie is een belangrijke voorwaarde bij MVO. Het leidt ertoe dat stakeholders met het
bedrijf mee kunnen denken over oplossingen en verbeteringen, dat klanten weten wat ze aan de
onderneming hebben en dat een bedrijf achteraf in staat is verantwoording af te leggen over de
bedrijfsvoering.
De directe stakeholders zijn aandeelhouders, afnemers en werknemers. Indirecte stakeholders zijn
omwonende en milieuorganisaties. Als we de stakeholders splitsen naar drie dimensies krijgen we
het volgende:
1. Profit: aandeelhouders / belastingbetalers / banken
2. People: werknemers / consumenten / lokale gemeenschappen / omwonenden
3. Planet: natuur- en milieuorganisaties / overheid / regeringen
2
5.1 Twee zienswijzen maatschappelijk verantwoordelijkheid blz 231
Met betrekking op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties zijn er twee
zienswijzen: klassieke en de sociaaleconomische zienswijze. Klassieke zienswijze wordt op
maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties is winst maken de enige
verantwoordelijkheid van het management. Binnen sociaaleconomische zienswijze gaat de
maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties een stuk verder dan bij de klassieke
zienswijze. Ze moeten ook voor een positieve bijdrage aan de samenleving als geheel. Steeds
meer organisaties in de wereld doen de sociaaleconomische zienswijze onderschrijven.
Tabel 5.1
5.1.2 Sociale ondernemingen
Een sociale onderneming heeft de volgende vier eigenschappen:
1. Heeft primair een maatschappelijke missie
2. Realiseert dat als zelfstandige onderneming die een dienst of product levert.
3. Is financieel zelfvoorzienend, gebaseerd op handel of andere vormen van waarde-uitruil, en
dus beperkt of niet afhankelijk van giften of subsidies.
4. Sociale wijze waarop onderneming wordt gevoerd. Financiële doelen gericht op het vergroten
van de maatschappelijke impact. Dat er een evenwichtige zeggenschap binnen de organisatie
aanwezig is en dat men zich bewust is van de ecologische voetdruk van de activiteiten van de
organisatie.
Sociale onderneming heeft als doel een maatschappelijk probleem op te lossen en daardoor een
maatschappelijke meerwaarde te creëren. Het zorgt voor een bewuste verandering in de
maatschappij. Je heb hierbij een model nodig. Figuur 5.2. Hier staat hoe een onderneming denkt
tot een bepaalde verandering te komen. Aantonen van de positieve impact voor consumenten en
de maatschappij ontleent de sociale onderneming haar bestaansrecht.
5.1.3 Duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling wordt gedefinieerd als een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden
van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te
voorzien in het gedrang te brengen. Van duurzame ontwikkeling is sprake wanneer er een
evenwicht aanwezig is tussen ecologische, economische en sociale belangen.
Biodiversiteit staat voor de verscheidenheid aan levensnormen in een bepaald ecosysteem of
gehele planeet. Hoe hoger die is hoe gezonder het ecosysteem.
Duurzame Ontwikkel doelen van de Verenigde Naties
Om de werelddoelen te behalen is een agenda samengesteld met volgende doelen:
-Uitbannen van alle vormen van armoede
-Gezondheidszorg voor iedereen
-Schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen
-Verminderen van ongelijkheid binnen en tussen landen
Behalen van deze doelen moet er wereldwijd samen worden gewerkt.
Klimaatverdrag van Parijs
Klimaatverdrag verplicht regeringen uit veel landen gezamenlijk acties te ondernemen om het
veranderde klimaat op aarde niet te laten verslechteren. Doelstelling van het klimaatverdrag is: het
stabiliseren van de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer op een zodanig niveau, dat
een gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat wordt voorkomen. Bestaat uit twee groepen. De
geïndustrialiseerde landen die voor grootste gedeelte hetzelfde zijn als landen in de OESO en de
ontwikkelingslanden. Ze hebben andere verplichtingen. Belangrijkste punten klimaatakkoord:
1. Gemiddelde tempratuur stijging mag niet meer dan 2 zijn.
2. Alle partijen financieel bijdragen aan verlagen hoeveelheid broeikasgassen en
onderzoek doen naar klimaatbestendige ontwikkelingen.
3. Verdrag is bindend en landen verplicht zich het na te leven.
4. Extra inzet nodig negatieve gevolgen klimaatverandering aan te pakken en hoeveelheid
broeikasgassen terugbrengen zonder dat voedselproductie in gevaar komt.
1
, Duurzame ontwikkeling op het gebied van consumenten
Duurzame ontwikkeling op gebied van consumeren speelt af op volgende aspecten:
1. Landbouwinnovatie: komen steeds meer mensen op de wereld, dus de vraag naar
landbouwproducten en vlees zal groeien. Wordt gezocht naar nieuwe vormen van
teelmethoden.
2. Alternatieve voeding: mensen zullen ook gaan beseffen dat alternatieve voeding
noodzakelijk is en dat ook het voedingspatroon aangepast moet worden.
3. Ecovenience: combineren van milieuvriendelijke producten en gemak.
4. Reconomie: staat voor recycle-economie. Het hergebruik van producten zal de
afvalberg gedeeltelijk helpen te verminderen.
5.1.4 Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Het bewust richten van de ondernemingsactiviteiten op waarde creatie in drie dimensies: profit,
people en planet. Daarmee op de bijdrage aan de maatschappelijke welvaart op de langere
termijn. Profit gaat om maatschappelijk verantwoordelijk manier van de invulling van de
ondernemingsactiviteiten die uiteraard winst moeten opleveren. Bij planet gaat het om
verantwoord omgaan met het milieu en de milue-effecten van de ondernemingsactiviteiten.
People gaat het om het maatschappelijk verantwoord omgaan met mensen, zowel binnen als
buiten de organisatie.
Cradle-to-cradle principe is dat de gebruikte materialen na hun levenscyclus in het ene product
nuttig kunnen worden gebruikt in een ander product. Het gaat om de gehele keten van ontstaan,
gebruik en afdanking. Veel vormen van recycling zijn voorbeeld van Downcycling. Recyclende
product verliest gedeeltelijk zijn oorspronkelijke waarde. Bij die principe is juist bedoeling dat
meer waarde krijgt. Dit wordt upcycling genoemd.
5.1.5 Uitgangspunten en visies op MVO
1. MVO is integrale visie op ondernemerschap, waarbij het bedrij waarde creëert op economisch,
ecologisch en sociaal.
2. MVO is verankerd in alle bedrijfsprocessen. Bij iedere bedrijfsbeslissing wordt een afweging
gemaakt tussen verschillende stakeholders belangen.
MVO wordt vertaald naar de volgende drie dimensies:
1. Normen en waarden van een bedrijf: worden vaak opgenomen in een gedragscode
en in zogenaamde complaince-regels.
2. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van een bedrijf: gaat over manier hoe
een onderneming zijn activiteiten organiseert en uitvoert en tegelijkertijd
verantwoordelijkheid neemt in kader van milieu en sociale vraagstukken.
3. De maatschappelijke betrokkenheid van een bedrijf: wordt bedoeld hoe en wat de
onderneming teruggeeft aan de samenleving.
MVO blijkt bij te dragen aan tevreden klanten, gemotiveerd personeel en betrokken stakeholders.
Duurzaamheid is nodig om in de toekomst als bedrijf nog te bestaan. MVO vormt in deze optiek
een bron van innovatie, denk aan de opkomst van circulaire businessmodellen.
Transparantie is een belangrijke voorwaarde bij MVO. Het leidt ertoe dat stakeholders met het
bedrijf mee kunnen denken over oplossingen en verbeteringen, dat klanten weten wat ze aan de
onderneming hebben en dat een bedrijf achteraf in staat is verantwoording af te leggen over de
bedrijfsvoering.
De directe stakeholders zijn aandeelhouders, afnemers en werknemers. Indirecte stakeholders zijn
omwonende en milieuorganisaties. Als we de stakeholders splitsen naar drie dimensies krijgen we
het volgende:
1. Profit: aandeelhouders / belastingbetalers / banken
2. People: werknemers / consumenten / lokale gemeenschappen / omwonenden
3. Planet: natuur- en milieuorganisaties / overheid / regeringen
2
