HOORCOLLEGE 1 : HART
Hartwand
- Het endocard -> de cellaag (bindweefsel) aan de binnenkant van het hart
(endotheel). Maakt contact met het bloed en de boezems en kamers.
- Het myocard -> de spierlaag van het hart. Trekt samen bij hartslagen. De
spierwand van de linker kamer is dikker dan die van de rechter kamer. Tijdens
de diastole wordt het myocard voorzien van bloed.
- Het epicard -> vlies dat hartspierweefsel omgeeft. Het is de binnenlaag van
het hartzakje. Het produceert pericardaal vocht dat tussen de lagen van het
pericard zit. Het functioneert als beschermlaag.
- Het pericard -> de buitenste laag van het hart. Ookwel het hartzakje. Zorgt
voor gladde wrijving. Bestaat uit 3 lagen
o Viscerale pericard -> binnenste laag van vlies. Vergroeid met het hart.
o Pericardiale ruimte -> ruimte tussen de 2 lagen in, gevuld met vloeistof.
o Pariëtale pericard -> buitenstel laag van vlies. Ondoordringbaar.
Grote en kleine circulatie
- De kleine bloedsomloop
Zuurstofarm bloed komt via de onderste of bovenste holle ader de rechter
boezem in. Daarna gaat het zuurstofarm bloed de rechter kamer in die het
daarna in de longslagader pompt. Het zuurstofarm bloed komt dan aan in de
longen. Hier neemt het bloed zuurstof op en geeft CO2 af. Daarna verlaat het
zuurstofrijk bloed de longen via de longader. Dan gaat het zuurstofrijk bloed
het hart weer in via de linker boezem.
- De grote bloedsomloop
Zuurstofrijk bloed komt via de longader in de linker boezem. Via de linker
kamer wordt het zuurstofrijk bloed de aorta in gepompt. Vanuit de aorta gaat
het zuurstofrijk bloed naar de rest van je lichaam om je organen te voorzien
van zuurstof. Daarna gaat het zuurstofarm bloed via de holle aders terug naar
het hart. Dan gaat het zuurstofarm bloed de rechter boezem weer in.
- Bloedvaten
Hart -> arteriën (slagaders) -> arteriolen (kleine slagaders) -> capillairen
(bloeduitwisseling) -> venulen (kleine aders) -> venen (aders) -> hart
Hartkleppen
- De eerste klep is de tricuspidalisklep. Zuurstofarm bloed wordt vanuit de
onderste of bovenste holle ader via de rechter boezem naar de rechter
kamer / ventrikel vervoert. Dit is een atrio ventriculaire klep.
- De tweede klep is de pulmonalisklep. Zuurstofarm bloed wordt vanuit de
rechter kamer / ventrikel naar de longslagader vervoert. Dit is een semi lunaire
klep.
- De derde klep is de mitralisklep. Zuurstofrijk bloed wordt vanuit de longader
via de linker boezem naar de linker kamer / ventrikel vervoert. Dit is een atrio
ventriculaire klep.
- De laatste klep is de aortaklep. Zuurstofrijk bloed wordt vanuit de linker
kamer / ventrikel naar de aorta vervoert. Dit is een semi lunaire klep.
- Chordae tendinae en de papillary muscles zorgen ervoor dat de atrio
ventriculaire kleppen open gaan.
,Kransslagaders
De hartspier zelf is voorzien van zuurstofrijk bloed via de kransslagaders. De aorta
ontspringt in 2 kransslagaders. De linker kransslagader en de rechter kransslagader.
- De linker kransslagader voedt de linkerhelft van het hart. Deze splitst in
tweeën. Dit heet de coronaria sinistra (hoofdstam, LCA).
o De linker voorste dalende kransslagader, die aan de voorkant van het
hart naar beneden loopt. Dit heet de ramus interventriculairs anterior
(LAD).
o De circumflex kransslagader, die een cirkelende beweging naar
achteren maakt. Dit heet de ramus circumflexa (LCX).
- De rechter kransslagader voedt de rechterhelft van het hart. Dit heet de ramus
interventricularis posterior (PDA).
- De rechterader wordt ook de sinus coronarius (RA) genoemd.
Hartdynamica
- Hartfrequentie -> aantal slagen per minuut
- Slagvolume -> hoeveel bloed er door de kamers per systole het lichaam in
wordt gepompt per ventrikel
- Hartminuutvolume -> hoeveel bloed het hart in 1 minuut rondpompt
(slagvolume x hartfrequentie)
Bloedvaatwand
- Tunica intima -> binnenste laag van een bloedvat. Bestaat uit endotheelcellen.
Deze cellen produceren allerlei stoffen waar witte bloedcellen en bloedplaatjes
op reageren.
- Tunica media -> dit zijn gladde spiercellen en elastische netwerken. Deze
trekken samen om het bloed door het lichaam heen te vervoeren. De
spierlaag in de slagaders is dikker en elastischer dan die van aders.
- Tunica externa / advertitia -> bindweefsel, inbouw in omgeving.
- Kleppen -> in de aders bevinden zich ook kleppen. Deze zorgen dat bij
aanspanning van de beenspieren, het bloed naar boven wordt vervoert.
Bloed
Functie -> transport, signaal overdracht, buffering, afweer
Samenstelling
- Bloedplasma
Eiwitten zorgen voor de juiste osmotische druk in de bloedvaten, bloedstolling,
transport en afweer.
o Intracellulair
o Extracellulair -> intravasculair, weefselvocht, transcellulair
- Bloedcellen
o Rode bloedcellen (erytocyten) -> zuurstof- en CO2-transport
o Witte bloedcellen (leukocyten) -> afweer
Lymfocyten -> productie van antistoffen
Granulocyten -> fagocytose
Monocyten -> fagocytose
o Bloedplaatjes (trombocyten) -> stolling, vrijkomen van fibrinedraden
, Treedt op bij weefselbeschadiging en vaatwandbeschadiging. Een
bloedprop kan blijven zitten in de longen (longembolie), in de hersenen
(herseninfarct), of in het hart (hartinfarct).
Fasen van het hart
- Systole -> de hartspieren trekken zich samen. Hierdoor wordt er bloed het hart
uitgepompt (van de kamers naar de longslagader en aorta). Dit gebeurt eerst
in de boezem (atriumsystole / atrial kick). Het laatste bloed wordt dan in de
kamer gepompt. Als de kamers vol zitten, dan sluit de atrio ventriculaire klep.
Daarna trekken de kamers samen. Als de druk buiten en binnen de semi
lunaire kleppen ongelijk is, gaan de kleppen open. Daardoor stroom het bloed
het hart in. Als de druk binnen en buiten de semi lunaire kleppen gelijk is, dan
sluiten de kleppen. De druk tijdens de systole is 120 mmHg (bovendruk). Dit is
bepaald door de werking van het hart. De hartwand in de systole is dikker.
Hierdoor wordt het volume in de kamer kleiner, waardoor het bloed door de
semi lunaire kleppen wordt gepompt.
- Diastole -> de hartspieren ontspannen zich. Hierdoor vult het hart zich met
bloed (van holle aders en longader via de boezems naar de kamers). Dit wordt
ook wel de rustfase genoemd. De chordae tendinae en de papillary muscles
zijn gespannen waardoor het bloed het hart in stroomt. De hartwand doet niks.
Er ontstaat dan een soort vacuüm. Als de kamer vol is, dan sluit de atrio
ventriculare klep. De druk tijdens de systole is 80 mmHg. Dit is bepaald door
de perifere weerstand. De hartwand in de diastole is dunner / ontspannen.
Geleidingssysteem
Het hart functioneert niet door een impuls vanuit de hersenen maar vanuit een impuls
vanuit het hart zelf.
In de rechter boezem bevindt zich de sinus knoop. Deze ontlaadt spontaan en gaat
automatisch. Dan wordt er een impuls opgewekt. Het is een elektrisch fenomeen
waarbij kalium de cel in gaat en natrium de cel uit gaat. Zo wordt het signaal
doorgegeven. De impuls strekt zich uit over de boezems, waarna de boezems zich
samentrekken. Hierdoor wordt het bloed van de boezems naar de kamers vervoert.
Tijdens het sporten zorgen hormonen (adrenaline ervoor) dat de sinus knoop meer
signalen gaat verzenden waardoor het hart sneller gaat kloppen.
Tussen de boezems en de kamers bevindt zich de AV-knoop. Als het impuls is
aangekomen in de AV-knoop, stuurt deze de impuls door naar de kamers. Hier wordt
de impuls vertraagd. De impuls strekt zich uit over de kamers, waarna de kamers
zich samentrekken. Hierdoor wordt bloed van de kamers het hart uit gepompt.
De AV-knoop stuurt dit signaal door via de Bundel van His en de Purkinje-vezels.
Deze brengen de impuls naar de onderste punt van het hart. Vanaf daar wordt de
impuls omhoog geleidt. Het samentrekken begint dus onderaan het hart en verplaatst
zich naar boven.
Op een hartfilmpje (ECG) zie je 3 pieken. De P is de boezemsamentrekking, QRS is
de kamersamentrekking (systole) en T is het herstel.
,
Hartwand
- Het endocard -> de cellaag (bindweefsel) aan de binnenkant van het hart
(endotheel). Maakt contact met het bloed en de boezems en kamers.
- Het myocard -> de spierlaag van het hart. Trekt samen bij hartslagen. De
spierwand van de linker kamer is dikker dan die van de rechter kamer. Tijdens
de diastole wordt het myocard voorzien van bloed.
- Het epicard -> vlies dat hartspierweefsel omgeeft. Het is de binnenlaag van
het hartzakje. Het produceert pericardaal vocht dat tussen de lagen van het
pericard zit. Het functioneert als beschermlaag.
- Het pericard -> de buitenste laag van het hart. Ookwel het hartzakje. Zorgt
voor gladde wrijving. Bestaat uit 3 lagen
o Viscerale pericard -> binnenste laag van vlies. Vergroeid met het hart.
o Pericardiale ruimte -> ruimte tussen de 2 lagen in, gevuld met vloeistof.
o Pariëtale pericard -> buitenstel laag van vlies. Ondoordringbaar.
Grote en kleine circulatie
- De kleine bloedsomloop
Zuurstofarm bloed komt via de onderste of bovenste holle ader de rechter
boezem in. Daarna gaat het zuurstofarm bloed de rechter kamer in die het
daarna in de longslagader pompt. Het zuurstofarm bloed komt dan aan in de
longen. Hier neemt het bloed zuurstof op en geeft CO2 af. Daarna verlaat het
zuurstofrijk bloed de longen via de longader. Dan gaat het zuurstofrijk bloed
het hart weer in via de linker boezem.
- De grote bloedsomloop
Zuurstofrijk bloed komt via de longader in de linker boezem. Via de linker
kamer wordt het zuurstofrijk bloed de aorta in gepompt. Vanuit de aorta gaat
het zuurstofrijk bloed naar de rest van je lichaam om je organen te voorzien
van zuurstof. Daarna gaat het zuurstofarm bloed via de holle aders terug naar
het hart. Dan gaat het zuurstofarm bloed de rechter boezem weer in.
- Bloedvaten
Hart -> arteriën (slagaders) -> arteriolen (kleine slagaders) -> capillairen
(bloeduitwisseling) -> venulen (kleine aders) -> venen (aders) -> hart
Hartkleppen
- De eerste klep is de tricuspidalisklep. Zuurstofarm bloed wordt vanuit de
onderste of bovenste holle ader via de rechter boezem naar de rechter
kamer / ventrikel vervoert. Dit is een atrio ventriculaire klep.
- De tweede klep is de pulmonalisklep. Zuurstofarm bloed wordt vanuit de
rechter kamer / ventrikel naar de longslagader vervoert. Dit is een semi lunaire
klep.
- De derde klep is de mitralisklep. Zuurstofrijk bloed wordt vanuit de longader
via de linker boezem naar de linker kamer / ventrikel vervoert. Dit is een atrio
ventriculaire klep.
- De laatste klep is de aortaklep. Zuurstofrijk bloed wordt vanuit de linker
kamer / ventrikel naar de aorta vervoert. Dit is een semi lunaire klep.
- Chordae tendinae en de papillary muscles zorgen ervoor dat de atrio
ventriculaire kleppen open gaan.
,Kransslagaders
De hartspier zelf is voorzien van zuurstofrijk bloed via de kransslagaders. De aorta
ontspringt in 2 kransslagaders. De linker kransslagader en de rechter kransslagader.
- De linker kransslagader voedt de linkerhelft van het hart. Deze splitst in
tweeën. Dit heet de coronaria sinistra (hoofdstam, LCA).
o De linker voorste dalende kransslagader, die aan de voorkant van het
hart naar beneden loopt. Dit heet de ramus interventriculairs anterior
(LAD).
o De circumflex kransslagader, die een cirkelende beweging naar
achteren maakt. Dit heet de ramus circumflexa (LCX).
- De rechter kransslagader voedt de rechterhelft van het hart. Dit heet de ramus
interventricularis posterior (PDA).
- De rechterader wordt ook de sinus coronarius (RA) genoemd.
Hartdynamica
- Hartfrequentie -> aantal slagen per minuut
- Slagvolume -> hoeveel bloed er door de kamers per systole het lichaam in
wordt gepompt per ventrikel
- Hartminuutvolume -> hoeveel bloed het hart in 1 minuut rondpompt
(slagvolume x hartfrequentie)
Bloedvaatwand
- Tunica intima -> binnenste laag van een bloedvat. Bestaat uit endotheelcellen.
Deze cellen produceren allerlei stoffen waar witte bloedcellen en bloedplaatjes
op reageren.
- Tunica media -> dit zijn gladde spiercellen en elastische netwerken. Deze
trekken samen om het bloed door het lichaam heen te vervoeren. De
spierlaag in de slagaders is dikker en elastischer dan die van aders.
- Tunica externa / advertitia -> bindweefsel, inbouw in omgeving.
- Kleppen -> in de aders bevinden zich ook kleppen. Deze zorgen dat bij
aanspanning van de beenspieren, het bloed naar boven wordt vervoert.
Bloed
Functie -> transport, signaal overdracht, buffering, afweer
Samenstelling
- Bloedplasma
Eiwitten zorgen voor de juiste osmotische druk in de bloedvaten, bloedstolling,
transport en afweer.
o Intracellulair
o Extracellulair -> intravasculair, weefselvocht, transcellulair
- Bloedcellen
o Rode bloedcellen (erytocyten) -> zuurstof- en CO2-transport
o Witte bloedcellen (leukocyten) -> afweer
Lymfocyten -> productie van antistoffen
Granulocyten -> fagocytose
Monocyten -> fagocytose
o Bloedplaatjes (trombocyten) -> stolling, vrijkomen van fibrinedraden
, Treedt op bij weefselbeschadiging en vaatwandbeschadiging. Een
bloedprop kan blijven zitten in de longen (longembolie), in de hersenen
(herseninfarct), of in het hart (hartinfarct).
Fasen van het hart
- Systole -> de hartspieren trekken zich samen. Hierdoor wordt er bloed het hart
uitgepompt (van de kamers naar de longslagader en aorta). Dit gebeurt eerst
in de boezem (atriumsystole / atrial kick). Het laatste bloed wordt dan in de
kamer gepompt. Als de kamers vol zitten, dan sluit de atrio ventriculaire klep.
Daarna trekken de kamers samen. Als de druk buiten en binnen de semi
lunaire kleppen ongelijk is, gaan de kleppen open. Daardoor stroom het bloed
het hart in. Als de druk binnen en buiten de semi lunaire kleppen gelijk is, dan
sluiten de kleppen. De druk tijdens de systole is 120 mmHg (bovendruk). Dit is
bepaald door de werking van het hart. De hartwand in de systole is dikker.
Hierdoor wordt het volume in de kamer kleiner, waardoor het bloed door de
semi lunaire kleppen wordt gepompt.
- Diastole -> de hartspieren ontspannen zich. Hierdoor vult het hart zich met
bloed (van holle aders en longader via de boezems naar de kamers). Dit wordt
ook wel de rustfase genoemd. De chordae tendinae en de papillary muscles
zijn gespannen waardoor het bloed het hart in stroomt. De hartwand doet niks.
Er ontstaat dan een soort vacuüm. Als de kamer vol is, dan sluit de atrio
ventriculare klep. De druk tijdens de systole is 80 mmHg. Dit is bepaald door
de perifere weerstand. De hartwand in de diastole is dunner / ontspannen.
Geleidingssysteem
Het hart functioneert niet door een impuls vanuit de hersenen maar vanuit een impuls
vanuit het hart zelf.
In de rechter boezem bevindt zich de sinus knoop. Deze ontlaadt spontaan en gaat
automatisch. Dan wordt er een impuls opgewekt. Het is een elektrisch fenomeen
waarbij kalium de cel in gaat en natrium de cel uit gaat. Zo wordt het signaal
doorgegeven. De impuls strekt zich uit over de boezems, waarna de boezems zich
samentrekken. Hierdoor wordt het bloed van de boezems naar de kamers vervoert.
Tijdens het sporten zorgen hormonen (adrenaline ervoor) dat de sinus knoop meer
signalen gaat verzenden waardoor het hart sneller gaat kloppen.
Tussen de boezems en de kamers bevindt zich de AV-knoop. Als het impuls is
aangekomen in de AV-knoop, stuurt deze de impuls door naar de kamers. Hier wordt
de impuls vertraagd. De impuls strekt zich uit over de kamers, waarna de kamers
zich samentrekken. Hierdoor wordt bloed van de kamers het hart uit gepompt.
De AV-knoop stuurt dit signaal door via de Bundel van His en de Purkinje-vezels.
Deze brengen de impuls naar de onderste punt van het hart. Vanaf daar wordt de
impuls omhoog geleidt. Het samentrekken begint dus onderaan het hart en verplaatst
zich naar boven.
Op een hartfilmpje (ECG) zie je 3 pieken. De P is de boezemsamentrekking, QRS is
de kamersamentrekking (systole) en T is het herstel.
,
