➢ Tijdslijn Politieke Geschiedenis van België
1830-1848 De doorbraak van een burgerlijke parlementair-constitutionele staat
1791 Decreet Le Chapelier: Deze wet voerde de vrijheid van ondernemen in en verbood
coalities en corporaties + verbood tegelijkertijd ook verenigingen van boeren en
arbeiders → verbod op vakbonden en stakingen
1801 Concordaat Napoleon ↔ paus Pius: een akkoord tussen de Kerk en de Franse
staat dat na de revolutie gevormd werd
1817 Willem I richt 3 rijksuniversiteiten op: Leuven, Gent, Luik
1827 Monsterverbond tussen katholieken en liberalen tegen Willem I-regime →
Unionisme
Juli 1830 Julirevolutie: Franse revolutie door de middenklasse tegen Koning Karel X
25 augustus 1830 Opvoering “Stomme van Portici” → georganiseerde rellen breken uit aan het
Muntplein (septemberdagen)
23 september 1830 Start van de Belgische onafhankelijkheidsoorlog door inval van Nederlandse
soldaten in Brussel = “Septemberdagen”
4 oktober 1830 Voorlopig Bewind roept de onafhankelijkheid uit
3 november 1830 Oprichting Nationaal Congres = eerste voorlopige grondwetgevende en
wetgevende vergadering van België
11 januari 1831 Conferentie van Londen erkent België als nieuwe staat, Willem I stemt niet in
7 februari 1831 Het Nationaal Congres keurt de Belgische grondwet goed. Deze voorziet in een
parlementaire monarchie met twee Kamers.
1831 Kieswet: De eerste verkiezingen voor het nieuwe parlement volgens
cijnskiesrecht
→ hogere cijns in de steden
→ lagere cijns platteland
4 juni 1831 Leopold van Saksen-Coburg-Gotha wordt met 152 stemmen op de 196 door het
Congres tot Koning der Belgen gekozen
26 juni 1831 Verdrag der XVIII artikelen= de overeenkomst die aan de Belgische
revolutionairen van 1830 door de grote Europese mogendheden werd opgelegd
als basis voor de boedelscheiding tussen de Noordelijke en de Zuidelijke
Nederlanden
21 juli 1831 Leopold legt de eed af op de Grondwet en wordt zo de eerste koning van België
2-12 augustus 1831 Tiendaagse veldtochten: Willem I rukt op met man en macht om de
wapenopstand te onderdrukken
21 mei 1833 Londense Conventie: Willem I wordt opgedragen om de militaire status quo te
respecteren
18 november 1833 Conventie van Zonhoven: Nederland + België: ondanks oorlogssituatie werd het
vrij verkeer via Maastricht (VKN) gegarandeerd
1833/1834 Aanleg spoorwegennet: uitgebouwd door Charles Rogier
1834 Oprichting van 2 vrije universiteiten:
Katholieken → KUL (te Mechelen weliswaar)
Liberalen → ULB (reactie )
1835 De Vrije Universiteit Mechelen wordt met de KUL gefusioneerd → geen
rijksuniversiteit meer
1836 Gemeentewet: De Koning benoemt de burgemeesters uit de verkozen leden door
de gemeenteraden
1838/39 Willem I tekent het Verdrag van Londen
1839 België, Nederland en de mogendheden ondertekenen het Verdrag der XXIV
Artikelen
→ België = officieel onafhankelijk
1839 Unionisme verdwijnt en de partijvorming wordt vanaf dan bepaald onder volgende
impulsen: wervende leidersfiguren (bv.
Verhaegen), de vrijmetselaarsloges, oprichting van kiescomités, uitbouw liberale
pers, stedelijke kiesoverwinningen
, 1842 Wet-Nothomb: Kosteloos onderwijs + een katholieke lagere school in elke
gemeente
1842 Kieswijkenwet: Men verdeeld een regio in verschillende kieswijken → katholieke
machtspositie in de steden vrijwaren en versterken + wet ging gekoppeld met de
nieuwe gemeentewet = Koning mag burgemeesters benoemen buiten de
gemeenteraden
14 juni 1846 Oprichting Liberale Partij (op het Liberaal Congres) → reactie op de katholieke
hegemonie in de Belgische politiek. De drijvende krachten achter deze
partijvorming waren de Belgische vrijmetselaarsloges.
1845-1847 Hongerwinters: Vlaanderen wordt getroffen door een landbouwcrisis = mislukte
oogsten → enorme prijsstijgingen
1847 Liberale meerderheid → homogeen liberaal kabinet tot ‘52
Februari 1848 Franse revolutie: koning wordt afgeschaft → tweede Franse Republiek, Kerk is
bang dat in België hetzelfde zal gebeuren
1848 Karl Marx verblijft in België en schrijft zijn Communistisch manifest. → angst voor
een klassenstrijd bij de burgerij en de adel
1848 Hervormingen Frère-Orban/Rogier:
▪ kiescijns verlaagd tot grondw. Min.
▪ afschaffing zegelrecht → kranten goedkoper
▪ afschaffing ambtenarenapparaat → scheiding der machten word hersteld
▪ afschaffing kieswijkenwet
1850 -1884 De triomf van het liberalisme
1850 Wet-Rogier: regelt het middelbaar onderwijs en herleidt de rol van de Kerk in het
officiële net tot het leveren van de godsdienstleraar, hoewel godsdienstonderricht
niet meer verplicht wordt gesteld. De wet voorziet de oprichting van 10
koninklijke athenea en 50 rijksmiddelbarescholen. Katholieken en paus keuren de
wet af.
1851 Oprichting Willemfonds: Vlaamse vrijzinnige socioculturele organisatie opgericht
door de Liberale flaminganten ter verdediging van het Nederlands
1850 Oprichting Nationale Bank van België
1850 Wet op middelbaar onderwijs (Rogier): de bouw van nieuwe neutrale middelbare
scholen
1850 Zaak Laurent-Brasseur
1856 Oprichting: Grievencommissie (De Decker); commissie om het Vlaamse
vraagstuk uit te dokteren → verslag over Nederlands taalgebruik
1857 Kloosterwet (De Decker): idee: terugdringen van de kerk in de maatschappelijke
invloed. Voorstel om rechtspersoonlijkheid toe te kennen aan een kerkelijke
liefdadigheidsorganisatie.
1860 Proces van Coucke en Goethals: 2 Vlaamse arbeiders die terecht werden gesteld
voor een roofmoord, het proces was volledig in het Frans.
1860 Oprichting Gemeentekrediet (bank die mogelijkheid biedt om te lenen aan
gemeenten) onder de impuls van Frère-Orban
1860 Congressen Mechelen: progressieve katholieken
1862 Oprichting Antwerpese Meetingpartij: eenheidsbeweging van Katholieke en
liberale progressisten tegen de liberale regering (→ zij besloten om van A’pen een
militaire vestiging te maken)
1863 De Scheldetol wordt afgekocht door Lambermont (liberaal)
1864 Oprichting Eerste Internationale: internationaal verbond van socialisten die een
organisatorische impuls had en de bestaande verenigingen ging coördineren
(onder impuls van Marx) → tijdelijk einde in ’71 na mislukte poging van
communesamenleving in Parijs.
1865 Oprichting ASLK (Algemene Spaar en Lijfrente Kas) onder impuls van Frère-
Orban:
- Het verbeteren van de materiële situatie van de sparende arbeiders
1830-1848 De doorbraak van een burgerlijke parlementair-constitutionele staat
1791 Decreet Le Chapelier: Deze wet voerde de vrijheid van ondernemen in en verbood
coalities en corporaties + verbood tegelijkertijd ook verenigingen van boeren en
arbeiders → verbod op vakbonden en stakingen
1801 Concordaat Napoleon ↔ paus Pius: een akkoord tussen de Kerk en de Franse
staat dat na de revolutie gevormd werd
1817 Willem I richt 3 rijksuniversiteiten op: Leuven, Gent, Luik
1827 Monsterverbond tussen katholieken en liberalen tegen Willem I-regime →
Unionisme
Juli 1830 Julirevolutie: Franse revolutie door de middenklasse tegen Koning Karel X
25 augustus 1830 Opvoering “Stomme van Portici” → georganiseerde rellen breken uit aan het
Muntplein (septemberdagen)
23 september 1830 Start van de Belgische onafhankelijkheidsoorlog door inval van Nederlandse
soldaten in Brussel = “Septemberdagen”
4 oktober 1830 Voorlopig Bewind roept de onafhankelijkheid uit
3 november 1830 Oprichting Nationaal Congres = eerste voorlopige grondwetgevende en
wetgevende vergadering van België
11 januari 1831 Conferentie van Londen erkent België als nieuwe staat, Willem I stemt niet in
7 februari 1831 Het Nationaal Congres keurt de Belgische grondwet goed. Deze voorziet in een
parlementaire monarchie met twee Kamers.
1831 Kieswet: De eerste verkiezingen voor het nieuwe parlement volgens
cijnskiesrecht
→ hogere cijns in de steden
→ lagere cijns platteland
4 juni 1831 Leopold van Saksen-Coburg-Gotha wordt met 152 stemmen op de 196 door het
Congres tot Koning der Belgen gekozen
26 juni 1831 Verdrag der XVIII artikelen= de overeenkomst die aan de Belgische
revolutionairen van 1830 door de grote Europese mogendheden werd opgelegd
als basis voor de boedelscheiding tussen de Noordelijke en de Zuidelijke
Nederlanden
21 juli 1831 Leopold legt de eed af op de Grondwet en wordt zo de eerste koning van België
2-12 augustus 1831 Tiendaagse veldtochten: Willem I rukt op met man en macht om de
wapenopstand te onderdrukken
21 mei 1833 Londense Conventie: Willem I wordt opgedragen om de militaire status quo te
respecteren
18 november 1833 Conventie van Zonhoven: Nederland + België: ondanks oorlogssituatie werd het
vrij verkeer via Maastricht (VKN) gegarandeerd
1833/1834 Aanleg spoorwegennet: uitgebouwd door Charles Rogier
1834 Oprichting van 2 vrije universiteiten:
Katholieken → KUL (te Mechelen weliswaar)
Liberalen → ULB (reactie )
1835 De Vrije Universiteit Mechelen wordt met de KUL gefusioneerd → geen
rijksuniversiteit meer
1836 Gemeentewet: De Koning benoemt de burgemeesters uit de verkozen leden door
de gemeenteraden
1838/39 Willem I tekent het Verdrag van Londen
1839 België, Nederland en de mogendheden ondertekenen het Verdrag der XXIV
Artikelen
→ België = officieel onafhankelijk
1839 Unionisme verdwijnt en de partijvorming wordt vanaf dan bepaald onder volgende
impulsen: wervende leidersfiguren (bv.
Verhaegen), de vrijmetselaarsloges, oprichting van kiescomités, uitbouw liberale
pers, stedelijke kiesoverwinningen
, 1842 Wet-Nothomb: Kosteloos onderwijs + een katholieke lagere school in elke
gemeente
1842 Kieswijkenwet: Men verdeeld een regio in verschillende kieswijken → katholieke
machtspositie in de steden vrijwaren en versterken + wet ging gekoppeld met de
nieuwe gemeentewet = Koning mag burgemeesters benoemen buiten de
gemeenteraden
14 juni 1846 Oprichting Liberale Partij (op het Liberaal Congres) → reactie op de katholieke
hegemonie in de Belgische politiek. De drijvende krachten achter deze
partijvorming waren de Belgische vrijmetselaarsloges.
1845-1847 Hongerwinters: Vlaanderen wordt getroffen door een landbouwcrisis = mislukte
oogsten → enorme prijsstijgingen
1847 Liberale meerderheid → homogeen liberaal kabinet tot ‘52
Februari 1848 Franse revolutie: koning wordt afgeschaft → tweede Franse Republiek, Kerk is
bang dat in België hetzelfde zal gebeuren
1848 Karl Marx verblijft in België en schrijft zijn Communistisch manifest. → angst voor
een klassenstrijd bij de burgerij en de adel
1848 Hervormingen Frère-Orban/Rogier:
▪ kiescijns verlaagd tot grondw. Min.
▪ afschaffing zegelrecht → kranten goedkoper
▪ afschaffing ambtenarenapparaat → scheiding der machten word hersteld
▪ afschaffing kieswijkenwet
1850 -1884 De triomf van het liberalisme
1850 Wet-Rogier: regelt het middelbaar onderwijs en herleidt de rol van de Kerk in het
officiële net tot het leveren van de godsdienstleraar, hoewel godsdienstonderricht
niet meer verplicht wordt gesteld. De wet voorziet de oprichting van 10
koninklijke athenea en 50 rijksmiddelbarescholen. Katholieken en paus keuren de
wet af.
1851 Oprichting Willemfonds: Vlaamse vrijzinnige socioculturele organisatie opgericht
door de Liberale flaminganten ter verdediging van het Nederlands
1850 Oprichting Nationale Bank van België
1850 Wet op middelbaar onderwijs (Rogier): de bouw van nieuwe neutrale middelbare
scholen
1850 Zaak Laurent-Brasseur
1856 Oprichting: Grievencommissie (De Decker); commissie om het Vlaamse
vraagstuk uit te dokteren → verslag over Nederlands taalgebruik
1857 Kloosterwet (De Decker): idee: terugdringen van de kerk in de maatschappelijke
invloed. Voorstel om rechtspersoonlijkheid toe te kennen aan een kerkelijke
liefdadigheidsorganisatie.
1860 Proces van Coucke en Goethals: 2 Vlaamse arbeiders die terecht werden gesteld
voor een roofmoord, het proces was volledig in het Frans.
1860 Oprichting Gemeentekrediet (bank die mogelijkheid biedt om te lenen aan
gemeenten) onder de impuls van Frère-Orban
1860 Congressen Mechelen: progressieve katholieken
1862 Oprichting Antwerpese Meetingpartij: eenheidsbeweging van Katholieke en
liberale progressisten tegen de liberale regering (→ zij besloten om van A’pen een
militaire vestiging te maken)
1863 De Scheldetol wordt afgekocht door Lambermont (liberaal)
1864 Oprichting Eerste Internationale: internationaal verbond van socialisten die een
organisatorische impuls had en de bestaande verenigingen ging coördineren
(onder impuls van Marx) → tijdelijk einde in ’71 na mislukte poging van
communesamenleving in Parijs.
1865 Oprichting ASLK (Algemene Spaar en Lijfrente Kas) onder impuls van Frère-
Orban:
- Het verbeteren van de materiële situatie van de sparende arbeiders
