Inleiding
Het Afrikaanse mensenrechtensysteem is een van de drie grote regionale systemen ter
bescherming van mensenrechten, naast het Europese en het inter-Amerikaanse systeem. Het
is ook het jongste van de drie systemen en heeft zich laten inspireren door de andere
mensenrechtensystemen.
Ontwikkeling
Het systeem is ontwikkeld in het kader van de Afrikaanse Unie (AU), de opvolger van de
Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE). De OAE werd opgericht in 1963 als reactie op
dekolonisatie en slavernij, en de AU nam deze rol over met een bredere focus op integratie en
samenwerking op het continent.
Panafrikanisme
De wortels van het systeem liggen in het panafrikanisme, een beweging die streeft naar
eenheid en zelfbewustzijn onder mensen van Afrikaanse afkomst. Deze beweging
onderstreepte de culturele samenhang van Afrika en streefde naar politieke onafhankelijkheid
en eenheid.
Rechtsinstrumenten en Toezichtsorganen
Het Afrikaanse mensenrechtensysteem omvat meerdere belangrijke juridische documenten
en toezichtsorganen:
1. Afrikaans Handvest van de Rechten van de Mens en de Volkeren (Afrikaans
Handvest)
o Dit handvest is het centrale document van het systeem en bevat burgerlijke,
poliNeke, economische, sociale en culturele rechten. Het benadrukt ook
collecNeve rechten en het recht op ontwikkeling, wat specifiek belangrijk is voor
Afrikaanse staten.
2. Afrikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens en de Volkeren
o De Commissie, opgericht in 1987, is verantwoordelijk voor het promoten en
beschermen van de rechten in het Handvest. Ze onderzoekt schendingen,
formuleert aanbevelingen en publiceert rapporten.
3. Afrikaanse Hof voor de Rechten van de Mens en de Volkeren
o Dit Hof, opgericht in 2004, behandelt klachten over schendingen van
mensenrechten. Het heeW zowel adviserende als rechtsprekende
bevoegdheden. Hoewel individuen en NGO’s alleen klachten kunnen indienen
1